YÙ nghóa cuûa tình maãu töû
nôi Meï Maria Saàu Bi
vaø cuûa caùc phuï nöõ trong moïi thôøi ñaïi
YÙ nghóa cuûa tình maãu töû nôi Meï Maria Saàu Bi vaø cuûa caùc phuï nöõ trong moïi thôøi ñaïi.
Roma (L'Osservatore Romano 30-03-2018) - Trong tuaàn naøy aùnh maét cuûa chuùng ta döøng laïi nôi Ñöùc Maria Saàu Bi, chuùng ta thaáy moät ngöôøi phuï nöõ ñau khoå bôûi vì laø phuï nöõ. Ñöùc Maria seõ khoâng bao giôø ñöôïc goïi laø Saàu Bi neáu Meï khoâng oâm Chuùa Gieâsu trong voøng tay cuûa Meï. Lyù do thöïc söï khieán Ñöùc Maria ñau khoå vì noãi ñau ñang naèm trong tay Meï cuõng chính laø noãi ñau cuûa Meï. Coù nhöõng ngöôøi khaùc - caùc moân ñoà vaø baïn beø - nhöõng ngöôøi ñau khoå khi hoï thaáy Ñöùc Kitoâ ñau khoå, nhöng noãi ñau cuûa Ñöùc Maria laø ñoäc nhaát vì ñoù laø noãi ñau cuûa moät ngöôøi phuï nöõ. Ñau khoå cuûa Meï laø caùi giaù meï traû cho tö caùch laøm meï. Nhö Victor Hugo noùi: "Khoâng coù söï deã daøng, thoaûi maùi cho moät ngöôøi meï ñau khoå. Tình maãu töû khoâng bieát giôùi haïn vaø lyù luaän. Thieân chöùc laøm meï laø cao caû bôûi vì ñoù laø taát caû baûn naêng". Ñieàu naøy gôïi nhôù ñeán Rakhen, vôï cuûa Jacob, ngöôøi phuï nöõ khoâng theå trôû thaønh moät ngöôøi meï. Rakhen baét ñaàu caûm thaáy ghen tò vôùi em gaùi mình, baø noùi vôùi Jacob: "Haõy cho toâi con, neáu khoâng thì toâi cheát!" (St, 30, 1). Luther, bình luaän veà ñoaïn vaên naøy: "Toâi khoâng nghó raèng toâi ñaõ töøng ñoïc baát cöù ñieàu gì gioáng nhö caâu chuyeän naøy. Rakhen raát haùo höùc muoán coù con, thích caùi cheát hôn laø voâ sinh. Thieân Chuùa ñaõ chaáp thuaän lôøi khaån caàu cuûa Rachel: sau khi Giuse chaøo ñôøi, baø laïi mang thai, nhöng vôùi moät giaù raát cao, neân baø ñaõ choïn caùi cheát ñeå nuoâi soáng ñöùa con cuûa mình Benoni.
Khi giaûi thích söï kieän naøy, ngoân söù noùi: "Ngöôøi ta nghe coù tieáng khoùc ôû Rama, tieáng khoùc than ai oaùn: Ðoù laø tieáng baø Rakhen khoùc thöông con caùi mình, baø khoâng muoán ñöôïc an uûi veà nhöõng ngöôøi con aáy, vì nay chuùng chaúng coøn" (Gr 31, 15). ÔÛ ñaây Rakhen ñaïi dieän cho taát caû caùc baø meï khoùc con cuûa hoï, cuõng trong moät nghóa naøo ñoù cheát, nghóa laø chuùng khoâng coøn nöõa. Ngay caû thaùnh Matheâu töôøng thuaät laïi lôøi than thôû cuûa Rakhen ñeå gôïi leân noãi ñau cuûa nhöõng baø meï maát con cuûa hoï trong thôøi gian Chuùa Gieâsu ñöôïc sinh ra, Heâroâñeâ sai lính ñi gieát taát caû caùc beù trai döôùi hai tuoåi trôû xuoáng (Mt 2, 16-18). Thöïc teá laø ba söï kieän naøy cuûa Kinh Thaùnh cho chuùng ta bieát raèng ngöôøi meï ñaõ töø choái ñöôïc an uûi, giuùp chuùng ta caûm nhaän ñöôïc ñoä saâu cuûa noãi ñau cuûa nhöõng ngöôøi meï maát con. Ñoái dieän vôùi nhöõng bi kòch cuûa söï maát maùt cuûa moät ñöùa treû, khoâng coù caùc cöû chæ hay lôøi noùi coù theå an uûi ngöôøi meï; nhöõng lôøi cuûa chuùng ta khoâng bao giôø coù theå laøm dòu veát thöông, bôûi vì noãi ñau cuûa ngöôøi meï töông xöùng vôùi tình yeâu lieân keát vôùi ñöùa con cuûa mình.
Taát caû nhöõng ñieàu treân chuùng ta coù theå aùp duïng cho Ñöùc Meï. Phuùc AÂm Gioan khoâng noùi gì veà noäi taâm cuûa Ñöùc Maria, vaø cuõng khoâng noùi vôùi chuùng ta laø Meï ñaõ khoùc khi xaùc cuûa Chuùa Gieâsu ñöôïc ñaët trong voøng tay cuûa Ngöôøi. Theo moät nghóa naøo ñoù, Thaùnh Ambrosioâ coù lyù khi noùi: "Trong Phuùc AÂm toâi thaáy Ñöùc Maria ôû ñoù, nhöng toâi khoâng nghó laø Meï ñaõ khoùc". Nhöng neáu chuùng ta thöøa nhaän raèng Ñöùc Maria ñaõ khoâng khoùc bôûi vì Meï thaûn nhieân, khoâng xuùc ñoäng, chuùng ta seõ toân vinh Meï nhö caùc thieân thaàn, vaø ñoàng thôøi chuùng ta seõ ñöa Meï ra khoûi nhaân tính. Trong Thaùnh thi cuûa thöù Baûy Tuaàn Thaùnh Meï Maria ñöôïc moâ taû "vôùi nöôùc maét gaàn thaäp giaù". Nhö moät keát quaû cuûa thieân chöùc laøm meï, Ñöùc Maria khoâng chæ khoùc vì caùi cheát cuûa Chuùa Gieâsu, nhöng coù theå töôûng töôïng raèng, gioáng nhö Rakhen, Meï noùi: "Toâi khoâng muoán ñöôïc an uûi vì Con cuûa toâi khoâng coøn nöõa!"
Meï Maria laø meï cuûa Chuùa Gieâsu vaø gioáng nhö moïi ngöôøi meï luoân coù moät moái giaây raøng buoäc vôùi con mình, cho duø ngöôøi con coù theå bò taùch rôøi khoûi baø veà maët theá lyù. Moái daây raøng buoäc vaãn coøn ñoù ngay caû khi ñöùa con cheát. Moái töông quan töï nhieân giöõa ngöôøi meï vaø con cuûa baø khaúng ñònh raèng baûn tính laøm meï laø moät moùn quaø ñeïp. Moät laàn phuï nöõ trôû thaønh moät baø meï, baø vaãn laø moät ngöôøi meï maõi maõi. Nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vieát: "Caùc baø meï laø phöông theá giaûi quyeát hieäu quaû nhaát cho söï lan roäng cuûa chuû nghóa caù nhaân ích kyû. [...] Hoï laø chöùng nhaân veû ñeïp cuûa cuoäc soáng. Khoâng nghi ngôø gì, moät xaõ hoäi khoâng coù caùc baø meï seõ laø moät xaõ hoäi voâ nhaân ñaïo, bôûi vì caùc baø meï luoân luoân bieát laøm chöùng, thaäm chí trong nhöõng giaây phuùt toài teä nhaát, söï dòu daøng, coáng hieán, söùc maïnh tinh thaàn. Caùc baø meï thöôøng truyeàn yù nghóa saâu xa hôn veà thöïc haønh toân giaùo: trong nhöõng lôøi caàu nguyeän ñaàu tieân, trong nhöõng haønh ñoäng ñaàu tieân cuûa loøng suøng kính maø moät ñöùa treû caàn hoïc [...]. Laøm meï laø moät ôn goïi nöõ tính vaø neáu chuùng ta muoán taïo ra söï löïa choïn cho phuï nöõ, chuùng ta phaûi giuùp phuï nöõ hoaøn thaønh ôn goïi naøy. Nhö Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi: "Theå chaát cuûa ngöôøi phuï nöõ vaø cô theå cuûa phuï nöõ chöùa ñöïng trong ñoù khuynh höôùng töï nhieân cuûa vieäc laøm meï, thuï thai, mang thai vaø sinh con, nhö keát quaû cuûa söï keát hôïp hoân nhaân vôùi con ngöôøi" (Mulieris dignitatem, 18). Vì vaäy, ñoù laø moät öôùc muoán thaùnh thieän maø ngöôøi phuï nöõ, nhö Rakhen, khao khaùt coù con. Laøm meï phaûi ñöôïc giuùp ñôõ trong vieäc tuaân thuû caùc nguyeân taéc ñaïo ñöùc vaø luaân lyù. Laøm meï laø moät giaù trò xaõ hoäi, vaø ñieàu quan troïng laø söï doài daøo, laø moät phaàn trong chính saùch giaùo duïc vaø y teá.
Laøm meï laø moät traûi nghieäm raát caù nhaân vaø voâ giaù. Khaùi nieäm veà ñeû thueâ thöïc söï laø moät haønh vi xuùc phaïm nghieâm troïng ñeán phaåm giaù cuûa phuï nöõ. Vôùi lyù do mong muoán con caùi, hoâm nay vieäc ñeû thueâ ñaõ xaõy ra. Ñaây khoâng chæ laø moät hieän töôïng cuûa chuû nghóa tö baûn vaø moät maïi daâm sinh saûn. Ngoaøi ra, laøm meï cuõng khoâng chæ laø khía caïnh sinh hoïc, maø coøn theå hieän baèng nhieàu caùch khaùc nhau nhö nhaän con nuoâi. "Nhaän moät ñöùa treû laøm con nuoâi laø moät haønh vi yeâu thöông, hieán taëng ôn phuùc gia ñình cho moät ngöôøi khoâng coù ôn phuùc naøy. Ñieàu quan troïng caàn nhaán maïnh laø: luaät phaùp neân laøm deã daøng cho dieãn trình nhaän con nuoâi, nhaát laø trong tröôøng hôïp ñöùa treû bò haét huûi, ñeå ngaên ngöøa em bò phaù thai hay bò boû rôi." (Amoris laetitia, 179).
Moät khía caïnh quan troïng khaùc, trong döï aùn uûng hoä phuï nöõ vaø cuoäc soáng con ngöôøi, laø taêng cöôøng vaên hoùa hieán taëng vaø quaûng ñaïi. Nhieàu laàn, söï ích kyû laøm cho con ngöôøi trôû neân heïp hoøi vôùi cuoäc soáng. Do ñoù caùc bieän phaùp xaõ hoäi uûng hoä cha meï sinh con khoâng phaûi laø moät khoaûn boài thöôøng vì hoï ñaõ trôû thaønh meï hoaëc ngöôøi cha maø laø haønh ñoäng cuûa coâng baèng xaõ hoäi.
Khi chuùng ta chieâm ngaém Ñöùc Maria Saàu Bi, trong giaây phuùt ñaëc bieät naøy cuûa ôn goïi laøm meï, chuùng ta haõy laéng nghe nhöõng gì Thieân Chuùa phaùn vôùi Rakhen: "Thoâi ñöøng than khoùc nöõa, haõy lau khoâ doøng leä treân ñoâi maét, vì coâng lao cuûa ngöôi seõ ñöôïc ñeàn buø. Coù hy voïng cho doøng doõi ngöôi" (Gr, 31, 16). Tieáng khoùc ngöôøi meï chaïm ñeán traùi tim cuûa Thieân Chuùa vaø thuùc ñaåy Ngaøi ñöa trôû laïi nhöõng ñöùa con cuûa mình. Nhöõng gioït nöôùc maét vaø noãi khoå ñau cuûa Meï Maria trôû thaønh lôøi caàu nguyeän tröôùc Chuùa Gieâsu bò ñoùng ñinh, ñeå chuùng ta tieáp tuïc coù trong loøng moùn quaø laøm meï, nguoàn soáng. (L'Osservatore Romano 30-3-2018)
Ngoïc Yeán
(Vatican News)