Ngaøy thöù hai trong chuyeán toâng du
cuûa Ñöùc Phanxicoâ taïi Chile
Ngaøy thöù hai trong chuyeán toâng du cuûa Ñöùc Phanxicoâ taïi Chile.
Santiago (VietCatholic News 16-01-2018) - Haõng Associated Press cung caáp baûn tin haøng giôø ngaøy thöù hai cuûa Ñöùc Phanxicoâ taïi Chile maø ñieåm noåi baät laø ngaøi leân tieáng xin loãi veà teä naïn moät soá linh muïc laïm duïng tình duïc treû em, moät cuoäc laïm duïng, theo ngaøi, gaây nhieàu aâm höôûng tieâu cöïc nhaát taïi Chile hôn ôû baát cöù nôi naøo khaùc.
6.00 giôø saùng
Vaøo thöù Ba hoâm nay, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ seõ bò aùp löïc phaûi tröïc dieän vôùi tai tieáng giaùo só laïm duïng tình duïc taïi Chile, moät quoác gia ña soá daân theo Coâng Giaùo Roâma nhöng hieän nay nieàm hoaøi nghi vaø thaäm chí khinh thöôøng Giaùo Hoäi moãi ngaøy moãi gia taêng.
Nhieàu ngöôøi Chile raát baát bình tröôùc quyeát ñònh naêm 2015 cuûa ngaøi boå nhieäm moät vò giaùm muïc thaân thieát vôùi cha Fernando Karadima, moät linh muïc bò Vatican keát toäi laïm duïng haøng chuïc vò thaønh nieân trong nhieàu thaäp nieân.
Ñöùc Cha Juan Barros cuûa giaùo phaän Osorno luoân baùc boû vieäc ngaøi bieát nhöõng gì cha Karadima laøm khi ngaøi coøn ôû döôùi söï dìu daét cuûa cha, nhöng nhieàu ngöôøi Chile khoâng tin nhö theá.
Massimo Faggioli, moät chuyeân vieân veà Vatican vaø laø giaùo sö thaàn hoïc taïi Ñaïi Hoïc Villanova ôû Philadelphia, cho hay: "Laïm duïng tình duïc laø ñieåm yeáu nhaát cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ veà phöông dieän khaû tín tính cuûa ngaøi. Thaät ngaïc nhieân neáu Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø ñoaøn tuøy tuøng cuûa ngaøi khoâng hieåu raèng caùc ngaøi caàn phaûi noùi roõ hôn veà vaán ñeà naøy".
9.00 giôø saùng
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñang khaån khoaûn xin ngöôøi Chile tha thöù cho "söï thieät haïi khoâng theå söûa chöõa" gaây ra cho caùc treû em töøng bò moät soá linh muïc laïm duïng tình duïc.
Ñöùc Phanxicoâ môû ñaàu chuyeán vieáng thaêm Chile hoâm thöù Ba baèng caùch tröïc tieáp nhaéc ñeán vieäc laïm duïng tình duïc trong baøi dieãn vaên tröôùc Toång Thoáng Michelle Bachelet, caùc nhaø laäp phaùp, caùc chaùnh aùn vaø nhieàu giôùi chöùc Chile khaùc. Vuï tai tieáng naøy ñaõ xoùi moøn tính khaû tín cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi ñaây vaø phuû moät boùng ñen leân chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi, chuyeán vieáng thaêm ñaàu tieân cuûa 1 vò giaùo hoaøng trong 3 thaäp nieân qua.
Ñöùc Phanxicoâ noùi raèng ngaøi caûm thaáy "coù boån phaän phaûi noùi leân noãi ñau ñôùn vaø xaáu hoå cuûa toâi tröôùc söï thieät haïi khoâng theå naøo söûa chöõa ñöôïc gaây ra cho caùc treû em bôûi moät soá thöøa taùc vieân cuûa Giaùo Hoäi." Ngaøi noùi ngaøi tham gia vôùi caùc vò giaùm muïc anh em trong vieäc xin tha thöù, hoã trôï caùc naïn nhaân vaø baûo ñaûm vieäc laïm duïng seõ khoâng xaåy ra nöõa.
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ôû Chile baét ñaàu bò maát uy tín töø naêm 2010, khi ngöôøi ta thaáy giaùo hoäi naøy che ñaäy moät linh muïc noåi tieáng vaø coù aûnh höôûng maïnh nhöng ñaõ laïm duïng tình duïc caùc vò thaønh nieân taïi giaùo xöù noåi danh Santiago cuûa ngaøi. Cuoái cuøng, vaøo naêm 2011, Vatican ñaõ tröøng phaït vò linh muïc naøy laø cha Fernando Karadima, nhöng Giaùo Hoäi vaãn bò tai tieáng.
9:10 giôø saùng
Ba nhaø thôø ñaõ bò bom löûa ôû Chile trong ngaøy ñaày ñuû ñaàu tieân cuûa Ñöùc Phanxicoâ taïi Chile.
Caùc nhaø caàm quyeàn cho bieát hai nhaø thôø bò chaùy saùng sôùm ngaøy thöù Ba taïi vuøng Araucania ôû phía nam. Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ tôùi thaêm ngöôøi baûn ñòa Mapuches vaøo hoâm thöù Tö taïi Temuca, thuø phuû cuûa vuøng Araucania. Nhaø thôø thöù ba bò taán coâng toïa laïc taïi Puento Alto, phía nam Santiago.
Chín nhaø thôø, keå caû ba nhaø thôø treân, ñaõ bò taán coâng taïi Chile keå töø thöù Saùu vöøa roài.
Trong caùc naêm gaàn ñaây, ngöôøi Mapuche ñaõ ñoát nhieàu nhaø thôø ñeå khuaáy ñoäng vieäc ñoøi laïi ñaát ñai cuûa toå tieân vaø ngoân ngöõ cuûa hoï ñöôïc thöøa nhaän. Hieän khoâng roõ ai ñöùng ñaøng sau ba vuï chaùy vöøa xaåy ra.
11:05 giôø saùng
Caûnh saùt ôû thuû ñoâ Chile ñang baét haøng chuïc ngöôøi bieåu tình gaàn coâng vieân nôi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ cöû haønh Thaùnh Leã.
Moät nhieáp aûnh vieân cuûa A.P. coù maët taïi hieän tröôøng thaáy caûnh saùt baét giöõ haøng chuïc ngöôøi ñang dieãn haønh veà phía Plaza O'Higgins.
Thoaït ñaàu, caûnh saùt baén hôi cay vaøo moät nhoùm khoaûng 100 ngöôøi, luùc hoï ñang caùch coâng vieân chöøng maáy daãy phoá. Caùc nhaø chöùc traùch öôùc löôïng coù khoaûng 400,000 ngöôøi tham döï Thaùnh Leã.
Sau khi baén hôi cay, caùc vieân chöùc ñaõ uøa vaøo vaø thöïc hieän caùc cuoäc baét giöõ.
Caùc ngöôøi bieåu tình mang caùc bieåu ngöõ vieát nhöõng caâu nhö "Haõy ñoát, giaùo hoaøng!" vaø "chuùng toâi baát caàn giaùo hoaøng!"
Hoâm thöù Hai, moät vaøi nhoùm noùi raèng hoï döï tính dieãn haønh vaø phaûn ñoái trong Thaùnh Leã.
12:45 giôø tröa
Ít nhaát moät soá ngöôøi Chile hoan nghinh lôøi xin loãi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ veà vieäc moät soá linh muïc laïm duïng tình duïc caùc vò thaønh nieân.
Cuï Cecilia Briseno Pizarro, 88 tuoåi, tham döï Thaùnh Leã trong ñoù Ñöùc Giaùo Hoaøng ñöa ra lôøi xin loãi. Cuï noùi raèng nhieàu ngöôøi Chile mong Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi ñieàu ngaøi vöøa noùi.
Nöõ trôï taù 55 tuoåi, Monica Reyes, thì cho raèng Ñöùc Phanxicoâ laøm moät vieäc ñuùng. Lôøi baø: "Khi ngöôøi ta maéc loãi, ñieàu caàn laø hoï xin söï tha thöù."
Moät soá tôø baùo ñaët lôøi xin loãi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng leân trang ñaàu.
Ñöùc Phanxicoâ töøng laøm nhieàu ngöôøi Chile phaãn noä khi ngaøi boå nhieäm moät vò giaùm muïc coù lieân heä thaân thieát vôùi cha Fernando Karadima, ngöôøi laïm duïng tình duïc treû em tai tieáng nhaát Chile.
Ñöùc Phanxicoâ khoâng nhaéc gì tôùi vieäc boå nhieäm Ñöùc Cha Juan Barros, ngöôøi cuõng tham döï Thaùnh Leã do Ñöùc Phanxicoâ cöû haønh vaøo buoåi saùng.
3:35 giôø chieàu
Vò giaùm muïc ôû taâm ñieåm cuoäc tranh caõi coù aûnh höôûng tôùi vò theá cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ôû Chile ñang leân tieáng töï beânh vöïc mình.
Ñöùc Cha Juan Barros tham döï Thaùnh Leã do Ñöùc Phanxicoâ cöû haønh hoâm thöù Ba taïi Santiago, thuû ñoâ Chile. Treân ñöôøng rôøi khoûi leã ñaøi, Ñöùc Cha noùi vôùi caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñòa phöông raèng "Nhieàu lôøi doái traù ñaõ ñöôïc ñöa ra veà toâi."
Cuõng nhö trong quaù khöù, Ñöùc Cha Barros noùi raèng ngaøi khoâng muïc kích baát cöù söï laïm duïng naøo cuûa cha Fernando Karadima caû. Ñöùc Cha Barros laø moät trong ít linh muïc ñöôïc cha Karadima huaán luyeän.
Naêm 2011, cha Karadima bò Vatican keát toäi laïm duïng tình duïc haøng chuïc vò thaønh nieân trong nhieàu thaäp nieân.
Naêm 2015, Ñöùc Phanxicoâ laøm nhieàu ngöôøi Chile ngaïc nhieân vaø noåi giaän khi ngaøi boå nhieäm Ñöùc Cha Barros laøm giaùm muïc Osorno, moät thaønh phoá ôû phía nam. Vò giaùm muïc naøy luoân cho raèng ngaøi khoâng bieát caùc haønh vi cuûa cha Karadima.
4:40 giôø chieàu
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñang noùi vôùi caùc tuø nhaân ôû nhaø tuø phuï nöõ raèng hoï khoâng neân maát hy voïng hay phaåm giaù cuûa mình chæ vì hoï maát töï do.
Ñöùc Phanxicoâ noùi vôùi caùc nöõ tuø nhaân trong cuoäc vieáng thaêm hoâm thöù Ba raèng ai cuõng laø ngöôøi coù toäi caû, vaø thay ñoåi laø ñieàu luoân coù theå laøm ñöôïc. Ngaøi noùi: "khoâng ai coù theå laáy maát phaåm giaù cuûa caùc con." Ngaøi keâu goïi khoâng neân söû duïng aùn tuø chæ nhö moät hình phaït, maø laø cô hoäi ñeå tuø nhaân hoïc caùc ngheà nghieäp môùi ñeå hoï coù theå taùi gia nhaäp xaõ hoäi khi hoï maõn aùn tuø.
Ñöùc Phanxicoâ naêng vieáng caùc traïi giam khi toâng du ngoaïi quoác, coi nhö thaønh phaàn cuûa thöøa taùc vuï ñoái vôùi nhöõng ngöôøi bò ñaåy ra leà xaõ hoäi nhieàu hôn caû. Cuoäc vieáng thaêm naøy laø cuoäc vieáng thaêm moät cô sôû phuï nöõ ñaàu tieân cuûa ngaøi vaø laø moät coäc vieáng thaêm ñaày xuùc ñoäng. Nhieàu phuï nöõ khoùc nöùc nôû, vaø chính Ñöùc Phanxicoâ cuõng ngheïn lôøi khi caùc phuï nöõ naøy haùt moät ca khuùc chính hoï saùng taùc cho ngaøi.
Moät ñaïi dieän nöõ tuø nhaân, Janeth Zurita Interna, noùi raèng chò muoán coâng khai xin loãi veà caùc toäi chò phaïm vaø xin daønh cho caùc treû em ñang lôùn leân trong nhaø tuø vôùi caùc ngöôøi meï cuûa caùc em ñöôïc höôûng loøng thöông xoùt. Chò noùi: "chuùng con bieát Thieân Chuùa tha thöù cho chuùng con, nhöng chuùng con xin xaõ hoäi cuõng laøm nhö theá nöõa".
5:40 giôø chieàu
Ñöùc Giaùo Hoaøng ñang noùi vôùi caùc linh muïc cuûa Chile raèng vieäc laïm duïng tình duïc treû em khoâng nhöõng gaây ñau ñôùn cho caùc naïn nhaân maø thoâi, coøn gaây ñau ñôùn cho chính caùc linh muïc nhöõng ngöôøi chòu traùch nhieäm taäp theå ñoái vôùi toäi aùc cuûa moät thieåu soá.
Trong cuoäc gaëp gôõ hoâm thöù Ba taïi Nhaø Thôø Chính Toøa Santiago, Ñöùc Phanxicoâ thuùc giuïc caùc linh muïc vaø nöõ tu can ñaûm xin tha thöù veà vieäc laïm duïng vaø "söï saùng suoát ñeå goïi thöïc taïi baèng chính teân cuûa noù."
Ñöùc Phanxicoâ keát aùn "coû luøng söï aùc" ñang moïc leân do keát quaû vuï tai tieáng, vaø ngaøi ñaùnh giaù cao cung caùch giaùo hoäi ñaùp öùng hieän töôïng naøy. Ngaøi noùi tai tieáng naøy ñaëc bieät gaây ñau ñôùn "vì söï thieät haïi vaø caùc ñau ñôùn cuûa caùc naïn nhaân vaø gia ñình hoï; nhöõng ngöôøi naøy thaáy nieàm tin töôûng hoï ñaët nôi caùc thöøa taùc vieân cuûa Giaùo Hoäi bò phaûn boäi. Cuõng ñau ñôùn vì söï ñau ñôùn cuûa caùc coäng ñoàng giaùo hoäi, vaø ñau ñôùn cho anh chò em, nhöõng ngöôøi, sau khi laøm vieäc vaát vaû, thaáy söï thieät haïi naøy daãn tôùi vieäc hoaøi nghi vaø thaéc maéc; nôi nhieàu ngöôøi trong anh chò em, ñieàu naøy töøng laø nguoàn hoaøi nghi, sôï seät vaø thieáu töï tin."
Ngaøi noùi coù luùc, moät soá vò coøn bò laøm nhuïc ngay taïi heä thoáng xe ñieän ngaàm vaø mang aùo doøng, caùc vò "phaûi traû moät giaù ñaét". Nhöng ngaøi thuùc giuïc caùc vò tieáp tuïc tieán böôùc.
Vuõ Vaên An