Cuoäc hoäi thaûo veà vieäc trôï giuùp
caùc naïn nhaân naïn buoân ngöôøi
Cuoäc hoäi thaûo veà vieäc trôï giuùp caùc naïn nhaân naïn buoân ngöôøi.
Vatican (Vat. 13-11-2017) - Phoûng vaán Ñöùc Cha Sanchez Sorondo, chöôûng aán Haøn laâm vieän giaùo hoaøng caùc khoa hoïc xaõ hoäi, veà cuoäc hoäi thaûo "Trôï giuùp caùc naïn nhaân naïn buoân ngöôøi"
Trong caùc ngaøy töø muøng 4 tôùi muøng 6 thaùng 11, Haøn laâm vieän giaùo hoaøng caùc khoa hoïc xaõ hoäi ñaõ cuøng vôùi hieäp hoäi Lieân minh toaøn caàu trôï giuùp phaùp lyù, toå chöùc moät cuoäc hoäi thaûo veà ñeà taøi: "Trôï giuùp caùc naïn nhaân naïn buoân ngöôøi- Thöïc thi toát nhaát cho vieäc taùi hoäi nhaäp, trôï giuùp phaùp lyù vaø buø ñaép". Cuoäc hoäi thaûo ñaõ dieãn ra taïi Casina Pio IV trong noäi thaønh Vaticaêng vôùi söï tham döï cuûa nhieàu giôùi chöùc chính trò, xaõ hoäi, toân giaùo vaø caùc chuyeân vieân taâm lyù, xaõ hoäi. Muïc ñích cuoäc hoäi thaûo laø ñeå tìm ra caùc phöông thöùc toát nhaát cho vieäc trôï giuùp phaùp lyù, boài thöôøng vaø taùi hoäi nhaäp caùc naïn nhaân vaøo cuoäc soáng xaõ hoäi. Trong caùc ngaøy hoäi thaûo haøng chuïc chuyeân vieân tham döï ñaõ trao ñoåi yù kieán lieân quan tôùi naïn buoân ngöôøi, vaø ñeà ra caùc phöông thöùc höõu hieäu giuùp trao traû laïi nhaân phaåm cho caùc naïn nhaân vaø hoäi nhaäp hoï vaøo cuoäc soáng xaõ hoäi. Caùc tham döï vieân cuõng phaân tích caùc saùng kieán, tuy coù caùc yù höôùng toát, nhöng ñaõ toû ra khoâng ñöôïc höõu hieäu.
Hoài cuoái thaùng 7 naêm 2017 toå chöùc quoác teá "Cöùu caùc treû em" ñaõ coâng boá moät baûn töôøng trình cho bieát moät phaàn tö caùc naïn nhaân cuûa teä naïn buoân baùn ngöoøi laø treû em hay ngöôøi treû vò thaønh nieân. Con soá naïn nhaân treû em hay ngöôøi treû môùi lôùn maïi daâm gia taêng treân caùc ñöôøng phoá Italia. Caùc ngöôûi treû di cö khoâng coù ngöôøi lôùn ñi keøm deã gaëp nguy cô hôn caû. Soá caùc thieáu nöõ Nigeria ngaøy caøng nhoû tuoåi bò cöôõng baùch laøm ñieám ngaøy caøng nhieàu. Soá ngöôøi treû Bangladesh bò khai thaùc boùc loät lao ñoäng ñen gia taêng, cuõng nhö haøng ngaøn treû vò thaønh nieân di cö bò chaën taïi caùc bieân giôùi khoâng ñöôïc vaøo AÂu chaâu. Taøi lieäu do toå chöùc "Cöùu caùc treû em" coâng boá coù töïa ñeà laø "Caùc noâ leä nhoû voâ hình 2017". Noù coáng hieán cho ngöôøi ñoïc caùc neùt giuùp nhaän dieän caùc naïn nhaân vaø nhöõng keû khai thaùc hay xuùc phaïm ñeán caùc em. Treân toång soá 63,251 tröôøng hôïp ghi nhaän treân bình dieän toaøn caàu coù tôùi 17,710 vuï lieân quan tôùi caùc treû em hay ngöôøi treû vò thaønh nieân, töùc moät phaàn tö toång soá caùc naïn nhaân, ña soá laø phaùi nöõ, 12,650 em. Hieän töôïng naøy cuõng saâu roäng trong caùc quoác gia ñoâng aâu, nôi trong naêm 2016 coù ít nhaát 15,846 naïn nhaân, trong ñoù coù 76% laø phuï nöõ vaø 15% laø treû vò thaønh nieân, töùc 2,375 em. Hình thöùc khai thaùc chính laø maïi daâm chieám 67% caùc tröôøng hôïp, khai thaùc lao ñoäng 21%., nhaát laø trong laõnh vöïc noâng nghieäp, saûn xuaát ñoà vaät, xaây caát, laøm vieäc taïi gia vaø trong caùc quaùn aên.
Taïi Italia trong naêm 2016 soá caùc naïn nhaân ñöôïc kieåm keâ vaø hoäi nhaäp vaøo chöông trình baûo veä laø 1,172 ngöôøi, trong ñoù coù 954 phuï nöõ vaø 11 treû em vaø thanh thieáu nieân ña soá laø phaùi nöõ, chieám 84%. Trong soá caùc naïn nhaân vò thaønh nieân ñoâng nhaát laø ngöôøi Nigeria chieám 67% vaø Rumani chieán 8%. Ngoaøi caùc hình thöùc khai thaùc kinh teá baát hôïp phaùp nhö baùn ma tuyù chieám 10%, lao ñoäng 5.4% vaø aên xin 3.6%, ña soá laø khai thaùc tình duïc chieám 50% vaø hieän töôïng khai thaùc tình duïc naøy raát tieác ngaøy caøng gia taêng.
Italia cuõng laø ñieåm ñoå boä cuûa ngöôi di cö naïn nhaân cuûa naïn buoân ngöôøi. Hoï töø nhieàu nöôùc ñeán Libia vaø khôûi haønh töø bôø bieån Libia vöôït Ñòa Trung Haûi ñeán Italia. Trong naêm 2016 con soá caùc treû vò thaønh nieân khoâng coù ngöôøi lôùn ñi keøm gia taêng gaáp ñoâi, töùc voït leân 25,846 em. Caùc ngöôøi di daân tìm sang caùc nöôùc AÂu chaâu thöôøng phaûi traû moät soá tieàn khaù lôùn coù khi leân tôùi 10,000 myõ kim.
Dòch vuï buoân ngöôøi naøy haøng naêm khieán cho caùc toå chöùc toäi phaïm thu vaøo 32 tyû myõ kim tieàn lôøi, chæ ñöùng haøng thöù hai sau vieäc buoân baùn ma tuyù. Taïi AÂu chaâu caùc toå chöùc toäi phaïm naøy coù soá nhaân löïc khoaûng 13,000 ngöôøi trong ñoù coù hôn 3,000 laø phuï nöõ.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò noäi dung baøi phoûng vaán Ñöùc Cha Sorondo daønh cho phaùi vieân Mabel Griselda Mutual cuûa chöông trình Taây Ban Nha ñaøi Vaticaêng, veà cuoäc hoäi thaûo noùi treân.
Ñöùc Cha Sorondo ngöôøi Argentina, sinh naêm 1942 taïi Buenos Aires. Ngaøi ñaõ theo hoïc taïi Ñaïi hoïc giaùo hoaøng Angelicum cuûa caùc cha doøng Ñaminh ôû Roma vaø laáy baèng tieán só Thaàn hoïc. Sau ñoù cha Sorondo theo hoïc trieát vaø laáy baèng tieán só taïi ñaïi hoïc Perugia. Trong caùc naêm 1976-1998 cha daäy moân lòch söû trieát hoïc taïi Ñaïi hoïc giaùo hoaøng Laterano ôû Roma, vaø töøng laø phaân khoa tröôûng phaân khoa trieát hoïc taïi ñaây. Trong caùc naêm 1998-2014 cha laø giaùo sö lòch söû trieát hoïc taïi ñaïi hoïc töï do Ñöùc Maria Raát Thaùnh hoàn xaùc leân trôøi ôû Roma. Naêm 1999 cha ñöôïc chæ ñònh laøm Chöôûng AÁn Haøn laâm vieän caùc khoa vaø khoa xaõ hoäi hoïc. Naêm 2001 cha ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II chæ ñònh laøm Giaùm Muïc, vaø naêm 2011 Ñöùc Bieån Ñöùc XVI chæ ñònh ÑC laøm thaønh vieân Uyû ban Chaâu Myõ Latinh. ÑC Sorondo laø taùc giaû cuûa nhieàu saùch vaø caùc baøi khaûo luaän. ÑC cuõng ñaõ nhaän ñöôïc huy chöông danh döï cuûa nhieàu nöôùc aâu chaâu.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha Sorondo, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ raát chuù yù tôùi naïn buoân baùn ngöôøi vaø ñang coá gaéng laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå nhoå taän goác reã teä naïn naøy, cuõng nhö naïn mai daâm vaø buoân baùn cô phaän ngöôøi, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng ñuùng theá, trong caùc naêm qua chuùng toâi ñaõ nghieân cöùu caû ba vaán ñeà. Coâng vieäc trong caùc ngaøy naøy raát quan troïng, bôûi vì chuùng toâi ñaõ nhaän dieän ra caùc thöïc haønh cuï theå. Chuùng toâi bieát chieàu kích saâu roäng cuûa vaán ñeà, hay ít nhaát laø ñænh nhoû cuûa taûng baêng khoång loà beân döôùi.
Hoûi: Taûng baêng cuûa naïn buoân ngöôøi to lôùn nhö theá naøo thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Chuùng toâi bieát raèng dòch vuï buoân ngöôøi ñem laïi lôïi nhuaän haèng naêm leân tôùi 150 tyû myõ kim. Chuùng toâi cuõng bieát raèng tieàn baûo ñaûm trung bình cho moãi moät phuï nöõ maïi daâm laø 5,000 myõ kim, coù nghóa ñaây laø moät vuï thöông maïi raát lôùn. Thaûm caûnh naøy raát lôùn. Chính vì theá caùc Giaùo Hoaøng ñaõ ñònh nghóa noù laø moät toäi phaïm choáng laïi nhaân loaïi. Chuùng toâi bieát taàm saâu roäng cuûa hieän töôïng naøy, vì vaäy giôø ñaây chuùng toâi tìm ñöa ra caùc thöïc haønh giuùp caùc naïn nhaân ra khoûi teä naïn naøy.
Hoûi: Trong hai ngaøy laøm vieäc caùc tham döï vieân goàm caùc traïng sö, chuyeân vieân nhaân chuûng hoïc, xaõ hoäi hoïc, caùc tu só nam nöõ ñaõ nhaán maïnh ñieàu gì thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Moïi ngöôøi ñeàu ñoàng yù vôùi nhau treân moät neàn taûng chung. Ñoù laø vieäc quan troïng ñaët ñeå naïn nhaân vaøo troïng taâm nhö laø moät baûn vò con ngöôøi, caàn ñöôïc hoäi nhaäp vaøo xaõ hoäi. Vaø ñieàu naøy caùc caù nhaân vaø nhaø nöôùc phaûi lo laéng thöïc hieän. Neáu naïn nhaân laø ngöôøi nöôùc ngoaøi, thì caàn phaûi cho hoï coù khaû theå trôû veà nöôùc. Phaûi laøm sao ñeå hoï coù moät cuoäc soáng xöùng ñaùng taïi queâ höông cuûa hoï hay taïi quoác gia tieáp ñoùn hoï. Khi hoï laø ngöôøi ngoaïi quoác, chuùng toâi yeâu caàu phaûi cho hoï moät thôøi haïn caàn thieát ñeå naïn nhaân ñöôïc phuïc hoài nhaân phaåm vaø taùi hoäi nhaäp vaøo ñôøi soáng bình thöôøng.
Hoûi: Nhö vaäy laø coù nhieàu kieåu, hay nhieàu moâ thöùc taùi hoäi nhaäp xaõ hoäi khaùc nhau. Trong tröôøng hôïp cuûa Meâhicoâ chaúng haïn moâ thöùc naøy ra sao thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Moâ thöùc Meâhicoâ bao goàm vieäc theo doõi moät loä trình baét ñaàu vôùi vieäc coâng khai thöøa nhaän söï phaûn boäi khieán cho hoï trôû thaønh naïn nhaân; tieáp theo ñoù laø ñeà nghò hoï hoäi nhaäp vaøo xaõ hoäi trong moät hình thöùc soáng bình thöôøng, vôùi moät coâng aên vieäc laøm bình thöôøng, cuõng nhö khaû theå hoïc haønh trôû laïi. Vôùi hình thöùc naøy taát caû caùc naïn nhaân ñeàu ñi hoïc trôû laïi. Ñaõ coù 300 naïn nhaân, nhaát laø cuûa naïn maïi daâm, taát caû ñeàu ñang hoïc haønh hay coù moät vieäc laøm hay coù moät baøn giaáy laøm vieäc. Vaø taát caû ñeàu coù baèng ñöôïc chính quyeàn thöøa nhaän.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, vaán ñeà thì roäng lôùn, nhu caàu thì meânh moâng. Tuy Giaùo Hoäi ñaõ luoân coá gaéng chuù yù tôùi teä naïn naøy, nhöng cuõng coù caùc haïn heïp cuõng nhö hieäu naêng cuûa moâ thöùc ñöôïc aùp duïng beân Meâhicoâ, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng ñuùng vaäy. YÙ töôûng chính laø hoäi nhaäp caùc naïn nhaân vaøo cuoäc soáng xaõ hoäi, nhöng ñaây laø ñieåu raát khoù, vì hoï laïi deã taùi rôi vaøo tình traïng cuõ. Neáu chæ cho hoï söùc maïnh taâm lyù vaø vieäc hoaùn caûi tinh thaàn thoâi vaø ñaây laø ñieàu neàn taûng, maø khoâng cho hoï moät duïng cuï giuùp hoäi nhaäp vaøo ñôøi soáng bình thöôøng, thì môùi chæ ñi ñöôïc nöûa moät ñöôøng thoâi.
Toâi tin raèng moâ thöùc naøy theâm vaøo vieäc coáng hieán cho hoï khaû theå, khaû naêng vaø baèng caáp ñeå hoï coù theå böôùc vaøo trong moät cuoäc soáng vôùi moät ngheà nghieäp xöùng ñaùng, thöøa nhaän phaåm giaù cuûa hoï, vaø hôn theá nöõa khieán cho hoï öa thích coâng vieäc laøm cuûa hoï.
Hoûi: Moâ thöùc ñang ñöôïc thöïc haønh beân Meâhicoâ coù theå aùp duïng treân bình dieän quoác teá khoâng, ñaëc bieät laø cho caùc quoác gia chaâu Myõ Latinh thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Dó nhieân laø coù theå aùp duïng noù treân bình dieän quoác teá. Nhöng trong caùc quoác gia "angloxason" coù moät heä thoáng giaùo duïc maéc moû, vaø chính quyeàn lo sôï khi phaûi aùp duïng moâ thöùc naøy. Nhöng caâu chuyeän deã daøng hôn trong caùc nöôùc coù neàn giaùo duïc mieãn phí. Noù cuõng ñang höôùng tôùi choã cuõng bao goàm caùc nöôùc "angloxason" nöõa.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha chöôûng aán Haøn laâm vieän giaùo hoaøng caùc khoa hoïc xaõ hoäi, Ñöùc Cha nghó gì lieân quan tôùi vaán ñeà "lieân maïng ñen" hay khiaù caïnh ñen toái cuûa maïng löôùi truyeàn thoâng, töø ñoù söï döõ coù theå hoaït ñoäng vaø lan traøn ngaøy caøng môùi meû hôn vaø ngaøy caøng höõu hieäu, roäng raõi vaø cuøng khaép hôn?
Ñaùp: Ñaây ñaõ laø ñieàu Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ noùi tôùi trong buoåi tieáp kieán caùc tham döï vieân cuoäc hoäi thaûo ngaøy muøng 6 thaùng 10 vöøa qua, veà "phaåm giaù cuûa caùc treû em vò thaønh nieân trong theá giôùi vi tính". Theo caùc chæ daãn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Haøn laâm vieän giaùo hoaøng veà caùc khoa hoïc xaõ hoäi caàn phaûi nghieân cöùu vaán ñeà naøy. Vì theá vieäc nghieân cöùu ñang tieán haønh bôûi caùc chuyeân vieân coù theå ñöông ñaàu vôùi hieän töôïng naøy, nghóa laø vôùi söï hôïp taùc cuûa caûnh saùt vaø quaân ñoäi, laø caùc giai taàng xaõ hoäi hieåu bieát ñeà taøi "lieân maïng ñen" raát raønh reõ. Nhö Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi trong cuoäc gaëp gôõ lieân quan tôùi treû em, lieân maïng Internet coù theå bieán thaønh duïng cuï toát, nhöng trong luùc naøy cuõng ñang trôû thaønh moät duïng cuï kinh hoaøng cuûa söï döõ.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)