Naïn nhaân cuûa dieät chuûng Nhaø nöôùc Hoài giaùo
yeâu caàu Hoa kyø giuùp ngöôøi Yazidi
Naïn nhaân cuûa dieät chuûng Nhaø nöôùc Hoài giaùo yeâu caàu Hoa kyø giuùp ngöôøi Yazidi.
Washington (CNA 05-10-2017) - Moät naïn nhaân cuoäc dieät chuûng cuûa Nhaø nöôùc Hoài giaùo (ISIS) ñaõ keâu goïi Quoác hoäi Hoa kyø giuùp cöùu thoaùt caùc thanh thieáu nieân nam nöõ ngöôøi Yazidi ñang bò baét laøm noâ leä vaø baùn cho ISIS.
Shireen Jerdo Ibrahim, moät thieáu nöõ ngöôøi Yazidi ôû mieàn baéc Iraq, ñaõ bò löïc löôïng ISIS baét vaø bò laøm noâ leä vaøo naêm 2014 nhöng sau ñoù ñaõ troán thoaùt ñöôïc. Hoâm thöù Ba, muøng 03 thaùng 10 naêm 2017, trong buoåi trình baøy veà "Cöùu trôï khaån caáp vaø traùch nhieäm veà cuoäc dieät chuûng ôû Iraq vaø Syria, Ibrahim ñaõ noùi vôùi moät tieåu ban cuûa Boä Ngoaïi giao Hoa kyø phuï traùch veà chaâu phi, söùc khoûe toaøn caàu, nhaân quyeàn vaø caùc toå chöùc quoác teá raèng vaãn coøn haøng ngaøn thanh thieáu nieân nam nöõ ñang bò baét giöõ. Coâ khaån caàn caùc thaùnh vieân Quoác hoäi coù maët cöùu hoï khoûi bò giam caàm.
Yazidis laø moät nhoùm toân giaùo thieåu soá soáng taïi tænh Niniveâ, mieàn baéc Iraq. Hoï laø con chaùu cuûa ngöôøi Kurd vaø toân giaùo cuûa hoï ñöôïc keát hôïp caùc yeáu toá cuûa Kitoâ giaùo, Do thaùi giaùo vaø Zoroast. Nhaø nöôùc Hoài giaùo xem hoï laø ngöôøi thôø ma quyû.
Naêm 2014, khi ISIS chieám mieàn baéc Iraq, ñaõ gieát vaø baét laøm noâ leä nhieàu ngöôøi Yazidis, bao vaây moät nhoùm ñoâng ñaûo ngöøoi Yazidi ñang truù nguï treân nuùi Sinjar. Nhöõng ngöôøi Yazidis daàn daàn bò cheát ñoùi vaø cheát khaùt, cho ñeán khi caùc ñoäi cöùu trôï do Hoa kyø daãn ñaàu cung caáp cho hoï caùc thöù caàn thieát vaø ñaùnh ñuoåi löïc löôïng ISIS.
Ibrahim chia seû raèng muïc ñích cuûa ISIS laø "nhoå reã" ngöôøi Yazidis vaø Kitoâ höõu ôû Iraq, caùc nhoùm thieåu soá khoâng theå soáng trong cuøng moâi tröôøng. Coâ cuõng cho bieát ISIS ñaõ gieát vaø baét haøng ngaøn ngöôøi Yazidis, moãi tuaàn coâ nhìn thaáy nhöõng naám moà taäp theå cuûa ñoàng baøo coâ.
Ibrahim bò ISIS baét khi ñang chaïy troán vaø bò chia caét khoûi gia ñình. Chuùng ñöa coâ ñeán moät nhaø tuø ôû Badoosh,.. roài bò baùn ñeán Raqqa, nöôùc Syria. ÔÛ ñaây coâ bò tra taán, roài bò ñöa ñeán Mosul, bò baùn 5 laàn. ÔÛ Mosul, haøng traêm vaø haøng ngaøn thieáu nöõ Yazidis bò baùn nhö caùc noâ leä tình duïc. Ñoái vôùi Ibrahim, 9 thaùng bò ISIS baét giöõ laø thôøi gian ôû trong ñòa nguïc. Coâ cho bieát haàu heát ngöôøi Iraq ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt nhöng ngöôøi Yazidis vaãn coøn maát tích.
Ibrahim keâu goïi Hoa kyø giuùp ngöôøi Yazidis ñònh cö vaø giaûi cöùu caùc ngöôøi thaân cuûa hoï ñang bò caàm tuø vaø giuùp hoï xaây döïng laïi queâ höông. Nhöõng ngöôøi treû ñöôïc giaûi cöùu khoûi tay ISIS caàn ñöôïc trôï giuùp vaø chaêm soùc taâm lyù xaõ hoäi vì hoï bò thöông toån traàm troïng.
Ibrahim cho bieát, duø ISIS bò ñaùnh ñuoåi khoûi Iraq nhöng yù thöùc heä cuûa hoï vaãn coøn. Vaø theo cuøng yù thöùc heä naøy, moät nhoùm khaùc coù theå taán coâng nhöõng nhoùm thieåu soá. Chính cöïu nghò só Frank Wolf cuõng xaùc ñònh ñieàu naøy sau khi thaêm caùc vuøng ôû Iraq. OÂng khaúng ñònh raèng neáu caùc quoác gia nhö Hoa kyø khoâng coù haønh ñoäng maïnh meõ thì trong moät ít naêm tôùi, Kitoâ giaùo seõ bieán maát khoûi Iraq, cuõng nhö caùc toân giaùo vaø chuûng toäc khaùc nhau trong vuøng cuõng khoâng coøn. Ñieàu naøy coù theå daãn tôùi tình traïng baát oån, baïo löïc cöïc ñoan vaø khuûng boá ôû Trung ñoâng. ISIS seõ chieán thaéng trong cuoäc taøn saùt dieät chuûng cuûa hoï, tröø khi haønh ñoäng cuï theå ñöôïc thöïc hieän. (CNA 05/10/2017)
Hoàng Thuûy
(Radio Vatican)