Cuoäc hoïp baùo treân chuyeán bay
töø Colombia trôû laïi Roâma cuûa Ñöùc Phanxicoâ
Cuoäc hoïp baùo treân chuyeán bay töø Colombia trôû laïi Roâma cuûa Ñöùc Phanxicoâ.
Roma (VietCatholic News 12-09-2017) - Treân taïp chí Vatican Insider, nhaø baùo kyø cöïu Andrea Tornielli vöøa cho phoå bieán toaøn boä cuoäc phoûng vaán Ñöùc Phanxicoâ treân chuyeán bay töø Colombia trôû veà Roâma. Caùc kyù giaû ñaõ hoûi vaø Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ traû lôøi caùc vaán ñeà lieân quan tôùi di daân, baõo luït, vieäc OÂng Trump baõi boû luaät DACA, tình theá Venezuela vaø trieån voïng hoøa bình ôû Colombia.
- Giaùo Hoäi YÙ vöøa leân tieáng toû yù thoâng caûm vôùi chính saùch cuûa chính phuû nhaèm haïn cheá ngöôøi tî naïn rôøi khoûi Libya. Ñaõ coù tin veà vieäc Ñöùc Thaùnh Cha gaëp OÂng Gentiloni, Chuû Tòch Ñöông Nhieäm Hoäi Ñoàng YÙ Ñaïi Lôïi: Ñöùc Thaùnh Cha coù noùi veà vaán ñeà naøy khoâng? Vaø Ñöùc Thaùnh Cha nghó gì veà chính saùch ngaên caûn caùc vuï rôøi khoûi naøy, khi bieát roõ söï kieän naøy laø caùc di daân coøn laïi ôû Libya ñang soáng trong nhöõng ñieàu kieän baát nhaân?
"Cuoäc gaëp gôõ vôùi OÂng Gentiloni laø moät cuoäc gaëp gôõ tö rieâng, dieãn ra tröôùc khi coù vaán ñeà naøy, vaø khoâng noùi gì veà chuû ñeà naøy caû. Tuy nhieân, toâi caûm thaáy coù boån phaän phaûi toø baày loøng caûm ôn ñoái vôùi YÙ vaø Hy Laïp vì hoï ñaõ môû loøng ra vôùi di daân. Chaøo ñoùn di daân laø moät leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa... Nhöng chính phuû phaûi quaûn lyù vaán ñeà naøy moät caùch hôïp ñöùc khoân ngoan. Neân, tröôùc heát, (laø vaán ñeà) caùc oâng coù bao nhieâu choã? Thöù hai, khoâng nhöõng "chaøo ñoùn hoï" maø coøn phaûi "hoäi nhaäp hoï" nöõa. Toâi ñaõ thaáy nhieàu ñieån hình hoäi nhaäp toát ñeïp ôû YÙ. Khi tôùi Ñaïi Hoïc Roma Tre, döôøng nhö toâi ñaõ nhaän ra sinh vieân sau cuøng trong boán sinh vieân hoûi toâi nhieàu caâu hoûi, vì toâi thaáy khuoân maët coâ khaù quen thuoäc. Coâ voán laø moät trong nhöõng ngöôøi ñeán vôùi toâi treân chuyeán bay töø Ñaûo Lesvos. Coâ hoïc ngoân ngöõ, caùc baèng caáp ñaïi hoïc cuûa coï ñaõ ñöôïc coâng nhaän. Ñieàu naøy ñöôïc goïi laø hoäi nhaäp. Thöù ba: coù vaán ñeà nhaân ñaïo. Nhaân loaïi bieát roõ caùc ñieàu kieän trong ñoù caùc di daân naøy phaûi soáng trong sa maïc, toâi ñaõ thaáy moät soá taám hình. Toâi coù caûm töôûng Chính Phuû YÙ ñang laøm baát cöù ñieàu gì coù theå trong phaïm vi nhaân ñaïo, thaäm chí giaûi quyeát caû caùc vaán ñeà hoï ñaùng leõ khoâng neân baän taâm. Thaønh thöû, chuùng ta haõy luoân coù moät taám loøng roäng môû, thaän troïng, hoäi nhaäp vaø gaàn guõi nhaân ñaïo. Nhöng cuõng coù thöù suy nghó taäp theå voâ yù thöùc: Phaûi boùc loät Chaâu Phi. Chuùng ta phaûi ñaûo ngöôïc ñieàu ñoù: Chaâu Phi laø baïn vaø phaûi ñöôïc trôï giuùp".
- Maùy bay cuûa chuùng ta vöøa qua gaàn Baõo Irma, moät traän baõo, sau khi gaây töû thöông cho haøng chuïc ngöôøi ôû vuøng Caribbean, hieän ñang höôùng veà Florida nôi coù haøng trieäu ngöôøi ñang taûn cö. Caùc nhaø khoa hoïc nghó raèng vieäc haâm noùng bieån caû khieán cho caùc traän cuoàng phong trôû neân döõ daèn hôn. Lieäu coù moät traùch nhieäm luaân lyù naøo ñoù cho caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò töø khöôùc hôïp taùc vôùi caùc quoác gia khaùc baèng caùch baùc boû vieäc thay ñoåi khí haäu laø do con ngöôøi khoâng?
"Nhöõng ngöôøi baùc boû ñieàu ñoù phaûi hoûi caùc nhaø khoa hoïc: hoï noùi raát roõ, hoï noùi chính xaùc. Hoâm noï coù tin veà moät chieác taàu Nga töø Na Uy ñi Nhaät Baûn, ñaõ vöôït qua Baéc Cöïc maø khoâng thaáy coù ñaù baêng. Töø moät tröôøng ñaïi hoïc, caùc nhaø khoa hoïc noùi raèng chuùng ta chæ coøn 3 naêm 'ñeå luøi laïi', neáu khoâng, haäu quaû seõ raát khuûng khieáp. Toâi khoâng bieát 3 naêm coù ñuùng hay khoâng, nhöng neáu ta khoâng luøi laïi, ta seõ xuïp! Ta coù theå thaáy vieäc thay ñoåi khí haäu trong caùc haäu quaû cuûa noù, vaø moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù traùch nhieäm luaân lyù khi ñöa ra quyeát ñònh. Toâi nghó ñaây laø moät vaán ñeà raát nghieâm troïng. Moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù traùch nhieäm luaân lyù vaø caùc nhaø chính trò coù traùch nhieäm cuûa hoï. Haõy ñeå hoï ñi hoûi caùc nhaø khoa hoïc vaø sau ñoù quyeát ñònh. Lòch söû seõ phaùn ñoaùn caùc quyeát ñònh cuûa hoï".
- YÙ ñang caûm nghieäm vieäc thay ñoåi khí haäu. Trong nhöõng ngaøy naøy, coù raát nhieàu vuï cheát choùc vaø raát nhieàu tai haïi... Taïi sao coù vieäc caùc chính phuû trì hoaõn caùi hieåu naøy, trong khi, ôû caùc vaán ñeà khaùc, hoï naèng naëc gaï gaãm, nhö thi ñua vuõ trang ôû Trieàu Tieân, chaúng haïn?
"Moät caâu trong Cöïu Öôùc xuaát hieän trong ñaàu toâi: con ngöôøi thaät ñaàn ñoän, thaät öông ngaïnh, khoâng bieát nhìn, hoï laø gioáng vaät duy nhaát sa vaøo cuøng moät chieác hoá ñeán hai laàn. Ngaïo maïn vaø töï phuï... roài coøn oâng "Ñoâla vaïn naêng" nöõa. Nhieàu quyeát ñònh tuøy thuoäc tieàn baïc. Hoâm nay, ôû Cartagena (Colombia), toâi baét ñaàu baèng caùch ñi thaêm moät khu ngheøo cuûa thaønh phoá. Phía kia laø phía du lòch, xa hoa, vaø laø moät loaïi xa hoa baát caàn thöôùc ño luaân lyù naøo. Nhöng haù nhöõng ngöôøi ôû ñoù khoâng nhaän thaáy ñieàu ñoù hay sao? Haù caùc nhaø phaân tích xaõ hoäi chính trò khoâng hieåu ra ñieàu ñoù hay sao? Khi baïn khoâng muoán thaáy thì baïn seõ khoâng thaáy. Veà Baéc Haøn: toâi thöïc söï khoâng hieåu theá giôùi ñòa chính trò, nhöng toâi tin raèng ñang coù cuoäc tranh giaønh quyeàn lôïi maø toâi khoâng hieåu".
- Moãi laàn gaëp giôùi treû, Ñöùc Thaùnh Cha luoân noùi vôùi hoï: ñöøng ñeå hy voïng vaø töông lai bò töôùc khoûi caùc con. ÔÛ Hieäp Chuùng Quoác, vieäc Toång Thoáng Trump baõi boû luaät DACA, töùc luaät veà "nhöõng ngöôøi coù giaác mô" coù nghóa 800,000 thanh nieân thieáu nöõ vaøo [nöôùc naøy] baát hôïp phaùp luùc coøn vò thaønh nieân seõ maát heát töông lai. Ñöùc Thaùnh Cha nghó gì veà vaán ñeà naøy?
"Toâi coù nghe veà vieäc baõi boû luaät naøy, nhöng toâi khoâng coù dòp ñoïc caùc baøi noùi veà vieäc quyeát ñònh naøy ñaõ ñöôïc ñöa ra caùch naøo vaø taïi sao. Toâi khoâng roõ tình theá laém. Tuy nhieân, taùch ly ngöôøi treû khoûi gia ñình hoï khoâng ñem laïi keát quaû toát naøo cho ngöôøi treû vaø gia ñình hoï. Luaät naøy phaùt sinh töø haønh phaùp, chöù khoâng phaûi töø Quoác Hoäi: neáu ñuùng nhö theá, thì toâi hy voïng raèng hoï seõ nghó laïi moät chuùt. Toâi coù nghe Toång Thoáng cuûa Hieäp Chuùng Quoác noùi, oâng aáy töï trình baày mình laø ngöôøi phoø söï soáng. Neáu oâng aáy laø ngöôøi phoø söï soáng toát, haún oâng aáy hieåu taàm quan troïng cuûa gia ñình vaø söï soáng: söï hôïp nhaát cuûa gia ñình phaûi ñöôïc baûo veä. Khi ngöôøi treû caûm thaáy bò boùc loät, cuoái cuøng hoï seõ caûm thaáy voâ voïng. Vaø ai cöôùp maát hy voïng naøy? Ma tuùy, caùc loaïi nghieän nhaäp khaùc, töï töû... (nhöõng ñieàu) coù theå thöïc hieän ñöôïc khi goác reã nguoàn coäi cuûa baïn bò caét ñöùt. Baát cöù ñieàu gì choáng laïi goác reã ñeàu cöôùp ñi hy voïng".
- Luùc Ñöùc Thaùnh Cha keát thuùc chuyeán ñi naøy, Ñöùc Thaùnh Cha coù noùi ñeán Venezuela, Ñöùc Thaùnh Cha caàu nguyeän cho vieäc keát thuùc baïo löïc ôû nöôùc ñoù. Vaø ôû Bogota, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ gaëp moät vaøi giaùm muïc Venezuela. Toøa Thaùnh coù daán thaân vaøo cuoäc ñoái thoaïi nhöng Toång Thoáng Nicolas Maduro duøng nhieàu töø ngöõ hung döõ choáng caùc giaùm muïc, trong khi quaû quyeát raèng oâng ta veà phía "vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ". Ñöùc Thaùnh Cha nghó gì veà vieäc naøy?
"Toâi tin raèng Toøa Thaùnh ñaõ noùi caùch lôùn tieáng vaø roõ raøng roài. Ñieàu OÂng Maduro noùi, oâng aáy haõy töï giaûi thích. Toâi khoâng bieát oâng aáy nghó gì. Toøa Thaùnh ñaõ laøm nhieàu vieäc, phaùi ñi moät nhoùm laøm vieäc vôùi ngöôøi ta vaø moät caùch coâng khai. Toâi cuõng thöôøn leân tieáng luùc ñoïc Kinh Truyeàn Tin, mong moät "loái thoaùt", saün saøng giuùp ñôõ ñeå thoaùt ñöôïc tình theá, nhöng xem ra raát khoù vaø ñieàu ñau khoå nhaát laø vaán ñeà nhaân ñaïo: quaù nhieàu ngöôøi phaûi boû ñi vaø ñang ñau khoå.Ta phaûi giuùp giaûi quyeát tình theá baèng baát cöù caùch naøo. Toâi tin Lieân Hieäp Quoác phaûi töï laøm cho ngöôøi ta ôû ñoù caûm nhaän vaø ra tay giuùp ñôõ".
- Ñöùc Thaùnh Cha tôùi Colombia, moät quoác gia bò chia reõ giöõa nhöõng ngöôøi chaáp nhaän caùc hoøa öôùc vaø nhöõng ngöôøi khoâng chaáp nhaän chuùng. Caàn phaûi laøm gì ñeå thaéng vöôït haän thuø? Neáu Ñöùc Thaùnh Cha trôû laïi ñoù trong vaøi naêm tôùi, Ñöùc Thaùnh Cha thích tìm thaáy gì ôû Colombia?
"Khaåu hieäu chuyeán ñi naøy laø 'chuùng ta haõy thöïc hieän böôùc ñi ñaàu tieân'. Neáu toâi trôû laïi ñoù, toâi muoán khaåu hieäu luùc ñoù laø 'Chuùng ta haõy thöïc hieän böôùc ñi thöù hai'. Chuùng ta noùi ñeán 54 naêm chieán tranh du kích, vaø nhieàu haän thuø ñaõ tích luõy, nhieàu linh hoàn beänh hoaïn. Ta khoâng theå traùch cöù côn beänh, noù xaåy tôùi... Caùc du kích vaø daân quaân aáy ñaõ phaïm nhöõng toäi loãi xaáu xa vaø ñem ñeán thöù beänh haän thuø naøy. Nhöng vaãn coù nhöõng böôùc ñi ñem laïi hy voïng. Böôùc môùi nhaát laø cuoäc ngöng baén cuûa Quaân Ñoäi Giaûi Phoùng Quoác Gia (ELN), vaø toâi xin caùm ôn hoï raát nhieàu. Toâi ñaõ tri caûm ñöôïc moät öôùc nguyeän muoán tieán leân, vöôït quaù caùc cuoäc thöông thuyeát hieän thôøi, moät löïc löôïng töï phaùt. ÔÛ ñaáy, ngöôøi ta thaáy öôùc nguyeän cuûa daân. Daân muoán ñöôïc thôû vaø ta phaûi giuùp hoï baèng söï gaàn guõi vaø caàu nguyeän".
- Colombia ñaõ chòu nhieàu thaäp nieân baïo löïc do tranh chaáp vuõ trang vaø buoân baùn ma tuùy. Tham nhuõng khoâng phaûi môùi meû gì taïi nöôùc chuùng con, nhöng nay khoâng coøn tin töùc veà chieán tranh nöõa, thì tham nhuõng trôû neân heát söùc hieån thò. Ñöùc Thaùnh Cha laøm gì vôùi ñaïi hoïa naøy? Coù neân ra vaï tuyeät thoâng cho nhöõng teân tham nhuõng hay khoâng?
"Coù theå tha thöù cho nhöõng keû tham nhuõng hay khoâng? Toâi töï hoûi theá, vaø ôû moät tænh kia cuûa AÙ Caên Ñình, khi dieãn ra moät tröôøng hôïp vuõ phu vaø baïo haønh moät thieáu nöõ coù lieân quan tôùi theá löïc chính trò, toâi ñaõ vieát moät cuoán saùch nhoû töïa laø 'Toäi loãi vaø tham nhuõng'. Taát caû chuùng ta ñeàu laø ngöôøi coù toäi, vaø chuùng ta bieát raèng Chuùa gaàn guõi chuùng ta vaø khoâng meät moûi tha thöù cho ta. Nhöng keû coù toäi bieát xin tha thöù, coøn keû tham nhuõng thì meät moûi trong vieäc xin loãi vaø queân caû caùch ngoû lôøi xin loãi: anh ta ôû trong traïng thaùi voâ caûm ñoái vôùi caùc giaù trò, voâ caûm ñoái vôùi vieäc boùc loät ngöôøi ta. Raát khoù coù theå giuùp moät ai ñoù tham nhuõng, tuy theá, Thieân Chuùa vaãn coù theå laøm ñöôïc".
- Ñöùc Thaùnh Cha noùi tôùi böôùc ñi ñaàu tieân, hoâm nay, Ñöùc Thaùnh Cha noùi raèng muoán ñaït ñöôïc hoøa bình, caàn phaûi coù söï can döï cuûa nhieàu taùc nhaân khaùc nhau. Ñöùc Thaùnh Cha coù nghó raèng coù theå moâ phoûng moâ thöùc Colombia taïi caùc cuoäc tranh chaáp khaùc khoâng?
"Vieäc nhieàu ngöôøi khaùc can döï: thì ñaây khoâng phaûi laàn ñaàu noù ñaõ dieãn ra, noù ñaõ ñöôïc thöïc hieän trong raát nhieàu vuï tranh chaáp khaùc. Caùch khoân ngoan laø "tieán leân phía tröôùc", khoân ngoan laø xin söï giuùp ñôõ. Caùc thoûa öôùc chính trò ñoâi khi giuùp vaø ñoâi khi caàn söï can thieäp cuûa Lieân Hieäp Quoác ñeå thoaùt ñöôïc moät cuoäc khuûng hoaûng, nhöng dieãn trình hoøa bình thì chæ coù theå tieán trieån neáu nhaân daân töï ñaûm nhieäm laáy".
Vuõ Vaên An