Phaûn öùng Coâng Giaùo ñoái vôùi

vieäc Toång Thoáng Trump ruùt chaân

ra khoûi hieäp ñònh Paris veà khí haäu

Phaûn öùng Coâng Giaùo ñoái vôùi vieäc Toång Thoáng Trump ruùt chaân ra khoûi hieäp ñònh Paris veà khí haäu.

Washington (VietCatholic News 2-06-2017) - Môùi tuaàn tröôùc, Toång Thoáng Trump thöa vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ raèng oâng seõ ñoïc thoâng ñieäp Laudato Si' veà moâi tröôøng vaø thay ñoåi khí haäu cuûa ngaøi. Nhöng caên cöù vaøo caùc bieán coá ngaøy 1 thaùng Saùu naêm 2017, roõ raøng moät laø oâng chöa ñoïc thoâng ñieäp naøy, hai laø oâng khoâng ñoàng yù vôùi nhöõng gì Ñöùc Phanxicoâ vieát trong ñoù.

Quaû theá, ngaøy 1 thaùng 6 naêm 2017, taïi Vöôøn Hoàng, OÂng Trump ñaõ tuyeân boá raèng Hieäp Chuùng Quoác (Hoa Kyø) seõ ruùt chaân ra khoûi Hieäp Ñònh Khí Haäu Paris, moät hieäp ñònh maø haàu nhö moïi quoác gia treân quaû ñòa caàu naøy ñeàu ñaõ tham gia ñeå giaûm thieåu caùc haäu quaû cuûa vieäc thay ñoåi khí haäu. Nhö theá, Hoa Kyø cuøng vôùi Syria vaø Nicaraguay laø ba nöôùc duy nhaát khoâng cam keát ñoái vôùi caùc giôùi haïn töï nguyeän ghi trong hieäp ñònh.

Khaép Hoa Kyø vaø theá giôùi, caùc nhaø laõnh ñaïo Coâng Giaùo nhanh choùng leân tieáng toû yù lo ngaïi. Sau ñaây, theo taïp chí America, laø moät soá lo ngaïi naøy:

Caùc giaùm muïc Hoa Kyø

Ñöùc Cha Oscar Cant cuûa Las Cruces, chuû tòch UÛy Ban Coâng Lyù vaø Hoøa Bình Quoác Teá cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø ñaõ ra moät tuyeân boá nhö sau: "Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, cuøng vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaø toaøn theå Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, voán nhaát quaùn ñeà cao hieäp ñònh Paris nhö boä maùy quoác teá quan troïng ñeå coå vuõ vieäc quaûn lyù moâi tröôøng vaø khuyeán khích giaûm thieåu vieäc thay ñoåi khí haäu. Quyeát ñònh cuûa Toång Thoáng khoâng toân troïng söï cam keát cuûa Hieäp Chuùng Quoác ñoái vôùi hieäp ñònh Paris laø ñieàu gaây boái roái saâu xa.

"Thaùnh Kinh khaúng ñònh giaù trò cuûa vieäc saên soùc taïo theá vaø saên soùc laãn nhau trong tình lieân ñôùi. Hieäp ñònh Paris laø moät thoûa thuaän quoác teá nhaèm coå vuõ caùc giaù trò naøy. Quyeát ñònh cuûa Toång Thoáng Trump seõ coù haïi cho nhaân daân Hieäp Chuùng Quoác vaø theá giôùi, nhaát laø nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát, nhöõng coäng ñoàng deã bò thöông toån hôn caû. Caùc taùc ñoäng cuûa vieäc thay ñoåi khí haäu ñaõ ñöôïc caûm nghieäm qua vieäc daâng cao möïc nöôùc bieån, nhöõng vuï tan baêng ñaù, nhieàu côn baõo taêng toác, vaø nhieàu vuï haïn haùn thöôøng xuyeân hôn.Toâi chæ coù theå hy voïng raèng: Toång Thoáng seõ ñeà xuaát caùc phöông caùch cuï theå nhaèm giaûi quyeát vieäc thay ñoåi khí haäu hoaøn caàu vaø coå vuõ vieäc quaûn lyù moâi tröôøng".

Giaùo Hoaøng Haøn Laâm Vieän Khoa Hoïc vaø Giaùo Hoaøng Haøn Laâm Vieän Caùc Khoa Hoïc Xaõ Hoäi

Saùng ngaøy 1 thaùng Saùu naêm 2017, nhaät baùo YÙ la Repubblica cho ñaêng cuoäc phoûng vaán Ñöùc Cha Marcelo Saùnchez Sorondo thuoäc Giaùo Hoaøng Haøn Laâm Vieän Khoa Hoïc. Ngaøi goïi haønh ñoäng cuûa Toång Thoáng Trump laø moät "thaûm hoïa" vaø laø moät "caùi vaû vaøo maët" Vatican. Traû lôøi moät caâu hoûi veà moái lieân heä cuûa Giaùo Hoäi vôùi khoa hoïc, Ñöùc Cha Sorondo nhaän ñònh raèng chuû tröông coi theá giôùi khoâng theå naøo tieáp tuïc soáng ñöôïc neáu khoâng döïa vaøo caùcbon vaø daàu hoûa cuõng "gioáng nhö noùi raèng traùi ñaát khoâng troøn vaäy". Ngaøi cuõng cho raèng vieäc ruùt chaân ra naøy laø keát quaû cuûa vieäc döïa vaøo caùc saéc leänh toång thoáng ñeå choáng laïi vieäc thay ñoåi khí haäu.

Cô quan Vieän Trôï Coâng Giaùo

Bill O'Keefe, phoù chuû tòch phuï traùch vieäc coå vuõ vaø lieân heä vôùi chính phuû cuûa Cô Quan Vieän Trôï Coâng Giaùo, nhaän ñònh raèng "Laø moät cô quan nhaân ñaïo quoác teá, chuùng toâi chaïm traùn vôùi caùc thöïc taïi cuûa vieäc thay ñoåi khí haäu moãi ngaøy vaø thaáy roõ taùc ñoäng taøn haïi ñoái vôùi sinh maïng con ngöôøi ñöôïc chuùng toâi phuïc vuï. Con ngöôøi treân khaép theá giôùi, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi goùp phaàn ít nhaát vaøo vieäc haâm noùng hoaøn caàu, seõ ra teä hôn do quyeát ñònh hoâm nay".

OÂng noùi theâm: "Chuùng ta phaûi laéng nghe tieáng keâu cuûa ngöôøi ngheøo. Ruùt chaân ra khoûi (Hieäp Ñònh) Paris vaø caét giaûm ngoaïi vieän laø moät cuù ñaám keùp ñoái vôùi haøng trieäu ngöôøi khaép theá giôùi. Khoâng coù söï laõnh ñaïo cuûa Hoa Kyø, duø heát söùc baát toaøn, caùc vaán ñeà seõ ung thoái, ngöôøi ngöôøi seõ ñau khoå, vaø cuoái cuøng, chuùng ta seõ caûm thaáy caùc haäu quaû baát oån, buoäc phaûi di daân, vaø tranh chaáp".

Maïng Löôùi Haønh Ñoäng Phan Sinh

Theo moät tuyeân boá ñöôïc phoå bieán ngaøy 2 thaùng  naêm 2017 cuûa Maïng Löôùi Haønh Ñoäng Phan Sinh, lôøi coâng boá cuûa Toång Thoáng Trump ruùt chaân Hieäp Chuùng Quoác ra khoûi Hieäp Ñònh Khí Haäu Paris naêm 2015 laø moät quyeát ñònh "coù nhöõng haäu quaû gaây thaûm hoïa cho traùi ñaát vaø moïi sinh vaät".

Toång Giaùm Ñoác Maïng Löôùi naøy, Patrick Carolan, noùi raèng "Caùc vaán ñeà nhö ngheøo ñoùi vaø di daân coù lieân heä vôùi cuoäc khuûng hoaûng khí haäu. Khi khoâng coù nöôùc, muøa maøng seõ thaát thu vaø ngöôøi ta laâm caûnh ngheøo. Caûnh ngheøo cuøng khaép vaø caûnh hieám hoi taøi nguyeân daãn tôùi vieäc di daân oà aït. Khi caùc quoác gia to lôùn nhö Hieäp Chuùng Quoác baùc boû söï coù thöïc cuûa cuoäc khuûng hoaûng khí haäu vaø ruùt chaân ra khoûi caùc cam keát ñoøi chuùng ta phaûi coù traùch nhieäm goùp phaàn vaøo vieäc haïn cheá söï gia taêng nhieät ñoä khaép hoaøn caàu, thì quaû chuùng ta ñang quay löng ñoái vôùi ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi keùm theá, moât vieäc tröïc tieáp ñi ngöôïc laïi caùc giaù trò Phan Sinh vaø Kitoâ Giaùo cuûa chuùng toâi".

Khoa Thaàn Hoïc Ñaïi Hoïc Notre Dame

J. Matthew Ashley, Giaùo Sö Thaàn Hoïc vaø Chuû Tòch Phaân Khoa Thaàn Hoïc cuûa Ñaïi Hoïc Notre Dame, hoâm 1 thaùng 6 naêm 2017 ñaõ ñieän thö (e-mailed) moät lôøi tuyeân boá döï öùng cho quyeát ñònh hoâm nay: "Ñaùp öùng moät caùch naêng noå vaø coù tính taùc ñoäng ñoái vôùi vieäc thay ñoåi khí haäu laø moät nguyeân taéc coát loõi trong thoâng ñieäp Laudato Si' cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, khoâng nhöõng vì taùc ñoäng taøn haïi cuûa noù ñoái vôùi caùc heä sinh thaùi töï nhieân, maø coøn vì noù gaây neân caùc ñau khoå baát töông xöùng cho ngöôøi ngheøo, laø nhöõng ngöôøi khoâng coù taøi nguyeân taøi chaùnh ñeå traùnh ñöôïc hay giaûm thieåu ñöôïc caùc haäu quaû cuûa noù".

"Quyeát ñònh naøy, do ñoù, khoâng nhöõng laø moät vieäc töø choái quyeàn laõnh ñaïo ñoái vôùi moät vaán ñeà Hieäp Chuùng Quoác laâu nay vaãn laõnh ñaïo, maø coøn laø moät cuoäc kình choáng tröïc tieáp vôùi tín lyù Coâng Giaùo, nhö ñaõ ñöôïc trình baày trong thoâng ñieäp".

Phong Traøo Khí Haäu Hoaøn Caàu Coâng Giaùo

Tomaùs Insua, Toång Giaùm Ñoác Phong Traøo Khí Haäu Hoaøn Caàu Coâng Giaùo, vöøa ñöa ra lôøi tuyeân boá sau ñaây: "Vieäc OÂng Trump ruùt chaân ra khoûi Hieäp Ñònh Paris laø moät haønh ñoäng laïc haäu vaø voâ luaân. Ngöôøi Coâng Giaùo buoàn vaø giaän khi OÂng Trump khoâng laéng nghe Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ sau cuoäc hoäi kieán tuaàn roài. Tuy nhieân, theá giôùi vaãn seõ tieáp tuïc taêng toác haønh ñoäng veà khí haäu, baát chaáp chuû tröông thuït luøi cuûa Baïch OÁc".

"Laø nhöõng ngöôøi coù ñöùc tin, chuùng ta seõ tieáp tuïc haønh ñoäng beân trong Giaùo Hoäi, vaø thuùc giuïc caùc nhaø laõnh ñaïo do daân baàu ôû Hieäp Chuùng Quoác vaø khaép nôi treân theá giôùi thöïc hieän caùc thay ñoåi caàn thieát ñeå giöõ cho vieäc haâm noùng hoaøn caàu ôû möùc 1.5 ñoä baùch phaân. Quyeát ñònh cuûa OÂng Trump chæ laøm vöõng theâm quyeát taâm cuûa chuùng ta nhaát ñònh vaän ñoäng gia ñình hoøan caàu goàm 1 tyû 200 trieäu ngöôøi Coâng Giaùo giaûm vieäc thaûi khí, laøm aùp löïc ñeå xaõ hoäi thay ñoåi, vaø phoå bieán söù ñieäp Laudato Si' cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaèm baûo veä caên nhaø chung cuûa chuùng ta".

"Chuùng ta seõ maõi laáy höùng töø ñöùc tin, töø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, vaø töø Laudato Si' trong vieäc laøm cuûa ta, ghi nhôù maõi caâu naøy trong thoâng dieäp: 'Duø traät töï theá giôùi hieän nay chöùng toû baát löïc trong vieäc ñaûm nhaän caùc traùch nhieäm cuûa noù, caùc caù nhaân vaø nhoùm ôû ñòa phöông coù theå taïo neân söï khaùc bieäc coù thöïc chaát' (Laudato Si 179)".

Thay Ñoåi Khí Haäu Coâng Giaùo

Caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa 11 toå chöùc Coâng Giaùo ñaõ kyù moät laù thö baøy toû "söï thaát voïng saâu xa" ñoái vôùi quyeát ñònh cuûa Toång Thoáng Trump nhaèm ruùt chaân Hieäp Chuùng Quoác ra khoûi Hieäp Ñònh Paris vaø ngöng vieäc ñoùng goùp cuûa noù vaøo Quõy Khí Haäu Xanh cuûa Lieân Hieäp Quoác nhaèm giuùp caùc nöôùc ngheøo hôn ñöông ñaàu vôùi vieäc thay ñoåi khí haäu. Laù thö naøy, do Giao Öôùc Khí Haäu Coâng Giaùo ñöùng ra toå chöùc, tieáp theo tuyeân boá cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø ra ngaøy 2 thaùng 6 naêm 2017 thuùc giuïc Toång Thoáng Trump "toân troïng Hieäp Ñònh Paris" vaø vieäc caùc giaùm muïc uûng hoä Quyõ Khí Haäu Xanh.

Laù thö baét ñaàu baèng vieäc moâ taû vieäc thay ñoåi khí haäu ñaõ gaây haïi nhö theá naøo ñoái vôùi gia ñình nhaân loaïi, nhaát laø ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi bò haét huûi. Sau ñoù, laù thö nhaán maïnh raèng töø Söù Ñieäp Ngaøy Hoøa Bình Theá Giôùi naêm 1990 cuûa Thaùnh Gioan Phaoloâ II trôû ñi, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo luoân nhìn nhaän vieäc thay ñoåi khí haäu laø moät vaán ñeà luaân lyù ñeå aán ñònh ra caùc cam keát chuû choát cho Giaùo Huaán Xaõ Hoäi Coâng Giaùo.

Ngoaøi ra, laù thö coøn nhaän ñònh raèng Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, Ñöùc Giaùo Hoaøng Höu Trí Beâneâñíctoâ XVI, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, 15,000 ngöôøi Coâng Giaùo Hoa Kyø, ña soá ngöôøi Hoa Kyø thuoäc moïi tieåu bang, vaø haøng traêm doanh nghieäp Hoa Kyø, keå caû caùc coâng ty daàu khí lôùn, ñaõ uûng hoä hieäp ñònh veà thay ñoåi khí haäu. Roài laù thö khaån khoaûn yeâu caàu Toång Thoáng Trump xem xeùt laïi quyeát ñònh ruùt chaân Hieäp Chuùng Quoác ra khoûi Hieäp Ñònh Paris vaø ngöng caùc ñoùng goùp cuûa Hoa Kyø vaøo Quõy Khí Haäu Xanh cuûa oâng.

Caùc ngöôøi kyù thöï vaøo laù thö naøy goàm coù caùc ñaïi dieän cuûa Giao Öôùc Khí Haäu Coâng Giaùo, Caùc Cô Quan Baùc AÙi Hieäp Chuùng Quoác Myõ Chaâu, Hieäp Hoäi Y Teá Coâng Giaùo vaø Hoäi Ñoàng Laõnh Ñaïo caùc Nöõ Tu vaø nhieàu toå chöùc Coâng Giaùo khaùc.

Daân Bieåu Paul Ryan

Tuy nhieân, khoâng phaûi moïi ngöôøi Coâng Giaùo noåi tieáng ñeàu pheâ phaùn quyeát ñònh cuûa Toång Thoáng Trump. Chuû Tòch Haï Vieän, Paul Ryan (R-WI) ñöa ra lôøi tuyeân boá sau ñaây veà quyeát ñònh naøy:

"Hieäp Ñònh Khí Haäu Paris ñôn giaûn chæ laø moät thöông löôïng khoâng coâng baèng (raw deal) ñoái vôùi Hoa Kyø. Kyù bôûi Toång Thoáng Obama khoâng coù söï chuaån nhaän cuûa Thöôïng Vieän, noù coù theå naâng cao giaù naêng löôïng, ñaùnh maïnh nhaát caùc ngöôøi Hoa Kyø löông trung bình vaø löông thaáp. Ñeå coù theå môû troùi cho söùc maïnh cuûa neàn kinh teá Hoa Kyø, chính phuû chuùng ta phaûi khuyeán khích vieäc saûn xuaát ra naêng löôïng Hoa Kyø, toâi ca ngôïi Toång Thoáng Trump ñaõ chu toaøn cam keát cuûa oâng vôùi nhaân daân Hoa Kyø vaø ruùt chaân ra khoûi vuï thöông löôïng toài teä naøy".

Toøa Thaùnh vaø vieäc thay ñoåi khí haäu

Kyù giaû Ineùs San Martín cuûa tôø Crux, khi töôøng trình veà cuoäc phoûng vaán Ñöùc Cha Sorondo, cho bieát taïi sao ngaøi noùi ñaây laø moät caùi vaû vaøo maët Vatican: ngaøi khoâng bieát trong cuoäc yeát kieán Ñöùc Phanxicoâ, OÂng Trump ñaõ noùi gì vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng, nhöng roõ raøng khi gaëp Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh, oâng coù noùi chuyeän vôùi Ñöùc Hoàng Y veà thay ñoåi khí haäu.

Theo Ñöùc Cha, Toång Thoáng Hoa Kyø, töø laâu, voán noùi tôùi vieäc ruùt khoûi Hieäp Ñònh khí haäu, vì vieäc naøy do "nhoùm vaän ñoäng daàu hoûa ôû haønh lang" xuùi baåy. Ñaây laø moät ñieàu phi lyù, chæ vì nhu caàu laøm tieàn.

Ngaøi khoâng tha OÂng Obama, cho raèng "duø sao cuõng phaûi noùi raèng ñieàu baát haïnh laø Obama moät phaàn coù loãi ñoái vôùi tình huoáng naøy" vì ñaõ giaûi quyeát noù baèng moät saéc leänh toång thoáng, neân ñaõ bò moät toång thoáng khaùc laät ngöôïc laïi. Khoâng ai giaûi quyeát vaán ñeà moät caùch roát raùo vaø daøi haïn.

Kyù giaû Martín cuõng cho hay: khoâng phaûi ai trong kyõ ngheä daàu hoûa cuõng uûng hoä vieäc ruùt chaân ra naøy. Toång Giaùm Ñoác cuûa Exxon Mobil laø Daren W. Woods, môùi ñaây coù vieát raèng ôû laïi Hieäp Ñònh laø ñieàu khoân ngoan.

Moät nhoùm caùc coâng ty vó ñaïi môùi ñaây ñaêng treân caùc tôø New York Times, New York Post vaø The Wall Street Journal troïn moät trang quaûng cao nhaän ñònh raèng "Nhôø môû roäng thò tröôøng vaøo caùc kyõ thuaät saïch coù tính canh taân, Hieäp Ñònh naøy seõ saûn sinh ra coâng aên vieäc laøm vaø söï phaùt trieån kinh teá. Caùc coâng ty Hoa Kyø ñang ôû vò trí toát ñeå daãn ñaàu caùc thò tröôøng naøy".

Cuõng neân bieát Hieäp Ñònh Paris laø hieäp ñònh noåi tieáng ñöôïc haàu heát caùc quoác gia (195 nöôùc) treân heá giôùi kyù chaáp thuaän hoài thaùng 12 naêm 2015. Muïc ñích laø caét giaûm phaân nöûa vieäc thaûi khí caùcbon ñeå traùnh vieäc gia taêng nhieät ñoä khí haäu khoaûng 2 ñoä baùch phaân hay 3.6 ñoä Fahrenheit.

Ñoù laø möùc maø caùc cuoäc nghieân cöùu khoa hoïc cho laø theá giôùi seõ bò khoùa kín trong caùc haäu quaû thaûm haïi, trong ñoù coù vieäc daâng cao möïc nöôùc bieån, haïn haùn vaø luït loäi nghieâm troïng, thieáu huït löông thöïc vaø nöôùc uoáng cuøng khaép, vaø raát nhieàu traän baõo phaù hoaïi hôn nöõa.

Hieäp ñònh naøy moät phaàn coù tính troùi buoäc, moät phaàn coù tính töï nguyeän, vaø coù hieäu löïc vaøo naêm 2020.

Ngay tröôùc khi Hieäp Ñònh ñöôïc kyù keát, Vatican ñaõ laø ngöôøi daãn ñaàu veà caùc quan taâm ñoái vôùi moâi tröôøng. Ñöùc Giaùo Hoaøng Höu Trí Beâneâñíctoâ XVI, "vò giaùo hoaøng xanh" khôûi thuûy, töøng cho ñaët caùc taám thu söùc noùng cuûa maët trôøi ñeå saûn xuaát ñuû naêng löôïng cho tieåu quoác cuûa ngaøi vaø töø ngaøy töø nhieäm, vaãn duøng chieác xe chaïy baèng ñieän.

Caùc bieän phaùp treân caøng ñöôïc taêng cöôøng döôùi trieàu giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Phanxicoâ. Vò giaùo hoaøng naøy coâng khai uûng hoä Hieäp Ñònh Khí Haäu Paris, neân ñaõ lo lieäu ñeå thoâng ñieäp Laudato Si' veà moâi tröôøng cuûa ngaøi ñöôïc coâng boá tröôùc hoäi nghò khí haäu Paris, ñuû thì giôø aûnh höôûng tôùi keát quaû cuûa noù.

Vaø nhö moïi ngöôøi bieát, khi tieáp Toång Thoáng Trump taïi Vatican, ngaøi taëng oâng baûn sao thoâng ñieäp naøy. Tuy nhieân, ñieàu ñaùng tieác laø thoâng caùo baùo chí cuûa Toøa Thaùnh veà cuoäc tieáp kieán naøy ñaõ khoâng nhaéc gì tôùi vieäc thay ñoåi khí haäu.

Vuõ Vaên An

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page