Ñöùc Phanxicoâ tieáp kieán Toång Thoáng Trump
Ñöùc Phanxicoâ tieáp kieán Toång Thoáng Trump.
Vatican (VietCatholic News 24-05-2017) - Caên cöù vaøo neùt maët cuûa Ñöùc Phanxicoâ luùc ñaàu vaø luùc cuoái trong cuoäc gaëp gôõ vôùi Toång Thoáng Trump, ñi töø caêng thaúng tôùi mæm cöôøi thoaûi maùi, ai cuõng hieåu laø ngaøi ñaõ qua caùnh cöûa heù môû naøo ñoù cuûa oâng Trump ñeå leûn vaøo noùi chuyeän roài böôùc ra "haøi loøng".
Töôøng trình chính thöùc
Thaáy OÂng Trump ñi baèng cöûa sau ñeå vaøo toâng ñieän, duøng thang maùy "chaät cöùng" ñeå leân laàu roài töø ñoù baêng qua khaù nhieàu chieác cöûa ñeå vaøo thö phoøng cuûa Ñöùc Phanxicoâ; chöa heát, ñeán cöûa thö phoøng, OÂng coøn ñöôïc ra daáu ngöøng laïi, ñeå Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ganswein soaùt xem beân trong ñaõ saün saøng chöa, roài môùi môøi OÂng Trump tieán vaøo, ai cuõng cho raèng hoäi kieán rieâng vôùi vò chuû chaên cuûa hôn moät tyû ngöôøi Coâng Giaùo khoâng phaûi laø chuyeän deã daøng.
OÂng Trump baèng loøng nhö theá vaø coi ñaây laø moät vinh döï. OÂng noùi theá vôùi caû Ñöùc Phanxicoâ laãn Toång Thoáng YÙ vaø nhöõng ai theo doõi chöông muïc Twitter cuûa oâng. Nhö theá, ta coù theå keát luaän, caû oâng cuõng leûn ñöôïc vaøo caùnh cöûa heù môû naøo ñoù cuûa Ñöùc Phanxicoâ ñeå noùi chuyeän roài böôùc ra haøi loøng. Vì treân ñöôøng tôùi thö phoøng cuûa Ñöùc Phanxicoâ, oâng khaù caêng thaúng, chæ nghe Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ganswein noùi maø khoâng noùi gì, nhöng luùc töø thö phoøng Ñöùc Phanxicoâ ñi ra, oâng coøn döøng laïi noùi chuyeän "vui veû" vôùi hai vò giaùo phaåm döôøng nhö caáp khoâng cao, ít nhaát khoâng cao baèng Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ganswein.
Khoâng ai bieát hai vò ñaõ noùi vôùi nhau nhöõng gì maø "vui veû" theá, vì ngoaøi hai thoâng dòch vieân ra, khoâng ai khaùc nghe loûm ñöôïc caâu chuyeän cuûa hai vò.
Vaên Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh laø cô quan chính thöùc traùm ñöôïc caùi troáng vaéng aáy phaàn naøo qua tuyeân boá sau ñaây:
"Saùng nay, Thöù Tö ngaøy 24 thaùng Naêm naêm 2017, Ngaøi Donald Trump, Toång Thoáng Hieäp Chuùng Quoác Myõ Chaâu, ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tieáp kieán rieâng vaø sau ñoù hoäi kieán vôùi Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh Pietro Parolin, ngöôøi ñöôïc thaùp tuøng bôûi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Paul Richard Gallagher, Boä Tröôûng Lieân Laïc Caùc Quoác Gia.
"Trong cuoäc thaûo luaän thaân aùi, söï haøi loøng ñaõ ñöôïc phaùt bieåu ñoái vôùi caùc moái lieân heä song phöông toát ñeïp hieän nay giöõa Toøa Thaùnh vaø Hieäp Chuùng Quoác Myõ Chaâu, cuõng nhö cam keát chung uûng hoä söï soáng, cuøng töï do thôø phöôïng vaø töï do löông taâm. Hy voïng raèng seõ coù söï hôïp taùc thanh thaûn giöõa Nhaø Nöôùc vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Hieäp Chuùng Quoác, daán thaân phuïc vuï ngöôøi ta trong caùc laõnh vöïc chaêm soùc y teá, giaùo duïc vaø trôï giuùp di daân.
"Caùc cuoäc thaûo luaän sau ñoù ñaõ giuùp trao ñoåi quan ñieåm veà nhieàu theå taøi khaùc nhau lieân quan tôùi quoác teá söï vuï vaø vieäc coå vuõ hoøa bình treân theá giôùi qua thöông löôïng chính trò vaø ñoái thoaïi lieân toân, ñaëc bieät löu yù tôùi tình hình ôû Trung Ñoâng vaø vieäc baûo veä caùc coäng ñoàng Kitoâ Giaùo".
Töôøng trình khoâng chính thöùc
Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh chæ voûn veïn coù theá. Maø chaéc chæ coù theá. Vì cuoäc hoäi kieán chæ keùo daøi chöa ñaày nöûa tieáng ñoàng hoà. Nhöng ñoái vôùi truyeàn thoâng coù theå laø quaù daøi, vì trong luùc ñoù, hoï khoâng bieát phaûi laøm gì, ñaønh chieáu hình caùc böùc bích hoïa trong Toâng Ñieän vaø thænh thoaûng cho thaáy caùc chöùc saéc cuûa Vatican ñöùng troø truyeän vôùi caùc vieân chöùc chính phuû Hoa Kyø, noåi baät nhaát coù ngoaïi tröôûng Tillerson vaø vôï choàng Kushner, con reå cuûa OÂng Trump.
Noùi theá thoâi, chöù truyeàn thoâng laøm sao im laëng ñöôïc, khoâng coù chuyeän, hoï coøn bòa ra chuyeän nöõa laø. Ít nhaát hoï cuõng ñem chuyeän cuõ ra ñeå noùi hoaëc ghi nhaän nhöõng chuyeän beân leà hay bình luaän. Daniel Burke cuûa CNN, chaúng haïn, cho raèng chaëng döøng chaân taïi Vatican laø moät phaàn trong cuoäc vieáng thaêm caùc toân giaùo theá giôùi (tour of world religions) cuûa oâng Trump. Vaø ñaây laø "cuoäc gaëp gôõ maø haøng trieäu ngöôøi ñang chôø ñôïi, moät cuoäc gaëp gôõ giöõa hai nhaân caùch gôïi toø moø vaø phöùc taïp nhaát treân theá giôùi: ngöôøi thaùnh thieän maëc aùo traéng giaûng tin möøng cho ngöôøi ngheøo vaø doanh gia taùo tôïn maëc boä ñoà ñen hieän thaân cho söï hoang phí cuûa Hoa Kyø".
Noùi theá roài, Burke chæ coøn bieát nhaéc laïi caâu chuyeän naêm xöa veà böùc töôøng, nhöng laàn naøy, theo Burke, Cha Antonio Spadaro quaû quyeát "seõ laø moät cuoäc gaëp gôõ khoâng coù böùc töôøng". Vaø chính Burke cuõng cho raèng: "caû hai ngöôøi xem ra khoâng coøn tha thieát chi trong vieäc tieáp tuïc cuoäc va chaïm nöõa". Quaû theá, tröôùc khi gaëp OÂng Trump, Ñöùc Phanxicoâ cho raèng ngaøi seõ coá tìm ra caùnh cöûa heù môû, böôùc vaøo "ñaøm ñaïo veà nhöõng söï vieäc chung", ñeå tìm ñoàng thuaän, dó nhieân! Coøn OÂng Trump, thì thöù Saùu vöøa roài cho hay oâng mong ñöôïc "vinh döï" gaëp Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeå thaûo luaän vieäc "caùc giaùo huaán Kitoâ Giaùo coù theå ñaët theá giôùi vaøo con ñöôøng coâng lyù, töï do vaø hoøa bình ra sao".
Burke trích daãn Massimo Faggioli, moät giaùo sö veà lòch söû Ñaïo Coâng Giaùo cuûa Ñaïi Hoïc Villanova. OÂng naøy nghó raèng giöõa OÂng Trump vaø Ñöùc Phanxicoâ coù nhieàu ñieåm chung, nhaát laø vieäc hai ngöôøi leân caàm quyeàn. Trump töøng khaùnh kieät sau môùi ngoi leân. Ñöùc Phanxicoâ töøng bò "coäng ñoàng Doøng Teân ñaøy bieät xöù" tröôùc khi ñöôïc ñeà cöû laøm giaùm muïc. Trump laø ngöôøi Myõ ñaàu tieân khoâng coù kinh nghieäm chính trò hay quaân söï naøo nhöng laïi ñaõ chieám ñöôïc Toøa Baïch OÁc. Ñöùc Phanxicoâ laø ngöôøi Chaâu Myõ La Tinh ñaàu tieân laøm giaùo hoaøng. Chính OÂng Trump, naêm 2013, khi nghe tin ngaøi ñöôïc baàu laøm giaùo hoaøng, ñaõ hoùt raèng: "Taân giaùo hoaøng laø moät ngöôøi khieâm haï, raát gioáng toâi, ñieàu naøy coù leõ giaûi thích ñöôïc lyù do taïi sao toâi meán ngaøi!".
Khieâm haï hay khoâng, nhöng cuõng nhö Ñöùc Phanxicoâ, Trump töï trình baày mình nhö tieáng noùi cuûa ngöôøi khoâng coù tieáng noùi, moät keû thuø cuûa chuû nghóa öu tuyeån (elitism) vaø laø nhaø tranh ñaáu cho nhöõng ngöôøi bò chuû nghóa hoaøn caàu boû queân. Vaø nhaát laø: caû hai vò ñeàu thích noùi buoâng, gaây khoán khoå cho caùc thuoäc haï!
Coøn veà ñoàn ñoaùn, Burke caên cöù vaøo coá vaán an ninh H.R. McMaster ñeå cho raèng hai vò baøn tôùi töï do toân giaùo, hôïp taùc vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo trong caùc söù meänh nhaân ñaïo vaø choáng baùch haïi toân giaùo vaø vieäc buoân ngöôøi.
Stephanie Kirchgaessner cuûa tôø The Guardian thì cho raèng theo ngoaïi tröôûng Rex Tillerson, OÂng Trump vaø Ñöùc Phanxicoâ coù moät cuoäc maïn ñaøm khaù roäng daøi veà caùc ñe doïa khuûng boá vaø vieäc cöïc ñoan hoùa ngöôøi treû. Ngoaïi tröôûng Tillerson cuõng cho hay, khi noùi chuyeän trong 1 tieáng ñoàng hoà vôùi Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh, oâng Trump thaûo luaän nhieàu veà vieäc thay ñoåi khí haäu.
Coøn theo Mark Lander vaø Jason Horowitz cuûa New York Times, thì song song vôùi vieäc Ñöùc Phanxicoâ taëng oâng Trump baûn thoâng ñieäp Laudato Si' veà moâi tröôøng cuûa ngaøi, Ñöùc Hoàng Y Parolin khaån khoaûn yeâu caàu Toång Thoáng Trump ñöøng keùo Hieäp Chuùng Quoác ra khoûi hieäp öôùc Paris veà thay ñoåi khí haäu.
Cuõng theo nguoàn tin treân, OÂng Trump noùi vôùi caùc vò chuû nhaø ôû Vatican raèng oâng seõ khoâng coù quyeát ñònh sau cuøng tröôùc khi trôû laïi Hoa Kyø, duø moät soá ngöôøi mong oâng seõ tuyeân boá moät quyeát ñònh gì ñoù taïi Hoäi Nghò Thöôïng Ñænh G7.
Theo hai kyù giaû treân, ngoaïi tröôûng Tillerson noùi vôùi caùc nhaø baùo veà cuoäc trao ñoåi ôû Vatican: "chuùng toâi coù cuoäc trao ñoåi toát ñeïp veà noãi khoù khaên phaûi caân baèng giöõa vaán ñeà giaûi quyeát vieäc thay ñoåi khí haäu, vaø vaán ñeà baûo ñaûm baïn vaãn coù moät neàn kinh teá phoàn thònh vaø vaãn cung caáp coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi ta ñeå hoï coù theå nuoâi soáng gia ñình hoï".
Dó nhieân, hai vò noùi tôùi caùc coá gaéng vaõn hoài hoøa bình treân theá giôùi. Ñieàu naøy thaáy roõ qua vieäc Ñöùc Phanxicoâ taëng oâng Trump baûn Söù Ñieäp Ngaøy Hoøa Bình Theá Giôùi naêm 2017 do chính ngaøi kyù teân vaø ôû moùn quaø ngaøi taëng OÂng: huy chöông vôùi hình caây oâliu. Coøn oâng Trump, sau naøy, treân Twitter, oâng seõ vieát: "Rôøi Vatican, toâi quyeát taâm hôn bao giôø heát theo ñuoåi hoûa bình trong theá giôùi cuûa chuùng ta".
Cuõng theo hai kyù giaû treân, ñieàu ñaùng löu yù laø trong phaùi ñoaøn cuûa OÂng Trump tôùi Vatican khoâng coù Stephen K. Bannon, tröôûng chieán thuaät gia cuûa OÂng Trump. OÂng rôøi phaùi ñoaøn naøy tröôùc khi hoï tôùi Roâma. Duø laø ngöôøi Coâng Giaùo, OÂng Bannon voán chæ trích Ñöùc Phanxicoâ theo xaõ hoäi chuû nghóa, duy öu tuyeån (elitist) veà hoaøn caàu vaø coå vuõ vieäc di daân Hoài Giaùo vaøo AÂu Chaâu. OÂng cuõng uûng hoä vieäc ruùt chaân ra khoûi hieäp öôùc Paris veà thay ñoåi khí haäu.
Caùc kyù giaû Karen DeYoung, Philip Rucker vaø Anthony Faiola cuûa Washington Post thì cho raèng theo Toøa Baïch OÁc, OÂng Trump vaø Ñöùc Phanxicoâ noùi ñeán vieäc laøm theá naøo caùc coäng ñoàng toân giaùo coù theå choáng laïi vieäc phaûi chòu ñau khoå taïi "caùc vuøng gaëp khuûng hoaûng" nhö Syria, Libya vaø caùc laõnh thoå do ISIS kieåm soaùt. OÂng Trump noùi vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng raèng hai quoác gia cuûa hoï coù chung "khaù nhieàu giaù trò neàn taûng" nhö coå vuõ nhaân quyeàn, choáng ngheøo ñoùi hoaøn caàu vaø baûo veä töï do toân giaùo.
Vuõ Vaên An