Ñöùc Phanxicoâ döôùi con maét
Cha Cöïu Beà Treân Caû Doøng Teân
Ñöùc Phanxicoâ döôùi con maét Cha Cöïu Beà Treân Caû Doøng Teân.
Taây Ban Nha (VietCatholic News 14-05-2017) - Cha Adolfo Nicolaùs, SJ, cöïu Beà Treân Caû Doøng Teân, vöøa vieát laïi, treân aán phaåm Mensajero cuûa Doøng Teân Taây Ban Nha, caùc cuoäc ñaøm ñaïo cuûa ngaøi vôùi Ñöùc Phanxicoâ, sau khi vò naøy ñöôïc baàu laøm giaùo hoaøng, giaùo hoaøng thöù nhaát cuûa Doøng Teân.
Ai cuõng bieát Cha Nicolaùs vaø Ñöùc Phanxicoâ coù sôïi daây noái keát chaët cheõ ngay töø ñaàu, khi ñöùc taân giaùo hoaøng tìm caùch thieát laäp moái lieân heä laøm vieäc gaàn guõi vôùi doøng cuûa ngaøi sau nhieàu thaäp nieân nghi ngôø vaø laïnh nhaït.
Trong moät giai thoaïi ñöôïc loan truyeàn nhanh choùng taïi Roâma trong caùc ngaøy ñaàu tieân cuûa trieàu giaùo hoaøng môùi, Ñöùc Phanxicoâ tröïc tieáp goïi ñieän thoaïi cho Cha Nicolaùs moät ngaøy sau khi ñöôïc baàu, khieán thaày canh ñieän thoaïi ôû truï sôû chính cuûa Doøng Teân ôû Roâma "maéc nôõm", phaùt ra caâu noùi "ñeå ñôøi": "neáu oâng laø Giaùo Hoaøng thì toâi laø Napoleon!"
Sau khi ñoâi beân noùi chuyeän vôùi nhau, Ñöùc Phanxicoâ höùa seõ goïi laïi ñeå heïn moät cuoäc gaëp maët nhau. Trong moät giai thoaïi ñaùng löu yù ñoái vôùi caùc nhaø cheùp söû veà ngoâi vò giaùo hoaøng, khi goïi laïi vaøo Chuùa Nhaät sau ñoù, Ñöùc Phanxicoâ noùi vôùi Cha Nicolaùs raèng: "Cha haõy tôùi Nhaø Thaùnh Marta ñi vì ngaøy mai toâi seõ doïn vaøo Toâng Phuû roài, vì ôû ñaây, toâi coù nhieàu töï do hôn". Noùi caùch khaùc, theo Cha Nicolaùs, "quyeát ñònh ôû laïi Nhaø Thaùnh Marta ñaõ ñöôïc ñöa ra vaøo phuùt choùt".
Ñieàu treân xaùc nhaän nhieàu truyeän keå cho raèng chæ sau khi tôùi Toâng Phuû vaø nhìn thaáy noù, moät daãy phoøng voâ taän, phoøng naøy daãn tôùi phoøng kia, Ñöùc Phanxicoâ môùi quyeát ñònh ôû laïi nhaø khaùch thaân thieän vaø côûi môû hôn.
Cha Nicolaùs raát ngaïc nhieân tröôùc thaùi ñoä cuûa Ñöùc Phanxicoâ: ngaøi bieát roõ ngöôøi ta nhaän ñònh veà ngaøi ra sao vaø chæ trích ngaøi nhö theá naøo. Coù moät laàn ngaøi noùi vôùi cha: "Ngöôøi ta chæ trích toâi, thöù nhaát, vì toâi khoâng aên noùi nhö moät giaùo hoaøng, vaø thöù hai, vì toâi khoâng haønh xöû nhö moät oâng vua".
Cha Nicolaùs cho raèng, trong boái caûnh linh ñaïo Inhaõ, "ñoái vôùi toâi ñieàu hieån nhieân laø nhöõng chæ trích nhö theá khoâng heà laøm ngaøi baän taâm".
Caùc tu só Doøng Teân noåi tieáng laø nhöõng ngöôøi khaán höùa töø khöôùc chöùc vuï cao vaø caùc ñeà baït trong Giaùo Hoäi. Phaàn chuû yeáu cuûa tuaàn leã thöù hai trong Linh Thao cuûa Thaùnh Inhaõ laø "baøy ra trong trí khoân" cung caùch Satan caùm doã caùc moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ baèng "giaàu coù, vinh döï vaø kieâu haõnh".
Cha cöïu beà treân caû nhaän xeùt khieán ngöôøi ta ngaïc nhieân raèng theo caùch nhìn cuûa Ñöùc Phanxicoâ ñieàu theá giôùi hieän ñang caàn laø "nhieàu khoân ngoan, ít tín ñieàu hôn, vaø nhieàu yù nghóa noùi chung hôn ñeå soáng vaø hy voïng".
Quan ñieåm treân, theo Cha Nicolaùs, phaùt sinh töø vieäc Ñöùc Phanxicoâ ñoïc thaáy söï töông töï giöõa vieäc thôøi nay thieáu ñöùc tin vaø vieäc maát ñöùc tin thôøi daân Do Thaùi bò ñaày aûi, luùc truyeàn thoáng khoân ngoan thaéng theá truyeàn thoáng tieân tri.
Veà vieäc caûi toå Giaùo Trieàu, Cha Nicolaùs nhaän xeùt raèng Ñöùc Phanxicoâ muoán tieán haønh "theo cung caùch Tin Möøng hôn caû, ñieàu maø ngaøi coù khaû naêng" vaø cuoäc caûi toå naøy "phaûi lieân heä tôùi tính khaû tín cuûa Giaùo Hoäi" moät ñieàu "ñuïng tôùi khí löïc truyeàn giaùo cöïc kyø quan troïng ñoái vôùi ngaøi".
Noùi caùch khaùc, muïc ñích cuoäc caûi toå Giaùo Trieàu laø loaïi boû caùc trôû ngaïi ñoái vôùi nhieäm vuï truyeàn giaùo vaø rao giaûng Tin Möøng, hôn laø moät muïc tieâu ngay trong noù.
Caùc baøi dieãn vaên Giaùng Sinh cuûa ngaøi vôùi Giaùo Trieàu, theo Cha Nicolaùs, "laø lôøi keâu goïi moïi ngöôøi soáng phuø hôïp hôn vôùi Tin Möøng", khoâng "traùnh neù vaø vieän côù" maø phaàn lôùn chuùng ta voán trieån khai.
Cha beà treân caû vaø Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ daønh nhieàu thì giôø baøn luaän tôùi chöùc linh muïc; cha xaùc nhaän raèng ñoái vôùi Ñöùc Phanxicoâ, vieäc hoài taâm muïc vuï laø öu tieân chính cuûa haøng giaùo só.
Cha Nicolaùs lieät keâ nhöõng ñieàu maø ñoái vôùi Ñöùc Phanxicoâ voán khoâng thuoäc chöùc linh muïc: moät ñaúng caáp öu ñaõi, moät nguoàn phuùc lôïi kinh teá, moät ngheà nghieäp, moät phöông theá ñaït quyeàn haønh treân ngöôøi khaùc v.v# Ñoàng thôøi nhaán maïnh tôùi ñieàu voán thuoäc chöùc linh muïc: linh muïc laø ngöôøi "maø lo laéng chính" laø söï ñau khoå cuûa ngöôøi khaùc, vaø laøm caùch naøo giaûm thieåu noù; linh muïc laø ngöôøi tieáp xuùc vôùi ñôøi ngöôøi, moät tieáp xuùc phaûi ñöôïc phaûn aûnh trong caùc suy nghó vaø loái soáng cuûa ngaøi, v.v#
Ñeå traû lôøi caùc chæ trích thöôøng nghe ñöôïc töø caùc giaùo só cho raèng Ñöùc Giaùo Hoaøng khoâng quùy troïng caùc vò vì ngaøi coù bao giôø khen caùc vò ñaâu, Cha Nicolaùs cho raèng thay vaøo ñoù, caùc vò neân bieát ôn ngaøi vì ngaøi ñaõ nhaän dieän roõ raøng caùc côn caùm doã chæ taïo neân xa caùch vaø thaûm haïi nôi caùc vò maø thoâi.
Veà caâu hoûi Ñöùc Phanxicoâ coøn laøm giaùo hoaøng bao laâu nöõa, Cha Nicolaùs cho hay cha khoâng coù caâu traû lôøi vaø caû Ñöùc Phanxicoâ cuõng khoâng. Cha cho hay: "Suy nghó cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng khaù linh ñoäng tuøy theo söï bieän phaân cuûa ngaøi veà tình traïng cuûa Giaùo Hoäi".
Khi cha, ngöôøi cuøng tuoåi vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng, noùi vôùi ngaøi veà yù ñònh töø chöùc beà treân caû, Ñöùc Phanxicoâ noùi vôùi cha: "chính toâi ñang nghó tôùi vieäc nghieâm tuùc böôùc theo thaùch thöùc cuûa Ñöùc Beâneâñíctoâ".
Nhöng roài, maáy thaùng sau, luùc phaûi ñöông ñaàu vôùi moät soá ñeà khaùng choáng laïi caùc caûi toå cuûa ngaøi, Ñöùc Phanxicoâ laïi noùi vôùi cha: "Toâi xin Chuùa nhaân laønh nhaän laáy toâi khi caùc thay ñoåi ñaõ thaønh baát phaûn hoài". Noùi caùch khaùc, theo Cha Nicolas "phoù thaùc chuùng ta trong baøn tay Thieân Chuùa".
Cha Nicolaùs cho chuùng ta moät giai thoaïi lyù thuù. Ngaøi keå laïi raèng luùc coøn laø Hoàng Y toång giaùm muïc Buenos Aires, Ñöùc Phanxicoâ coù nghe keå: taïi moät cuoäc cöû haønh phuïng vuï trong nhieät ñoä döôùi zero ôû thuû ñoâ Bosnia laø Sarajevo, "moät ai ñoù ñaõ chuyeàn ñi moät ly röôïu maïnh nhoû" giuùp cho buoåi phuïng vuï dieãn tieán aám aùp vaø vui töôi.
Cha cho hay: khi ñöôïc baàu laøm giaùo hoaøng, Ñöùc Phanxicoâ "khoâng chaäm treã ñaõ cöû ngöôøi ñoù laøm Tröôûng Boá Thí cuûa Toøa Thaùnh vaø khích leä vò naøy tôùi soáng taïi Roâma ñeå gaàn guõi hôn vôùi ngöôøi ngheøo".
Cha Cöïu Beà Treân Caû haún coù yù noùi tôùi vò tröôûng boá thí cuûa Ñöùc Phanxicoâ, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Konrad Krajewski, ngöôøi Ba Lan, ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ cöû nhieäm hoài thaùng Taùm naêm 2013. Nhöng thöïc ra "Don Corrado", nhö ngöôøi ta thöôøng goïi ngaøi, voán soáng ôû Roâma, laøm Tröôûng Nghi töø naêm 1999.
Vuõ Vaên An