Phoûng vaán Ñöùc Taân Giaùm Muïc
Ña Minh Nguyeãn Vaên Maïnh
Phoûng vaán Ñöùc Taân Giaùm Muïc Ña Minh Nguyeãn Vaên Maïnh.
Ñaø Laït (VietCatholic News 19-04-2017) - Vaøo ngaøy aùp Leã Laù 8 thaùng 4 naêm 2017, Vaên phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh loan tin Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ boå nhieäm cha Ña-minh Nguyeãn Vaên Maïnh, Tieán só Giaùo Luaät, ñaïi dieän tö phaùp Giaùo phaän Ñaø laït laøm Giaùm muïc phoù giaùo phaän Ñaø laït, Vieät Nam. Nhaân dòp naøy Thoâng Taán Xaõ Coâng Giaùo Vietcatholic xin ñöôïc phoûng vaán ngaøi.
PV: Kính thöa Ñöùc Cha, Cha Giaùm Ñoác, Ban Bieân Taäp, coäng taùc vieân vaø ñoäc giaû Vietcatholic chuùng con xin taï ôn Chuùa vaø chuùc möøng Ñöùc Cha trong söù vuï môùi. Xin Ñöùc Cha cho chuùng con bieát caûm töôûng cuûa Ñöùc Cha khi nhaän ñöôïc tin Ñöùc Thaùnh Cha boå nhieäm Ñöùc Cha laøm Giaùm Muïc Phoù Giaùo phaän Ñaø laït.
Ñöùc Cha Ña-minh: Xin chaân thaønh caùm ôn Cha Giaùm ñoác, Ban Bieân Taäp, coäng taùc vieân vaø toaøn theå ñoäc giaû Vietcatholic ñaõ chuùc möøng toâi nhaân bieán coá lòch söû naøy, vaø cho toâi coù cô hoäi ñeå noùi leân lôøi caùm ôn ñoái vôùi moïi ngöôøi, caùch naøy caùch khaùc, ñaõ hieäp thoâng chuùc möøng vaø caàu nguyeän cho toâi.
Coù hai töø trong töïa ñeà moät taäp saùch nhoû cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II coù theå giuùp toâi coâ ñoïng nhöõng caûm töôûng cuûa mình khi nhaän ñöôïc tin Ñöùc Thaùnh Cha boå nhieäm toâi laøm Giaùm muïc phoù Giaùo phaän Ñaø Laït, ñoù laø: "Hoàng aân vaø maàu nhieäm". Hoàng aân, vì ñöùng tröôùc aân hueä lôùn lao naøy toâi caûm thaáy mình baát xöùng; Maàu nhieäm, vì neáu Thieân Chuùa tuyeån choïn thì taïi sao laïi laø toâi maø khoâng phaûi laø moät ngöôøi khaùc khaû naêng hôn, thaùnh thieän hôn? Khoâng theå giaûi thích noåi ngoaøi lyù do Tình yeâu: "Khoâng phaûi caùc con ñaõ choïn Thaày, nhöng chính Thaày ñaõ choïn caùc con, vaø ñaõ caét cöû ñeå caùc con ra ñi, sinh ñöôïc hoa traùi, vaø hoa traùi caùc con toàn taïi" (Ga 15,16); "Khoâng ai töï gaùn cho mình vinh döï aáy, nhöng phaûi ñöôïc Thieân Chuùa goïi, nhö oâng Aaron ñaõ ñöôïc goïi" (Dt 5,4); "Thieân Chuùa ñaõ keâu goïi chuùng ta..., khoâng phaûi vì coâng kia vieäc noï chuùng ta laøm, nhöng laø do keá hoaïch vaø aân suûng cuûa Ngöôøi ñaõ ban cho chuùng ta töø muoân thuôû trong Ñöùc Kitoâ Gieâsu" (2 Tm 1,9). Vieäc suy nieäm nhöõng lôøi Kinh Thaùnh naøy tröôùc khi traû lôøi vò ñaïi dieän Toøa Thaùnh, ñaõ giuùp toâi ñi töø e ngaïi vaø lo sôï ñeán maïnh daïn vaø bình an.
Ngoaøi ra, boái caûnh ñoùn nhaän vieäc coâng boá boå nhieäm cuûa Toøa Thaùnh ngaøy 08 thaùng 4 naêm 2017 vöøa qua taïi nhaø thôø Chính Toøa Ñaø Laït giöõa Coäng ñoàng Daân Chuùa vôùi söï hieän dieän cuûa Ñöùc Cha chính Antoân vaø linh muïc ñoaøn giaùo phaän cuõng ñaõ ghi vaøo taâm hoàn toâi moät söï bình an laï luøng maø cho ñeán nay vaãn coøn aán töôïng.
PV: Thöa Ñöùc Cha, xin Ñöùc Cha cho chuùng con bieát nhöõng öu tö muïc vuï hieän taïi cuûa Ñöùc Cha.
Ñöùc Cha Ña-minh: Ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm muïc phoù, chaéc chaén toâi seõ phaûi theå hieän traùch nhieäm cuûa mình theo giaùo luaät ñieàu 405-2: "Giaùm muïc phoù vaø Giaùm muïc phuï taù giuùp ñôõ Giaùm muïc giaùo phaän laõnh ñaïo toaøn giaùo phaän vaø thay theá ngaøi khi ngaøi vaéng maët hoaëc bò ngaên trôû". Caên cöù Giaùo luaät ñieàu 406, Ñöùc Cha chính Antoân cuõng ñaõ thoâng baùo: Giaùm muïc phoù "phaûi ñöôïc Giaùm muïc giaùo phaän ñaët laøm Toång Ñaïi dieän; hôn nöõa, Giaùm muïc giaùo phaän phaûi öu tieân uûy thaùc cho vò Toång Ñaïi dieän hôn nhöõng ngöôøi khaùc caùc coâng vieäc maø luaät ñoøi hoûi phaûi coù söï uûy nhieäm ñaëc bieät". Do ñoù öu tö muïc vuï cuûa toâi laø öu tö muïc vuï cuûa toaøn Giaùo phaän do Hoäi ñoàng Muïc vuï Giaùo phaän ñònh höôùng haøng naêm, vöøa theo ñònh höôùng muïc vuï cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, vöøa theâm nhöõng ñieåm Giaùo phaän muoán löu yù trong naêm ñoù.
PV: Ñaø laït laø thaønh phoá du lòch cuûa Vieät nam, ñoàng thôøi cuõng laø giaùo phaän raát nhieät thaønh soáng ñöùc Tin. Xin Ñöùc Cha giôùi thieäu ñoâi neùt veà Giaùo phaän nhaø.
Ñöùc Cha Ña-minh: Giaùo phaän Ñaø Laït naèm treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng, dieän tích 9,764.79 km2, daân soá 1,385,000 ngöôøi. Theo thoáng keâ naêm 2016, Giaùo phaän Ñaø Laït coù 379,122 giaùo daân, trong ñoù 137,493 giaùo daân ngöôøi daân toäc, 98 giaùo xöù, 174 linh muïc trieàu vaø 128 linh muïc doøng, 76 ñaïi chuûng sinh, treân 1,000 tu só nam nöõ thuoäc 50 doøng tu hoaëc tu hoäi. Ñöùc Cha chính Antoân thöôøng nhaéc ñeán ñònh höôùng muïc vuï nhaèm xaây döïng Giaùo phaän, Giaùo xöù "trôû neân moät coäng ñoaøn ñöùc tin, moät coäng ñoaøn phuïng töï, moät coäng ñoaøn baùc aùi, ñeå trôû thaønh moät coäng ñoaøn truyeàn giaùo".
PV: Xin Ñöùc Cha vui loøng chia seû cho ñoäc giaû Vietcatholic veà haønh trình ôn goïi cuûa Ñöùc Cha.
Ñöùc Cha Ña-minh: Toâi sinh taïi Caàn Thô. Ít naêm sau gia ñình toâi töø Caàn Thô leân Baø Ròa, roài ñònh cö ôû Thuû Ñöùc, nay laø quaän 9 Saøigoøn. Töø nhöõng naêm leân saùu leân baûy, toâi ñaõ thöôøng xuyeân ñi leã trong Doøng Phanxicoâ Thuû Ñöùc, vaø thænh thoaûng ñöôïc caùc coá Taây trong doøng quan taâm chaêm soùc v.v... Cöù töï nhieân coù leõ toâi ñaõ trôû thaønh moät tu só Phanxicoâ. Nhöng naêm leân lôùp ba, Meï toâi leân Baûo Loäc thaêm hoï haøng thì gaëp moät ngöôøi chò laø nöõ tu doøng Meán Thaùnh Giaù Ñaø Laït. Theá laø laäp töùc toâi ñöôïc göûi leân Baûo Loäc, Laâm Ñoàng, hoïc haønh trong nhaø kyù nhi vieän cuûa ngöôøi chò nöõ tu aáy cuøng vôùi hai em moät trai moät gaùi. Cuoái naêm lôùp nhaát (lôùp naêm baây giôø) toâi thi ñaäu vaøo Tieåu chuûng vieän Ñaø Laït. Vaø theá laø ñôøi tu cuûa toâi baét ñaàu: theo doøng lòch söû cuûa ñaát nöôùc ñeå töø tieåu chuûng vieän Simon Hoøa Ñaø Laït, roài ñeán Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X, vaøi ba thaùng tham gia Thanh nieân Xung kích Laâm Ñoàng döôùi chaân ñeøo Baûo Loäc taïi Santa Maria, roài tieáp ñeán nhöõng naêm "giuùp xöù" taïi giaùo xöù Taân Thanh, Baûo Loäc (14 naêm). Sau khi chòu chöùc linh muïc ngaøy 29 thaùng 5 naêm 1994, toâi ñöôïc boå nhieäm laøm phoù xöù Taân Hoùa, moät giaùo xöù toaøn toøng vôùi ba hoï leû maø taát caû laøm neân moät böùc tranh phong phuù giuùp toâi theâm nhieàu kinh nghieäm muïc vuï vaø truyeàn giaùo thaät tuyeät vôøi. Töø naêm 2003 ñeán 2009, toâi coù ñieàu kieän hoïc giaùo luaät taïi Ñaïi Hoïc Urbaniana, Roma, trung taâm cuûa Giaùo Hoäi, nôi cho toâi coù cô hoäi soáng vaø traûi nghieäm tính caùch "Coâng Giaùo vaø toâng truyeàn" cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Töø khi veà nöôùc 2009 ñeán nay, toâi ñöôïc caùc Ñöùc Cha Pheâroâ Nguyeãn Vaên Nhôn vaø Antoân Vuõ Huy Chöông boå nhieäm laøm Ñaïi dieän Tö phaùp giaùo phaän, vaø ôû taïi Toøa Giaùm muïc Ñaø Laït.
PV: Thöa Ñöùc Cha, chuùng con ñöôïc bieát Giaùo phaän Ñaø laït coù khoaûng 28% giaùo daân laø ngöôøi daân toäc thieåu soá. Xin Ñöùc Cha cho chuùng con bieát ñoâi neùt veà coâng vieäc muïc vuï cho anh chò em caùc saéc toäc naøy.
Ñöùc Cha Ña-minh: Moät neùt truyeàn giaùo ñaëc bieät cuûa giaùo phaän Ñaø Laït laø vieäc truyeàn giaùo cho anh chò em daân toäc baûn ñòa. Keå töø khi thöøa sai Jean Cassaigne ñöôïc cöû leân "thí ñieåm truyeàn giaùo" Di Linh vaøo naêm 1927, roài ñeán caùc cha thuoäc Hoäi Thöøa Sai Paris tôùi Ñaø Laït vaøo thaäp nieân 1940, caùc cha Doøng Chuùa Cöùu Theá taïi Phuù Sôn vaøo thaäp nieân 1950, roài caùc cha thuoäc Tu ñoaøn Truyeàn giaùo thaùnh Vinh Sôn, thì tieáp sau ñoù lieân tuïc coù caùc linh muïc giaùo phaän, caùc nöõ tu thuoäc nhieàu hoäi doøng daán thaân vaøo hoaït ñoäng naøy.
Hieän nay (2016), soá giaùo daân ngöôøi daân toäc laø 137,493, chieám hôn moät phaàn ba toång soá giaùo daân trong giaùo phaän (khoaûng 36%), vaø ñaõ coù treân 10 linh muïc vaø khoaûng treân 30 nöõ tu ngöôøi daân toäc.
Trong chieàu höôùng truyeàn giaùo vaø phaùt trieån vaên hoùa ngöôøi daân toäc, phaûi keå ñeán hai coâng trình dòch thuaät vaø baûo toàn chöùng tích vaên minh. Dòch thuaät: dòch kinh leã vaø nghi thöùc bí tích sang tieáng daân toäc (Kôho), bieân soaïn töø ñieån, ñaëc bieät baûn dòch Saùch leã Roâma tieáng Kôho ñaõ ñöôïc Toøa Thaùnh pheâ chuaån ñeå duøng trong phuïng vuï. Coâng trình baûo toàn chöùng tích vaên minh: thu goùp caùc sinh hoaït ñuû loaïi, söu taàm söû thi, truyeän coå daân gian, nhöõng saùch vôû vaø hình aûnh veà ñoàng baøo daân toäc.
Moät toøa nhaø taïi Trung taâm Muïc vuï Giaùo phaän ñaõ ñöôïc daønh rieâng laøm phoøng Truyeàn thoáng ñoùn nhaän caùc chöùng tích vaên minh lieân heä ñeán neáp soáng cuûa caùc daân toäc baûn ñòa. Phoøng Truyeàn thoáng ñaõ môû cöûa vaøo thaùng 10 naêm 2011 vôùi phaàn veà daân toäc ôû taàng treät vaø phaàn trình baøy lòch söû truyeàn giaùo cuûa Giaùo phaän ôû taàng treân, hoaøn taát vaøo naêm 2016.
Veà nhaân söï truyeàn giaùo, Giaùo phaän Ñaø Laït coù khaù nhieàu linh muïc raát gioûi tieáng daân toäc vaø ñaõ daán thaân hoaït ñoäng truyeàn giaùo höõu hieäu nôi anh chò em daân toäc. Toâi luoân caûm phuïc nhöõng taám göông truyeàn giaùo cuûa caùc linh muïc baäc thaày hoaëc ñaøn anh nhö cuûa coá linh muïc Laurensoâ Phaïm Giaùo Hoùa vôùi baøi sai truyeàn giaùo cho ngöôøi daân toäc ngay töø nhöõng naêm 1958, vaø ñöôïc anh chò em daân toäc Kôho goïi laø "Cha Giaø"; linh muïc nghóa töû cuûa ngaøi hieän laø toång ñaïi dieän cuõng ñaõ theo ngaøi treân caùc neûo ñöôøng vaøo caùc buoân laøng daân toäc töø tröôùc 1975 vaø ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå trong nhieàu laõnh vöïc, keå caû phuïng vuï; linh muïc Ñaminh Nguyeãn Huy Troïng gaàn 50 naêm soáng vaø laøm vieäc nôi anh em daân toäc vôùi noãi ñam meâ thu thaäp ghi cheùp laïi vaên hoùa ngoân ngöõ vaø nhöõng phong tuïc cuûa ngöôøi daân toäc Kôho; ñeán nay moät coâng trình thu thaäp khoång loà ñaõ leân ñeán 20,000 trang, vaø vöøa môùi ra ñôøi taäp moät vaøo ñaàu naêm 2017 vôùi töïa ñeà "Phaùc hoïa chaân dung daân toäc Kô Ho, qua nieàm tin cô baûn vaø phong tuïc taäp quaùn", vaø döï truø seõ xuaát baûn 10 taäp.
Baûn thaân toâi khoâng gioûi tieáng daân toäc, vaø toâi bieát ñoù laø moät baát lôïi, moät khoù khaên maø coù leõ Chuùa seõ giuùp toâi daàn daàn vöôït qua.
Bôûi theá toâi raát traân troïng caûm thöùc cuûa Ñöùc Cha Antoân giaùm muïc giaùo phaän Ñaø Laït khi quyeát ñònh taïo ñieàu kieän cho caùc chuûng sinh cuûa giaùo phaän ñöôïc ñaøo taïo taïi ñòa phöông ñeå coù theå hoïc ngoân ngöõ cuûa caùc daân toäc thieåu soá mieàn Laâm Ñoàng, vaø tieáp caän vôùi nhöõng moâi tröôøng ñieàu kieän soáng cuï theå cuûa hoï, nhaèm saün saøng theo böôùc caùc cha anh daán thaân vaøo coâng vieäc truyeàn giaùo cho anh chò em daân toäc, moät thaønh phaàn ñoâng ñaûo vaø laø neùt ñaëc bieät cuûa giaùo phaän Ñaø Laït.
PV: Xin Ñöùc Cha cho ñoäc giaû bieát veà khaåu hieäu vaø bieåu töôïng huy hieäu Giaùm muïc cuûa Ñöùc Cha vaø xin Ñöùc Cha giaûi thích yù nghóa cuûa khaåu hieäu, huy hieäu aáy.
Ñöùc Cha Ña-minh: Raát caùm ôn trang web Vietcatholic cho toâi coù dòp chia seû veà khaåu hieäu giaùm muïc. Khaåu hieäu ñöôïc choïn cho söù vuï giaùm muïc cuûa toâi laø "Meï vaø Muïc Töû" vôùi öôùc mong nhöõng ngöôøi muoán ñeán vôùi mình thì gaëp ñöôïc moät muïc töû coù taám loøng cuûa moät ngöôøi meï. Khaåu hieäu naøy ñöôïc gôïi höùng töø öôùc mô cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ maø ngaøi nhieàu laàn nhaéc ñeán trong caùc cuoäc noùi chuyeän hoaëc traû lôøi phoûng vaán: "Toâi mô öôùc moät Giaùo Hoäi laø meï vaø laø muïc töû".
Ngöôøi muïc töû thì gaàn guõi ñoaøn chieân cuûa mình, ñeán noãi bieát töøng con chieân (Ga 10,14), saün saøng hieán maïng soáng mình vì ñoaøn chieân (Ga 10,11.15), mieãn sao chieân "ñöôïc soáng vaø ñöôïc soáng doài daøo" (Ga 10,10). Hieán teá maïng soáng mình ñeå ñoaøn chieân ñöôïc soáng ñoái vôùi ngöôøi muïc töû coù nghóa laø trôû thaønh moät ngöôøi cha, ngöôøi meï thieâng lieâng, maø sôïi daây lieân keát döôøng nhö voâ taän: "Coù ngöôøi meï naøo queân ñöôïc ñöùa con thô cuûa mình, hay caïn tình thöông vôùi ñöùa con mình ñaõ mang naëng ñeû ñau" (Is. 49,15).
PV: Chuùng con xin caùm ôn Ñöùc Cha vaø caàu chuùc Ñöùc Cha vaø Giaùo phaän traøn ñaày ôn Chuùa trong söù vuï môùi. Xin Ñöùc Cha chuùc laønh cho chuùng con.
Gioan Leâ Quang Vinh thöïc hieän