Huaán töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
vôùi caùc tham döï vieân
Hoäi nghò quoác teá veà Thaùnh nhaïc
Huaán töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vôùi caùc tham döï vieân Hoäi nghò quoác teá veà Thaùnh nhaïc.
Roma (WHÑ 09-03-2017) - Hoâm thöù Baûy 04 thaùng 03 naêm 2017, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán 400 tham döï vieân cuûa Hoäi nghò quoác teá veà Thaùnh nhaïc toå chöùc taïi Roma vôùi chuû ñeà "AÂm nhaïc vaø Giaùo hoäi: Vieäc thôø phöôïng vaø Vaên hoaù naêm möôi naêm sau Huaán thò Musicam Sacram".
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi huaán töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong buoåi tieáp kieán:
Anh chò em thaân meán,
Toâi vui möøng ñöôïc gaëp taát caû anh chò em töø nhieàu quoác gia ñang quy tuï taïi Roma ñeå tham döï Hoäi nghò "AÂm nhaïc vaø Giaùo hoäi: Vieäc thôø phöôïng vaø Vaên hoaù naêm möôi naêm sau Huaán thò Musicam Sacram" do Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh veà Vaên hoùa vaø Boä Giaùo duïc Coâng giaùo phoái hôïp vôùi Hoïc vieän Giaùo hoaøng veà Thaùnh nhaïc vaø Hoïc vieän Giaùo hoaøng veà Phuïng vuï thuoäc tröôøng Thaùnh Anselmoâ toå chöùc.
Toâi thaân aùi chaøo taát caû anh chò em, tröôùc heát laø Ñöùc hoàng y Gianfranco Ravasi; caùm ôn Ñöùc hoàng y ñaõ coù lôøi giôùi thieäu. Toâi mong raèng kinh nghieäm gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi trong nhöõng ngaøy naøy, khi cuøng nhau suy tö veà thaùnh nhaïc vaø, ñaëc bieät, trong caùc khía caïnh vaên hoaù vaø ngheä thuaät cuûa noù seõ ñem laïi hoa traùi cho caùc coäng ñoàng trong Giaùo hoäi.
Nöûa theá kyû sau Huaán thò Musicam Sacram, Hoäi nghò naøy muoán ñaøo saâu -trong nhaõn giôùi lieân ngaønh vaø ñaïi keát- moái töông quan hieän nay giöõa thaùnh nhaïc vôùi vaên hoùa ñöông ñaïi, giöõa aâm nhaïc ñöôïc coäng ñoàng Kitoâ giaùo chaáp nhaän vaø söû duïng vôùi caùc xu höôùng aâm nhaïc ñang thònh haønh. Moät ñieàu quan troïng nöõa laø suy tö veà vieäc ñaøo taïo veà myõ hoïc vaø aâm nhaïc cho caùc giaùo só cuõng nhö tu só vaø giaùo daân daán thaân trong ñôøi soáng muïc vuï, vaø tröïc tieáp hôn, trong caùc schola cantorum (Tröôøng daïy thaùnh nhaïc).
Vaên kieän ñaàu tieân ñöôïc Coâng ñoàng Vatican II ban haønh chính laø Hieán cheá veà Phuïng vuï, Sacrosanctum Concilium. Caùc nghò phuï ñaõ nhaän thöùc roõ ngöôøi tín höõu gaëp khoù khaên khi tham döï phuïng vuï vôùi moät ngoân ngöõ, lôøi noùi vaø daáu chæ maø hoï khoâng hieåu ñöôïc troïn veïn. Ñeå cuï theå hoùa nhöõng neùt chính maø Hieán cheá ñaõ vaïch ra, ñaõ coù nhöõng Huaán thò ñöôïc ban haønh, trong ñoù coù Huaán thò veà thaùnh nhaïc. Töø ñoù, maëc duø khoâng coù vaên kieän môùi naøo ñöôïc Huaán quyeàn ñöa ra veà ñeà taøi naøy, nhöng ñaõ coù nhieàu phaùt bieåu khaùc cuûa caùc giaùo hoaøng ñeå ñònh höôùng cho nhöõng suy tö vaø hoaït ñoäng muïc vuï.
Phaàn Daãn nhaäp cuûa Huaán thò noùi treân vaãn coøn raát hôïp thôøi: "Leã nghi phuïng vuï seõ mang hình thöùc cao quyù hôn, khi ñöôïc cöû haønh keøm theo ca haùt, moãi khi thöøa taùc vieân chu toaøn ñuùng nhieäm vuï cuûa mình, vaø khi coù daân chuùng tham döï. Thaät vaäy, döôùi hình thöùc ñoù, lôøi caàu nguyeän ñöôïc dieãn taû thaâm thuùy hôn; maàu nhieäm phuïng vuï vôùi nhöõng ñaëc ñieåm coù tính phaåm traät vaø coäng ñoàng ñöôïc bieåu loä roõ raøng hôn; loøng ngöôøi hôïp nhaát vôùi nhau hôn nhôø cuøng haùt chung moät gioïng, nhôø ñöôïc nhìn ngaém veû ñeïp cuûa söï vaät thaùnh maø vöôn tôùi nhöõng thöïc taïi voâ hình. Cuoái cuøng, toaøn boä vieäc cöû haønh bieåu loä tröôùc neàn phuïng vuï thieân quoác ñang ñöôïc hoaøn taát trong thaønh Gieârusalem môùi, moät caùch roõ raøng hôn" (soá 5).
Tuaân theo nhöõng chæ daãn cuûa Coâng ñoàng, Huaán thò ñaõ nhieàu laàn neâu baät taàm quan troïng cuûa söï tham gia cuûa coäng ñoaøn tín höõu, ñöôïc moâ taû laø "tích cöïc, yù thöùc vaø soáng ñoäng" vaø cuõng nhaán maïnh raát roõ raèng "tính chaát quan troïng ñích thöïc cuûa moät buoåi cöû haønh phuïng vuï ít tuøy thuoäc vaøo hình thöùc ca haùt caàu kyø hoaëc phoâ dieãn caùc leã nghi cho ñeïp maét, hôn laø döïa vaøo phong caùch cöû haønh sao cho xöùng ñaùng, trang nghieâm vaø ñaïo ñöùc" (s. 11). Do ñoù, tröôùc heát ñoù laø söï tham döï tích cöïc vaøo maàu nhieäm Thieân Chuùa, vaøo cuoäc "thaàn hieån" dieãn ra trong moãi Thaùnh leã, trong ñoù Thieân Chuùa hieän dieän giöõa daân Ngaøi, daân ñöôïc keâu goïi tham döï thöïc söï vaøo ôn cöùu roãi do caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ. Vì theá, söï tham döï caùch yù thöùc vaø tích cöïc heä taïi vieäc ñi saâu vaøo maàu nhieäm naøy, ñeå chieâm ngaém, thôø phöôïng vaø ñoùn nhaän maàu nhieäm aáy, nhaän ra yù nghóa cuûa maàu nhieäm, nhôø söï thinh laëng thaùnh vaø "tính aâm nhaïc cuûa ngoân ngöõ maø Chuùa noùi vôùi chuùng ta" (Baøi giaûng taïi Nhaø nguyeän Santa Marta, 12-12-2013). Chính trong vieãn töôïng naøy ñaõ dieãn ra Hoäi nghò suy tö veà canh taân thaùnh nhaïc vaø söï ñoùng goùp quyù baùu cuûa thaùnh nhaïc.
Veà vaán ñeà naøy, ñaõ naûy sinh moät söù meänh keùp maø Giaùo hoäi ñöôïc keâu goïi thöïc thi, ñaëc bieät laø qua taát caû nhöõng ai, vôùi nhieàu chöùc vò khaùc nhau, laøm vieäc trong lónh vöïc naøy. Moät maët, ñoù laø baûo veä vaø phaùt huy di saûn phong phuù vaø ña daïng thöøa höôûng töø quaù khöù, söû duïng noù vôùi söï quaân bình trong hieän taïi vaø traùnh nguy cô veà moät quan ñieåm hoaøi nieäm hay "khaûo coå".
Maët khaùc, caàn phaûi laøm sao cho thaùnh nhaïc vaø thaùnh ca phuïng vuï "hoäi nhaäp vaên hoaù" hoaøn toaøn vaøo caùc ngoân ngöõ ngheä thuaät vaø aâm nhaïc hieän nay; nghóa laø phaûi coù khaû naêng nhaäp theå vaø dieãn dòch Lôøi Chuùa thaønh lôøi ca tieáng haùt, thaønh giai ñieäu laøm rung ñoäng traùi tim cuûa nhöõng con ngöôøi thôøi ñaïi chuùng ta, vaø coøn taïo ra caû moät baàu khí taâm tình thuùc ñaåy ñöùc tin vaø khôi gôïi ngöôøi ta ñoùn nhaän vaø tham döï troïn veïn vaøo maàu nhieäm ñöôïc cöû haønh.
Chaéc chaén, söï giao thoa vôùi tính hieän ñaïi vaø vieäc ñöa caùc ngoân ngöõ baûn xöù vaøo Phuïng vuï ñaõ taïo ra khaù nhieàu vaán ñeà veà ngoân ngöõ, hình thöùc vaø theå loaïi aâm nhaïc. Ñoâi khi, moät söï taàm thöôøng, hôøi hôït vaø xoaøng xónh naøo ñoù ñaõ laán löôùt, laøm thieät haïi ñeán veû ñeïp vaø söï cao caû cuûa caùc cöû haønh phuïng vuï. Vì theá, caùc nhaân vaät chuû choát trong lónh vöïc naøy - nhaïc coâng, nhaïc só, ca tröôûng vaø ca vieân cuûa caùc schola cantorum, caùc linh hoaït vieân phuïng vuï - coù theå coù nhöõng ñoùng goùp quyù baùu, ñaëc bieät laø veà phaåm chaát, cho vieäc canh taân thaùnh nhaïc vaø thaùnh ca phuïng vuï. Ñeå thuùc ñaåy tieán trình naøy, caàn phaûi coù moät neàn giaùo duïc aâm nhaïc ñuùng ñaén, nhaát laø cho nhöõng ngöôøi chuaån bò laøm linh muïc - trong söï ñoái thoaïi vôùi caùc traøo löu aâm nhaïc cuûa thôøi ñaïi chuùng ta cuõng nhö vôùi nhöõng ñoøi hoûi cuûa caùc vuøng vaên hoaù khaùc nhau, vaø vôùi tinh thaàn ñaïi keát.
Anh chò em thaân meán, xin caûm ôn anh chò em moät laàn nöõa vì söï daán thaân cuûa anh chò em trong lónh vöïc thaùnh nhaïc. Nguyeän xin Ñöùc Trinh Nöõ Maria ñoàng haønh vôùi anh chò em, Meï laø Ñaáng ñaõ haùt leân söï thaùnh thieän ñaày xoùt thöông cuûa Thieân Chuùa trong baøi Magnificat. Toâi xin anh chò em ñöøng sao laõng muïc tieâu quan troïng naøy: giuùp cho coäng ñoaøn phuïng vuï vaø daân Chuùa nhaän thöùc vaø tham döï maàu nhieäm Thieân Chuùa, vôùi moïi giaùc quan, thaân xaùc cuõng nhö tinh thaàn. Nhieäm vuï cuûa thaùnh nhaïc vaø thaùnh ca phuïng vuï laø giuùp chuùng ta caûm nghieäm vinh quang cuûa Thieân Chuùa, veû ñeïp vaø söï thaùnh thieän cuûa Ngaøi bao phuû chuùng ta nhö moät "ñaùm maây saùng ngôøi".
Xin anh chò em caàu nguyeän cho toâi, vaø toâi öu aùi ban Pheùp laønh Toaø Thaùnh cho anh chò em.
Minh Ñöùc chuyeån ngöõ