Söù ñòeäp Ñöùc Thaùnh Cha göûi ñaïi hoäi
caùc Phong traøo bình daân beân Hoa Kyø
Söù ñòeäp Ñöùc Thaùnh Cha göûi ñaïi hoäi caùc Phong traøo bình daân beân Hoa Kyø.
Modesto, California (Oss. Rom. 18-02-2017; Vat. 8-03-2017) - Trong caùc ngaøy 16 tôùi 19 thaùng 2 naêm 2017 cuoäc gaëp gôõ cuûa caùc Phong traøo bình daân ñaõ dieãn ra taïi thaønh phoá Modesto beân California Hoa Kyø. Ñaây laø laàn ñaàu tieân ñaïi hoäi cuûa phong traøo ñöôïc toå chöùc treân bình dieän quoác gia beân Hoa Kyø. Nhaân dòp naøy Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ göûi söù ñieäp cho ñaïi hoäi. Söù ñieäp ñaõ ñöôïc Ñöùc Hoàng Y Peter Kodwo Appiah Turkson, Toång tröôûng Boä phuïc vuï phaùt trieån con ngöôøi toaøn veïn ñoïc trong leã khai maïc ñaïi hoäi. Söù ñieäp höôùng tôùi 700 tham döï vieân ñeán töø 12 quoác gia. Trong 4 ngaøy nhoùm hoïp ñaïi hoäi ñaõ thaûo luaän veà caùc vaán ñeà: cuoäc chieán choáng laïi naïn kyø thò chuûng toäc, naïn di cö, quyeàn coù coâng aên vieäc laøm vaø nhaø ôû, coâng lyù moâi sinh. Thuyeát trình trong ñaïi hoäi Ñöùc Hoàng Y Turkson khích leä moïi ngöôøi ñaõ töøng phaûi soáng kinh nghieäm bò loaïi tröø, vì lyù do kinh teá vaø chuûng toäc, hieäp nhaát vôùi nhau, chia seû kinh nghieäm vaø khaùt voïng thay ñoåi, lieân keát vôùi taát caû caùc tín höõu moïi toân giaùo trong tinh thaàn lieân ñôùi laøm thaønh moät coäng ñoaøn lôùn. Vaø söï hieäp nhaát taïo ra moät khaû naêng môùi thay ñoåi theá giôùi. Ngoaøi ra, ñaây laø vieäc hieäp nhaát vôùi nhau ñeå beânh vöïc phaåm giaù cuûa taát caû moïi ngöôøi. Phaåm giaù naøy chuùng ta khoâng nhaän ñöôïc töø baát cöù chính quyeàn naøo, nhöng laø ñieàu chuùng ta coù khi sinh ra laøm ngöôøi.
Ñaïi hoäi taïi Modesto tieáp theo ba hoäi nghò quoác teá ñöôïc trieäu taäp taïi Roma thaùng 10 naêm 2014 vaø thaùng 11 naêm 2016; taïi Bolivia thaùng 7 naêm 2015.
Môû ñaàu söù ñieäp Ñöùc Thaùnh Cha chaøo thaêm vaø khích leä taát caû caùc toå chöùc, caùc thaønh vieân vaø nhöõng ai chieán ñaáu cho ba chöõ T: terra ñaát ñai, tetto maùi nhaø, vaø trabajo vieäc laøm. Ngaøi cuõng caùm ôn chieán dòch phaùt trieån con ngöôøi vaø vò chuû tòch laø Ñöùc Cha Ñavid Talley, Toång Giaùm Muïc New Orleans, vaø caùc Giaùm Muïc tieáp ñoùn caùc tham döï vieân Ñöùc Cha Stephen Blaire, Ñöùc Cha Armando Ochoa vaø Ñöùc Cha Jaime Soto, cuõng nhö Ñöùc Hoàng Y Peter Turkson. Ñöùc Thaùnh Cha baày toû haøi loøng thaáy moïi ngöôøi coäng taùc vôùi nhau ñeå taïo döïng coâng lyù xaõ hoäi. Ngaøi öôùc mong naêng löïc xaây döïng naøy ñöôïc phoå bieán trong moïi giaùo phaän toaøn theá giôùi, haàu xaây döïng caùc caây caàu giuùp vöôït thaéng caùc böùc töôøng ngaên caùch cuûa loaïi tröø, thôø ô vaø baát khoan nhöôïng. Ngaøi ñeà cao coâng vieäc cuûa Maïng löôùi quoác gia PICO, coù nghóa laø nhöõng ngöôøi caûi thieän caùc coäng ñoaøn qua vieäc toå chöùc". Noù toång keát tinh thaàn vaø söù meänh cuûa caùc Phong traøo bình daân cuøng nhau töï toå chöùc vaø cuøng tha nhaân hoaït ñoäng trong moâi tröôøng soáng cho coäng ñoaøn cuûa mình.
Caùch ñaây maáy thaùng trong cuoäc gaëp gôõ caùc phong traøo bình daân taïi Roma chuùng ta ñaõ ñeà caäp tôùi caùc böùc töôøng vaø söï sôï haõi, caùc caây caàu vaø tình yeâu thöông. Taát caû caùc söï döõ naøy ñaõ khoâng baét ñaàu töø hoâm qua. Ñaõ töø laâu chuùng ta ñöông ñaàu vôùi cuoäc khuûng hoaûng cuûa moât moâ thöùc thoáng trò, moät heä thoáng ñaõ gaây ra bieát bao nhieâu ñau khoå lôùn lao cho gia ñình nhaân loaïi, ñoàng thôøi noù taán coâng phaåm giaù con ngöôøi vaø Caên nhaø chung cuûa chuùng ta ñeå yeåm trôï cho söï chuyeân cheá voâ hình cuûa Tieàn Baïc, chæ baûo ñaûm cho caùc quyeàn öu tieân cuûa moät ít ngöôøi.
Kitoâ höõu chuùng ta vaø taát caû nhöõng ngöôøi thieân chí phaûi soáng vaø haønh ñoäng trong luùc naøy. Ñaây laø moät traùch nhieäm nghieâm troïng, bôûi vì neáu vaøi thöïc taïi hieän nay khoâng tìm ñöôïc caùc giaûi phaùp toát, chuùng coù theå laøm naûy sinh ra caùc tieán trình laøm maát nhaân tính töø ñoù khoù coù theå trôû laïi ñaøng sau (Evangelii gaudium, s.51). Chuùng laø caùc daáu chæ thôøi ñaïi maø chuùng ta phaûi nhaän ra vaø haønh ñoäng. Chuùng ta ñaõ ñaùnh maát ñi thôøi giôø quyù baùu maø khoâng chuù yù tôùi chuùng ñuû, maø khoâng giaûi quyeát caùc thöïc taïi taøn phaù naøy. Vaø nhö theá caùc tieán trình ñaùnh maát nhaân tính gia taêng toác ñoä. Töø söï tham döï cuûa caùc daân toäc nhö laø taùc nhaân, vaø nhaát laø töø anh chò em, hôõi caùc phong traøo bình daân, tuyø thuoäc phaàn lôùn höôùng ñi maø söï sang trang lòch söû naøy seõ coù, vaø giaûi phaùp cuûa cuoäc khuûng hoaûng ñang gia taêng.
Chuùng ta khoâng ñöôïc bò teâ lieät bôûi söï sôï haõi, nhöng cuõng khoâng bò caàm tuø trong xung ñoät. Caàn nhaän bieát nguy hieâm cuõng nhö cô may maø moãi cuoäc khuûng hoaûng giaû thieát ñeå tieán tôùi moät toång hôïp giuùp thaéng vöôït. Trong tieáng Taàu, dieãn taû söï khoân ngoan xa xöa cuûa daân toäc vó ñaïi naøy, töø khuûng hoaûng bao goàm hai chöõ töôïng hình Wei coù nghóa laø nguy hieåm vaø Ji coù nghóa laø cô may.
Söï nguy hieåm laø khöôùc töø ngöôøi khaùc, vaø nhö theá laø khöôùc töø nhaân tính cuûa mình maø khoâng bieát, khöôùc töø chính chuùng ta vaø khöôùc töø giôùi raên quan troïng nhaát trong caùc ñieàu raên cuûa Chuùa Gieâsu. Ñoù laø ñaùnh maát ñi baûn chaát laø ngöôøi cuûa mình. Nhöng coù moät cô may: ñoù laø aùnh saùng cuûa tình yeâu thöông ñoái vôùi tha nhaân soi saùng Traùi ñaát vôùi aùnh quang raïng ngôøi cuûa noù, nhö moät ngoïn ñeøn trong boùng toái, noù ñaùnh thöùc chuùng ta, vaø nhaân loaïi môùi naåy maàm vôùi söùc khaùng cöï kieân trì vaø maïnh meõ cuûa nhöõng gì laø ñích thöïc.
Ngaøy nay vang leân trong tai chuùng ta caâu hoûi maø thaày tieán só luaät hoûi Chuùa Gieâsu trong Phuùc AÂm thaùnh Luca: "Ai laø ngöôøi thaân caän cuûa toâi?" Ai laø ngöôøi maø toâi phaûi yeâu thöông nhö chính mình? Coù leõ oâng ta chôø ñôïi moät caâu traû lôøi deã daõi ñeå coù theå tieáp tuïc cuoäc soáng cuûa mình: "Hoï seõ laø baø con cuûa toâi? Nhöõng ngöôøi ñoàng ñaïo vôùi toâi?..." Coù leõ oâng muoán ñöa Chuùa Gieâsu tôùi choã mieãn cho chuùng ta khoûi ñoøi buoäc yeâu thöông daân ngoaïi vaø ngöôøi ngoaïi quoác bò coi laø oâ ueá thôøi ñoù. Ngöôøi ñaøn oâng naøy muoán coù moät luaät leä roõ raøng cho pheùp oâng xeáp loaïi ngöôøi khaùc thaønh "ngöôøi thaân caän" vaø "khoâng thaân caän", thaønh nhöõng ngöôøi coù theå trôû thaønh thaân caän hay khoâng thaân caän (Huaán töø tieáp kieán thöù tö 27-4-2016).
Chuùa Gieâsu traû lôøi vôùi moät duï ngoân coù hai göông maët cuûa taàng lôùp öu vieät thôøi baáy giôø, vaø moät nhaân vaät thöù ba bò coi laø ngoaïi quoác, daân ngoaïi vaø oâ ueá: ñoù laø ngöôøi Samaritano. Treân ñöôøng töø Gieârusalem xuoáng Gieâricoâ thaày tö teá vaø thaày Levi gaëp moät ngöôøi haáp hoái vì bò cöôùp taán coâng, aên cöôùp vaø ñaùnh roài boû ñoù. Luaät Chuùa trong caùc tình traïng töông töï buoäc phaûi cöùu giuùp oâng ta, nhöng caû hai ñi qua maø khoâng döøng laïi. Hoï voäi vaõ. Nhöng ngöôøi Samaritano bò khinh reû, khoâng ai daùm ñaùnh caù vaø cuõng coù caùc boån phaän vaø caùc vieäc caàn phaûi laøm, khi troâng thaáy nguôøi bò thöông, oâng khoâng ñi qua nhö hai ngöôøi kia coù lieân heä vôùi Ñeàn thôø, nhöng nhìn oâng ta vaø caûm thöông (c. 33). Ngöôøi Samaritano coù cung caùch haønh xöû thöông xoùt ñích thaät, oâng baêng boù cho ngöôøi ñoù, roài mang tôùi moät quaùn troï, quan taâm tôùi oâng ta vaø lo lieäu cho oâng.
Taát caû nhöõng ñieàu naøy daäy cho chuùng ta bieát raèng loøng thöông xoùt, tình yeâu khoâng phaûi laø moät taâm tình moâng lung, nhöng coù nghóa laø saên soùc, lo laéng cho tha nhaân cho tôùi choã traû giaù baèng chính mình. Noù coù nghóa laø daán thaân laøm caùc böôùc ñi caàn thieát ñeå ñeán gaàn ngöôøi khaùc cho tôùi ñoä töï ñoàng hoaù vôùi hoï: "Ngöôi haõy yeâu thöông tha nhaân nhö chính mình". Ñoù laø giôùi raên cuûa Chuùa.
Caùc thöông tích, maø heä thoáng kinh teá coi tieàn baïc laø trung taâm vaø ñoâi khi haønh ñoäng vôùi söï taøn aùc cuûa caùc teân cöôùp trong duï ngoân, ñaõ khoâng ñöôïc bieát tôùi nhö caùc toäi phaïm. Trong xaõ hoäi toaøn caàu hoùa coù moät kieåu soáng lòch laõm nhìn ngöôøi khaùc töø treân cao, maø ngöôøi ta thöôøng xuyeân thöïc thi döôùi chieác aùo chính trò ñuùng ñaén hay caùc moát yù thöùc heä , nhìn tha nhaân maø khoâng ñuïng chaïm tôùi hoï, ngöôøi ta chieáu tröïc tieáp, caû vôùi dieãn vaên beà ngoaøi khoan nhöôïng vaø traøn ñaày lôøi hay yù ñeïp, nhöng khoâng laøm gì caû ñeå saên soùc caùc veát thöông xaõ hoäi, laïi caøng khoâng ñöông ñaàu vôùi aùc cô caáu ñeå cho bieát bao nhieâu ngöôøi phaûi soáng ngoaøi ñöôøng. Thaùi ñoä giaû hình naøy, khaùc bieát bao nhieâu vôùi thaùi ñoä cuûa ngöôøi Samaritano, bieåu loä cho thaáy noøng coát cuûa moät söï hoaùn caûi thöïc söï vaø cuûa moät daán thaân ñích thöïc vôùi nhaân loaïi.
Ñaây laø moät löøa doái luaân lyù, tröôùc sau gì cuõng seõ ra aùnh saùng, nhö moät aûo töôûng tan bieán. Caùc nguôøi bò thöông thì coøn ñoù, hoï laø moät thöïc taïi. Naïn thaát nghieäp coù thöïc, naïn gian tham hoái loä coù thöïc, cuoäc khuûng hoaûng caên tính coù thöïc, söï troáng roãng cuûa caùc cheá ñoä daân chuû coù thöïc. Söï thoái röõa cuûa moät heä thoáng khoâng theå naøo che daáu maõi ñöôïc, bôûi vì tröôùc sau gì ngöôøi ta cuõng seõ ngöûi thaáy muøi thoái tha cuûa noù, vaø khi khoâng theå choái caõi ñöôïc nöõa, thì töø chính quyeàn bính ñaõ gaây ra tình traïng naøy, naûy sinh ra vieäc leøo laùi söï soï haõi, sö baát an, vieäc phaûn ñoái, cho tôùi söï giaän döõ chính ñaùng cuûa daân chuùng, chuyeån dôøi traùch nhieäm cuûa moïi söï döõ cho moät caùi khoâng gaàn guõi. Toâi khoâng ñang noùi tôùi moät vaøi ngöôøi rieâng bieät, nhöng toâi ñeà caäp tôùi moät tieán trình xaõ hoäi ñang phaùt trieån taïi nhieàu vuøng treân theá giôùi, vaø laø moät nguy hieåm traàm troïng cho nhaân loaïi.
Ñöùc Thaùnh Cha vieát theâm trong söù ñieäp göûi ñaïi hoäi caùc Phong traøo bình daân nhoùm taïi Modesto beân Hoa Kyø:
Chuùa Gieâsu chæ cho chuùng ta moât con ñöôøng khaùc. Ñöøng xeáp loaïi ngöôøi khaùc ñeå xem ai laø ngöôøi thaân caän ai khoâng. Baïn coù theå laø ngöôøi thaân caän cuûa keû khoâng caàn trôï giuùp, nhöng baïn seõ laø ngöôøi thaân caän, khi baïn coù con tim caûm thöông, nghóa laø khi baïn coù khaû naêng cuøng ñau khoå vôùi ngöôøi khaùc. Baïn phaûi trôû thaønh ngöôøi Samaritano. Vaø roài baïn cuõng phaûi trôû thaønh nhö oâng chuû quaùn troï, maø ngöôøi Samaritano tín thaùc keû khoå ñau, nhö keå vaøo cuoái duï ngoân. Theá ai laø oâng chuû quaùn troï. Ñoù laø chính Giaùo Hoäi, laø coäng ñoaøn kitoâ, laø nhöõng ngöôøi coù tình lieân ñôùi, laø caùc toå chöùc xaõ hoäi, laø chuùng ta, laø anh chò em, maø Chuùa Gieâsu Kitoâ tín thaùc caùc ngöôøi ñau khoå cho, moãi ngaøy, ñau khoå treân thaân xaùc vaø ñau khoå trong tinh thaàn, ñeå chuùng ta coù theå tieáp tuïc ñoå traøn treà treân hoï taát caû loøng thöông xoùt vaø ôn cöùu ñoä cuûa Ngaøi. Chính ñoù laø tính nhaân baûn ñích thöïc, khaùng cöï laïi vieäc ñaùnh maát ñi nhaân baûn tính, töï coáng hieán cho chuùng ta döôùi hình thöùc cuûa söï döûng döng, cuûa söï giaû hình, cuûa söï baát khoan nhöôïng. Toâi bieát anh chò em ñaõ daán thaân choáng laïi baát coâng xaõ hoäi, baûo veä chò meï ñaát vaø ñoàng haønh vôùi caùc ngöôøi di cö. Toâi öôùc ao taùi cuûng coá anh chò em trong söï löïa choïn naøy, vaø chia seû vôùi anh chò em hai suy tö lieân quan tôùi ñieàu naøy.
Cuoäc khuûng hoaûng moâi sinh coù thöïc. "Coù söï ñoàng thuaän khoa hoïc raát chaéc chaén cho thaáy chuùng ta ñang ñöùng tröôùc moät vieäc haâm noùng heä thoáng khí haäu ñaùng aâu lo" (Laudato si, s. 23). Khoa hoïc khoâng phaûi laø hình thöùc duy nhaát cuûa söï hieåu bieát, noù khoâng nghi ngôø. Vaø khoa hoïc cuõng khoâng nhaát thieát laø trung laäp, caû ñieàu naøy cuõng khoâng theå nghi ngôø ñöôïc, nhieàu khi noù che daáu caùc laäp tröôøng yù thöùc heä hay caùc lôïi nhuaän kinh teá. Nhöng chuùng ta cuõng bieát ñieàu gì xaûy ra, khi chuùng ta töø choái khoa hoïc vaø khoâng bieát laéng nghe tieáng noùi cuûa thieân nhieân. Toâi xin laõnh nhaän ñieàu lieân quan tôùi chuùng ta laø tín höõu coâng giaùo. Chuùng ta khoâng ñöôïc rôi vaøo chuû tröông khöôùc töø. Thôøi gian ñang heát. Chuùng ta phaûi haønh ñoäng. Noù xin anh chò em laø caùc daân toäc baûn ñòa, xin caùc chuû chaên, caùc ngöôøi caàm quyeàn, baûo veä Thuï Taïo.
Thöù hai laø suy tö maø toâi ñaõ laøm trong cuoäc gaëp gôõ cuoái cuøng cuûa chuùng ta, maø toâi thaáy quan troïng caàn laäp laïi: khoâng coù daân toäc naøo laø toäi phaïm caû, vaø khoâng coù toân giaùo naøo laø khuûng boá phaù hoaïi caû. Khoâng coù chuû truông khuûng boá phaù hoaïi coâng giaùo, khoâng coù khuûng boá phaù hoaïi do thaùi, khoâng coù khuûng boá phaù hoaïi hoài giaùo. Khoâng coù. Khoâng coù daân toäc naøo laø toäi phaïm, hay buoân baùn ma tuyù hoaëc baïo löïc. "Ngöôøi ta toá caùo caùc ngöôøi ngheøo vaø caùc daân toäc ngheøo nhaát laø baïo löïc, maø khoâng coù söï ñoàng ñeàu veà cô may, caùc hình thöùc taán kích vaø chieán tranh khaùc nhau seõ tìm thaáy moät vuøng ñaát maàu môõ maø truôùc sau gì cuõng seõ laøm buøng noå" (Evangelii gaudium, s. 52). Coù nhöõng ngöôøi cuoàng tín vaø baïo löïc trong taát caû moïi daân toäc vaø toân giaùo, ñöôïc cuûng coá vôùi caùc theá heä baát khoan nhöôïng, ñöôïc döôõng nuoâi baèng thuø haän vaø baøi ngoaïi. Khi ñöông daàu vôùi söï kinh hoaøng baèng tình yeâu, chuùng ta hoaït ñoäng cho hoaø bình.
Toâi xin anh chò em söï cöông quyeát vaø hieàn dòu trong vieäc baûo veä caùc nguyeân taéc naøy: toâi xin anh chò em ñöøng laãn loän chuùng vôùi caùc moùn haøng reû tieàn, vaø nhö thaùnh Phanxicoâ thaønh Assissi, cho ñi taát caû nhöõng gì chuùng ta coù, ñeå: "ñem yeâu thöông vaøo nôi oaùn thuø, ñem thöù tha vaøo nôi laêng nhuïc, ñem an hoaø vaøo nôi tranh chaáp,, ñem chaân lyù vaøo choán loãi laàm" (Lôøi caàu nguyeän cuûa thaùnh Phanxicoâ thaønh Assisi).
Xin anh chò em haõy bieát cho raèng toâi caàu nguyeän cho anh chò em, toâi caàu nguyeän vôùi anh chò em, vaø xin Thieân Chuùa Cha cuûa chuùng ta ñoàng haønh vôùi anh chò em vaø chuùc laønh cho anh chò em, ban traøn ñaày tình yeâu cuûa Ngaøi cho anh chò em vaø che chôû anh chò em. Xin anh chò em caàu nguyeän cho toâi vaø tieán tôùi. Taïi Vaticaêng ngaøy muøng 10 thaùng hai naêm 2017. Kyù teân Phanxicoâ.
(Oss. Rom. 18-2-2017)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)