Toùm löôïc Toâng Thö haäu Naêm Thaùnh
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Toùm löôïc Toâng Thö haäu Naêm Thaùnh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Vatican (Vat. 21-11-2016) - Saùng 21 thaùng 11 naêm 2016, Toâng thö haäu Naêm Thaùnh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñöôïc giôùi thieäu trong cuoäc hoïp baùo ôû Roma, qua ñoù ngaøi môøi goïi Giaùo Hoäi tieáp tuïc soáng vaø thöïc haønh tinh thaàn cuûa Naêm Thaùnh Loøng Thöông xoùt.
Toâng thö, ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha kyù vaøo cuoái thaùnh leã beá maïc Naêm Thaùnh taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ chuùa nhaät 20 thaùng 11 naêm 2016, vaø ngaøi trao töôïng tröng cho caùc thaønh phaàn Daân Chuùa.
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Fisichella, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh taùi truyeàn giaûng Tin Möøng, ñaõ giôùi thieäu vôùi giôùi baùo chí Toâng thö môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha goàm 22 ñoaïn, trong ñoù Ngöôøi ñeà cao taàm quan troïng cuûa loøng thöông xoùt vaø phaùc hoïa nhöõng laõnh vöïc caàn ñaëc bieät thöïc thi loøng thöông xoùt.
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñöa ra nhöõng quyeát ñònh cuï theå nhö: ban naêng quyeàn cho taát caû caùc Linh Muïc ñöôïc giaûi caùc toäi vaï phaù thai, cho caùc Linh Muïc thuoäc huynh ñoaøn thaùnh Pioâ 10 ñöôïc giaûi toäi cho caùc tín höõu thaønh söï vaø höõu hieäu, maëc duø Huynh ñoaøn naøy chöa hieäp thoâng troïn veïn vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Ngoaøi ra, caùc thöøa sai loøng thöông xoùt seõ tieáp tuïc söù maïng ñaõ nhaän laõnh trong Naêm Thaùnh vaø Hoäi ñoàng Toøa thaùnh taùi truyeàn giaûng Tin Möøng seõ ñaûm traùch theo doõi caùc linh muïc naøy. Sau cuøng Ñöùc Thaùnh Cha aán ñònh Ngaøy theá giôùi ngöôøi ngheøo seõ ñöôïc cöû haønh haøng naêm vaøo chuùa nhaät thöù 33 thöôøng nieân.
Töïa ñeà Toâng Thö
Toâng thö mang töïa ñeà "Misericordia vaø misera" laø hai töø ñöôïc thaùnh Augustino duøng ñeå keå laïi cuoäc gaëp gôõ cuûa Chuùa Gieâsu vôùi ngöôøi phuï nöõ ngoaïi tình (Xc Ga 8,1-11) [in Joh 33,5). Thaùnh nhaân khoâng theå tìm ñöôïc thaønh ngöõ naøo ñeïp vaø phuø hôïp hôn töø ñoù ñeå giuùp hieåu maàu nieàm tình thöông cuûa Thieân Chuùa khi gaëp ngöôøi toäi loãi. Thaùnh Augustino vieát: "Chæ coøn laïi hai: ngöôøi phuï nöõ laàm than vaø loøng thöông xoùt".
Ñöùc Thaùnh Cha chuù giaûi ñoaïn Tin Möøng keå laïi söï tích Chuùa Gieâsu tha thöù cho ngöôøi phuï nöõ ngoaïi tình, thay vì ñeå nhöõng keû caùo buoäc thi haønh luaät vaø neùm ñaù ngöôøi phuï nöõ aáy. "Nôi trung taâm khoâng phaûi laø luaät vaø coâng lyù phaùp luaät, nhöng laø tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng bieát ñoïc thaáy trong con tim cuûa moãi ngöôøi, ñeå hieåu öôùc muoán thaàm kín nhaát vaø tình yeâu aáy phaûi chieám choã toái thöôïng treân moïi söï" (n.1). Trong moät ñoaïn Phuùc AÂm khaùc keå laïi ngöôøi phuï nöõ toäi loãi xöùc thuoác thôm cho chaân Chuùa Gieâsu vaø laáy nöôùc maét mình thaám chaân Chuùa vaø lau khoâ baèng toùc cuûa baø (Xc Lc 7,36-50). Tröôùc phaûn öùng cuûa ngöôøi bieät phaùi laáy laøm göông muø, Chuùa noùi: "Toäi loãi cuûa baø tuy nhieàu, nhöng ñaõ ñöôïc tha. Traùi laïi ngöôøi yeâu meán ít thì ñöôïc tha ít" (v.47). Tha thöù laø daáu chæ roõ raøng nhaát cuûa tình yeâu Chuùa Cha maø Chuùa Gieâsu ñaõ muoán maïc khaûi trong suoát cuoäc ñôøi cuûa ngaøi. Khoâng coù trang Phuùc AÂm naøo coù theå traùnh khoûi meänh leänh yeâu thöông ñeán ñoä tha thöù.
Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng "Chuùng ta ñaõ cöû haønh moät Naêm khaån tröông, trong ñoù aân phuùc thöông xoùt ñöôïc ban doài daøo cho chuùng ta. Nhö moät laøn gioù laønh maïnh meõ, loøng nhaân töø vaø thöông xoùt cuûa Chuùa ñaõ ñoå traøn treân toaøn theá giôùi." (4).
Vaø sau khi môøi goïi caùc tín höõu caûm taï Thieân Chuùa veà nhöõng hoàng aân aáy, Ñöùc Thaùnh Cha vieát tieáp: "Giôø ñaây, Naêm Thaùnh ñaõ keát thuùc, ñaây laø luùc nhìn veà ñaèng tröôùc vaø hieåu xem laøm theá naøo ñeå tieáp tuïc caûm nghieäm söï phong phuù cuûa loøng Chuùa thöông xoùt, trong nieàm trung thaønh vaø haêng say. Caùc coäng ñoaøn cuûa chuùng ta coù theå tieáp tuïc sinh ñoäng vaø naêng noå trong coâng trình taùi truyeàn giaûng Tin Möøng tuøy theo möùc ñoä "söï hoaùn caûi muïc vuï" maø chuùng ta ñöôïc keâu goïi soáng thöïc, ñöôïc uoán naén haèng ngaøy theá naøo nhôø söùc maïnh ñoåi môùi cuûa loøng thöông xoùt. Chuùng ta ñöøng giôùi haïn hoaït ñoäng cuûa loøng thöông xoùt; ñöøng laøm cho Thaùnh Linh saàu muoän, Ñaáng luoân chæ daãn nhöõng con ñöôøng môùi phaûi theo ñeå mang Tin Möøng cöùu ñoä cho taát caû moïi ngöôøi".
Caùc laõnh vöïc thöïc thi loøng thöông xoùt
Sau tieàn ñeà treân ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha laàn löôït nhaéc ñeán caùc laõnh vöïc maø Giaùo Hoäi coù theå cöû haønh vaø thöïc thi loøng thöông xoùt: tröôùc tieân trong vieäc cöû haønh Thaùnh Theå vaø ñôøi soáng bí tích, roài ñeán vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa. Trong vaán ñeà naøy, baøi giaûng coù moät taàm quan troïng ñaëc bieät. Ñöùc Thaùnh Cha nhaén nhuû caùc linh muïc chuaån bò kyõ löôõng vaø chaêm soùc baøi giaûng. Ngaøi vieát: "Baøi giaûng caøng mang laïi thaønh quaû, neáu linh muïc caøng caûm nghieäm nôi mình loøng thöông xoùt cuûa Chuùa.. Vì theá, soáng loøng thöông xoùt chính laø con ñöôøng toát nhaát ñeå bieán loøng thöông xoùt thaønh moät lôøi loan baùo ñích thöïc veà söï aùn uûi vaø hoaùn caûi trong ñôøi soáng muïc vuï. Baøi giaûng cuõng nhö vieäc huaán giaùo, luoân luoân caàn ñöôïc naâng ñôõ nhôø con tim sinh ñoäng naøy cuûa ñôøi soáng Kitoâ". (6).
Tieáp ñeán laø Kinh Thaùnh, laø moät trình thuaät daøi veà nhöõng kyø coâng cuûa loøng Chuùa thöông xoùt. Moãi trang Kinh thaùnh mang daáu veát tình thöông cuûa Chuùa Cha, Ñaáng ñaõ muoán ghi nhöõng daáu chæ tình thöông cuûa ngaøi vaøo vuõ truï ngay töø khi môùi taïo döïng". Ñi keøm vôùi Kinh Thaùnh laø lectio divina, ñoïc vaø nguyeän gaãm Lôøi Chuùa veà nhöõng ñeà taøi loøng thöông xoùt, giuùp ñoäng chaïm cuï theå veà söï phong phuù cuûa caùc vaên baûn saùch thaùnh, ñöôïc ñoïc dôùi aùnh saùng toaøn theå truyeàn thoáng linh ñaïo cuûa Giaùo Hoäi, nhaát thieát ñöa tôùi nhöõng cöû chæ vaø haønh ñoäng baùc aùi cuï theå" (8).
Caùc thöøa sai loøng thöông xoùt
Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät ñeà cao bí tích hoøa giaûi trong vieäc soáng vaø thöïc haønh loøng thöông xoùt, vaø ngaøi nhaéc ñeán kinh nghieäm veà caùc Thöøa Sai loøng thöông xoùt trong Naêm Thaùnh ñaëc bieät vöøa qua. Ngaøi vieát: "Toâi nhaän ñöôïc bao nhieâu chöùng töø veà nieàm vui veà cuoäc gaëp gôõ ñöôïc ñoåi môùi vôùi Chuùa trong bí tích giaûi toäi. Chuùng ta ñöøng ñaùnh maát cô hoäi soáng ñöùc tin keå caû nhö moät kinh nghieäm veà söï hoøa giaûi.. Toâi baøy toû loøng bieát ôn ñoái vôùi moãi thöøa sai loøng thöông xoùt vì vieäc phuïc vuï quí giaù naøy ñeå laøm cho ôn tha thöù ñöôïc höõu hieäu. Tuy nhieân, thöøa taùc vuï naøy khoâng keát thuùc vôùi vieäc ñoùng cöûa Naêm Thaùnh. Toâi muoán söù vuï aáy coøn ñöôïc tieáp tuïc cho ñeán khi toâi ñònh lieäu caùch khaùc, nhö daáu chæ cuï theå chöùng toû ôn Naêm Thaùnh ñöôïc tieáp tuïc sinh ñoäng vaø höõu hieäu ôû caùc nôi treân theá giôùi. Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh taùi truyeàn giaûng Tin Möøng coù nhieäm vuï theo doõi caùc Thöøa sai loøng thöông xoùt trong thôøi kyø naøy, nhö moät bieåu loä tröïc tieáp söï quan taâm vaø gaàn guõi cuûa toâi, cuõng nhö tìm ra nhöõng hình thöùc thích hôïp nhaát ñeå thöïc thi söù vuï quí giaù naøy."
Nhaéc nhôû caùc linh muïc giaûi toäi
Ñöùc Thaùnh Cha nhaén nhuû caùc linh muïc chuaån bò kyõ löôõng söù vuï giaûi toäi vaø ngaøi khaúng ñònh raèng "Bí tích hoøa giaûi caàn tìm laïi ñöôïc choã ñöùng trung taâm trong ñôøi soáng Kitoâ, vì theá toâi xin caùc linh muïc haõy daønh cuoäc soáng cuûa mình ñeå phuïc vuï söù vuï hoøa giaûi (2 Cr 5,18).. (11).
Ñöùc Thaùnh Cha yeâu caàu caùc linh muïc: nieàm nôû ñoùn tieáp moïi ngöôøi, laøm chöùng veà söï dòu daøng cuûa Chuùa Cha, duø toäi cuûa hoái nhaân xoù naëng neà ñeán ñaâu ñi nöõa; aân caàn mau maùn giuùp ñôõ hoái nhaân suy nghó veà söï aùc ñaõ phaïm; minh baïch trong vieäc trình baøy caùc nguyeân taéc luaân lyù; saün saøng ñoàng haønh vôùi tín höõu trong haønh trình thoáng hoái, kieân nhaãn vôùi hoï, saùng suoát trong vieäc phaän ñònh moãi tröôøng hôïp; quaûng ñaïi trong vieäc ban ôn tha thöù cuûa Thieân Chuùa",
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhaéc ñeán saùng kieán: "Moät cô hoäi thuaän tieän ñeå cöû haønh saùng kieán 24 giôø cho Chuùa coù theå laø Chuùa nhaät thöù 4 muøa chay tôùi ñaây, ñöôïc nhieàu giaùo phaän ñoàng yù, vaø laø moät lôøi keâu goïi muïc vuï maïnh meõ ñeå soáng bí tích giaûi toäi moät caùch khaån tröông" (12).
Ban naêng quyeàn cho caùc linh muïc giaûi toäi vaï phaù thai
Ñöùc Thaùnh Cha tuyeân boá: "Do nhu caàu aáy, ñeå khoâng coù chöôùng ngaïi naøo ngaên chaën giöõa yeâu caàu ñöôïc hoøa giaûi vaø söï tha thö cuûa Chuùa, töø nay trôû ñi toâi ban cho taát caû caùc linh muïc, do söù vuï cuûa mình, ñöôïc naêng quyeàn giaûi toäi vaï cho nhöõng ngöôøi ñaõ phaïm toäi phaù thai. Ñieàu maø toâi ñaõ ban tröôùc ñaây trong Naêm Thaùnh, nay ñöôïc nôùi roäng trong thôøi gian, baát chaáp ñieàu gì traùi ngöôïc. Toâi muoán maïnh meõ taùi khaúng ñònh raèng phaù thai laø moät toäi troïng, vì noù chaám döùt moät sinh maïng voâ toäi. Toâi cuõng coù theå vaø phaûi maïnh meõ khaúng ñònh raèng khoâng coù toäi naøo maø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa khoâng theå ñi tôùi vaø tieâu huûy khi Ngaøi tìm thaáy moät con tim thoáng hoái xin ñöôïc hoøa giaûi vôùi Chuùa Cha. Vì theá, moãi linh muïc haõy laøm ngöôøi höôùng daãn, naâng ñôõ vaø an uûi trong vieäc ñoàng haønh vôùi caùc hoái nhaân trong haønh trình hoøa giaûi ñaëc bieät naøy".
Ban naêng quyeàn cho caùc linh muïc thuoäc Huynh ñoaøn thaùnh Pioâ 10
"Trong Naêm Thaùnh vöøa qua, toâi cuõng ñaõ ban cho caùc tín höõu, vì nhieàu lyù do khaùc nhau, lui tôùi caùc nhaø thôø do caùc linh muïc thuoäc huynh ñoaøn thaùnh Pioâ 10 ñeå laõnh nhaän moät caùch höõu hieäu vaø hôïp phaùp bí tích giaûi toäi. Vì thieän ích cuûa caùc tín höõu aáy, vaø tin töôûng nôi thieän chí cuûa caùc linh muïc aáy, ñeå vôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa, caùc linh muïc aáy coù theå phuïc hoài söï hieäp thoâng troïn veïn trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, do quyeát ñònh rieâng cuûa toâi, toâi quyeát ñònh nôùi roäng naêng quyeàn naøy vöôït qua thôøi kyø Naêm Thaùnh, cho ñeán khi coù quyeát ñònh môùi veà vaán ñeà naøy, ñeå khoâng ai bò thieáu daáu chæ bí tích veà ôn hoøa giaûi qua söï tha thöù cuûa Giaùo Hoäi" (12).
Trong Toâng thö "Loøng thöông xoùt vaø ngöôøi laàm than", Ñöùc Thaùnh Cha ñeà caäp ñeán söï an uûi trong ñau khoå, söï thinh laëng, bí tích hoân phoái, luùc qua ñôøi nhö nhöõng thôøi ñieåm qua ñoù loøng thöông xoùt cuûa Chuùa cuõng ñöôïc bieåu loä ñaëc bieät.
Gia ñình gaëp khoù khaên
Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi quan taâm giuùp ñôõ caùc gia ñình gaëp khoù khaên, vaø môøi goïi "haõy nhìn taát caû nhöõng khoù khaên cuûa con ngöôøi vôùi thaùi ñoä cuûa tình yeâu Thieân Chuùa, Ñaáng khoâng meät moûi trong vieäc tieáp ñoùn vaø ñoàng haønh." Ngaøi xin caùc linh muïc "quan taâm phaân ñònh, saâu xa vaø saùng suoát ñeå taát caû moïi ngöôøi, baát kyø ai, duø soáng trong hoaøn caûnh naøo, cuõng coù theå caûm thaáy ñöôïc Thieân Chuùa ñoùn tieáp cuï theå, tích cöïc tham gia vaøo ñôøi soáng coäng ñoaøn vaø thaùp nhaäp vaøo Daân Chuùa".
Thöïc thi baùc aùi
Ñöùc Thaùnh Cha vieát: "Naêm Thaùnh ñaõ keát thuùc vaø Cöûa Thaùnh ñaõ ñoùng laïi. Nhöng cöûa loøng thöông xoùt cuûa taâm hoàn chuùng ta luoân môû roäng. Chuùng ta ñaõ hoïc bieát raèng Thieân Chuùa cuùi mình treân chuùng ta (Xc Osea 11,4) ñeå chuùng ta cuõng coù theå baét chöôùc Chuùa cuùi mình treân anh chò em. Söï töôûng nhôù bao nhieâu ngöôøi trô veà nhaø Cha, Ñaáng chôø ñôïi hoï, cuõng ñöôïc khôi daäy nhôø nhöõng chöùng nhaân chaân thaønh vaø quaûng ñaïi veà söï dòu daøng cuûa Chuùa. Cöûa Thaùnh maø chuùng ta ñaõ böôùc qua trong Naêm Thaùnh laøm cho chuùng ta ñöôïc tieán saâu vaøo con ñöôøng baùc aùi maø chuùng ta ñöôïc môøi goïi tieán böôùc moãi ngaøy trong nieàm trung thaønh vaø vui töôi. Ñoù laø con ñöôøng thöông xoùt, giuùp gaëp gôõ bao nhieâu anh chò em, ñang giô tay ñeå ai ñoù coù theå caàm laáy vaø ñoàng haønh."
"Öôùc muoán gaàn guõi Chuùa Kitoâ ñoøi chuùng ta phaûi trôû neân gaàn guõi vôùi caùc anh chò em, vì khoâng coù gì laøm ñeïp loøng Chuùa Cha cho baèng moät cöû chæ cuï theå töø bi thöông xoùt. Töï baûn chaát, loøng thöông xoùt ñöôïc bieåu loä höõu hình qua moät haønh ñoäng cuï theå vaø naêng ñoäng. Moät khi ta ñaõ caûm nghieäm loøng thöông xoùt trong söï thaät, thì khoâng theå thoái lui: noù lieân tuïc gia taêng vaø bieán ñoåi cuoäc soáng. (16).
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhaêc laïi raèng trong Naêm Thaùnh, ñaëc bieät laø nhöõng ngaøy thöù saùu töø bi thöông xoùt, ngaøi ñaõ coù theå ñoäng chaïm cuï theå tôùi bao nhieâu ñieàu thieän ôû trong theá giôùi. Nhieàu khi nhöõng ñieàu toát laønh aáy khoâng ñöôïc bieát ñeán vì noù ñöôïc thöïc hieän haèng ngaøy moät caùch aâm thaàm kín ñaùo.. Trong chieàu höông ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha caùm ôn vaø nghó ñeán bao nhieâu ngöôøi thieän nguyeän haèng ngaøy daønh thôøi gian cuûa hoï ñeå bieåu loä söï hieän dieän vaø gaàn guõi cuûa Thieân Chuùa qua söï taän tuïy cuûa hoï. Vieäc phuïc vuï cuûa hoï laø moät hoaït ñoäng töø bi thöông xoùt chaân chính, giuùp bao nhieâu ngöôøi ñeán gaàn Giaùo Hoäi". (17).
Ñöùc Thaùnh Cha khuyeán khích caùc saùng kieán töø bi baùc aùi trong caùc laõnh vöïc khaùc nhau, giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ñoùi khaùt, caùc treû em, nhöõng ngöôøi di daân tìm kieám löông thöïc, coâng aên vieäc laøm, nhaø cöûa vaø hoøa bình, caùc beänh nhaân döôùi nhieàu hình thöùc, caùc tuø nhaân, nhöõng ngöôøi muø chöõ, nhöõng ngöôøi ñang chòu nhöõng hình thöùc noâ leä môùi. "Toùm laïi nhöõng coâng vieäc töø bi thöông xoùt veà theå lyù vaø tinh thaàn cho ñeán nay vaãn laø ñieàu kieåm chöùng aûnh höôûng tích cöïc vaø lôùn lao cuûa loøng thöông xoùt, nhö moät giaù trò xaõ hoäi. Noù thöùc ñaåy xaén tay aùo laøm vieäc ñeå traû lai phaåm giaù cho haèng trieäu ngöôøi anh chò em chuùng ta". (18).
Ñeà ra caùc saùng kieán baùc aùi
Ñöùc Thaùnh Cha vieát: "Chuùng ta ñöôïc keâu goïi laøm taêng tröôûng moät neàn vaên hoùa töø bi thöông xoùt, döïa treân söï taùi khaùm phaù cuoäc gaëp gôõ vôùi tha nhaân: moät neàn vaên hoùa trong ñoù khoâng ai nhìn ngöôøi khaùc vôùi söï döûng döng laõnh ñaïm, hoaëc quay maët ñi nôi khaùc khi thaáy söï ñau khoå cuûa ngöôøi anh em mình. Nhöõng coâng vieäc töø bi thöông xoùt coù tính chaát "thuû coâng", khoâng vieäc naøo gioáng vieäc naøo; baøn tay chuùng ta coù theå nhaøo naën noù baèng haøng ngaøn caùch, cho duø chæ coù moät mình Thieân Chuùa soi saùng gôïi höùng, vaø chaát lieäu duy nhaát vaãn laø moät, ñoù laø chính loøng thöông xoùt. (20
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha aán ñònh Ngaøy Theá Giôùi ngöôøi ngheøo seõ ñöôïc cöû haønh vaøo chuùa nhaät 33 thöôøng nieân. Ngaøy naøy seõ laø moät söï chuaån bò xöùng ñaùng ñeå soáng leã Chuùa Kitoâ Vua Vuõ truï, Ñaáng ñoàng hoùa vôùi ngöôøi beù nhoû vaø ngheøo heøn vaø seõ xeùt xöû chuùng ta veà caùc coâng vieäc thöông xoùt (Xc Mt 25,31-46).. Bao laâu coøn Lazzaro naèm tröôùc cöûa nhaø chuùng ta (Xc Lc 16,19-21) thì khoâng theå coù coâng baèng cuõng chaúng coù an bình xaõ hoäi" treân theá giôùi (21).
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)