Meï Teâreâsa cho bieát
veà doøng maùu, toâi laø ngöôøi Albani,
veà ñöùc tin, toâi laø moät nöõ tu Coâng Giaùo
coøn veà ôn goïi, toâi thuoäc theá giôùi
Meï Teâreâsa cho bieát veà doøng maùu, toâi laø ngöôøi Albani, veà ñöùc tin, toâi laø moät nöõ tu Coâng Giaùo, coøn veà ôn goïi, toâi thuoäc theá giôùi.
New Delhi (VietCatholic News 11-09-2016) - Meï Teâreâsa thaønh Calcutta laø ai? Chính Meï ñaõ cho bieát lyù lòch cuûa Meï nhö sau: "veà doøng maùu, toâi laø ngöôøi Albani. Veà tö caùch coâng daân, toâi laø ngöôøi AÁn Ñoä. Veà ñöùc tin, toâi laø moät nöõ tu Coâng Giaùo. Coøn veà ôn goïi, toâi thuoäc theá giôùi. Veà traùi tim toâi, toâi hoaøn toaøn thuoäc veà Traùi Tim Chuùa Gieâsu". Tröôùc khi ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ phong thaùnh vaøo ngaøy 4 thaùng 9 naêm 2016, Meï ñaõ ñöôïc hoan hoâ nhö moät vò thaùnh khoâng chæ bôûi caùc Kitoâ höõu maø coøn bôûi nhieàu ngöôøi thuoäc caùc toân giaùo khaùc.
Sinh ngaøy 26 thaùng 8 naêm 1910, taïi Spokje thuoäc Macedonia hieän nay, ñöôïc cha meï ngöôøi Albani ñaët teân laø Agnes Gonxha Bojaxhiu, Meï Teâreâsa tôùi thaønh phoá Kolkata, mieàn taây AÁn Ñoä, tröôùc ñaây goïi laø Calcutta, naêm 1929, nhö moät nhaø truyeàn giaùo cuûa Doøng Loreto. Sau ñoù, naêm 1950, vôùi ñieàu ñöôïc Meï moâ taû laø "ôn goïi trong moät ôn goïi", Meï saùng laäp ra Doøng Truyeàn Giaùo Baùc AÙi ñeå phuïc vuï Chuùa Gieâsu "nguïy trang" döôùi "loát" nhöõng con ngöôøi ngheøo nhaát trong soá caùc ngöôøi ngheøo. Moät naêm sau, Meï ñöôïc nhaäp quoác tòch AÁn Ñoä. Toång coäng, Meï nhaän laõnh 124 baèng danh döï caû quoác gia laãn quoác teá vì caùc vieäc thöông ngöôøi cuûa Meï, trong ñoù, coù giaûi Nobel Hoøa Bình naêm 1979. Meï qua ñôøi ngaøy 5 thaùng 9 naêm 1997, thöôïng thoï 87 tuoåi vaø ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II phong chaân phöôùc ngaøy 19 thaùng 10 naêm 2003.
Meï Teâreâsa thöôøng nhaän lôøi môøi noùi chuyeän ñeå loâi cuoán chuù yù cuûa theá giôùi ñoái vôùi soá phaän ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi thieáu thoán. Sau ñaây laø cuoäc phoûng vaán Meï cuûa Anto Akkara, moät nhaø tranh ñaáu nhaân quyeàn ngöôøi AÁn Ñoä vaø laø moät kyù giaû quoác teá. Cuoäc phoûng vaán naøy dieãn ra ngaøy 17 thaùng 11 naêm 1995 taïi Trung Taâm Nirmala Sishu Bhavan cuûa Doøng Truyeàn Giaùo Baùc AÙi taïi New Delhi.
Anto Akkara: Thöa Meï, Meï noùi ngoân ngöõ naøo?
Mother Teresa: Tieáng Albani. Nhöng, toâi cuõng thoâng thaïo tieáng Bengan (ngoân ngöõ cuûa Calcutta) vaø tieáng Anh.
AA: Ngay baây giôø, Meï caûm nhaän ra sao: Meï laø ngöôøi AÁn hay ngöôøi Albani?
MT: Toâi laø taát caû. Moïi quoác gia toâi ñeàu yeâu meán vaø toâi laø moät ñöùa con cuûa Thieân Chuùa ñeå yeâu thöông moïi con ngöôøi.
AA: Thaønh thöû, Meï khoâng coù quoác tòch naøo?
MT: Toâi coù thoâng haønh ngoaïi giao cuûa AÁn Ñoä, toâi coù thoâng haønh ngoaïi giao cuûa Albani. Toâi coù thoâng haønh Vatican vaø Hoa Kyø, toâi coù theå tôùi baát cöù khi naøo. Moãi laàn toâi xin chieáu khaùn, hoï (Hoa Kyø) ñeàu caáp cho toâi 5 naêm. Toâi chöa bao giôø gaëp vaán ñeà xin chieáu khaùn tôùi baát cöù quoác gia naøo.
AA: Khi Meï khôûi ñaàu Hoäi Doøng cuûa Meï, meï coù bao giôø nghó noù seõ lôùn maïnh nhö hoâm nay khoâng?
MT: AØ, nhö moïi ngöôøi ñeàu bieát. Hieän nay chuùng toâi coù maët taïi 126 quoác gia. Chuùng toâi coù 561 nhaø, ngöôøi ta goïi laø nhaø taïm, vaø hôn 4,600 nöõ tu. Chæ ñeå phuïc vuï nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát cuûa ngöôøi ngheøo. Chuùng toâi ñöôïc chôø mong vaø chuùng toâi beânh vöïc cho nhöõng ngöôøi khoâng coù gì caû, nhöõng con caùi thieáu thoán cuûa Thieân Chuùa.
(Ngaøy nay, Doøng Truyeàn Giaùo Baùc AÙi coù maët ôû 139 quoác gia vôùi 758 "nhaø taïm" vaø 5,160 nöõ tu).
AA: Ñaâu laø ñoäng löïc moïi vieäc laøm cuûa Meï? Noù coù phaûi laø ñoäng löïc toân giaùo cöïc ñoan nhö caùc nhaø pheâ bình noùi hay khoâng?
MT: Chuùa Gieâsu noùi raát roõ trong Tin Möøng: "baát cöù caùc con laøm gì, caùc con haõy laøm cho nhöõng ngöôøi beù nhoû nhaát trong caùc anh em cuûa Ta". Roõ chöù? Ñaây laø vieäc laøm cuûa Chuùa Gieâsu. Roài Chuùa Gieâsu coøn noùi "Haõy ñeán, hôõi nhöõng keû Cha Ta chuùc phuùc, haõy nhaän choã ngoài ñaõ doïn saün cho caùc con trong Nöôùc Chuùa, vì khi Ta ñoùi, caùc con ñaõ cho Ta aên, Ta khaùt caùc con ñaõ cho Ta uoáng, Ta traàn truoàng caùc con ñaõ maëc cho Ta, Ta khoâng nhaø caùc con ñaõ cho ta ôû nhôø vaø Ta beänh hoaïn, caùc con ñaõ thaêm vieáng Ta". Vaø chuùng toâi chæ laøm caùc vieäc ñoù. Caùc thaày, caùc cha, caùc chò doøng, moïi ngöôøi chuùng toâi trong Doøng Truyeàn Giaùo Baùc AÙi ñeàu cuøng laøm nhöõng vieäc y heät. Moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu ñöôïc Thieân Chuùa döïng neân ñeå yeâu thöông vaø ñöôïc yeâu thöông. Chuùng toâi can döï vaøo vieäc laøm naøy. Khi oâng laøm chuyeän naøy, nieàm vui, söï hôïp nhaát vaø tình yeâu seõ hieän dieän.
AA: Ñang coù nhöõng lôøi toá caùo cho raèng Meï ñaõ nhaän ngaân khoaûn cuõng nhö giaûi thöôûng töø nhöõng nhaân vaät coù tö caùch ñaùng hoaøi nghi. Meï coù kieåm chöùng tö caùch cuûa ngöôøi taëng döõ tröôùc khi tieáp nhaän baát cöù ñieàu gì khoâng?
MT: Khoâng neân nghi vaán gì caû. Chuùng toâi ñaõ khaán höùa seõ toaøn taâm toaøn trí cho ngöôøi ngheøo moïi söï. Nhaän ñöôïc cuûa chính phuû hay ngöôøi khaùc baát cöù ñieàu gì, duø laø moät ñoàng AÁn Ñoä, chuùng toâi cuõng trao noù cho ngöôøi ngheøo. Phuïc vuï hoaøn toaøn mieãn phí. Chuùng toâi khoâng laáy löông. Khi ai ñoù noùi hoï xuaát thaân töø moät gia ñình Coâng Giaùo toát vaø cho hay hoï muoán giuùp ñôõ chuùng toâi, taïi sao chuùng toâi phaûi baùc boû thieän chí cuûa hoï?...
AA: Gaàn ñaây, moät tröôûng tu vieän AÁn Ñoä Giaùo leân tieáng toá caùo raèng muïc ñích toái haäu vieäc "manav seva" (phuïc vuï nhaân loaïi) cuûa Meï laø caûi ñaïo. Meï traû lôøi vieäc toá caùo naøy ra sao?
MT: Caâu traû lôøi cuûa toâi laø: Xin Chuùa tha thöù cho hoï taát caû. Vì hoï khoâng bieát hoï noùi gì. Toâi voán noùi vôùi moïi ngöôøi raèng ñieàu chuùng toâi ñang laøm laø vì tình yeâu Thieân Chuùa vaø caùc vieäc laøm cuûa tình yeâu laø luoân bieát tieáp nhaän vaø kính troïng ngöôøi khaùc. Caùc vieäc laøm cuûa tình yeâu ñeàu laø vieäc laøm cuûa hoøa bình. Trong nhaø cuûa chuùng toâi (cho ngöôøi haáp hoái taïi Kali Ghat) ôû Calcutta, coù moät söï bình an, hôïp nhaát vaø thöông yeâu lôùn lao. Nhieàu gia ñình AÁn Giaùo lieân tuïc mang thöïc phaåm, quaàn aùo tôùi nhaø chuùng toâi cho ngöôøi saép qua ñôøi. Ñaây laø moät nghóa cöû yeâu thöông. Toâi khoâng yeâu caàu hoï laøm theá. Hoï chæ môùi nghe noùi veà ñieàu toâi ñang laøm vaø ñaõ tôùi (ñeå giuùp ñôõ). Chaéc haún hoï ñaõ thaáy coâng vieäc ñeïp ñeõ ñang ñöôïc thöïc hieän ôû ñaây. Raát nhieàu ngöôøi (ñeán vôùi Meï laøm thieän nguyeän vieân) ñaõ tìm thaáy bình an, nieàm vui vaø hôïp nhaát trong gia ñình hoï qua vieäc giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo. Baát cöù ai giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo ñeàu ñöôïc haân hoan. Thaønh thöû, leõ dó nhieân, caùc nhaø pheâ phaùn khoâng ñöôïc vui loøng laém ñoái vôùi chuùng toâi.
AA: Theá coøn lôøi toá caùo caûi ñaïo?
MT: Khoâng ai coù theå laøm cho oâng trôû laïi, ngoaïi tröø Thieân Chuùa. Cho duø toâi coù muoán, toâi cuõng khoâng theå laøm cho oâng taï loãi vôùi Thieân Chuùa. Caøng khoâng theå noùi toâi coù theå taïo neân moät ngöôøi Coâng Giaùo hay moät ngöôøi Theä Phaûn. Khoâng ai coù theå thay ñoåi toân giaùo cuûa oâng tröø khi chính oâng muoán vaø Thieân Chuùa ban ôn cho oâng. Ñaây laø vieäc giöõa oâng vaø Thieân Chuùa maø thoâi. Khoâng ai coù theå thuùc baùch oâng. Chuùng toâi löôïm nhöõng ngöôøi haáp hoái thaân xaùc ñaày gioøi boï töø ñöôøng phoá. Chuùng toâi ñaõ löôïm hôn 40,000 ngöôøi nhö theá. Neáu toâi naâng nhöõng ngöôøi nhö theá leân, lau loït cho hoï, thöông yeâu hoï vaø phuïc vuï hoï, ñieàu aáy laø caûi ñaïo sao? Hoï töøng soáng nhö moät con vaät ôû ñöôøng phoá coøn toâi thì cho hoï tình thöông vaø hoï cheát bình an. Bình an naøy xuaát phaùt töø traùi tim hoï. Ñieàu naøy dieãn ra giöõa hoï vaø Thieân Chuùa. Khoâng ai can thieäp vaøo ñoù caû. Duø toâi coù muoán chaêng nöõa, toâi cuõng chaúng theå laøm ñöôïc gì. Khi hoï cheát, chuùng toâi luoân cho môøi ngöôøi ñoàng ñaïo cuûa hoï tôùi. Ngöôøi Hoài Giaùo nhaän xaùc ngöôøi Hoài Giaùo, mang ñi choân, ngöôøi AÁn Giaùo ñeán vaø laõnh ngöôøi cheát mang ñi hoûa taùng vaø ngöôøi Kitoâ höõu ñeán vaø choân caát ngöôøi cheát cuûa hoï. Toâi quaû coù thöïc hieän nhöõng cuoäc trôû laïi, neáu trôû laïi coù nghóa thöïc söï quay ñaàu laïi vôùi Thieân Chuùa, ñeå coù moät traùi tim trong saïch vaø yeâu meán Thieân Chuùa. Ñoù laø vieäc trôû laïi thöïc söï.
AA: Caùc nhaø pheâ bình toá caùo caùc vuï röûa toäi bí maät taïi caùc nhaø cuûa Meï. Coù ñuùng khoâng?
MT: Khoâng, khoâng heà coù. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi keå nhöõng caâu truyeän khoâng ñuùng söï thaät ñoù, toâi chæ noùi xin Thieân Chuùa tha thöù cho taát caû nhöõng ngöôøi naøy. Toâi thaáy thöông haïi cho hoï vì hoï töï gaây haïi cho hoï raát nhieàu. Neáu moät ngöôøi AÁn Giaùo muoán tìm thaáy ñöôøng loái Thieân Chuùa, oâng ta coù quyeàn tôùi vôùi baát cöù linh muïc, nöõ tu hay baát cöù ai khaùc. Neáu oâng laø ngöôøi Coâng Giaùo, vaø moät ai khaùc ñeán vôùi oâng xin höôùng daãn, leõ dó nhieân oâng seõ laäp töùc daãn hoï tôùi vôùi moät ngöôøi naøo ñoù coù khaû naêng chæ cho hoï thaáy tình yeâu cuûa Thieân Chuùa. Trôû laïi ñaïo khoâng phaûi chæ laø vieäc thay ñoåi ñöùc tin. Trôû laïi laø thay ñoåi traùi tim vaø coäng taùc vôùi ôn thaùnh Thieân Chuùa. Chæ sau ñoù, môùi coù chuyeän thay ñoåi nieàm tin. Khoâng ai coù theå thuùc baùch oâng, duø laø caùc tieân tri thaùnh thieän.
AA: Meï coù laõnh vöïc naøo môùi ñeå Hoäi Doøng cuûa Meï ñi vaøo khoâng?
MT: Toâi khoâng nghó chuùng toâi coù theå laøm baát cöù ñieàu gì hôn laø nhöõng ñieàu chuùng toâi hieän ñang laøm. Chuùng toâi töøng löôïm nhöõng ngöôøi ñaày gioøi boï töø ñöôøng phoá, chaêm soùc hoï vaø giuùp hoï cheát trong bình an vaø yeâu thöông. Khi hoï ñöôïc ñöa veà nhaø chuùng toâi, hoï caûm thaáy nhö hoï ôû nhaø mình, vôùi gia ñình mình. Baây giôø, toâi ñang coá gaéng môû moät nhaø cho caùc naïn nhaân AIDS ôû ñaây (New Delhi). Ngöôøi ta ñang cheát vì noù.
AA: Toâi nghe hoài thaùng 9, Meï noùi vôùi caùc giaùo só Coâng Giaùo ñaëc traùch muïc vuï nhaø tuø raèng "saên soùc caùc ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø trong tuø laø moät ñieàu ñeïp ñeõ ñoái vôùi Thieân Chuùa". Meï coù ñang döï tính seõ ñi vaøo thöøa taùc vuï nhaø tuø hay khoâng?
MT: Chuùng toâi voán ñang chaêm soùc nhöõng ngöôøi trong nhaø tuø. Moät traêm möôøi nöõ tuø nhaân thöôøng phaïm hieän ôû vôùi chuùng toâi taïi Shantidhan (nhaø bình an). Vaø khoâng laâu sau, 22 treû trai cuõng töø nhaø tuø ñeán ôû vôùi chuùng toâi. Caùc nam tu só cuûa chuùng toâi seõ chaêm soùc hoï. Chính Phuû Taây Bengan ñaõ quyeát ñònh khoâng neân ñeå caùc tuø thöôøng phaïm ôû trong nhöõng nôi nhö theá vaø ñaõ yeâu caàu chuùng toâi chaêm soùc hoï. Hoï neân ñöôïc ôû trong moät baàu khí yeâu thöông. Hoï caàn ñöôïc yeâu thöông.
AA: Meï ñaët truï sôû ôû Calcutta laø nôi do ngöôøi Maùcxít cai trò gaàn hai thaäp nieân qua. Meï coù gaëp baát cöù khoù khaên naøo vôùi chính quyeàn Maùcxít cuûa Taây Bengan do thuû hieán Jyoti Basu ñieàu haønh khoâng?
MT: Chuùng toâi khoâng gaëp baát cöù truïc traëc naøo töø phía hoï. Jyoti Basu raát toát ñoái vôùi chuùng toâi. OÂng ta laø ngöôøi töøng noùi vôùi toâi "thöa Meï, xin Meï laøm moät ñieàu gì ñoù cho caùc nöõ tuø nhaân naøy. OÂng hay giuùp ñôõ vaø luoân luoân coù ñoù cho chuùng toâi treân ñieän thoaïi. Chuùng toâi cuõng khoâng gaëp baát cöù khoù khaên naøo khi muoán gaëp oâng ta.
AA: Coù ñuùng laø Meï seõ môû moät nhaø ôû Baéc Kinh khoâng?
MT: Ñuùng, toâi ñaõ tôùi Baéc Kinh vaø chuùng toâi seõ môû moät nhaø ôû ñoù khoaûng Leã Phuïc Sinh. (Giaác mô naøy cuûa Meï vaãn chöa ñöôïc thöïc hieän).
AA: Chuû tröông cuûa Meï ra sao veà phaù thai?
MT: Toâi luoân luoân noùi raèng "Neáu quùy baø sôï chuùng (caùc treû chöa sinh) thì haõy trao chuùng cho toâi. Laøm ôn, ñöøng gieát chuùng". Chuùng toâi ñang choáng phaù thai baèng caùch nhaän con nuoâi. Rieâng ôû Calcutta maø thoâi, chuùng toâi ñaõ cho hôn 1,000 treû em laøm con nuoâi. Toâi khoâng theå tính chuùng toâi nhaän ñöôïc bao nhieâu treû sô sinh moãi naêm. Nhöng chuùng toâi chöa bao giôø töø choái em naøo. Em naøo cuõng ñöôïc chaøo ñoùn taän tình.
AA: Caùc nhaø tranh ñaáu trong Giaùo Hoäi noùi raèng Meï gaây ra caûnh ngheøo baèng caùc haønh vi baùc aùi cuûa mình, chöù khoâng chaám döùt noù. Meï nghó gì veà vieäc thöû nghieäm phöông thöùc giaûi phoùng ñeå caûi thieän caùc heä thoáng boùc loät?
MT: Laøm theá naøo toâi coù theå haønh ñoäng moät caùch phi baûn vò ñöôïc? Khi moät ngöôøi ñaøn oâng cheát ôû ngoaøi phoá vì thieáu aên, laøm theá naøo toâi laøm ngô oâng ta ñöôïc? Khi toâi thaáy moät ngöôøi ñoùi laû hay traàn truoàng ôû ngoaøi phoá, toâi khoâng theå böôùc qua khoûi oâng. Toâi nghó khoâng moät con ngöôøi nhaân baûn naøo coù theå laøm ñöôïc ñieàu ñoù. Coù nhieàu ngöôøi khaùc ñaûm nhieäm vai troø giaûi phoùng. Toâi khoâng coù thì giôø daønh cho phöông thöùc aáy. Toâi baän bòu vôùi coâng vieäc cuûa mình. Con ñöôøng toâi ñi khaù roõ raøng. Toâi thaáy moät ai ñoù haáp hoái, toâi phaûi naâng hoï daäy. Toâi thaáy ai ñoùi, toâi phaûi cho hoï thöùc aên. Hoï coù theå yeâu thöông vaø ñöôïc yeâu thöông. Toâi khoâng nhìn maàu da cuûa hoï, toâi khoâng nhìn toân giaùo cuûa hoï. Toâi khoâng nhìn ñieàu gì caû. Moïi ngöôøi, baát keå theo AÁn Giaùo, Hoài Giaùo hay Phaät Giaùo, ñeàu laø anh em toâi, ñeàu laø chò em toâi. Toâi nghó taát caû chuùng ta ñeàu laøm vaäy.
Vuõ Vaên An