Hôn nöûa trieäu ngöôøi Ba Lan tham döï
thaùnh leã Ñöùc Thaùnh Cha cöû haønh taïi Czestochowa
Hôn nöûa trieäu ngöôøi Ba Lan tham döï thaùnh leã Ñöùc Thaùnh Cha cöû haønh taïi Czestochowa.
Czestochowa (Vat. 28-07-2016) - Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daønh buoåi saùng thöù naêm 28 thaùng 7 naêm 2016 ñeå haønh höông kính Ñöùc Meï Nöõ Vöông Ba Lan vaø cöû haønh thaùnh leã kyû nieäm 1,050 naêm daân nöôùc naøy ñöôïc röûa toäi.
Thöïc vaäy, trong khi haøng traêm ngaøn baïn treû töø 187 quoác gia döï caùc buoåi hoïc giaùo lyù veà chuû ñeà loøng thöông xoùt, do caùc Giaùm Muïc thuoäc cuøng ngoân ngöõ hoaëc quoác gia ñaûm traùch taïi nhieàu ñòa ñieåm khaùc nhau ôû Cracovia, thì Ñöùc Thaùnh Cha ñeán vieáng Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Jasna Gora.
Vieáng tu vieän doøng Ñöùc Meï daâng mình vaøo Ñeàn Thaùnh
Rôøi toøa Toång Giaùm Muïc Cracovia nôi ngaøi qua ñeâm, treân ñöôøng ñi Czestochowa, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ gheù thaêm Ñöùc Hoàng Y Marcharski, 89 tuoåi, nguyeân Toång Giaùm Muïc Cracovia ñang ñöôïc ñieàu trò ôû nhaø thöông, roài ngaøi gheù laïi tu vieän cuûa caùc nöõ tu doøng Ñöùc Meï Daâng Mình vaøo Ñeàn Thaùnh. Töø laâu caùc nöõ tu doøng naøy vaãn phuïc vuï taïi Vatican, vaø ngaøi muoán döøng laïi nhaø doøng Meï cuûa caùc chò ñeå chaøo thaêm vaø caùm ôn.
Ñaây cuõng laø doøng ñaûm traùch nhieàu coâng taùc toâng ñoà giaùo duïc ôû Ba Lan. Tu vieän chính cuûa caùc chò ôû Cracovia coù töø theá kyû 18 vaø caïnh ñoù laø moät tröôøng trung hoïc caáp II vaø caáp III, cuøng vôùi moät thaùnh ñöôøng daâng kính thaùnh Gioan Taåy Giaû.
Ñeán nôi, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöôïc nöõ tu Beà treân Toång quyeàn, moät soá nöõ tu vaø caùc em nöõ hoïc sinh tieáp ñoùn. Ngaøi vaøo nhaø nguyeän cuûa tu vieän, vaø 30 nöõ tu ñaõ coù maët saün taïi ñaây ñeå chaøo ñoùn. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caàu nguyeän trong thinh laëng tröôùc Mình Thaùnh Chuùa, chaøo thaêm caùc chò vaø kyù teân vaøo soå vaøng cuûa tu vieän, vôùi caâu: "Trong luùc caùm ôn caùc chò veà vieäc phuïc vuï quí giaù, toâi chuùc laønh vaø khích leä söù maïng giaùo duïc cuûa caùc chò: ñoù laø trong tình yeâu thöông vun troàng nhöõng haït gioáng toát laønh, ñeïp ñeõ vaø söï thaät maø Thieân Chuùa gieo nôi caùc theá heä treû".
Czestochowa vaø Ñeàn thaùnh Jasna Gora
Thay vì ñaùp tröïc thaêng cuûa quaân ñoäi Ba Lan, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ duøng xe ñeå tôùi thaønh phoá Czestochowa caùch ñoù 140 caây soá ñöôøng boä höôùng taây baéc. Thaønh phoá naøy coù gaàn 240 ngaøn daân cö vaø laø truï sôû cuûa Toång giaùo phaän cuøng teân vôùi 807 ngaøn tín höõu thuoäc 311 giaùo xöù.
Czestochowa hieän nay laø moät trung taâm quan troïng veà kinh teá vaø vaên hoùa, nhöng danh tieáng cuûa thaønh naøy nhö trung taâm haønh höông quan troïng nhaát nöôùc laø nhôø söï hieän dieän cuûa Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Jasna Gora.
Jasna Gora coù theå dòch laø "Minh Sôn", ngoïn nuùi saùng. Ñeàn Thaùnh naøy thu huùt caùc tín höõu haønh höông töø 6 theá kyû nay. Ñoái vôùi ngöôøi Ba Lan, ñaây laø moät nôi ñaày nhöõng bieåu töôïng vaø kyû nieäm cuûa ñaát nöôùc daân toäc. Nhieàu ngöôøi Ba Lan gaén lieàn ñeàn thaùnh naøy vôùi nhöõng kinh nghieäm baûn thaân, töø ngaøy Quoác teá giôùi treû naêm 1991 vôùi Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 vaø 1 trieäu 400 ngaøn baïn treû teà töïu veà ñaây, cho ñeán nhöõng ngaøy tang toùc hoài thaùng 4 naêm 2005, khi 300 ngaøn tín höõu tuï taäp taïi ñaây trong kyø Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 qua ñôøi vaø ñöôïc an taùng.
Lòch söû
Nhìn laïi lòch söû: naêm 1384, Vua Ladislaus ôû Opole, thuoäc trieàu ñaïi nhaø Jagiellonia, ñaõ xaây moät nguyeän ñöôøng ñaëc bieät ñeå giöõ aûnh Ñöùc Meï Ñen, vaø uûy thaùc böùc aûnh cho caùc ñan só thuoäc doøng thaùnh Phaoloâ töø Hungari baûo quaûn. Kyû nieäm veà caùc cuoäc ñaïi haønh höông coù töø naêm 1627, khi daân thaønh Gliwice ñeán ñaây ñeå caùm ôn Ñöùc Meï vì ñaõ cöùu thoaùt thaønh cuûa hoï khoûi cuoäc xaâm laêng cuûa quaân ñoäi Thuïy Ñieån.
Caùc phaùo ñaøi quanh ñan vieän ñaõ bieán nôi naøy thaønh moät ñoàn phoøng thuû quan troïng. Jasna Gora ñaõ khaùng cöï ñöôïc caùc cuoäc taán coâng cuûa caùc löïc löôïng Tin Laønh Hussite töø mieàn Boemia vaø quaân ñoäi Thuïy Ñieån, cuõng nhö caùc vuï ñaët bom cuûa quaân ñoäi Ñöùc hoài naêm 1944.
Trong thaäp nieân 1980, maëc duø nhöõng chöôùng ngaïi do nhaø caàm quyeàn coäng saûn Ba Lan ñaët ra, caùc cuoäc haønh höông vaãn gia taêng gaáp 4 laàn so vôùi bình thöôøng, chöùng toû vai troø cuûa Ñeàn thaùnh Jasna Gora laø nôi haønh höông, suøng moä vaø bieåu loä söï soáng coøn cuûa ñaát nöôùc.
Thö vieän coù trang trí cuûa Ñeàn thaùnh Jasna Gora, cuõng nhö baûo taøng vieän tröng baøy caùc ñoà quí giaù vaø huy hieäu do caùc tín höõu haønh höông laïi laïi, cuõng caùc khí giôùi tòch thu ñöôïc cuûa nhöõng quaân xaâm löôïc cuõng laø nhöõng ñieàu thu huùt caùc tín höõu haønh höông. Ngoaøi ra coøn coù nhöõng quaø taëng cuûa cac tuø nhaân soáng soùt taïi caùc traïi taäp trung cuõng nhö chöùng töø cuûa caùc vò quoác tröôûng, keå töø vua Vladyslav Jagiello hoài theá kyû 15 cho ñeán cöïu toång thoáng Lech Walesa.
Vöông cung thaùnh ñöôøng Ñöùc Meï Jasna Gora huøng vó ñöôïc taùi thieát sau traän hoûa hoaïn hoài naêm 1690. Taïi nhaø nguyeãn Ñöùc Meï, coù treo böùc aûnh Ñöùc Meï ñen, Nöõ Vöông Ba Lan. Theo löu truyeàn, thaùnh Luca ñaõ veõ böùc hoïa naøy treân moät taám goã laáy töø nhaø cuûa thaùnh gia ôû Nazareth. Hai veát seïo treân khuoân maët Ñöùc Meï vaø veát göôm cuûa nhöõng ngöôøi tin laønh Hussite caùch ñaây 550 naêm.
Jasna Gora vaãn giöõ nguyeân veû khoå haïnh truyeàn thoáng vaø khoâng coù nhöõng caûnh töôïng thöông maïi nhö taïi moät soá trung taâm Thaùnh Maãu khaùc. Naêm 1991, Ñeàn thaùnh naøy laø trung taâm cuûa Ngaøy Quoác Teá giôùi treû laàn thöù 6.
Vieáng Ñeàn Thaùnh Ñöùc Meï
Ñeán Czestochowa vaøo luùc gaàn 9 giôø röôõi, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ duøng xe 'Papamobile' tieán veà Ñeàn thaùnh Jasna Gora, ñoàng thôøi ñeå chaøo thaêm nöûa trieäu tín höõu ñöùng doïc theo caùc ñöôøng loä nhaát laø khu vöïc tröôùc Ñeàn Thaùnh, trong baàu khoâng khí raát töng böøng.
Khi tôùi ñan vieän vaø Ñeàn Thaùnh, Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc Cha Beà treân Toång quyeàn vaø 300 Ñan só doøng Thaùnh Phaoloâ ñoùn tieáp vaø höôùng daãn vaøo nhaø nguyeän, tröôùc aûnh Ñöùc Meï Ñen. Beân traùi baøn thôø coù moät bình thaùnh tích ñöïng giaûi aùo mang veát maùu cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2 khi ngaøi bò möu saùt ngaøy 13 thaùng 5 naêm 1981.
Ñöùc Thaùnh Cha caàu nguyeän trong thinh laëng vaø daâng kính Ñöùc Meï ñoùa hoa hoàng vaøng, theo thoùi quen cuûa caùc vò Giaùo Hoaøng tieàn nhieäm.
Daâng thaùnh leã
Tieáp ñeán, ngaøi tieán ra ñòa ñieåm cöû haønh thaùnh leã, vôùi baøn thôø ôû treân cao, tröôùc töôøng cuûa Ñan vieän thaùnh Phaoloâ. Khi tieán leân baøn thôø, Ñöùc Thaùnh Cha bò huït chaân ngaõ, nhöng ñaõ ñöôïc Ñöùc OÂng tröôûng ban nghi leã ñi caïnh naâng daäy ngay.
Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha coù 130 Hoàng Y, Giaùm Muïc Ba Lan, caùc Giaùm Muïc khaùch vaø haøng ngaøn Linh Muïc ñoàng teá ngoài tröôùc leã ñaøi. Trong soá nhöõng ngöôøi hieän dieän cuõng coù OÂng baø Toång Thoáng, baø thuû töôùng vaø caùc giôùi chöùc chính quyeàn Ba Lan.
Thaùnh leã kyû nieäm bieán coá caùch ñaây 1,050 naêm, quaän coâng Miesko I cuûa Ba Lan chòu pheùp röûa naêm 966 khi keát hoân vôùi coâng chuùa Dubrawka xöù Boemia vaø ñöa toaøn daân theo Coâng Giaùo la tinh, vaø thaønh laäp quoác gia Ba Lan.
Baøi giaûng thaùnh leã
Trong baøi giaûng baèng tieáng YÙ, vaø ñöôïc dòch ra töøng ñoaïn baèng tieáng Ba Lan , Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaán maïnh söï kieän Thieân Chuùa ñi vaøo lòch söû loaøi ngöôøi trong söï nhoû beù, khieâm haï, khoâng heà coù söï hieån thaéng, khoâng chuùt bieåu döông huøng hoàn naøo cuûa Ñaáng Toaøn Naêng. Traùi laïi Chuùa ñi vaøo traàn theá moät caùch ñôn sô nhaát, nhö moät haøi nhö töø ngöôøi meï. Ngaøi ñeán trong söï beù nhoû, trong khieâm toán. Ngaøi noùi:
"Töø caùc baøi ñoïc cuûa phuïng vuï naøy, noåi baät sôïi daây cuûa Thieân Chuùa keùo qua lòch söû nhaân loaïi vaø deät thaønh lòch söû cöùu ñoä...
Baøi Tin Möøng ñoïc trong thaùnh leã, keå laïi pheùp laï tieäc cöôùi Cana. Pheùp laï naøy cuõng khoâng dieãn ra nhö moät daáu chæ huy hoaøng tröôùc maët daân chuùng, vaø cuõng chaúng phaûi nhö moät can thieäp giaûi quyeát moät vaán ñeà chính trò noùng boûng. Traùi laïi pheùp laï aáy dieãn ra taïi moät laøng nhoû, moät pheùp laï ñôn sô, mang laïi vui möøng cho leã cöôùi cuûa moät gia trình treû, hoaøn toaøn voâ danh. Nhöng nöôùc bieán thaønh röôïu cho leã cöôùi laø moät daáu chæ lôùn lao, vì toû cho chuùng ta thaáy toân nhan hoân phu cuûa Thieân Chuùa, moät vò Thieân Chuùa ngoài vaøo baøn vôùi chuùng ta, Ngaøi mô öôùc vaø thöïc hieän söï hieäp thoâng vôùi chuùng ta. Cöû chæ aáy noùi vôùi chuùng ta raèng Chuùa khoâng giöõ khoaûng caùch, nhöng gaàn guõi vaø cuï theå, Ngaøi ôû giöõa chuùng ta vaø chaêm soùc chuùng ta, khoâng quyeát ñònh thay cho chuùng ta vaø cuõng chaúng baän taâm ñeán nhöõng vaán ñeà quyeàn bính... Vì theá, Thieân Chuùa cöùu vôùt chuùng ta baèng caùch trôû neân beù nhoû, gaàn guõi vaø cuï theå. Nhaát laø Thieân Chuùa trôû neân nhoû beù, hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng (Mt 11,29). Ngaøi öa thích nhöõng ngöôøi beù moïn, vaø maïc khaûi cho hoï Nöôùc Thieân Chuùa (Mt 11,25). Hoï laø nhöõng ngöôøi cao troïng tröôùc maët Chuùa vaø Chuùa ñoaùi nhìn hoï (Xc Is 55,2). Chuùa yeâu thöông hoï hôn, vì hoï choáng laïi söï kieâu caêng trong cuoäc soáng ñeán töø theá gian (Xc 1 Ga 2,16)..
Töø nhöõng nhaän ñònh treân ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán bao nhieâu ngöôøi con nam nöõ cuûa daân toäc Ba Lan: "Nhöõng vò töû ñaïo ñaõ laøm raïng ngôøi söùc maïnh voâ phöông töï veä cuûa Tin Möøng; nhöõng ngöôøi ñôn sô nhöng ngoaïi thöôøng ñaõ bieát laøm chöùng veà tình yeâ cuûa Chuùa giöõa nhöõng thöû thaùch lôùn lao.. nhöõng ngöôøi hieàn laønh vaø maïnh meõ loan baùo Loøng Thöông Xoùt, nhö thaùnh Gioan Phaoloâ 2 vaø thaùnh nöõ Faustina. Qua nhöõng "keânh" naøy cuûa tình thöông, Chuùa ñaõ ban nhöõng hoàng aân voâ giaù cho toaøn theå Giaùo Hoäi vaø toaøn theå nhaân loaïi. Thaät laø moät ñieàu ñaày yù nghóa khi vieäc kyû nieäm pheùp röûa toäi cuûa daân toäc Ba Lan dieãn ra truøng vaøo Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt.
Ngoaøi ra, Thieân Chuùa gaàn guõi, Nöôùc cuûa Ngaøi gaàn keà (xc Mc, 1,15): Chuùa khoâng muoán ngöôøi ta sôï haõi nhö moät chuùa teå quyeàn naêng vaø xa caùch, Ngaøi khoâng muoán ôû laïi treân moät ngai treân trôøi cao hoaëc trong caùc saùch söû, nhöng Ngaøi haï coá, ñi xuoáng nhöõng bieán coá haèng ngaøy cuûa chuùng ta, ñeå ñoàng haønh vôùi chuùng ta. Khi nghó ñeán hoàng aân ngaøn naêm ñöùc tin doài daøo, thaät laø ñeïp neáu tröôùc tieân chuùng ta caûm taï Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ ñoàng haønh vôùi daân toäc anh chò em, caàm tay vaø daãn daét qua bao nhieâu hoaøn caûnh. Ñoù cuõng laø ñieàu maø chuùng ta, trong tö caùch laø Giaùo Hoäi, ñöôïc keâu goïi thöïc hieän: laéng nghe, can döï, trôû neân gaàn guõi, thaân caän, chia seû nhöõng vui möøng vaø cô cöïc cuûa daân chuùng, ñeå Tin Möøng lan toûa moät caùch phuø hôïp nhaát vaø mang laïi nhieàu thaønh quaû: nhôø söï chieáu toûa tích cöïc qua ñôøi soáng minh baïch.
Sau cuøng, Thieân Chuùa cuï theå. Töø caùc baøi ñoïc hoâm nay chuùng ta cuõng thaáy taát caû trong hoaït ñoäng cuûa Thieân Chuùa, ñeàu laø cuï theå: Söï Khoân Ngoan cuûa Chuùa "hoaït ñoäng nhö moät ngöôøi thôï" (Xc Cn 8,30), Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa laøm ngöôøi, sinh töø moät ngöôøi meï, sinh döôùi leà luaät (Xc Gl 4,4), Ngaøi coù caùc baïn höõu vaø tham döï leã hoäi... Trong lòch söû, anh chò em, ñaõ coù theå ñoäng chaïm söï dòu daøng cuï theå vaø quan phoøng cuûa Meï taát caû moïi ngöôøi ñeán ñaây ñeå toân kính Meï nhö khaùch haønh höông..
"Meï laø Ñaáng maø chuùng ta tuï hoïp nôi ñaây ñeå nhìn leân Ngöôøi. Trong Meï Maria chuùng ta tìm ñöôïc söï hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi Chuùa.. Trong cuoäc soáng cuûa Meï Maria, chuùng ta chieâm ngöôõng söï nhoû beù cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng "ñaõ nhìn ñeán phaän heøn cuûa toâi tôù Chuùa" vaø "ñaõ naâng nhöõng ngöôøi khieâm haï leân cao" (Kc 1,48.52). Thieân Chuùa ñaõ raát haøi loøng veà Meï ñeán ñoä ñaõ ñeå Meï deät thaân mình cuûa Ngöôøi vaø qua ñoù Meï trôû thaønh Meï Thieân Chuùa, nhö baøi thaùnh ca raát coå kính töø bao theá kyû vaãn tuyeân xöng.
Taïi Cana cuõng nhö taïi Jasna Gora naøy, Meï Maria trao taëng chuùng ta söï gaàn guõi cuûa Meï, Meï giuùp chuùng ta khaùm phaù ñieàu gì coøn thieáu ñoái vôùi cuoäc soáng sung maõn... Trong tö caùch laø ngöôøi Meï gia ñình, Meï muoán gìn giöõ chuùng ta ôû cuøng nhau. Ñoaøn keát. Trong söï hieäp nhaát, haønh trình cuûa daân toäc anh chò em ñaõ vöôït thaéng bao nhieâu thôøi ñieåm khoù khaên. Meï ñaõ can ñaûm vöõng maïnh döôùi chaân Thaäp Giaù vaø kieân trì trong kinh nguyeän vôùi caùc moân ñeä chôø ñôïi Chuùa Thaùnh Linh, xin Meï ñoå traøn öôùc muoán ñi xa hôn nhöõng ngoïn thaùp vaø nhöõng veát thöông quaù khöù, vaø kieán taïo tình hieäp thoâng vôùi taát caû moïi ngöôøi, khoâng bao giôø chieàu theo caùm doã töï coâ laäp vaø aùp ñaët".
Trong lôøi chaøo möøng Ñöùc Thaùnh Cha cuoái thaùnh leã, Ñöùc Cha Polak, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Gnieszo laø giaùo phaän ñaàu tieân cuûa Ba Lan, ñaõ caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha vaø noùi raèng: "Chuùng con tieáp tuïc phoù daâng söù maïng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha höôùng daãn daân Chuùa cho caùi nhìn töø maãu cuûa Ñöùc Meï Ñen, cho Con Tim vaø ñoâi tay cuûa Meï. Chuùng con raát caàn söù vuï Pheâroâ naøy, môû cho chuùng con söï haân hoan loan baùo Tin Möøng. Xin Thieân Chuùa thöôûng coâng boäi haäu cho Ñöùc Thaùnh Cha.
Thaùnh leã keát thuùc luùc 12 giôø 15 vaø Ñöùc Thaùnh Cha trôû veà Cracovia, duøng böõa tröa vaø nghæ ngôi taïi toøa Toång Giaùm Muïc. Ban chieàu coù buoåi tieáp ñoùn chính thöùc caùc baïn treû quoác teá daønh cho Ñöùc Thaùnh Cha taïi coâng vieân Blonia.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)