Ngöôøi thaân caän laø baát cöù ai
caàn söï trôï giuùp cuûa chuùng ta
Ngöôøi thaân caän laø baát cöù ai caàn söï trôï giuùp cuûa chuùng ta.
Vatican (Vat. 27-04-2016) - Baát cöù ai caàn söï trôï giuùp cuûa chuùng ta ñeàu laø ngöôøi thaân caän. Neáu coù loøng caûm thöông trong con tim, baïn coù theå trôû thaønh ngöôøi thaân caän cuûa baát cöù ai ñang caàn söï trôï giuùp. Khoâng phaûi ai lui tôùi Nhaø Chuùa vaø bieát loøng thöông xoùt cuûa Ngaøi ñeàu bieát yeâu thöông ngöôøi laân caän ñaâu.
Kính thöa quyù vò thính giaû, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi nhö treân vôùi hôn 80,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông naêm chaâu tham döï buoåi tieáp kieán chung saùng thöù tö haøng tuaàn hoâm 27 thaùng 4 naêm 2016. Trong soá caùc ñoaøn haønh höông cuõng coù moät ñoaøn tín höõu Vieät Nam do caùc cha doøng Teân höôùng daãn.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ giaûi thích yù nghóa duï ngoân Ngöôøi Samaritano nhaân haäu, nhö thaùnh söû Luca keå trong chöông 10. Coù moät tieán só Luaät muoán thöû Chuùa Gieâsu neân hoûi Ngaøi: "Thöa Thaày toâi phaûi laøm gì ñeå ñöôïc soáng ñôøi ñôøi?" Chuùa Gieâsu xin oâng töï traû lôøi cho mình, vaø oâng traû lôøi moät caùch toaøn veïn: "Ngöôi phaûi yeâu Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa ngöôi heát loøng, heát linh hoàn, heát söùc löïc vaø trí tueä ngöôi, vaø yeâu thöông ngöôøi thaân caän nhö chính mình vaäy" (c. 27). Khi ñoù Chuùa Gieâsu keát luaän: "OÂng haõy laøm nhö theá vaø seõ soáng" (v. 28). OÂng naøy laïi ñaët moät caâu hoûi khaùc, raát quyù baùu ñoái vôùi chuùng ta: "Ai laø ngöôøi thaân caän cuûa toâi?" (c. 29), vaø oâng ta hieåu ngaàm: cha meï toâi? caùc ngöôøi ñoàng höông cuûa toâi? Caùc ngöôøi ñoàng ñaïo vôùi toâi?". Nghóa laø, oâng ta muoán coù moät luaät leä roõ raøng cho pheùp oâng saép loaïi caùc ngöôøi khaùc thaønh nhöõng ngöôøi "thaân caän" vaø "khoâng thaân caän", thaønh nhöõng ngöôøi coù theå trôû thaønh thaân caän vaø nhöõng ngöôøi khoâng theå trôû thaønh thaân caän.
Vaø Chuùa Gieâsu traû lôøi oâng vôùi moät duï ngoân, coù ba nhaân vaät: moät tö teá, moät thaày Leâvi vaø moät ngöôøi Samaritano. Hai göông maët ñaàu tieân lieân quan tôùi vieäc phuïng töï trong ñeàn thôø; ngöôøi thöù ba laø moät ngöôøi Do thaùi ly giaùo, bò coi nhö ngoaïi quoác, daân ngoaïi vaø oâ ueá. Treân ñöôøng töø Gieârusalem xuoáng Gieâricoâ thaày tö teá vaø Leâvi gaëp moät ngöôøi haáp hoái, vì bò cöôùp ñaùnh vaø boû rôi. Trong caùc tröôøng hôïp nhö theá Leà Luaät cuûa Chuùa döï truø boån phaän cöùu giuùp, nhöng caû hai ñi qua maø khoâng döøng laïi. Hoï voäi vaõ... Thaày tö teá coù leõ ñaõ nhìn ñoàng hoà vaø noùi: "Toâi ñeãn treã leã... Toâi phaûi laøm leã". Vaø ngöôøi kia thì noùi: "Toâi khoâng bieát Luaät coù cho pheùp toâi khoâng, bôûi vì coù maùu ôû ñoù vaø toâi seõ bò oâ ueá..." Hoï ñi moät con ñöôøng khaùc vaø khoâng tôùi gaàn.
Vaø Ñöùc Thaùnh Cha ruùt tiaû ra giaùo huaán ñaàu tieân nhö sau:
ÔÛ ñaây duï ngoân coáng hieán cho chuùng ta moät giaùo huaán ñaàu tieân: khoâng phaûi töï ñoäng ai lui tôùi nhaø Thieân Chuùa vaø bieát loøng thöông xoùt cuûa Ngaøi laø bieát yeâu thöông ngöôøi laân caän. Noù khoâng töï ñoâng ñaâu! Baïn coù theå bieát toaøn saùch Thaùnh Kinh, baïn coù theå bieát taát caû caùc chöõ ñoû cuûa Phuïng Vuï, baïn coù theå bieát toaøn thaàn hoïc, nhöng töø vieäc bieát khoâng töï ñoäng yeâu: yeâu thöông coù moät con ñöôøng khaùc, caàn söï thoâng minh, nhöng cuõng caàn moät caùi gì khaùc nöõa...
Vò tö teá vaø thaày Leâvi troâng thaáy, nhöng khoâng bieát; nhìn thaáy nhöng khoâng lo lieäu. Nhöng khoâng coù phuïng töï thaät, neáu noù khoâng ñöôïc theå hieän ra baèng vieäc phuïc vuï ngöôøi laân caän. Chuùng ta ñöøng bao giôø queân ñieàu naøy: tröôùc noãi khoå ñau cuûa bieát bao nhieâu ngöôøi kieät queä vì ñoùi khaùt, vì baïo löïc vaø baát coâng, chuùng ta khoâng theå ôû ñoù nhö caùc khaùn giaû. Khoâng bieát noãi khoå ñau cuûa con ngöôøi, coù nghóa laø gì? Noù coù nghóa laø khoâng bieát Thieân Chuùa. Neáu toâi khoâng ñeán gaàn ngöôøi ñaøn oâng ñoù, ñeán gaàn ngöôøi ñaøn baø ñoù, ñeán gaàn ñöùa treû ñoù, oâng giaø ñoù hay baø giaø ñoù, toâi khoâng ñeán gaàn Thieân Chuùa.
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha noùi: chuùng ta haõy böôùc vaøo troïng taâm cuûa duï ngoân: ngöôøi Samaritano, nghóa laø chính ngöôøi bò khinh mieät naøy, chính ngöôøi maø coù leõ khoâng ai seõ ñaùnh caù gì heát, vaø caû oâng ta cuõng coù caùc daán thaân vaø coâng vieäc phaûi laøm, khi troâng thaáy ngöôøi bò thöông, oâng khoâng boû qua nhö hai ngöôøi kia, laø nhöõng ngöôøi gaén lieàn vôùi ñeàn thôø, nhöng maø "caûm thöông" (c. 33). Phuùc AÂm noùi theá: "OÂng caûm thöông", nghóa laø traùi tim, ruoät caûm ñoäng. Ñaây laø söï khaùc bieät. Hai ngöôøi kia "troâng thaáy", nhöng con tim cuûa hoï ñoùng kín, laïnh luøng. Traùi laïi, con tim cuûa ngöôøi samaritano ñoàng ñieäu vôùi chính con tim cuûa Thieân Chuùa. Thaät vaäy, söï "caûm thöông" laø moät ñaëc tích noøng coát cuûa loøng thöông xoùt Chuùa. Thieân Chuùa caûm thöông chuùng ta. Noù coù nghóa laø gì? Ngaøi ñau khoå vôùi chuùng ta, caùc khoå ñau cuûa chuùng ta Ngaøi caûm nhaän ñöôïc. Caûm thöông coù nghóa laø "ñau khoå vôùi". Ñoäng töø aùm chæ ruoät maùy ñoäng vaø run raåy tröôùc noãi ñau cuûa con ngöôøi. Vaø trong caùc cöû chæ vaø haønh ñoäng cuûa ngöôøi samaritano nhaân haäu chuùng ta nhaän ra haønh ñoäng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa trong taát caû lòch söû cöùu ñoä. Noù cuõng chính laø söï caûm thöông, qua ñoù Chuùa ñeán gaëp gôõ töøng ngöôøi trong chuùng ta: Ngaøi khoâng giaû vôø khoâng bieát chuùng ta, Ngaøi bieát caùc khoå ñau cuûa chuùng ta, Ngaøi bieát chuùng ta caàn söï trôï giuùp vaø uûi an bieát chöøng naøo. Ngaøi ñeán gaàn chuùng ta, vaø khoâng bao giôø boû rôi chuùng ta.
Moãi ngöôøi trong chuùng ta haõy töï hoûi vaø traû lôøi trong tim: "Toâi coù tin ñieàu ñoù khoâng? Toâi coù tin raèng Chuùa caûm thöông toâi, nhö toâi laø khoâng, laø ngöôøi toäi loãi, vôùi bieát bao nhieâu vaán ñeà vaø bieát bao nhieâu söï?" Haõy nghó tôùi ñieàu ñoù vaø caâu traû lôøi laø: "Coù!" Nhöng moãi ngöôøi phaûi nhìn vaøo con tim mình xem mình coù tin vaøo söï caûm thöông naøy cuûa Thieân Chuùa khoâng, cuûa Thieân Chuùa nhaân haäu, laø Ñaáng ñeán gaàn, chöõa laønh chuùng ta, vuoát ve chuùng ta. Vaø neáu chuùng ta khöôùc töø Ngaøi, Ngaøi chôø ñôïi: Ngaøi kieân nhaãn vaø luoân luoân ôû beân caïnh chuùng ta.
Ngöôøi Samaritano haønh xöû vôùi loøng thöông xoùt ñích thaät: oâng baêng boù caùc veát thöông cuûa ngöôøi aáy, chôû oâng ta tôùi nhaø troï vaø ñích thaân lo laéng cho ngöôøi aáy, lieäu tröôùc vieäc trôï giuùp oâng ta. Vaø Ñöùc Thaùnh Cha ruùt tiaû ra theâm moät giaùo huaán khaùc:
Taát caû nhöõng ñieàu naøy daäy cho chuùng ta bieát raèng söï caûm thöông, tình yeâu, khoâng phaûi laø moät taâm tình moâng lung, nhöng coù nghóa laø lo laéng cho tha nhaân cho tôùi ñoä chính mình phaûi traû giaù. Noù coù nghóa laø ñeå cho mình bò lieân luïy baèng caùch laøm moïi söï caàn thieát ñeå tôùi gaàn ngöôøi khaùc cho tôùi ñoä töï ñoàng hoùa vôùi hoï: "Haõy yeâu tha nhaân nhö chính mình". Ñoù laø giôùi raên cuûa Chuùa.
Keát luaän duï ngoân Chuùa Gieâsu neâu baät caâu hoûi cuûa vò tieán só Luaät vaø hoûi oâng: "Ai trong ba ngöôøi, theo oâng, ñaõ laø ngöôøi thaân caän cuûa ngöôøi bò rôi vaøo tay boïn cöôùp?" (c. 36). Sau cuøng caâu traû lôøi khoâng theå maäp môø ñöôïc: "Ñoù laø ngöôøi ñaõ thöông xoùt oâng ta" (v.27). Môû ñaàu duï ngoân ñoái vôùi thaày tö teá vaø thaày Leâvi ngöôøi thaân caän laø keû haáp hoái; vaøo cuoái duï ngoân ñoø laø ngöôøi Samaritano ñaõ trôû thaønh ngöôøi laân caän. Chuùa Gieâsu nhaán maïnh vieãn töôïng: ñöøng coù ñöùng ñoù maø saép xeáp caùc ngöôøi khaùc ñeå xem ai laø thaân caän ai khoâng. Baïn coù theå trôû thaønh ngöôøi thaân caän cuûa baát cöù ai baïn gaëp trong caàn thieát, vaø baïn seõ laø ngöôøi thaân caän, neáu trong tim baïn coù söï caûm thöông, nghóa laø neáu baïn coù khaû naêng ñau khoå vôùi ngöôøi khaùc.
Duï ngoân naøy laø moät moùn qua tuyeät dieäu cho taát caû chuùng ta, vaø cuõng laø moät daán thaân nöõa! Chuùa Gieâsu laäp laïi vôùi töøng ngöôøi trong chuùng ta ñieàu Ngaøi ñaõ noùi vôùi vò tieán só Luaät: "Haõy ñi vaø laøm nhö vaäy" (c. 37). Chuùng ta taát caû ñöôïc môøi goïi ñi cuøng con ñöôøng cuûa ngöôøi Samaritano nhaân haäu, laø göông maët cuûa Chuùa Kitoâ: Chuùa Gieâsu cuùi xuoáng treân chuùng ta, bieán thaønh toâi tôù cuûa chuùng ta, vaø nhö theá Ngaøi ñaõ cöùu chuoäc chuùng ta, ñeå caû chuùng ta nöõa cuõng coù theå yeâu thöông nhau nhö Ngaøi ñaõ yeâu thöông chuùng ta, theo cuøng moät caùch thöùc.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo nhieàu ñoaøn haønh höông khaøc nhau. Trong caùc ñoaøn noùi tieáng Phaùp ngaøi chaøo tín höõu ñeán töø caùc giaùo phaän Montpellier, Nantes, San Claude vaø Moulins, do caùc Giaùm Muïc sôû taïi höôùng daãn. Ngaøi khuyeán khích moïi ngöôøi ñöøng thôø ô tröôùc caùc khoå ñau cuûa tha nhaân, nhöng haõy baét chöôùc ngöôøi Samaritano nhaân haäu caûm thöông saên soùc vaø thoa dòu caùc khoå ñau cuûa hoï.
Ngaøi cuõng chaøo caùc ñoaøn haønh höông ñeán töø caùc nöôùc Anh, Thuî Ñieån, Slovachia, Trung quoác, Indonesia, Singapore, Sri Lanka, Vieät Nam, Philippines, Canada vaø Hoa Kyø. Ngaøi xin Chuùa Kitoâ phuïc sinh chuùc laønh cho hoï vaø gia ñình hoï.
Vôùi caùc tín höõu A Raäp Ñöùc Thaùnh Cha chaøo ñoaøn haønh höông cuûa ñaïi hoïc Thaùnh Giuse Beirut nhaân kyû nieäm 140 naêm thaønh laäp. Ngaøi nhaéc cho moïi ngöôøi bieát kitoâ höõu ñöôïc môøi goïi laø duïng cuï hoøa giaûi, ñem ôn tha thöù vaø loøng xoùt thöông cuûa Thieân Chuùa tôùi cho ngöôøi khaùc qua caùc cöû chæ baùc aùi yeâu thöông.
Trong soá caùc nhoùm noùi tieáng Ñöùc, Ñöùc Thaùnh Cha chaøo phaùi ñoaøn giaùo phaän Bolzano Bresanone vaø caùc nhoùm ñeán töø Ñöùc, ñaëc bieät caùc baïn treû vaø caàu mong hoï laø caùc ngöôøi Samaritano nhaân haäu ñoái vôùi tha nhaân.
Trong soá caùc nhoùm noùi tieáng Boà Ñaøo Nha ngaøi chaøo tín höõu ñeán töø Zurich, Brasilia, caùc linh muïc giaùo phaän Serrinha, caùc nöõ tu Phansinh thaùnh Giuse, vaø chuùc moïi ngöôøi bieát hieán daâng cuoäc soáng nhö moùn quaø tình yeâu cho tha nhaân.
Chaøo caùc ñoaøn haønh höông Ba Lan vaø Slovachia, Ñöùc Thaùnh Cha caàu mong tín höõu noi göông ngöôøi Samaritano nhaân haäu ñeán vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo naøn ñoùi khoå, saên soùc gia ñình, moâi sinh vaø xöù ñaïo, vaø ñöôïc nhieàu ôn Chuùa khi böôùc qua caùc Cöûa Thaùnh.
Trong soá caùc phaùi ñoaøn YÙ Ñöùc Thaùnh Cha chaøo tín höõu caùc giaùo phaän Chieti-Vasto, Novara, Alessandria, Chiavari vaø Pavia, do caùc Giaùm Muïc höôùng daãn; caùc thöøa sai doøng Chuùa Cöùu Theá; caùc linh muïc giaùo sö caùc ñaïi chuûng vieän lieân heä vôùi ñaïi hoïc Urbaniana cuûa Boä Truyeàn Giaùo; vaø caùc tham döï vieân tuaàn hoäi hoïc do ñaïi hoïc Thaùnh Giaù toå chöùc.
Chaøo ñoâng ñaûo caùc baïn treû Ñöùc Thaùnh Cha chuùc hoï luoân trung thaønh vôùi bí tích Röûa Toäi vaø haêng say laøm chöùng cho Chuùa. Vôùi ngöôøi ñau yeáu Ñöùc Thaùnh Cha khích leä hoï bieát nhìn leân Chuùa Kitoâ khoå naïn vaø daâng moïi khoå ñau leân cho Chuùa ñeå goùp phaàn möu caàu ôn cöùu roãi cho moïi ngöôøi. Sau cuøng ngaøi chaøo caùc ñoâi taân hoân vaø caàu chuùc hoï bieát thöïc thi giaùo huaán cuûa thaùnh Phaoloâ: yeâu thöông nhau, tha thöù taát caû vaø chòu ñöïng taát caû trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy.
Buoåi tieáp kieán ñaõ keát thuùc vôùi Kinh Laäy Cha vaø pheùp laønh toaø thaùnh Ñöùc Thaùnh Cha ban cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)