Jean Vanier
ngöôøi saùng laäp caùc coäng ñoaøn "Con Taøu"
vaø caùc nhoùm "Ñöùc tin vaø AÙnh Saùng"
Jean Vanier, ngöôøi saùng laäp caùc coäng ñoaøn "Con Taøu" vaø caùc nhoùm "Ñöùc tin vaø AÙnh Saùng".
Canada (Tracce 03/2016; Vat. 30-04-2016) - Jean Vanier sinh naêm 1928 taïi Geneve, trong moät gia ñình Coâng giaùo Canada goác Phaùp. Thôøi nieân thieáu Jean ñöôïc höôûng neàn giaùo duïc Anh Phaùp ôû Canada, vaø sau ñoù ôû ngay taïi Anh vaø Phaùp. Naêm 1945, khi cha cuûa Jean trôû thaønh ñaïi söù Canada taïi Phaùp, Jean ñaõ coù dòp ñeán Paris. Taïi ñaây, Jean vaø meï cuûa mình ñaõ giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi soáng soùt trong caùc traïi taäp trung cuûa Ñöùc quoác xaõ. Nhìn thaáy caùc naïn nhaân gaày goø, khuoân maët co quaép vì sôï haõi vaø ñau khoå, laø moät cuoäc gaëp gôõ gaây aán töôïng saâu saéc maø Jean khoâng bao giôø queân. Sau ñoù anh tham gia vaøo Haûi quaân Hoaøng gia Anh vaø haûi quaân Hoaøng gia Canada. Nhöng anh caûm thaáy coù moät tieáng goïi noäi taâm thuùc giuïc anh laøm moät vieäc khaùc, anh töø giaõ haûi quaân, trôû laïi Paris ñeå hoïc ñaïi hoïc vaø sau ñoù baûo veä luaän aùn tieán só trieát taïi hoïc vieän Coâng giaùo Paris vaø trôû thaønh giaùo sö daïy trieát taïi Toronto.
Cuoái naêm 1963, khi aáy coøn laø moät giaùo sö treû, Jean ñaõ ñeán thaêm moät cô sôû nuoâi 80 ngöôøi beänh taâm thaàn. OÂng chöùng kieán nhöõng con ngöôøi naøy bò ñoái xöû taøn teä khoâng ra con ngöôøi. OÂng hieåu ñaây chính laø nhöõng ngöôøi deã bò thöông toån nhaát vaø muoán thay ñoåi tình traïng toài teä naøy nhöng khoâng bieát laøm sao. OÂng caûm thaáy Chuùa muoán oâng laøm gì ñoù nhöng khoâng bieát baét ñaàu theá naøo vaø ôû ñaâu. Vaø roài Chuùa ñaõ chæ cho oâng con ñöôøng, ôn goïi cuûa oâng. OÂng ñaõ gaëp 2 ngöôøi bò thieåu naêng trí tueä laø Raphael vaø Philip vaø oâng ñaõ môøi hoï boû vieän taâm thaàn nôi hoï ñang soáng ñeå ñeán soáng vôùi oâng taïi Trosly-Breuil, moät laøng nhoû ôû mieàn Baéc nöôùc Phaùp, nôi oâng vaãn soáng cho ñeán baây giôø.Vieäc laøm cuûa oâng laø moät cuoäc caùch maïng xuaát phaùt töø ñöùc tin oâm troïn caû nhaân loaïi, vì vaøo thôøi gian ñoù, nhöõng ngöôøi beänh taâm thaàn bò haét huûi boû rôi, vì bò coi nhö söï nhuïc nhaõ cuûa gia ñình vaø ngaên trôû cho xaõ hoäi, bôûi vì taät nguyeàn cuûa hoï bò xem nhö laø söï tröøng phaït cuûa Thieân Chuùa.
Coäng ñoaøn "Arche" - Con Taøu - ñaàu tieân ñaõ ra ñôøi nhö theá. Hieän nay phong traøo naøy ñaõ coù 140 coäng ñoaøn raûi raùc khaêp 5 chaâu, laø nhöõng nôi maø nhöõng ngöôøi bò xaõ hoäi boû rôi soáng chung vôùi nhöõng ngöôøi tieáp nhaän hoï. Ñaàu tieân ñaây laø coäng ñoaøn Coâng giaùo nhöng daàn daàn coäng ñoaøn ñoùn tieáp caùc beänh nhaän thuoäc moïi toân giaùo vaø chuûng toäc. Nghi thöùc röûa chaân ñöôïc xem nhö bieåu töôïng cuûa laõnh ñaïo phuïc vuï, hieäp thoâng vaø hieäp nhaát cuûa nhöõng ñieàu khaùc nhau. Coâng giaùo laø phoå quaùt vaø Chuùa Gieâ-su ñaõ daïy moät tình yeâu phoå quaùt. Moïi ngöôøi duø thuoäc toân giaùo hay saéc toäc naøo cuõng ñieàu quyù giaù ñoái vôùi Thieân Chuùa. Jean cuõng ñaõ thaønh laäp phong traøo "Ñöùc tin vaø AÙnh saùng" vôùi cuøng yù töôûng nhö "Con Taøu", nôi caùc ngöôøi beänh cuøng soáng trong caùc buoåi gaëp gôõ, tónh taâm, nghæ heø vôùi nhau. Ngaøy nay ñaõ coù 1500 nhoùm cuûa phong traøo treân khaép theá giôùi. OÂng ñaõ ñi khaép theá giôùi, gaëp gôõ caùc Ñöùc giaùo hoaøng, caùc laõnh ñaïo quoác gia, nhaän nhieàu giaûi thöôûng, vv.
Con ñöôøng ngoaïi thöôøng vaø haïnh phuùc cuûa Jean laø con ñöôøng khieâm nhöôøng, chia seû nhöõng cöû chæ nhoû nhaët haøng ngaøy nhö ñi chôï, doïn nhaø cöûa goïn gaøng, naáu nöôùng, giöõ moái lieân heä toát vôùi nhöõng ngöôøi xung quanh, vaø taát nhieân chöõa beänh. OÂng ñaõ tìm ra chaân lyù trong lôøi cuûa Chuùa Gieâ-su: khi caùc con ñaõi tieäc, ñöøng môøi gia ñình, haøng xoùm giaøu coù nhöng môøi nhöõng ngöôøi ngheøo, ngöôøi queø, ñui muø vaø caùc con seõ vui möøng. Nieàm vui laø daáu hieäu ñaàu tieân, taøi lieäu ñaàu tieân cuûa Loøng Thöông xoùt. Nhöõng ngöôøi coù hoaøn caûnh khoù khaên, bao löïc cuõng ñeán vôùi coäng ñoaøn "Con taøu". Lòch söû cuûa "Con taøu" khoâng phaûi laø deã daøng, nhöng Loøng Thöông Xoùt ñaõ ñoàng haønh vôùi oâng trong cuoäc soáng, giuùp cho coâng vieäc phaùt trieån toát ñeïp.
OÂng Jean nghó ñeán Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ, ngöôøi ñaõ bao laàn môøi goïi ñi ñeán caùc bieân cöông cuûa söï hieän höõu, môøi goïi ñeán vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo ñeå gaëp gôõ hoï vaø hoïc töø hoï. Theo oâng, nhöõng ngöôøi ngheøo, khieâm nhöôøng, beân leà xaõ hoäi, hay laïc ñöôøng, hoï coù traùi tim thaùnh thieän vaø roäng môû. Ñieàu hoï caàn vaø khao khaùt laø bieát coù ngöôøi yeâu thöông hoï. Chæ coù ñieàu naøy ñuû söùc ñoåi ngöôïc söï nhaùt sôï, yù nghó mình khoâng coù giaù trò, söï chaùn gheùt choáng laïi Thieân Chuùa vaø choáng laïi chính mình. Ñieàu tuyeät vôøi laø khoâng chæ chuùng ta thay ñoåi nhöõng ngöôøi beänh nhöng chính hoï cuõng giuùp chuùng ta thay ñoåi. Chuùng ta thay ñoåi ngöôøi khaùc laø giuùp hoï trôû neân gioáng ngöôøi vaø gioáng Chuùa Gieâ-su hôn. OÂng hy voïng ngöôøi ta khaùm phaù ra laø nhöõng ngöôøi khuyeát taät laø nhöõng ngöôøi ñaùng yeâu vaø khoâng phaûi chæ laø laøm nhöõng gì cho hoï nhöng coøn trôû thaønh baïn thaät söï cuûa hoï.
Ngaøy 15 thaùng 3 naêm 2016 Jean Vanier ñaõ ñöôïc coâng boá laø ngöôøi ñaït giaûi thöôûng Templeton naêm 2015. Ñaây laø giaûi thöôûng ñöôïc thaønh laäp naêm 1972 nhaèm vinh danh nhöõng ngöôøi ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp ñaëc bieät ñeå khaúng ñònh chieàu kích thieâng lieâng, qua nhöõng yù töôûng, nhöõng khaùm phaù, hoaëc caùc hoaït ñoäng thöïc teá. Soá tieàn 1,7 trieäu Myõ kim ñöôïc oâng daønh taëng cho maïng löôùi coäng ñoaøn "Con Taøu", vì theo oâng, nhôø caùc coäng ñoaøn naøy oâng môùi ñöôïc vinh danh ôû giaûi thöôûng naøy, vaø ñeå caùc coäng ñoaøn coù theå tieáp tuïc coâng vieäc thay ñoåi traùi tim con ngöôøi vaø ñöa nhieàu ngöôøi ñeán vôùi Chuùa Gieâ-su. (Tracce 03/2016)
Hoàng Thuûy, OP
(Radio Vatican)