Tuyeân boá chung cuûa
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
vaø Thöôïng Phuï Kirill
Tuyeân boá chung cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaø Thöôïng Phuï Kirill.
La Havana (VietCatholic News 13-02-2016) - Sau khi hoäi kieán rieâng vôùi nhau trong hai tieáng ñoàng hoà taïi PhiTröôøng Joseù Marti ôû Havana, Cuba, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaø Thöôïng Phuï Kirill cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng Nga ñaõ kyù baûn tuyeân boá chung, tröôùc söï chöùng kieán cuûa Chuû Tòch Raul Castro cuûa Cuba, vôùi noäi dung nhö sau:
"Ôn Thaùnh cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø tình yeâu cuûa Chuùa Cha vaø ôn thoâng hieäp cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ôû cuøng taát caû anh chò em" (2Cr 13:13).
1. Do yù muoán cuûa Thieân Chuùa Cha, maø töø Ngöôøi moïi ôn phuùc ñaõ phaùt sinh, nhaân danh Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, vaø vôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn An UÛi, chuùng toâi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaø Kirill, Thöôïng Phuï Maïc Tö Khoa vaø Toaøn Theå Nöôùc Nga, hoâm nay ñaõ gaëp nhau taïi Havana. Chuùng toâi taï ôn Thieân Chuùa, hieån vinh trong Ba Ngoâi, vì cuoäc gaëp gôõ naøy, laàn ñaàu tieân trong lòch söû.
Chuùng toâi ñaõ haân hoan gaëp nhau nhö anh em trong ñöùc tin Kitoâ Giaùo, nhöõng ngöôøi gaëp nhau "ñeå noùi vôùi nhau maët ñoái ñoái maët" (2Ga 12), loøng vôùi loøng, ñeå thaûo luaän caùc lieân heä hoã töông giöõa caùc Giaùo Hoäi, caùc vaán ñeà chuû yeáu cuûa caùc tín höõu cuûa chuùng toâi, vaø quan ñieåm ñoái vôùi söï tieán boä cuûa vaên minh con ngöôøi.
2. Cuoäc gaëp gôõ huynh ñeä cuûa chuùng toâi dieãn ra taïi Cuba, ngaõ ba ñöôøng cuûa Baéc vaø Nam, cuûa Ñoâng vaø Taây. Chính töø hoøn ñaûo naøy, voán laø bieåu töôïng cho caùc nieàm hy voïng cuûa "Taân Theá Giôùi" vaø cuûa caùc bieán coá ñaày caûm kích cuûa lòch söû theá kyû 20, chuùng toâi muoán ngoû lôøi vôùi moïi ngöôøi daân Chaâu Myõ La Tinh vaø caùc luïc ñòa khaùc.
Quaû laø moät nguoàn vui khi thaáy ñöùc tin Kitoâ Giaùo ñang lôùn maïnh moät caùch naêng ñoäng taïi ñaây. Tieàm naêng toân giaùo maïnh meõ cuûa Chaâu Myõ Latinh, truyeàn thoáng Kitoâ Giaùo nhieàu theá kyû cuûa noù, ñaët cô sôû treân kinh nghieäm baûn thaân cuûa haøng trieäu con ngöôøi, laø moät baûo ñaûm cho töông lai vó ñaïi cuûa vuøng naøy.
3. Nhôø gaëp gôõ caùch xa caùc cuoäc tranh caõi laâu daøi cuûa "Cöïu Theá Giôùi", chuùng toâi ñaëc bieät caûm nhaän ñöôïc moät caûm thöùc khaån thieát phaûi coù söï laøm vieäc chung cuûa ngöôøi Coâng Giaùo vaø ngöôøi Chính Thoáng Giaùo, nhöõng ngöôøi voán ñöôïc keâu goïi giaûi thích baèng moät söï hoøa nhaõ vaø toân troïng cho theá giôùi thaáy lyù do nieàm hy voïng cuûa chuùng ta (xem 1 Pr 3:15).
4. Chuùng toâi taï ôn Thieân Chuùa vì nhöõng hoàng phuùc nhaän ñöôïc töø vieäc xuoáng theá cuûa Con Moät Ngöôøi. Chuùng toâi voán coù chung cuøng moät Thaùnh Truyeàn thieâng lieâng cuûa thieân nieân kyû ñaàu tieân cuûa Kitoâ Giaùo. Caùc chöùng taù cuûa Thaùnh Truyeàn naøy laø Meï Cöïc Thaùnh cuûa Thieân Chuùa, Ñöùc Nöõ Trinh Maria, vaø caùc thaùnh maø chuùng toâi voán toân kính. Trong soá caùc vò thaùnh naøy, coù raát nhieàu vò töû vì ñaïo, nhöõng vò ñaõ laøm chöùng cho loøng trung thaønh cuûa mình vôùi Chuùa Kitoâ vaø ñaõ trôû thaønh "haït gioáng caùc Kitoâ Höõu".
5. Baát keå Thaùnh Truyeàn chung cuûa möôøi theá kyû ñaàu naøy, traûi daøi gaàn moät nghìn naêm nay, ngöôøi Coâng Giaùo vaø ngöôøi Chính Thoáng Giaùo ñaõ bò töôùc maát söï hieäp thoâng Thaùnh Theå. Chuùng ta ñaõ chia reõ bôûi caùc veát thöông gaây ra do caùc tranh chaáp cuõ vaø môùi, do caùc khaùc bieät truyeàn laïi töø cha oâng chuùng ta, trong vieäc hieåu vaø phaùt bieåu ñöùc tin cuûa chuùng ta vaøo Thieân Chuùa, duy nhaát trong Ba Ngoâi: Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Chuùng ta ñau ñôùn vì ñeå maát hôïp nhaát, haäu quaû cuûa yeáu ñuoái vaø toäi loãi con ngöôøi, moät söï maát maùt vaãn xaåy ra baát chaáp lôøi khaån caàu tö teá cuûa Chuùa Kitoâ Cöùu Chuùa chuùng ta: "Ñeå chuùng taát caû neân moät nhö Cha, laïy Cha, Cha ôû trong Con vaø Con ôû trong Cha# ñeå chuùng neân moät, nhö chuùng ta laø moät" (Ga 17:21).
6. YÙ thöùc ñöôïc tính laâu daøi cuûa nhieàu trôû ngaïi, chuùng toâi hy voïng raèng cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng toâi seõ goùp phaàn vaøo vieäc taùi laäp söï hôïp nhaát maø Thieân Chuùa muoán coù vaø Chuùa Kitoâ töøng caàu nguyeän cho naøy. Öôùc mong cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng toâi seõ linh höùng caùc Kitoâ höõu khaép theá giôùi caàu xin Chuùa vôùi moät loøng soát saéng ñoåi môùi cho söï hôïp nhaát troïn veïn cuûa moïi moân ñeä Ngöôøi. Trong moät theá giôùi ñang khaùt mong khoâng nhöõng lôøi noùi cuûa chuùng toâi maø coøn caùc cöû chæ troâng thaáy, öôùc mong sao cuoäc gaëp gôõ naøy trôû thaønh daáu hy voïng cho moïi ngöôøi thieän chí!
7. Trong quyeát taâm cuûa chuùng toâi muoán thöïc hieän moïi ñieàu caàn thieát ñeå vöôït thaéng moïi baát ñoàng lòch söû maø chuùng toâi voán thöøa höôûng, chuùng toâi muoán phoái hôïp caùc coá gaéng cuûa chuùng toâi nhaèm laøm chöùng cho Tin Möøng cuûa Chuùa Kitoâ vaø di saûn chung cuûa Giaùo Hoäi thieân nieân kyû thöù nhaát, cuøng nhau ñaùp öùng caùc thaùch thöùc cuûa theá giôùi hieän thôøi. Ngöôøi Chính Thoáng vaø ngöôøi Coâng Giaùo phaûi hoïc caùch ñoàng taâm nhaát trí laøm chöùng taù trong caùc laõnh vöïc naøy khi coù theå vaø caàn thieát. Neàn vaên minh cuûa con ngöôøi ñaõ böôùc vaøo moät thôøi kyø coù nhöõng bieán ñoåi coù tính thôøi ñaïi. Löông taâm Kitoâ Giaùo vaø traùch nhieäm muïc vuï cuûa chuùng toâi buoäc chuùng toâi khoâng ñöôïc tieáp tuïc thuï ñoäng tröôùc caùc thaùch ñoá ñoøi coù ñaùp öùng chung.
8. Chuùng toâi phaûi chuù muïc tröôùc nhaát vaøo caùc vuøng theá giôùi trong ñoù, caùc Kitoâ höõu ñang laø naïn nhaân bò baùch haïi. Taïi nhieàu quoác gia ôû Trung Ñoâng vaø Baéc Phi, toaøn boä caùc gia ñình, caùc laøng maïc vaø thaønh phoá cuûa anh chò em chuùng ta trong Chuùa Kitoâ ñang bò taän dieät. Caùc nhaø thôø cuûa hoï ñang bò taøn phaù, cöôùp boùc man rôï, caùc ñoà vaät thaùnh cuûa hoï ñang bò xuùc phaïm, caùc ñeàn ñaøi cuûa hoï ñang bò phaù huûy. Chuùng toâi ñau loøng nhaéc ñeán tình hình ôû Syria, Iraq vaø nhieàu nöôùc khaùc ôû Trung Ñoâng, vaø vieäc di cö haøng loaït cuûa Kitoâ höõu ra khoûi maûnh ñaát, nôi maø ñöùc tin cuûa chuùng ta ñaõ ñöôïc gieo vaõi vaø hoï töøng sinh soáng töø thôøi caùc Toâng Ñoà, cuøng vôùi nhieàu coäng ñoàng toân giaùo khaùc.
9. Chuùng toâi keâu goïi coäng ñoàng quoác teá khaån caáp haønh ñoäng ñeå ngaên chaën vieäc xua ñuoåi theâm nöõa caùc Kitoâ höõu ra khoûi Trung Ñoâng. Khi caát cao tieáng noùi cuûa chuùng toâi nhaèm baûo veä caùc Kitoâ höõu bò baùch haïi, chuùng toâi muoán noùi leân loøng thöông caûm cuûa chuùng toâi ñoái vôùi noãi ñau khoå maø tín höõu cuûa caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc ñang phaûi chòu ñöïng, hoï cuõng ñang trôû thaønh naïn nhaân cuûa noäi chieán, cuûa hoãn loaïn vaø baïo löïc khuûng boá.
10. Haøng nghìn naïn nhaân ñaõ ñöôïc xaùc nhaän trong caûnh baïo löïc ôû Syria vaø Iraq, moät baïo löïc ñaõ khieán haøng trieäu ngöôøi khaùc khoâng nhaø hay phöông tieän sinh soáng. Chuùng toâi thuùc giuïc coäng ñoàng quoác teá tìm caùch chaám döùt baïo löïc vaø khuûng boá vaø, ñoàng thôøi, qua ñoái thoaïi, ñoùng goùp vaøo vieäc mau choùng phuïc hoài hoøa bình daân söï. Söï trôï giuùp nhaân ñaïo vôùi quy moâ lôùn phaûi ñöôïc baûo ñaûm cho nhöõng ngöôøi daân ñang thoáng khoå vaø cho nhieàu ngöôøi tî naïn ñang tìm an oån taïi caùc laõnh thoå laân bang.
Chuùng toâi keâu goïi taát caû nhöõng ai coù theå gaây aûnh höôûng tôùi soá phaän nhöõng ngöôøi bò baét coùc, trong ñoù coù caùc vò toång giaùm muïc cuûa Aleppo, Paul vaø John Ibrahim, nhöõng vò bò baét töø thaùng Tö naêm 2013, haõy heát söùc coá gaéng ñeå baûo ñaûm cho nhöõng ngöôøi naøy ñöôïc choùng thaû töï do.
11. Chuùng toâi daâng lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng toâi leân Chuùa Kitoâ, Cöùu Chuùa cuûa theá giôùi, xin cho hoøa bình, "hoa traùi cuûa coâng lyù" (Is 32:17), trôû laïi vôùi Trung Ñoâng, ñeå söï soáng chung huynh ñeä giöõa caùc saéc daân, caùc Giaùo Hoäi vaø toân giaùo ñöôïc cuûng coá, giuùp caùc tî naïn khaû naêng hoài höông, caùc veát thöông laønh laïi, vaø linh hoàn caùc naïn nhaân bò gieát ñöôïc nghæ ngôi trong an bình.
Vôùi lôøi keâu goïi tha thieát, chuùng toâi ngoû lôøi vôùi moïi beân coù lieân heä vôùi caùc tranh chaáp hieän nay haõy chöùng toû thieän chí vaø ngoài vaøo baøn thöông thuyeát. Ñoàng thôøi, coäng ñoàng quoác teá phaûi thöïc hieän moïi coá gaéng coù theå coù ñeå chaám döùt chuû nghóa khuûng boá baèng moät haønh ñoäng chung vaø phoái hôïp. Chuùng toâi keâu goïi moïi quoác gia can döï vaøo cuoäc chieán ñaáu choáng chuû nghóa khuûng boá haõy coù nhöõng haønh ñoäng coù traùch nhieäm vaø khoân ngoan. Chuùng toâi khuyeân moïi Kitoâ höõu vaø moïi ngöôøi tin vaøo Thieân Chuùa haõy caàu nguyeän soát saéng cuøng Ñaáng quan phoøng ñaõ taïo neân theá giôùi che chôû taïo theá cuûa Ngöôøi khoûi hoïa dieät vong vaø ñöøng cho pheùp moät theá chieán môùi. Ñeå baûo ñaûm moät neàn hoaø bình vöõng chaéc vaø laâu daøi, caùc coá gaéng chuyeân bieät phaûi ñöôïc thöïc hieän ñeå taùi khaùm phaù caùc giaù trò chung voán hôïp nhaát chuùng ta, döïa treân Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta.
12. Chuùng toâi cuùi ñaàu tröôùc phuùc töû ñaïo cuûa nhöõng vò ñaõ duøng giaù ñôøi mình maø laøm chöùng cho chaân lyù Tin Möøng, thaø cheát hôn choái boû Chuùa Kitoâ. Chuùng toâi tin raèng nhöõng vò töû ñaïo thôøi chuùng ta naøy, nhöõng ngöôøi thuoäc caùc Giaùo Hoäi khaùc nhau nhöng cuøng hôïp nhaát vôùi nhau baèng caùc ñau khoå chung cuûa mình, laø moät baûo ñaûm cho söï hôïp nhaát caùc Kitoâ höõu. Chính vôùi anh chò em, nhöõng ngöôøi chòu ñau khoå vì danh Chuùa Kitoâ, maø Thaùnh Toâng ñoà ñaõ ngoû nhöõng lôøi naøy: "Anh em thaân meán,#. anh em haõy vui möøng vì ñaõ döï phaàn vaøo caùc ñau khoå cuûa Chuùa Kitoâ, ñeå khi vinh quang cuûa Ngöôøi maïc khaûi ra, anh em cuõng ñöôïc vui möøng hôùn hôû" (1 Pr. 4:12-13).
13. Cuoäc ñoái thoaïi lieân toân laø ñieàu khoâng theå mieãn chöôùc trong thôøi nhieãu nhöông naøy. Caùc dò bieät trong vieäc hieåu caùc chaân lyù toân giaùo khoâng ngaên chaën ngöôøi thuoäc caùc tín ngöôõng khaùc nhau soáng hoøa bình vaø hoøa hôïp. Trong boái caûnh hieän nay cuûa chuùng ta, caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo coù traùch nhieäm ñaëc bieät phaûi giaùo duïc caùc tín höõu cuûa caùc vò veà tinh thaàn toân kính ñoái vôùi caùc xaùc tín cuûa nhöõng ngöôøi thuoäc caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc. Caùc möu toan duøng caùc khaåu hieäu toân giaùo ñeå bieän minh cho caùc haønh vi toäi aùc laø hoaøn toaøn khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc. Khoâng moät toäi aùc naøo ñöôïc vi phaïm nhaân danh Thieân Chuùa caû, "vì Thieân Chuùa khoâng phaûi laø Thieân Chuùa cuûa voâ traät töï maø laø cuûa hoøa bình" (1 Cr 14:33).
14. Khi khaúng ñònh giaù trò haøng ñaàu cuûa töï do toân giaùo, chuùng toâi taï ôn Thieân Chuùa vì söï canh taân ñöùc tin Kitoâ Giaùo chöa töøng coù hieän nay ôû Nga, cuõng nhö ôû nhieàu nöôùc khaùc ôû Ñoâng AÂu, tröôùc ñaây döôùi söï thoáng trò haøng maáy thaäp nieân cuûa caùc cheá ñoä voâ thaàn. Ngaøy nay, xieàng xích cuûa chuû nghóa voâ thaàn ñaáu tranh ñaõ bò beû gaãy vaø taïi nhieàu nôi, caùc Kitoâ höõu coù theå töï do tuyeân xöng ñöùc tin cuûa mình. Haøng nghìn nhaø thôø môùi ñaõ ñöôïc xaây döïng trong moät phaàn tö theá kyû vöøa qua, cuõng nhö haøng traêm ñan vieän vaø ñònh cheá thaàn hoïc. Caùc coäng ñoàng Kitoâ höõu ñang ñaûm nhieäm nhöõng coâng trình ñaùng keå trong laõnh vöïc trôï giuùp baùc aùi vaø phaùt trieån xaõ hoäi, cung caáp nhieàu hình thöùc trôï giuùp ña daïng cho ngöôøi thieáu thoán. Ngöôøi Chính Thoáng vaø ngöôøi Coâng Giaùo laøm vieäc beân caïnh nhau. Baèng caùch laøm chöùng cho caùc giaù trò cuûa Tin Möøng, hoï chöùng thöïc söï hieän höõu cuûa caùc neàn taûng thieâng lieâng chung cho vieäc soáng chung cuûa con ngöôøi.
15. Ñoàng thôøi, chuùng toâi quan taâm tôùi tình hình taïi nhieàu quoác gia trong ñoù, caùc Kitoâ höõu ñang caøng ngaøy caøng phaûi ñöông ñaàu vôùi nhieàu haïn cheá veà töï do toân giaùo, veà quyeàn laøm chöùng cho caùc xaùc tín cuûa mình vaø quyeàn ñöôïc soáng phuø hôïp vôùi caùc xaùc tín naøy. Caùch rieâng, chuùng toâi nhaän thaáy raèng vieäc bieán ñoåi cuûa moät soá quoác gia trôû thaønh caùc xaõ hoäi tuïc hoùa, xa lìa haún moïi tham chieáu veà Thieân Chuùa vaø chaân lyù cuûa Ngöôøi, ñang taïo ra moät ñe doïa traàm troïng ñoái vôùi töï do toân giaùo. Moät nguoàn gaây lo ngaïi cho chuùng toâi laø vieäc hieän coù söï töôùc ñoaït caùc quyeàn lôïi cuûa Kitoâ höõu, neáu khoâng muoán noùi hoï bò kyø thò thaúng thöøng, khi moät soá löïc löôïng chính trò, bò moät yù thöùc heä duy tuïc thöôøng heát söùc hieáu chieán höôùng daãn, ñang tìm caùch ñaåy hoï ra ngoaøi cuoäc soáng coâng coäng.
16. Dieãn trình hoäi nhaäp AÂu Chaâu, moät dieãn trình khôûi söï sau nhieàu theá kyû tranh chaáp ñaãm maøu, ñöôïc nhieàu ngöôøi ñaày loøng hy voïng hoan nghinh, nhö laø baûo ñaûm cho hoøa bình vaø an ninh. Tuy nhieân, chuùng toâi môøi goïi moïi ngöôøi tænh taùo choáng laïi thöù hoäi nhaäp khoâng heà toân troïng caùc caên tính toân giaùo. Duø vaãn tieáp tuïc côûi môû tröôùc söï ñoùng goùp cuûa caùc toân giaùo khaùc vaøo neàn vaên minh cuûa chuùng ta, chuùng toâi vaãn xaùc tín raèng AÂu Chaâu phaûi tieáp tuïc trung thaønh vôùi caùc coäi reã Kitoâ Giaùo cuûa noù. Chuùng toâi keâu goïi caùc Kitoâ höõu cuûa caû Ñoâng laãn Taây AÂu hôïp nhaát laïi trong vieäc laøm chöùng chung cho Chuùa Kitoâ vaø Tin Möøng, ñeå AÂu Chaâu baûo toàn ñöôïc linh hoàn cuûa noù, voán ñaõ ñöôïc truyeàn thoáng Kitoâ Giaùo cuûa hai nghìn naêm nay khuoân ñuùc.
17. Caùi nhìn cuûa chuùng toâi cuõng höôùng veà nhöõng ai ñang gaëp caùc khoù khaên nghieâm troïng, ñang soáng trong thieáu thoán vaø caûnh ngheøo cuøng cöïc duø cuûa caûi vaät chaát cuûa nhaân loaïi moãi ngaøy moãi gia taêng. Chuùng toâi khoâng theå tieáp tuïc döûng döng ñoái vôùi soá phaän cuûa haøng trieäu di daân vaø tî naïn ñang goõ cöûa caùc quoác gia giaàu coù. Chuû nghóa duy tieâu thuï khoâng thöông xoùt cuûa moät soá quoác gia phaùt trieån hôn ñang daàn daàn tieâu hao caùc taøi nguyeân cuûa haønh tinh chuùng ta. Söï baát bình ñaúng moãi ngaøy moät lôùn hôn trong vieäc phaân phoái cuûa caûi vaät chaát ñang laøm taêng caûm thöùc baát coâng nôi traät töï quoác teá vöøa xuaát hieän.
18. Caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Giaùo ñöôïc keâu goïi beânh vöïc caùc yeâu saùch cuûa coâng lyù, toân troïng caùc truyeàn thoáng cuûa caùc daân toäc, vaø tình lieân ñôùi chaân chính ñoái vôùi taát caû nhöõng ai ñang ñau khoå. Kitoâ höõu chuùng ta khoâng theå queân raèng "Nhöng chính nhöõng ñieàu theá gian coi laø ñieân roà, thì Thieân Chuùa ñaõ choïn ñeå beâu nhuoác haïng khoân ngoan; vaø nhöõng ñieàu theá gian cho laø ti tieän, laø khoâng ñaùng keå, thì Thieân Chuùa ñaõ choïn, nhöõng ñieàu khoâng khoâng, ñeå huûy ra khoâng nhöõng ñieàu coù, ngoõ haàu ñöøng coù xaùc phaøm naøo daùm vinh vang tröôùc maët Thieân Chuùa" (1Cr 1:27-29).
19. Gia ñình laø taâm ñieåm töï nhieân cuûa söï soáng vaø xaõ hoäi con ngöôøi. Chuùng toâi quan taâm tôùi cuoäc khuûng hoaûng trong gia ñình taïi nhieàu quoác gia. Ngöôøi Chính Thoáng vaø ngöôøi Coâng Giaùo coù chung cuøng moät quan nieäm veà gia ñình, vaø ñöôïc môøi goïi laøm chöùng ñieàu naøy: noù laø con ñöôøng daãn tôùi söï thaùnh thieän, chöùng thöïc cho loøng trung thaønh cuûa vôï choàng trong haønh ñoäng hoã töông cuûa hoï, chöùng thöïc cho söï côûi môû ñoùn nhaän söï sinh saûn vaø nuoâi daäy con caùi, cho tình lieân ñôùi giöõa caùc theá heä vaø cho vieäc toân troïng ngöôøi yeáu ñuoái nhaát.
20. Gia ñình ñaët caên baûn treân hoân nhaân, moät haønh vi cuûa yeâu thöông töï hieán vaø trung thaønh giöõa moät ngöôøi ñaøn oâng vaø moät ngöôøi ñaøn baø. Ñaây laø moät tình yeâu ñoùng aán cho söï keát hôïp cuûa hoï vaø daïy hoï chaáp nhaän laãn nhau nhö moät hoàng phuùc. Hoân nhaân laø moät tröôøng daïy yeâu thöông vaø trung thaønh. Chuùng toâi tieác raèng caùc hình thöùc soáng chung khaùc ñaõ ñöôïc ñaët ngang haøng vôùi söï keát hôïp naøy, trong khi yù nieäm laøm cha vaø laøm meï, moät yù nieäm ñöôïc thaùnh hieán trong truyeàn thoáng Thaùnh Kinh, nhö laø ôn goïi khaùc bieät cuûa ngöôøi ñaøn oâng vaø cuûa ngöôøi ñaøn baø trong hoân nhaân, ñaõ bò loaïi ra ngoaøi löông taâm coâng coäng.
21. Chuùng toâi keâu goïi moïi ngöôøi toân troïng quyeàn soáng baát khaû nhöôïng. Haøng trieäu ngöôøi ñang bò töø khöôùc quyeàn ñöôïc sinh vaøo ñôøi. Maùu cuûa treû chöa sinh ñang keâu thaáu tôùi Thieân Chuùa (xem St 4:10).
Vieäc ra ñôøi cuûa ñieàu töï goïi laø an töû ñang khieán nhieàu ngöôøi cao nieân vaø khuyeát taät baét ñaàu caûm thaáy mình laø gaùnh naëng cuûa gia ñình vaø cuûa xaõ hoäi noùi chung.
Chuùng toâi cuõng quan taâm tröôùc söï phaùt trieån kyõ thuaät sinh y (biomedical) trong vieäc sinh saûn, vì söï thao tuùng söï soáng con ngöôøi laø bieåu töôïng cuûa moät cuoäc taán coâng vaøo chính caùc neàn taûng cuûa söï hieän höõu cuûa con ngöôøi, voán ñöôïc taïo neân gioáng hình aûnh Thieân Chuùa. Chuùng toâi tin raèng boån phaän cuûa chuùng ta laø caàn phaûi nhaéc nhôù tính baát di baát dòch trong caùc nguyeân taéc luaân lyù Kitoâ Giaùo, ñaët caên baûn treân loøng kính troïng phaåm giaù caù nhaân ñöôïc môøi goïi vaøo hieän höõu theo keá hoaïch cuûa Taïo Hoùa.
22. Hoâm nay, chuùng toâi ngoû lôøi moät caùch ñaëc bieät vôùi giôùi treû Kitoâ Giaùo. Caùc baïn treû thaân meán, caùc baïn coù traùch vuï khoâng ñöôïc giaáu taøi naêng cuûa mình döôùi ñaát (xem Mt 25:25), nhöng phaûi söû duïng moïi naêng khieáu Thieân Chuùa ñaõ ban cho caùc baïn ñeå xaùc nhaän chaân lyù cuûa Chuùa Kitoâ trong theá gian, nhaäp thaân trong chính cuoäc soáng caùc baïn caùc leänh truyeàn Tin Möøng phaûi yeâu Thieân Chuùa vaø ngöôøi laân caän cuûa mình. Caùc baïn ñöøng sôï phaûi ñi ngöôïc gioøng, beânh vöïc chaân lyù cuûa Thieân Chuùa, chaân lyù maø caùc qui phaïm theá tuïc hieän thôøi thöôøng raát khoâng vaâng theo.
23. Thieân Chuùa yeâu thöông moãi ngöôøi caùc baïn vaø troâng mong caùc baïn trôû thaønh moân ñeä vaø toâng ñoà cuûa Ngöôøi. Caùc baïn haõy laø aùnh saùng theá gian ñeå nhöõng ai ôû chung quanh caùc baïn nhìn thaáy vieäc laøm toát laønh cuûa caùc baïn maø vinh danh Cha treân trôøi cuûa caùc baïn (xem Mt 5:14, 16). Caùc baïn haõy döôõng duïc con caùi caùc baïn trong ñöùc tin Kitoâ Giaùo, truyeàn thuï cho chuùng vieân ngoïc voâ giaù laø ñöùc tin (xem Mt 13:46) maø caùc baïn töøng nhaän ñöôïc töø cha meï vaø toå tieân caùc baïn. Caùc baïn haõy nhôù raèng "caùc baïn ñaõ ñöôïc mua baèng moät giaù raát ñaét" (1Cr 6:20), baèng giaù caùi cheát treân thaäp giaù cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng vöøa laø ngöôøi vöøa laø Thieân Chuùa.
24. Ngöôøi Chính Thoáng vaø ngöôøi Coâng Giaùo hôïp nhaát khoâng nhöõng nhôø ThaùnhTruyeàn chung cuûa Giaùo Hoäi thieân nieân kyû thöù nhaát, maø coøn nhôø söù meänh rao giaûng Tin Möøng cuûa Chuùa Kitoâ cho theá giôùi ngaøy nay. Söù meänh naøy bao haøm vieäc toân troïng hoã töông ñoái vôùi thaønh vieân caùc coäng ñoàng Kitoâ Giaùo vaø loaïi boû baát cöù hình thöùc caûi ñaïo (proselytism) naøo.
Chuùng ta khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi caïnh tranh maø laø anh em, vaø yù nieäm naøy phaûi ñieàu höôùng moïi haønh ñoäng hoã töông cuûa chuùng ta cuõng nhö caùc haønh ñoäng höôùng ra theá giôùi beân ngoaøi. Chuùng toâi thuùc giuïc ngöôøi Coâng Giaùo vaø ngöôøi Chính Thoáng ôû moïi quoác gia hoïc caùch soáng chung vôùi nhau trong hoøa bình vaø yeâu thöông, vaø soáng "hoaø hôïp vôùi nhau" (Rm 15:5). Thaønh thöû, khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc vieäc naøy: söû duïng caùc phöông theá baát trung ñeå xuùi giuïc caùc tín höõu töø Giaùo Hoäi naøy chaïy qua Giaùo Hoäi noï, choái boû quyeàn töï do toân giaùo vaø caùc truyeàn thoáng cuûa hoï. Chuùng ta ñöôïc keâu goïi ñem ra thöïc haønh lôøi khuyeân cuûa Thaùnh Toâng Ñoà Phaoloâ: "Toâi chæ giaûng giaûi Tin Möøng ôû ñaâu Danh Ðöùc Kitoâ chöa doäi ñeán, ñeå khoûi ñi xaây treân neàn moùng keû khaùc ñaõ ñaët" (Rm 15:20).
25. Chuùng toâi hy voïng raèng cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng toâi cuõng seõ goùp phaàn vaøo vieäc hoaø giaûi ôû baát cöù nôi naøo coù caùc caêng thaúng giöõa ngöôøi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng Hy Laïp. Ngaøy nay, ñieàu roõ raøng laø phöông phaùp "duy hôïp nhaát" (uniatism) cuûa quaù khöù, hieåu nhö söï hôïp nhaát cuûa moät coäng ñoàng vaøo moät coäng ñoàng khaùc, taùch bieät coäng ñoàng naøy khoûi Giaùo Hoäi cuûa noù, khoâng phaûi laø caùch ñeå taùi laäp hôïp nhaát. Tuy nhieân, caùc coäng ñoàng Giaùo Hoäi töøng phaùt sinh trong caùc hoaøn caûnh lòch söû naøy coù quyeàn hieän höõu vaø thöïc hieän taát caû nhöõng gì caàn thieát ñeå thoûa maõn caùc nhu caàu thieâng lieâng cuûa tín höõu hoï, trong khi vaãn tìm caùch soáng hoøa bình vôùi caùc ngöôøi laân caän cuûa hoï. Ngöôøi Chính Thoáng Giaùo vaø Coâng Giaùo Hy Laïp caàn söï hoøa giaûi vaø caùc hình thöùc chung soáng hai beân cuøng chaáp nhaän vôùi nhau.
26. Chuùng toâi laáy laøm tieác tình traïng thuø ñòch taïi Ukraine, moät tình traïng töøng taïo ra nhieàu naïn nhaân, gaây ra nhieàu veát thöông voâ keå treân caùc cö daân hoøa bình vaø ñaåy xaõ hoäi vaøo moät cuoäc khuûng hoaûng kinh teá vaø nhaân ñaïo saâu xa. Chuùng toâi môøi goïi moïi beân coù lieân heä tôùi cuoäc tranh chaáp haõy khoân ngoan, coù tình lieân ñôùi xaõ hoäi vaø haønh ñoäng nhaèm xaây döïng hoøa bình. Chuùng toâi môøi goïi caùc Giaùo Hoäi taïi Ukraine laøm vieäc höôùng tôùi hoøa hôïp xaõ hoäi, töï cheá vieäc döï phaàn vaøo tranh chaáp, vaø ñöøng hoã trôï baát cöù söï phaùt trieån tranh chaáp naøo nöõa.
27. Chuùng toâi hy voïng raèng söï ly giaùo giöõa tín höõu Chính Thoáng Giaùo taïi Ukraine ñöôïc vöôït qua nhôø caùc qui ñònh giaùo luaät hieän haønh, moïi Kitoâ höõu Chính Thoáng Giaùo cuûa Ukraine ñöôïc soáng trong hoøa bình vaø hoøa hôïp, vaø caùc coäng ñoàng Coâng Giaùo cuûa xöù sôû goùp phaàn vaøo vieäc naøy, moät caùch khieán cho tình anh em Kitoâ Giaùo trôû neân moãi ngaøy moät hieån hieän hôn.
28. Trong theá giôùi hieän nay, moät theá giôùi vöøa ña hình vöøa hôïp nhaát bôûi moät soá phaän chung, ngöôøi Coâng Giaùo vaø ngöôøi Chính Thoáng Giaùo ñöôïc môøi goïi laøm vieäc vôùi nhau moät caùch huynh ñeä trong vieäc coâng boá Tin Möøng cöùu roãi, cuøng nhau laøm chöùng cho phaåm giaù tinh thaàn vaø quyeàn töï do chaân chính cuûa con ngöôøi, "ñeå theá gian coù theå tin" (Ga 17:21). Theá gian naøy, moät theá gian trong ñoù caùc coät truï thieâng lieâng choáng ñôõ hieän sinh con ngöôøi ñang töø töø maát ñi, ñang chôø ñôïi nôi chuùng ta moät chöùng taù Kitoâ Giaùo coù söùc thuyeát phuïc trong moïi laõnh vöïc cuûa ñôøi soáng baûn thaân vaø ñôøi soáng xaõ hoäi. Phaàn lôùn töông lai cuûa nhaân loaïi seõ tuøy thuoäc ôû khaû naêng cuûa chuùng ta trong vieäc cuøng nhau laøm chöùng cho Thaàn Khí söï thaät trong nhöõng luùc khoù khaên naøy.
29. Öôùc mong vieäc laøm chöùng can ñaûm cuûa chuùng ta cho chaân lyù Thieân Chuùa vaø cho Tin Möøng cöùu roãi ñöôïc Thieân Chuùa Laøm Ngöôøi Gieâsu Kitoâ, Chuùa vaø laø Cöùu Chuùa cuûa chuùng ta, naâng ñôõ; Ngöôøi laø Ñaáng laøm ta vöõng maïnh vôùi lôøi höùa khoâng sai naøy: "Hôõi ñoaøn chieân beù nhoû, caùc con ñöøng sôï haõi nöõa, vì Cha caùc con ñaõ vui loøng ban nöôùc trôøi cho caùc con" (Lc 12:32)!
Chuùa Kitoâ laø nguoàn suoái haân hoan vaø hy voïng. Ñöùc tin vaøo Ngöôøi ñaõ hieån dung söï soáng nhaân baûn, laøm noù ñaày yù nghóa. Ñaây laø xaùc tín phaùt sinh töø kinh nghieäm cuûa taát caû nhöõng ai töøng ñöôïc Thaùnh Pheâroâ ngoû trong caùc lôøi leõ sau: "Xöa kia, anh em khoâng phaûi 'laø daân', nhöng nay anh em laø daân cuûa Thieân Chuùa; anh em khoâng ñöôïc thöông xoùt, nhöng nay ñaõ ñöôïc xoùt thöông" (1 Pr 2:10).
30. Vôùi loøng bieát ôn ñaày ôn thaùnh vì hoàng phuùc hieåu nhau bieåu hieän trong cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng toâi, chuùng ta haõy hy voïng höôùng veà Meï Cöïc Thaùnh cuûa Thieân Chuùa, khaån caàu ngaøi baèng nhöõng lôøi leõ cuûa lôøi kinh xöa: "Laïy Meï Thaùnh Thieân Chuùa, chuùng con tìm aån naùu döôùi söï che chôû cuûa loøng thöông xoùt Meï". Xin Trinh Nöõ Dieãm Phuùc Maria, qua lôøi caàu baàu cuûa ngaøi, linh höùng tình huynh ñeä nôi moïi ngöôøi toân kính ngaøi, ñeå hoï ñöôïc taùi hôïp nhaát, vaøo thôøi ñieåm Thieân Chuùa muoán, trong hoøa bình vaø hoøa hôïp cuûa moät daân duy nhaát cuûa Thieân Chuùa, vì vinh quang cuûa Chuùa Ba Ngoâi Chí Thaùnh vaø baát phaân chia!
Phanxicoâ
Giaùm Muïc Roâma
Giaùo Hoaøng Giaùo Hoäi Coâng Giaùo
Kirill
Thöôïng Phuï Maïc Tö Khoa vaø Toaøn Nöôùc Nga
Vuõ Vaên An