Ukraina möøng leã Giaùng Sinh hai laàn
Ukraina möøng leã Giaùng Sinh hai laàn.
Ukraina (WHÑ 08-01-2016) - Naêm nay, taïi Ukraina, leã Giaùng sinh ñöôïc möøng vaøo hai ngaøy: 25 thaùng Möôøi Hai vaø 7 thaùng Gieâng. Taïi moät ñaát nöôùc chòu nhieàu thöông tích vì cuoäc chieán tranh vôùi Nga, ñoàng thôøi ñang noã löïc xích laïi gaàn Taây AÂu, lòch toân giaùo ñang trôû thaønh nôi boäc loä baûn saéc daân toäc.
Taïi Ukraina ñang dieãn ra moät böôùc ngoaët ngoaïn muïc mang tính chính trò maø nhìn töø phöông Taây thì nhö moät giai thoaïi khoù tin. Trong luùc ngöôøi daân Ukraina möøng leã Giaùng sinh vaøo ngaøy 7 thaùng Gieâng theo lòch Giulianoâ (1) ñöôïc Chính thoáng giaùo söû duïng, laïi xuaát hieän yù kieán chuyeån sang ngaøy 25 thaùng Möôøi Hai ñeå thoáng nhaát vôùi Coâng giaùo (theo lòch Greâgoârianoâ).
Giöõa Moskva vaø EU
Ngaøy 25 thaùng Möôøi Hai naêm 2015, vieäc caùc linh muïc thuoäc Giaùo hoäi Chính thoáng giaùo cöû haønh Thaùnh leã Giaùng sinh taïi Kiev ñaõ khieán moät soá vò trong haøng giaùo phaåm raát thaát voïng. Taïi moät ñaát nöôùc ñaõ chòu nhieàu thöông tích do vieäc saùp nhaäp vuøng Crimeâ vaøo Nga vaø cuoäc chieán choáng löïc löôïng li khai thaân Nga ôû phía Ñoâng, thì cuoäc baát hoøa veà lòch ñaõ chaïm ñeán phaàn coát tuûy cuûa baûn saéc daân toäc Ukraina, voán trong lòch söû ñaõ töøng bò giaèng xeù giöõa aûnh höôûng cuûa Moskva vaø mong muoán xích laïi gaàn Taây AÂu.
Taïi Ukraina, caùi noâi cuûa Chính thoáng giaùo Nga, coù moät ñöôøng ranh chia caét Giaùo hoäi Chính thoáng thaønh hai nhaùnh roõ reät: nhaùnh Nga phuï thuoäc vaøo Toaø thöôïng phuï Moskva, coøn nhaùnh Ukraina phaùt sinh sau ngaøy Lieân Xoâ suïp ñoå. Trong khi ñoù, cuoäc xung ñoät hieän thôøi vôùi nöôùc Nga ñang ñaåy nhieàu ngöôøi Chính thoáng giaùo, keå caû nhöõng ngöôøi thuoäc nhaùnh Nga, ngaøy caøng taùch khoûi Moskva.
Kieán nghò ñaêng treân trang ñieän töû Phuû toång thoáng Ukraina
Nhöõng nhaø hoaït ñoäng ñaõ cho löu haønh hai kieán nghò ñöôïc ñaêng treân trang ñieän töû chính thöùc cuûa phuû toång thoáng Ukraina: "Chuùng toâi, nhöõng Kitoâ höõu thuoäc caùc Giaùo hoäi khaùc nhau, duø khoâng boû truyeàn thoáng cuûa mình nhöng muoán ñöôïc möøng leã Giaùng sinh cuøng toaøn theå theá giôùi Kitoâ giaùo, neân ñeà nghò raèng ngaøy 25 thaùng Möôøi Hai laø ngaøy leã möøng Chuùa Giaùng sinh". Neáu saùng kieán naøy giaønh ñöôïc ñuû söï uûng hoä, Toång thoáng Petro Poroshenko seõ phaûi xem xeùt vaán ñeà, ñöa ra bieåu quyeát taïi Quoác hoäi Ukraina.
OÂng Oleksander Turchynov, Thö kyù Hoäi ñoàng an ninh Ukraina, ñaõ khoâng boû lôõ dòp ñoå daàu vaøo löûa baèng caùch baøy toû söï uûng hoä vieäc ngöôøi daân Ukraina trong thôøi gian chuyeån tieáp coù theå möøng leã Giaùng sinh vaøo ngaøy 25 thaùng Möôøi Hai vaø ngaøy 7 thaùng Gieâng. Ñaùp laïi, Toång giaùm muïc Zarapojie vaø Melitopol, thuoäc phía ñoâng Ukraina, noùi: "Neáu dôøi ngaøy möøng leã, chuùng ta seõ ñaùnh maát truyeàn thoáng vaø khoâng theå tìm ñöôïc moät truyeàn thoáng khaùc töông töï. Chính nhöõng ngöôøi muoán thay ñoåi naøy ñang gaây chia reõ xaõ hoäi". Quaû thaät nhöõng ngöôøi uûng hoä truyeàn thoáng Chính thoáng giaùo nhìn thaáy trong vieäc ñoåi lòch naøy caû moät toan tính nhaèm Coâng giaùo hoùa xaõ hoäi Ukraina aån döôùi lôùp voû xích laïi gaàn phöông Taây.
Coøn leã Phuïc sinh thì sao?
Cuoäc tranh luaän taïi Ukraina ñang che ñaäy ñieàu coát yeáu. Neáu leã Giaùng sinh ñang laø chuû ñieåm cuûa cuoäc tranh luaän chính trò hoâm nay, thì cuoái cuøng, vaán ñeà toân giaùo gaây thaùch thöùc thaät söï laïi laø leã Phuïc sinh. Antoine Arjakovsky, nhaø söû hoïc Phaùp, chuyeân gia veà Chính thoáng giaùo vaø ñaïi keát taïi Vieän nghieân cöùu lòch söû Colleøge des Bernardins, nhaän ñònh: "Khoâng phaûi bao giôø ngöôøi Chính thoáng giaùo cuõng naém ñöôïc chieác saøo maø Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ ñöa ra ñeå tieán tôùi vieäc cuøng möøng leã vaøo moät ngaøy chung trong coäng ñoàng Kitoâ höõu". Maët khaùc, ñaây chính laø moät trong nhöõng vaán ñeà chính maø Coâng ñoàng toaøn Chính thoáng giaùo -ñöôïc aán ñònh vaøo leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng-, seõ phaûi giaûi quyeát sau hôn nöûa theá kæ chuaån bò.
Samuel Lieven (La-Croix)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
(1) Nhieàu ngöôøi Chính thoáng giaùo vaø Coâng giaùo Hy Laïp vaãn theo lòch Giulianoâ (do Jules Ceùsar ñeà xöôùng), cheânh leäch 13 ngaøy so vôùi lòch Greâgoârianoâ cuûa phöông Taây (do Ñöùc giaùo hoaøng Greâgoârioâ XIII thieát laäp vaøo theá kæ 16).
Thaønh Thi chuyeån ngöõ