Ñöùc Phanxicoâ rôøi Kenya qua thaêm Uganda
dieãn vaên tröôùc caùc nhaø caàm quyeàn
vaø caùc giaùo lyù vieân Uganda
Ñöùc Phanxicoâ rôøi Kenya qua thaêm Uganda: dieãn vaên tröôùc caùc nhaø caàm quyeàn vaø caùc giaùo lyù vieân Uganda.
Entebbe, Uganda (VietCatholic News 27-11-2015) - Chieàu ngaøy 27 thaùng 11 naêm 2015, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ keát thuùc ñoaïn ñaàu tieân trong chuyeán thaêm ba nöôùc Phi Chaâu cuûa ngaøi. Ngaøi ñaõ töø Kenya bay qua Uganda, ñeå laïi aán töôïng saâu xa trong loøng ngöôøi daân Kenya vôùi lôøi keâu goïi lieân tieáp phaûi traùm cho ñaày hoá phaân caùch giöõa ngöôøi giaàu vaø ngöôøi ngheøo, baûo veä phuï nöõ vaø chaêm soùc tuoåi treû, cuõng nhö ñaåy maïnh cuoäc chieán ñaáu choáng thay ñoåi khí haäu, ñoaøn keát giöõa caùc tín ngöôõng ñeå choáng laïi chuû nghóa khuûng boá...
Nhöng treân heát, lôøi leõ vaø caùc cöû chæ cuûa ngaøi ñaõ ñaùnh ñoäng hoï moät caùch thaân thieát, töøng ngöôøi moät: ngaøi khoâng noùi vôùi hoï töø beä cao, ngaøi laéng nghe hoï vaø traû lôøi hoï vôùi moät söï hieåu bieát vaø nhaäy caûm cuûa moät con ngöôøi thöïc söï quan taâm tôùi cuoäc soáng vaø caâu truyeän cuûa töøng ngöôøi hoï.
Bay qua Uganda, Ñöùc Phanxicoâ seõ ôû laïi ñaây hai ngaøy ñeå vieáng thaêm ñeàn caùc thaùnh töû ñaïo Anh Giaùo vaø Coâng Giaùo, vieáng thaêm Toång Thoáng Uganda, gaëp gôõ caùc nhaø ngoaïi giao, caùc giaùo lyù vieân vaø giaùo vieân, ngöôøi treû, caùc giaùm muïc, linh muïc, tu só cuõng nhö thaêm vieáng moät nhaø chaêm soùc ngöôøi ngheøo.
Dieãn vaên tröôùc Toång Thoáng Uganda taïi Nhaø Chính Phuû ôû Entebbe
Taïi Nhaø Chính Phuû ôû Entebbe, caùch Thuû Ñoâ Kampala 37 kiloâ meùt, Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ ñöôïc Toång Thoáng Uganda, ngoaïi giao ñoaøn vaø caùc thaønh vieân chính phuû nghinh ñoùn. Nhaân dòp naøy, ngaøi ñaõ ñoïc baøi dieãn vaên sau ñaây:
Kính thöa Toång Thoáng
Quùy Thaønh Vieân Chính Phuû,
Quùy Thaønh Vieân Ngoaïi Giao Ñoaøn,
Caùc Hieàn Huynh Giaùm Muïc,
Quùy Baø vaø Quùy OÂng,
Toâi caùm ôn quùy vò veà söï nghinh ñoùn aân caàn cuûa quùy vò, vaø toâi raát sung söôùng ñöôïc coù maët taïi Uganda. Chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi tôùi xöù sôû cuûa quùy vò tröôùc nhaát nhaèm kyû nieäm 50 naêm ngaøy vò tieàn nhieäm cuûa toâi laø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ Ñeä VI phong hieån thaùnh cho caùc vò töû ñaïo Uganda. Nhöng toâi hy voïng: söï hieän dieän cuûa toâi ôû ñaây cuõng seõ ñöôïc coi nhö moät daáu chæ tình thaân höõu, quùy meán vaø khích leä ñoái vôùi moïi ngöôøi daân cuûa quoác gia vó ñaïi naøy.
Caùc vò töû ñaïo, caû Coâng Giaùo laãn Anh Giaùo, ñeàu laø nhöõng vò anh huøng thöïc söï cuûa quoác gia. Hoï laøm chöùng cho caùc nguyeân taéc höôùng daãn ñöôïc phaùt bieåu treân huy hieäu cuûa Uganda: Vì Thieân Chuùa vaø Vì Queâ Höông. Hoï nhaéc chuùng ta nhôù tôùi taàm quan troïng maø ñöùc tin, söï ngay thaúng luaân lyù vaø vieäc daán thaân cho ích chung voán thuû dieãn vaø tieáp tuïc thuû dieãn trong ñôøi soáng vaên hoùa, kinh teá vaø chính trò cuûa xöù sôû naøy. Hoï cuõng nhaéc chuùng ta nhôù raèng, baát chaáp caùc tín ngöôõng vaø xaùc tín khaùc nhau cuûa chuùng ta, taát caû moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu ñöôïc keâu goïi tìm kieám söï thaät, laøm vieäc cho coâng lyù vaø hoøa giaûi, cuõng nhö kính troïng, baûo veä vaø giuùp ñôõ laãn nhau nhö caùc thaønh vieân cuûa cuøng moät gia ñình nhaân loaïi duy nhaát. Caùc lyù töôûng cao ñeïp naøy ñöôïc ñaëc bieät ñoøi hoûi nôi nhöõng ngöôøi nam nöõ nhö quùy vò, nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc trao phoù vieäc phaûi baûo ñaûm moät neàn cai trò toát ñeïp vaø trong saùng, moät vieäc phaùt trieån toaøn dieän con ngöôøi, moät söï tham gia roäng raõi vaøo ñôøi soáng quoác gia, cuõng nhö moät söï phaân phoái khoân ngoan vaø coâng baèng caùc cuûa caûi maø Ñaáng Taïo Hoùa ñaõ ban xuoáng maûnh ñaát naøy moät caùch haäu hónh.
Chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi cuõng nhaèm keùo söï chuù yù tôùi Phi Chaâu nhö moät toaøn boä, caùc höùa heïn, caùc hy voïng, caùc ñaáu tranh vaø caùc thaønh töïu cuûa noù. Theá giôùi nhìn Phi Chaâu nhö moät luïc ñòa ñaày hy voïng. Uganda quaû ñaõ vaø ñang ñöôïc Thieân Chuùa chuùc phuùc vôùi nhieàu taøi nguyeân thieân nhieân phong phuù, maø quùy vò ñöôïc thaùch thöùc phaûi quaûn trò nhö nhöõng vieân quaûn lyù coù traùch nhieäm. Nhöng treân heát, quoác gia ñaõ vaø ñang ñöôïc chuùc phuùc nôi nhaân daân cuûa noù: nôi caùc gia ñình vöõng maïnh, nôi ngöôøi treû vaø nôi ngöôøi gìa cuûa noù. Toâi mong ñöôïc gaëp giôùi treû vaøo ngaøy mai ñeå ngoû vôùi hoï nhöõng lôøi khuyeán khích vaø thaùch ñoá. Mang laïi cho hoï hy voïng, cô hoäi giaùo duïc vaø nhaân duïng höõu lôïi, vaø treân heát moïi cô may ñeå tham gia troïn veïn vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi laø ñieàu quan troïng xieát bao! Nhöng toâi cuõng muoán nhaéc tôùi hoàng phuùc maø quùy vò hieän coù nôi ngöôøi cao nieân. Hoï chính laø kyù öùc soáng ñoäng cuûa moïi ngöôøi. Söï khoân ngoan vaø kinh nghieäm cuûa hoï phaûi luoân ñöôïc traân quùy nhö chieác la baøn giuùp xaõ hoäi tìm ñöôïc phöông höôùng ñuùng trong vieäc ñöông ñaàu vôùi caùc thaùch ñoá hieän nay moät caùch lieâm chính, khoân ngoan vaø coù vieãn kieán.
ÔÛ ñaây, taïi Ñoâng Phi Chaâu naøy, Uganda ñaõ toû ra heát söùc quan taâm ñeán vieäc tieáp ñoùn ngöôøi tî naïn, giuùp hoï xaây döïng laïi cuoäc soáng cuûa hoï trong an ninh vaø caûm nhaän ñöôïc phaåm giaù voán phaùt sinh töø vieäc kieám ñöôïc keá sinh nhai baèng vieäc laøm löông thieän. Theá giôùi chuùng ta, bò laâm vaøo chieán tranh, baïo ñoäng, vaø nhieàu hình thöùc baát coâng, ñang muïc kích moät cuoäc di chuyeån ngöôøi voâ tieàn khoaùng haäu. Xöû söï vôùi hoï ra sao hieän ñang laø moät thöû thaùch ñoái vôùi nhaân tính, vôùi loøng kính troïng nhaân phaåm, vaø treân heát vôùi tình lieân ñôùi cuûa ta ñoái vôùi caùc anh chò em ñang thieáu thoán cuûa ta.
Duø chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi ngaén nguûi, nhöng toâi hy voïng seõ khuyeán khích nhieàu coá gaéng aâm thaàm ñang ñöôïc thöïc hieän ñeå chaêm soùc ngöôøi ngheøo, ngöôøi beänh vaø nhöõng ai ñang gaëp ñuû thöù trôû ngaïi. Chính qua nhöõng daáu hieäu nhoû nhoi naøy, ta nhìn thaáy linh hoàn ñích thöïc cuûa caû moät daân toäc. Theá giôùi chuùng ta, baèng raát nhieàu caùch, ñang xích laïi gaàn nhau hôn; aáy theá nhöng, cuøng moät luùc, ta cuõng thaáy vieäc hoaøn caàu hoùa "neàn vaên hoùa vöùt boû" ñang laøm môø caùc giaù trò taâm linh, laøm taâm hoàn ta ra chai ñaù tröôùc nhu caàu ngöôøi ngheøo, vaø cöôùp ñi hy voïng cuûa ngöôøi treû.
Trong khi mong ñöôïc gaëp gôõ quùy vò vaø ñöôïc soáng thôøi gian naøy vôùi quùy vò, toâi caàu xin ñeå quùy vò vaø toaøn daân Uganda yeâu quùy luoân toû ra xöùng ñaùng vôùi caùc giaù trò voán taïo khuoân cho linh hoàn cuûa quoác gia quùy vò. Toâi khaån caàu phuùc laønh doài daøo cuûa Thieân Chuù xuoáng treân taát caû quùy vò.
Mungu awabariki!
Xin Thieân Chuùa chuùc laønh cho quùy vò!
Gaëp gôõ caùc giaùo lyù vieân vaø caùc thaày coâ
Sau ñoù, ngaøi ñaõ tôùi ñeàn caùc Thaùnh Töû Ñaïo Munyonyo, caùch Thuû Ñoâ Kampala 40 kiloâ meùt veà phía nam. Taïi ñaây, ngaøi ñaõ gaëp gôõ caùc giaùo lyù vieân vaø caùc giaùo vieân Coâng Giaùo. Sau ñaây laø baøi noùi chuyeän cuûa ngaøi:
Caùc giaùo lyù vieân vaø caùc giaùo vieân thaân meán,
Caùc baïn thaân meán,
Toâi aâu yeám thaân chaøo anh chò em nhaân danh Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa vaø Thaày chuùng ta.
"Thaày!" Moät danh xöng ñeïp xieát bao! Chuùa Gieâsu laø thaày tröôùc nhaát vaø vó ñaïi nhaát cuûa chuùng ta. Thaùnh Phaoloâ noùi vôùi chuùng ta raèng Chuùa Gieâsu ban cho Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi khoâng nhöõng caùc toâng ñoà vaø caùc muïc töû, maø caû caùc thaày giaùo nöõa, ñeå xaây döïng toaøn boä nhieäm theå trong ñöùc tin vaø trong tình yeâu. Cuøng vôùi caùc giaùm muïc, caùc linh muïc vaø phoù teá ñöôïc thuï phong ñeå rao giaûng Tin Möøng vaø ñeå saên soùc ñoaøn chieân cuûa Chuùa, anh chò em, trong tö caùch giaùo lyù vieân, ñoùng moät vai troø quan troïng trong vieäc ñem Tin Möøng tôùi moïi thoân laøng, aáp traïi cuûa xöù sôû.
Tröôùc nhaát, toâi muoán caùm ôn anh chò em vì caùc hy sinh maø anh chò em cuøng gia ñình anh chò em ñaõ thöïc hieän, vaø vì loøng nhieät thaønh vaø taän tuïy maø anh chò em ñaõ duøng ñeå thi haønh nhieäm vuï quan troïng cuûa mình. Anh chò em daïy nhöõng gì Chuùa Gieâsu ñaõ daïy, anh chò em huaán giaùo ngöôøi tröôûng thaønh vaø giuùp caùc cha meï döôõng duïc con em hoï trong ñöùc tin, vaø anh chò em ñem nieàm vui vaø hy voïng cuûa söï soáng ñôøi ñôøi ñeán cho moïi ngöôøi. Caùm ôn anh chò em vì söï taän tuïy aáy, vì göông saùng cuûa anh chò em, vì söï gaàn guõi cuûa anh chò em vôùi daân cuûa Chuùa trong ñôøi soáng haøng ngaøy cuûa hoï, vaø ñuû moïi caùch anh chò em troàng vaø nuoâi döôõng haït gioáng ñöùc tin treân maûnh ñaát meânh moâng naøy. Ñaëc bieät caùm ôn anh chò em ñaõ daïy caùc treû em vaø giôùi treû cuûa chuùng ta bieát caàu nguyeän.
Toâi bieát roõ: vieäc laøm cuûa anh chò em, duø ñaùng laøm, nhöng khoâng deã daøng. Neân toâi khuyeán khích anh chò em kieân nhaãn, vaø toâi yeâu caàu caùc giaùm muïc vaø caùc linh muïc cuûa anh chò em naâng ñôõ anh chò em baèng moät neàn huaán luyeän tín lyù, thieâng lieâng vaø muïc vuï coù khaû naêng giuùp anh chò em moãi ngaøy moãi höõu hieäu hôn trong caùc coá gaéng cuûa anh chò em. Ngay trong nhöõng luùc nhieäm vuï xem ra quaù nhieàu, taøi nguyeân quaù ít, trôû ngaïi quaù lôùn, thì anh chò em cuõng ñöøng neân queân raèng vieäc laøm cuûa anh chò em laø moät vieäc laøm thaùnh thieän. Chuùa Thaùnh Thaàn hieän dieän ôû baát cöù nôi naøo danh Chuùa Kitoâ ñöôïc coâng boá. Ngöôøi ôû giöõa chuùng ta baát cöù khi naøo ta naâng taâm vaø trí leân cuøng Thieân Chuùa trong luùc caàu nguyeän. Ngöôøi seõ ban cho anh chò em aùnh saùng vaø söùc maïnh anh chò em caàn tôùi! Söù ñieäp anh chò em ñem ñeán seõ caøng beùn reã chaéc chaén hôn trong taâm hoàn ngöôøi ta neáu anh chò em khoâng chæ laø caùc thaày coâ maø coøn laø caùc chöùng taù. Göông saùng cuûa anh chò em neân noùi cho moïi ngöôøi bieát caùi ñeïp cuûa vieäc caàu nguyeän, söùc maïnh cuûa loøng thöông xoùt vaø tha thöù, nieàm vui cuûa vieäc chia seûThaùnh Theå vôùi anh chò em mình.
Coäng ñoàng Kitoâ höõu ôû Uganda lôùn maïnh nhôø chöùng taù caùc töû ñaïo. Caùc ngaøi laøm chöùng cho söï thaät ñaõ giaûi phoùng con ngöôøi; caùc ngaøi saün saøng ñoå maùu mình ra ñeå trung thaønh vôùi ñieàu caùc ngaøi bieát laø toát, laø ñeïp vaø laø thaät. Hoâm nay, chuùng ta ñöùng taïi ñaây, taïi Munyonyo, taïi nôi Vua Mwanga nhaát quyeát queùt saïch moïi moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ. OÂng ñaõ thaát baïi trong möu ñoà naøy, gioáng heät Vua Heâroát ñaõ thaát baïi trong vieäc haï saùt Haøi Nhi Gieâsu. AÙnh saùng soi trong ñeâm toái, vaø ñeâm toái khoâng thaéng ñöôïc noù (xem Ga 1:5). Sau khi thaáy chöùng töø khoâng bieát sôï cuûa Thaùnh Andrew Kaggwa vaø caùc baïn töû ñaïo, caùc Kitoâ höõu Uganda caøng trôû neân xaùc tín hôn vaøo lôøi höùa cuûa Chuùa Kitoâ.
Xin Thaùnh Andrew, quan thaày anh chò em, vaø moïi vò giaùo lyù vieân töû ñaïo cuûa Uganda, caàu baàu ñeå anh chò em nhaän ñöôïc ôn trôû thaønh caùc giaùo lyù vieân khoân ngoan, nhöõng giaùo lyù vieân nam nöõ maø lôøi noùi naøo cuõng ñaày ôn thaùnh, thaønh caùc chöùng taù ñaày thuyeát phuïc ñoái vôùi söï saùng laïn cuûa söï thaät Thieân Chuùa vaø nieàm vui Tin Möøng! Anh chò em haõy ra ñi moät caùch khoâng sôï haõi ñeán moïi thò traán vaø thoân laøng cuûa xöù sôû naøy, ñeå loan truyeàn haït gioáng toát cuûa Lôøi Chuùa, vaø anh chò em haõy tin töôûng vaøo lôøi höùa cuûa Ngöôøi raèng anh chò em seõ trôû veà haân hoan, vôùi nhöõng boù luùa naëng tróu cuûa muøa gaët haùi.
Omukama Abawe Omukisa!
(Xin Thieân Chuùa chuùc laønh cho anh chò em!)
Vuõ Vaên An