Taïi Florence, naêm thöù "duy"
bò Ñöùc Phanxicoâ pheâ phaùn
Taïi Florence, naêm thöù "duy" bò Ñöùc Phanxicoâ pheâ phaùn.
Firenze (VietCatholic News 10-11-2015) - Ngaøy 10 thaùng 11 naêm 2015, trong Ñaïi Hoäi Coâng Giaùo YÙ laàn thöù naêm toå chöùc ôû Florence (Firenze), vôùi chuû ñeà "Taân Chuû Nghóa Nhaân Baûn Trong Chuùa Gieâsu Kitoâ", Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi chuyeän vôùi caùc tín höõu tuï hoïp taïi Nhaø Thôø Chính Toøa cuûa Thaønh Phoá.
Ngaøi noùi vôùi hoï raèng tìm giaûi phaùp cho caùc côn beänh vaø caùc vaán naïn cuûa Giaùo Hoäi döïa vaøo "chuû nghóa duy baûo thuû vaø chuû nghóa duy quaù khích" laø ñieàu hoaøn toaøn voâ duïng. Ngaøi cuõng caûnh caùo choáng laïi moät ñöùc tin "giam mình trong chuû nghóa duy chuû quan".
Ngaøi nhaán maïnh raèng caû chuû nghóa duy Peâlagioâ (Pelagianism), moät ly giaùo baùc boû toäi nguyeân toå, laãn chuû nghóa duy ngoä ñaïo (Gnosticism), moät chuû nghóa baùc boû thaàn tính cuûa Chuùa Kitoâ, ñeàu laø nhöõng caùm doã seõ ñaùnh baïi chuû nghóa nhaân baûn Kitoâ Giaùo chaân thöïc.
Theo Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, chuû nghóa duy Peâlagioâ "thuùc ñaåy Giaùo Hoäi ñöøng khieâm nhöôøng, ñöøng vò tha vaø ñöøng ñöôïc höôûng phuùc. Vaø noù laøm theá vôùi boä daïng cuûa moät chuû nghóa toát laønh". Nhöng ngaøi cho hay: moät phöông thöùc nhö theá, chæ "ñem ta tôùi choã tin töôûng vaøo caùc cô caáu, caùc cô quan, tôùi vieäc ñaët keá hoaïch hoaøn haûo vì noù hoaøn toaøn tröøu töôïng".
Vaø theo ngaøi, "noù cuõng daãn ta tôùi choã tieáp nhaän moät phong thaùi kieåm soaùt, cöùng ngaéc, vuï luaät. Luaät mang ñeán cho phe Peâlagioâ söï an toaøn ñeå caûm thaáy mình ôû theá thöôïng phong hôn, coù höôùng ñi chính xaùc hôn. Ñoù laø söùc maïnh cuûa noù, chöù khoâng phaûi aùnh saùng töø hôi thôû Chuùa Thaùnh Thaàn".
Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi tieáp: "Khi ñöông ñaàu vôùi nhöõng caên beänh hay vaán naïn cuûa Giaùo Hoäi, ñieàu hoaøn toaøn voâ duïng laø ñi tìm giaûi phaùp nôi chuû nghóa duy baûo thuû vaø chuû nghóa duy quaù khích, trong vieäc phuïc hoài caùc taäp quaùn vaø nhöõng hình thöùc loãi thôøi, voâ nghóa caû veà maët vaên hoùa".
Ngaøi noùi theâm raèng tín lyù Kitoâ Giaùo "khoâng phaûi laø moät heä thoáng kheùp kín, heát khaû naêng taïo ra caùc caâu hoûi, caùc baän taâm, nhöng noù soáng ñoäng, laøm ngöôøi ta khoâng yeân, sinh ñoäng hoùa ngöôøi ta. Göông maët cuûa noù khoâng cöùng nhaéc, cô theå noù ñoäng ñaäy vaø phaùt trieån, da thòt noù meàm maïi: ñoù laø da thòt cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ".
Theo Ñöùc Phanxicoâ, "vieäc caûi toå Giaùo Hoäi, maø Giaùo Hoäi thì semper reformanda (luoân caàn caûi toå), laø ñieàu hoaøn toaøn xa laï vôùi chuû nghóa duy Peâlagioâ". Ngaøi noùi raèng vieäc caûi toå naøy khoâng ñöôïc hoaøn taát nhôø thay ñoåi cô caáu, maø coù nghóa laø "ñöôïc thaùp nhaäp vaø beùn reã vaøo Chuùa Kitoâ, töï ñeå ta ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn höôùng daãn. Roài moïi söï khaùc ñeàu khaû höõu cuøng vôùi oùc kheùo leùo vaø oùc saùng taïo cuûa ta".
Caùm doã thöù hai seõ ñaùnh baïi chuû nghóa nhaân baûn Kitoâ Giaùo laø côn caùm doã cuûa chuû nghóa duy ngoä ñaïo. "Noù daãn ta tôùi choã tin töôûng vaøo loái suy luaän roõ raøng, hôïp luaän lyù hoïc, nhöng khoâng coøn nhìn ra söï meàm maïi cuûa da thòt anh chò em mình".
Trích daãn toâng huaán Nieàm Vui Tin Möøng, ngaøi baûo: söï quyeán ruõ cuûa chuû nghóa duy ngoä ñaïo "laø söï quyeán ruõ cuûa moät ñöùc tin töï khoùa mình vaøo chuû nghóa duy chuû quan, moät chuû nghóa chæ aûnh höôûng 'tôùi moät kinh nghieäm naøo ñoù hay moät soá yù nieäm vaø moät soá tín lieäu naøo ñoù nhaèm an uûi vaø soi saùng, nhöng cuoái cuøng giam haõm ngöôøi ta trong caùc suy nghó vaø caûm quan cuûa hoï'".
Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi theâm: "söï khaùc nhau giöõa tính sieâu vieät Kitoâ Giaùo vaø baát cöù hình thöùc duy taâm linh ngoâ ñaïo naøo ñeàu naèm trong maàu nhieäm Nhaäp Theå. Khoâng ñem ra thöïc haønh, khoâng ñöa Lôøi vaøo thöïc taïi, laø xaây nhaø treân caùt, laø ôû maõi trong caùc yù nieäm lyù thuyeát vaø seõ thoaùi hoùa thaønh nhöõng thaân maät khoâng sinh hoa traùi, khieán cho naêng ñoäng tính cuûa Lôøi thaønh voâ sinh".
Ngöôïc laïi, Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaán maïnh ba caûm quan hay tình caûm caàn thieát ñoái vôùi chuû nghóa nhaân baûn Kitoâ Giaùo, ba caûm quan voán noùi leân "taâm tö Chuùa Gieâsu Kitoâ". Ngaøi lieät keâ chuùng laø ñöùc khieâm nhöôøng, voâ vò lôïi, töùc khoâng bò aûnh höôûng bôûi caùc ñoäng löïc vò kyû, cuõng khoâng möu caàu tö lôïi baûn thaân maø laø quyeàn lôïi cuûa ngöôøi khaùc, vaø ñöôïc höôûng phuùc, ñöôïc höôûng nieàm vui cuûa Tin Möøng.
Ñöùc Phanxicoâ cho hay: "soáng gaàn guõi ngöôøi ta vaø caàu nguyeän laø hai chìa khoùa ñeå soáng chuû nghóa nhaân baûn Kitoâ Giaùo" nghóa laø "ñöôïc loøng daân, khieâm nhöôøng, ñaïi löôïng, haïnh phuùc".
Theo ngaøi "maát tieáp xuùc vôùi daân trung thaønh cuûa Thieân Chuùa, ta seõ maát caû nhaân loaïi vaø khoâng ñi tôùi ñaâu heát".
Ngaøi noùi theâm: "ta chæ coù theå noùi tôùi chuû nghóa nhaân baûn baèng caùch khôûi ñi töø tính trung taâm cuûa Chuùa Gieâsu, khaùm phaù nôi Ngöôøi caùc ñaëc ñieåm cuûa göông maët con ngöôøi chaân chính. Vaø khôûi ñi töø vieäc chieâm ngaém göông maët cuûa Chuùa Gieâsu chòu cheát vaø soáng laïi, moät göông maët voán taùi taïo nhaân tính ta, moät nhaân tính voán tan naùt vì gian khoå ñôøi ngöôøi hay bôûi toäi loãi maø ra. Ta khoâng neân thuaàn hoùa söùc maïnh cuûa göông maët Chuùa Kitoâ".
Ngaøi noùi raèng göông maët laø "hình aûnh söï sieâu vieät cuûa Ngöôøi" nhöng theâm raèng ôû ñaây ngaøi khoâng muoán "veõ ra moät hình aûnh tröøu töôïng veà 'taân chuû nghóa nhaân baûn', moät yù nieäm naøo ñoù veà con ngöôøi, maø muoán trình baày moät caùch ñôn sô moät coá ñaëc ñieåm cuûa chuû nghóa nhaân baûn Kitoâ Giaùo voán laø caùc taâm tö tình caûm cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ. Ñaây khoâng phaûi laø caùc caûm giaùc choùng qua coù tính tröøu töôïng maø ñuùng hôn bieåu thò cho moät söùc maïnh aám aùp noäi taâm giuùp chuùng ta coù theå soáng vaø ñöa ra caùc quyeát ñònh".
Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeà cao caùc Moái Phuùc laø caùc moái "giuùp chuùng ta soáng cuoäc soáng Kitoâ höõu veà phöông dieän thaùnh thieän. Chuùng raát vaén, ñôn giaûn nhöng thöïc tieãn. Xin Chuùa ban cho ta ôn thaùnh ñeå hieåu ñieàu ñoù, hieåu söù ñieäp cuûa Ngöôøi!".
Ngaøi khuyeân caùc tín höõu YÙ "luoân tieáp nhaän tinh thaàn cuûa nhöõng nhaø thaùm hieåm vó ñaïi", khoâng sôï seät tröôùc "caùc bieân giôùi vaø soùng caû". Haõy trôû neân moät Giaùo Hoäi "töï do vaø côûi môû tröôùc caùc thaùch ñoá cuûa hieän taïi, khoâng bao giôø ôû theá phaûi choáng cheá vì sôï maát moät ñieàu gì ñoù. Vaø haõy gaëp gôõ ngöôøi ôû ñöôøng phoá, theo con ñöôøng cuûa Thaùnh Phaoloâ: 'vôùi ngöôøi yeáu, toâi trôû thaønh ngöôøi yeáu, ñeå ñöôïc loøng ngöôøi yeáu. Toâi ñaõ trôû neân moïi söï cho moïi ngöôøi ñeå baèng ñuû moïi caùch toâi cöùu ñöôïc moät soá' (1 Cor 9:22)".
Ngaøi cuõng nhaán maïnh theâm raèng ñieàu quan troïng laø phaûi "luoân nhôù raèng" seõ "khoâng coù chuû nghóa nhaân baûn ñích thöïc naøo maø laïi khoâng cung caáp tình yeâu laøm sôïi daây noái keát caùc höõu theå nhaân baûn", baát keå sôïi daây naøy coù "baûn chaát lieân ngaõ, thaân maät, xaõ hoäi, chính trò hay tri thöùc".
"Ñieàu treân ñaët caên baûn treân nhu caàu ñoái thoaïi vaø gaëp gôõ, ñeå cuøng vôùi ngöôøi khaùc, xaây döïng moät xaõ hoäi daân chính".
Trong baøi noùi chuyeän, Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi ñuøa vôùi caùc ngöôøi tham döï raèng ngaøi seõ khoâng trình baày vôùi hoï moät danh saùch daøi goàm nhieàu côn caùm doã: "khoâng nhö 15 ñieàu toâi trình baày vôùi Giaùo Trieàu Roâma" (Xem Dieãn Vaên vôùi Giaùo Trieàu Roâma, 22 thaùng 12 naêm 2014).
Vuõ Vaên An