Ñöùc Thaùnh Cha ñôn giaûn hoùa
thuû tuïc xin giaûi hoân phoái
Ñöùc Thaùnh Cha ñôn giaûn hoùa thuû tuïc xin giaûi hoân phoái.
Vatican (Vat. 8-09-2015) - Hoâm 8 thaùng 9 naêm 2015, hai Töï Saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ veà vieäc caûi toå thuû tuïc cöùu xeùt tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu, ñaõ ñöôïc coâng boá trong cuoäc hoïp baùo ôû Vatican.
Töï saéc daønh cho Giaùo hoäi Coâng Giaùo la tinh mang töïa ñeà "Chuùa Gieâsu laø thaåm phaùn hieàn töø" (Mitis Iudex Dominus Iesus) vaø töï saéc daønh cho Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng phöông coù teân laø "Chuùa Gieâsu Töø Bi" (Misericors Iesus).
Ñöùc OÂng Pio Vito Pinto, Nieân tröôûng toøa Thöôïng Thaåm Rota ôû Roma, Chuû tòch UÛy ban ñaëc nhieäm caûi toå thuû tuïc xöû aùn hoân phoái, ñaõ chuû toïa cuoäc hoïp baùo, vaø trong soá 6 vò khaùc coù Ñöùc Hoàng Y Francesco Coccopalmerio, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà caùc vaên baûn luaät.
Vôùi luaät môùi, Ñöùc Thaùnh Cha ñôn giaûn hoùa vaø mau leï hoùa thuû tuïc xin tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu.
Trong töï saéc, sau khi nhaéc ñeán qui luaät toái haäu cuûa giaùo luaät laø phaàn roãi caùc linh hoàn, vaø hoaøn toaøn toân troïng nguyeân taéc baát khaû phaân ly cuûa hoân phoái, Ñöùc Thaùnh Cha noùi ñeán lyù do khieán ngaøi tieán haønh vieäc caûi toå thuû tuïc cöùu xeùt vieäc tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu, nhaát laø lôøi thænh caàu cuûa ñaïi ña soá caùc Giaùm Muïc trong Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc khoùa ñaëc bieät hoài thaùng 10 naêm 2014. Vieäc caûi toå naøy cuõng ñöôïc thuùc ñaåy do söï kieän nhieàu tín höõu, tuy muoán xin toøa aùn Giaùo Hoäi cöùu xeùt hoân phoái cuûa mình, nhöng vì söï xa xoâi veà theå lyù hoaëc luaân lyù, hoaëc nhöõng lyù do khaùc, khoâng tieán haønh ñöôïc, vì theá ñöùc baùc aùi vaø loøng töø bi ñoái vôùi chính Giaùo Hoäi nhö ngöôøi Meï ñeán gaàn con caùi caûm thaáy bò taùch lìa khoûi Giaùo Hoäi.
Ñöùc Thaùnh Cha lieät keå moät soá tieâu chuaån cô baûn höôùng daãn coâng cuoäc caûi toå.
1. Chæ caàn moät phaùn quyeát xaùc nhaän hoân phoái voâ hieäu vaø khoâng caàn phaûi hai phaùn quyeát hay hai baûn aùn ñoàng thuaän veà söï voâ hieäu aáy, thì hai ngöôøi lieân heä môùi ñöôïc laäp moät hoân phoái khaùc theo pheùp ñaïo. Chæ caàn xaùc tín luaân lyù cuûa vò thaåm phaùn thöù I theo luaät laø ñuû.
2. Vò thaåm phaùn duy nhaát aáy ôû döôùi traùch nhieäm cuûa Ñöùc Giaùm Muïc.
Vieäc thaønh laäp hoaëc boå nhieäm thaåm phaùn duy nhaát aáy, laø giaùo só, cho toøa caáp moät, thuoäc traùch nhieäm cuûa Giaùm muïc. Khi thi haønh quyeàn tö phaùp cuûa mình, Giaùm Muïc phaûi ñaûm baûo laøm sao ñeå khoûi coù söï thaùo thöù.
3. Chính giaùm muïc laø thaåm phaùn. Ñeå thöïc haønh giaùo huaán cuûa coâng ñoàng chung Vatican 2 trong laõnh vöïc quan troïng naøy, ñieàu hieån nhieân laø chính Giaùm Muïc trong giaùo phaän cuûa mình, laø chuû chaên vaø laø thuû laõnh, vaø vì theá ngaøi cuõng laø thaåm phaùn cho caùc tín höõu ñöôïc uûy thaùc cho ngaøi. Vì theá, ñieàu mong öôùc laø trong caùc giaùo phaän lôùn cuõng nhö giaùo phaän nhoû, chính Giaùm Muïc cung caáp moät daáu hieäu veà söï hoaùn caûi caùc cô caáu Giaùo Hoäi, vaø ñöøng uûy thaùc hoaøn toaøn cho caùc vaên phoøng cuûa toøa Giaùm muïc chöùc naêng xeùt xöû trong vaán ñeà hoân phoái. Ñieàu naøy ñaëc bieät coù giaù trò trong caùc thuû tuïc xeùt xöû vaén taét ñöôïc thieát ñònh ñeå giaûi quyeát nhöõng tröôøng hôïp hoân phoái baát thaønh toû töôøng.
4. Thuû tuïc cöùu xeùt vaén taét. Ngoaøi vieäc laøm cho thuû tuïc cöùu xeùt mau leï, caàn coù moät hình thöùc cöùu xeùt vaén taét, theâm vaøo vieäc cöùu xeùt caùc hoà sô taøi lieäu hieän haønh, caàn aùp duïng thuû tuïc naøy trong tröôøng hôïp söï voâ hieäu cuûa hoân phoái ñöôïc hoã trôï baèng nhöõng lyù leõ ñaëc bieät toû töôøng.
Ñöùc Thaùnh Cha vieát:
"Toâi cuõng bieát moät phaùn quyeát thu vaén coù theå gaëp nguy cô laøm thöông toån tính chaát baát khaû phaân ly cuûa hoân phoái; chính vì theá toâi ñaõ muoán vieäc xeùt xöû, cöùu xeùt nhö theá do chính Giaùm Muïc laøm thaåm phaùn. Do chöùc vuï muïc töû hieäp thoâng vôùi Pheâroâ laø ngöôøi baûo ñaûm lôùn nhaát söï hieäp nhaát cuûa Coâng Giaùo trong ñöùc tin vaø kyû luaät."
5. Khaùng nghò leân toøa aùn giaùo tænh.
Neân taùi laäp vieäc khaùng nghò leân toøa aùn giaùo tænh, vì toøa aùn naøy, voán oån ñònh qua bao theá kyû, laø daáu hieäu noåi baät noùi leân coâng nghò tính trong Giaùo Hoäi.
6. nghóa vuï cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc
Caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, phaûi ñöôïc thuùc ñaåy do moái quan taâm tìm ñeán nhöõng tín höõu bò phaân taùn, haõy maïnh meõ caûm thaáy nghóa vuï chia seû söï hoaùn caûi cô caáu Giaùo Hoäi nhö vöøa noùi, tuyeät ñoái toân troïng quyeàn cuûa caùc Giaùm Muïc trong vieäc toå chöùc vieäc xeùt xöû trong giaùo phaän thuoäc quyeàn.
Vieäc taùi laäp söï gaàn guõi giöõa vò thaåm phaùn vaø caùc tín höõu seõ khoâng thaønh coâng neáu Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc khoâng nhìn thaáy nôi moãi Giaùm Muïc moät söï khích leä ñoàng thôøi laø moät trôï löïc ñeå thöïc hieän vieäc caûi toå thuû tuïc cöùu xeùt tuyeân boá hoân phoái voâ hieäu.
Cuøng vôùi söï gaàn guõi cuûa thaåm phaùn, caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc haõy laøm sao ñeå ñaûm baûo söï mieãn phí cuûa thuû tuïc cöùu xeùt, nhöng caàn ñaûm baûo vieäc traû thuø lao xöùng ñaùng cho caùc vieân chöùc toøa aùn, ñeå Giaùo Hoäi, toû ra laø ngöôøi Meï quaûng ñaïi ñoái vôùi caùc tín höõu trong moät laõnh vöïc coù lieân heä maät thieát ñoái vôùi phaàn roãi caùc linh hoàn, bieåu loä tình yeâu nhöng khoâng cuûa Chuùa Kitoâ, nhôø ñoù taát caû chuùng ta ñöôïc cöùu ñoä.
7. Khaùng nghò leân Toøa Thaùnh. Daàu sao caàn duy trì vieäc khaùng nghò leân toøa aùn thöôøng leä cuûa Toøa Thaùnh nghóa laø toøa Thöôïng Thaåm Rota, trong nieàm toân troïng nguyeân taéc phaùp lyù raát coå kính, ñeå cuûng coá moái lieân laïc giöõa Toøa Thaùnh vaø caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông, nhöng laøm sao ñeå trong vieäc khaùng aùn hay thöôïng caàu, loaïi tröø baát kyø vieäc laïm duïng luaät phaùp naøo, ñeå khoûi gaây thieät haïi cho phaàn roãi caùc linh hoàn.
Luaät rieâng cuûa toøa Thöôïng Thaåm Rota seõ ñöôïc thích öùng sôùm heát söùc vôùi caùc quy luaät cuûa vieäc cöùu xeùt ñöôïc caûi toå, trong nhöõng giôùi haïn caàn thieát.
Tieáp ñeán, trong töï saéc, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ quyeát ñònh söûa ñoåi nhieàu khoaûn luaät thuoäc cuoán VII, phaàn III, Thieân I, vaø chöông I, töø caùc ñieàu soá 1671 ñeán 1691, keå töø ngaøy 8 thaùng 12 naêm 2015. Caùc khoaûn naøy hoaøn toaøn ñöôïc thay theá baèng caùc khoaûn lieät keâ trong Töï Saéc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)