Ñöùc Phanxicoâ vôùi tuoåi treû Paraguay:
haïnh phuùc vaø laïc thuù khoâng laø moät
Ñöùc Phanxicoâ vôùi tuoåi treû Paraguay: haïnh phuùc vaø laïc thuù khoâng laø moät.
Paraguay (VietCatholic News 11-07-2015) - Theo tin CNA/EWTN ngaøy 11 thaùng 7 naêm 2015, gaëp gôõ caùc ñaïi dieän cuûa xaõ hoäi Paraguay, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ngoû lôøi ñaëc bieät vôùi giôùi treû, raèng hoï neân hieåu roõ: haïnh phuùc laø keát quaû cuûa vieäc laøm cho theá giôùi trôû neân huynh ñeä hôn.
Thöïc vaäy, taïi vaän ñoäng tröôøng Leon Condou ôû Asuncion, ngaøi noùi: "tuoåi treû laø thôøi cuûa nhöõng lyù töôûng cao ñeïp. Ñieàu quan troïng laø caùc con, giôùi treû, neân hieåu raèng haïnh phuùc chaân thöïc phaùt sinh töø vieäc laøm cho theá giôùi trôû neân huynh ñeä hôn# Noù phaùt sinh töø vieäc hieåu ra raèng haïnh phuùc vaø laïc thuù khoâng ñoàng nghóa vôùi nhau. Haïnh phuùc khaù ñoøi hoûi, noù ñoøi phaûi coù daán thaân vaø coá gaéng. Caùc con quaù quan troïng ñeå coù theå töï thoûa maõn vôùi vieäc soáng cuoäc soáng döôùi moät thöù thuoác gaây meâ!"
Ngaøi noùi theâm: trong khi laïc thuù phuø du, thì "haïnh phuùc laø moät giaác mô xaây döïng, kieán thieát".
Tröôùc khi Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi chuyeän, ngaøi ñöôïc nghinh ñoùn bôûi Ñöùc Cha Adalberto Martinez Flores thuoäc Toøa Baûn Quyeàn Quaân Ñoäi Paraguay. Ñöùc Cha noùi raèng Paraguay "khaån tröông caàn phaûi cuûng coá caáu truùc xaõ hoäi vaø luaân lyù cuûa quoác gia, vaø cuõng caàn phaûi xaây döïng vaø cuûng coá hoøa bình xaõ hoäi".
Sau ñoù, Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ traû lôøi 5 caâu hoûi ñöôïc neâu ra bôûi moät ngöôøi treû, moät ngöôøi baûn ñòa, moät phuï nöõ noâng daân, moät phuï nöõ kinh doanh vaø boä tröôûng phaùt trieån quoác gia.
Ngöôøi treû, voán laø ngöôøi Coâng Giaùo, ghi nhaän söï baát bình ñaúng ôû Paraguay, caùc ñònh cheá yeáu keùm cuûa chính phuû, tyû leä ngheøo khoå cao, vaø naïn tham nhuõng, nhöng baát chaáp nhöõng ñieàu naøy, ñaát nöôùc vaãn ñöôïc höôûng töï do daân söï, cuûng coá daân chuû vaø moät tuoåi treû maïnh meõ. Anh hoûi: tình theá keâ caïnh nhau naøy coù nghóa gì ñoái vôùi trieàu ñaïi huynh ñeä, coâng lyù, hoøa bình vaø phaåm giaù maø Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ vieát trong toâng huaán Nieàm Vui Tin Möøng naêm 2013.
Trong caâu traû lôøi, Ñöùc Giaùo Hoaøng ghi nhaän chuû nghóa lyù töôûng cuûa ngöôøi treû, vaø soá löôïng ñoâng ñaûo ngöôøi treû ôû Paraguay, goïi tuoåi treû laø "nguoàn phong phuù hoùa vó ñaïi cuûa quoác gia# Cha nghó raèng vieäc ñaàu tieân phaûi laøm laø baûo ñaûm raèng moïi naêng löïc kia, moïi aùnh saùng kia, ñöøng luïi taøn daàn trong traùi tim caùc con, vaø phaûi choáng laïi caùi naõo traïng ñang gia taêng coi vieäc khaùt mong nhöõng ñieàu ñoøi hoûi coá gaéng laø voâ ích vaø phi lyù. Caùc con haõy daán thaân vaøo moät ñieàu gì ñoù, daán thaân ñoái vôùi moät ai ñoù. Caùc con ñöøng sôï chaáp nhaän ruûi ro. Caùc con ñöøng sôï phaûi cho ñi ñieàu toát nhaát cuûa chính chuùng con# caùc con ñöøng ñi tìm nhöõng cöûa nhoû deã daõi, ñeå traùnh khoûi phaûi laøm nhöõng vieäc coù thöïc chaát, khoù nhoïc".
Ngaøi caûnh giaùc: "Nhöng caùc con ñöøng laøm moät mình. Caùc con haõy raùng noùi veà nhöõng ñieàu naøy giöõa caùc con vôùi nhau: thuaän lôïi töø caùc cuoäc soáng, nhöõng caâu truyeän vaø söï khoân ngoan cuûa ngöôøi cao nieân, cuûa oâng baø caùc con. 'Haõy phí' nhieàu thì giôø vaøo ñeå laéng nghe moïi ñieàu toát laønh caùc vò caàn daïy caùc con. Caùc vò laø nhöõng ngöôøi troâng coi di saûn thieâng lieâng cuûa ñöùc tin vaø caùc giaù trò voán xaùc ñònh ra moät daân toäc vaø soi saùng ñöôøng ñi cuûa daân toäc naøy. Caùc con cuõng haõy tìm an uûi trong söùc maïnh cuûa caàu nguyeän, trong Chuùa Gieâsu. Caùc con haõy duy trì veäc caàu nguyeän haøng ngaøy. Ngöôøi seõ khoâng laøm caùc con thaát voïng".
Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi tieáp: Chuùa Kitoâ "laø bí quyeát ñeå giöõ ñöôïc moät traùi tim vui töôi trong luùc caùc con möu tìm tình huynh ñeä, coâng lyù, hoaø bình vaø phaåm giaù cho moïi ngöôøi... ñuùng, Thieân Chuùa quaû ñaûm baûo phaåm giaù con ngöôøi".
Ngaøi baûo: tình huynh ñeä, coâng lyù, hoøa bình vaø phaåm giaù coù nguy cô "trôû thaønh lôøi noùi xuoâng. Nhöng coâng lyù, hoøa bình, tình lieân ñôùi, laø nhöõng ñieàu cuï theå... Ta caàn phaûi laøm vieäc treân chuùng haøng ngaøy. Thaønh thöû cha xin chuùng con, caùc ngöôøi treû, haõy laøm vieäc treân chuùng, moãi ngaøy, cho duø caùc con coù sai laàm. Neáu sai laàm, thì söûa laïi vaø tieáp tuïc tieán böôùc".
Sau ñoù, Ñöùc Giaùo Hoaøng traû lôøi caâu hoûi cuûa ngöôøi baûn ñòa lieân quan tôùi vai troø cuûa ñoái thoaïi trong vieäc xaây ñaép xaõ hoäi. Ngaøi khaúng ñònh raèng ñoái thoaïi "khoâng deã. Coù nhöõng khoù khaên phaûi vöôït qua, vaø ñoâi luùc, xem ra caùc coá gaéng cuûa ta chæ toå laøm söï vieäc ra khoù khaên theâm".
Ngaøi cho raèng ñoái thoaïi ñích thöïc bao haøm "moät daán thaân nghieâm tuùc" vì "cuõng coù nhöõng thöù nhö ñoái thoaïi kieåu ñoùng kòch, ta ñoùng kòch, ta ñuøa dôõn vôùi vieäc ñoái thoaïi, roài ta queân khuaáy noùi. Chæ noùi maø thoâi chaúng ích lôïi gì".
Ngaøi noùi theâm: ñoái thoaïi "giaû thieát vaø ñoøi hoûi moät neàn vaên hoùa gaëp gôõ... moät neàn vaên hoùa bieát nhìn nhaän raèng tính ña daïng khoâng nhöõng toát maø coøn caàn thieát nöõa".
"Do ñoù, ta khoâng theå baét ñaàu baèng caùch nghó raèng ngöôøi khaùc kia sai laàm. Phaûi tìm ích chung baèng caùch baét ñaàu töø caùc dò bieät cuûa chuùng ta, khoâng ngöøng daønh choã cho caùc giaûi phaùp môùi# haõy thaûo luaän, suy nghó, vaø cuøng nhau khaùm phaù ra moät giaûi phaùp toát ñeïp hôn cho moïi ngöôøi. Nhieàu khi, neàn vaên hoùa gaëp gôõ naøy coù theå lieân luïy tôùi tranh chaáp. Ñieàu naøy hôïp luaän lyù, thaäm chí ñaùng öôùc ao nöõa. Ñoù khoâng phaûi laø ñieàu ta neân sôï seät hay laøm ngô. Ñuùng hôn, ta ñöôïc môøi goïi giaûi quyeát noù".
Ñöùc Phanxicoâ theâm raèng söï hôïp nhaát khoâng neân "trieät tieâu caùc dò bieät, nhöng traûi nghieäm chuùng trong hieäp thoâng nhôø lieân ñôùi vaø hieåu bieát nhau. Nhôø coá gaéng hieåu yù nghó cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, caùc traûi nghieäm cuûa hoï, caùc hy voïng cuûa hoï, ta seõ coù khaû naêng thaáy roõ hôn caùc hoaøi voïng chung. Ñaây laø caên baûn ñeå gaëp gôõ: taát caû chuùng ta ñeàu laø anh chò em, con cuøng moät Cha treân trôøi, vaø moãi ngöôøi trong chuùng ta, vôùi nhöõng neàn vaên hoùa, ngoân ngöõ vaø truyeàn thoáng rieâng, ñeàu coù nhieàu ñieàu ñeå ñoùng goùp cho coäng ñoàng".
"Caùc neàn vaên hoùa ñích thöïc khoâng kheùp kín vaøo chính mình, nhöng ñöôïc môøi goïi gaëp gôõ caùc neàn vaên hoùa khaùc vaø saùng taïo ra caùc thöïc taïi môùi meû. Khoâng coù tieàn giaû thieát chuû yeáu naøy, khoâng coù caùi caên baûn huynh ñeä naøy, quaû raát khoù coù theå tôùi ñöôïc ñoái thoaïi. Neáu ai ñoù nghó raèng coù nhöõng daân toäc, nhöõng neàn vaên hoùa hay tình theá thuoäc giai caáp hai, ba hay boán... thì chaéc chaén söï vieäc seõ ra toài teä, vì caùi toái thieåu laø vieäc thöøa nhaän phaåm giaù ngöôøi khaùc khoâng coù".
Caâu hoûi thöù ba lieân quan tôùi ngheøo ñoùi vaø söï bao goàm moïi ngöôøi ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ traû lôøi nhö sau: "phaàn neàn taûng cuûa vieäc giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo heä ôû cung caùch ta nhìn hoï". Roài ngaøi thaûo luaän vaán ñeà nhìn ngöôøi khaùc qua laêng kính yù thöùc heä "caùc yù thöùc heä luoân keát cuïc moät caùch thaûm haïi, chuùng voâ duïng. Caùc yù thöùc heä coù moái lieân heä beänh hoaïn vaø xaáu xa, baát töông hôïp vôùi ngöôøi ta... chaéc chaén, caùc yù thöùc heä vaø nhöõng ai theo caùc yù thöù heä coù yù toát, nhöng hoï keát cuïc ôû choã chaúng laøm neân ñieàu gì, vaø nhieân haäu khoâng chaêm soùc ñöôïc gì, cho ngöôøi ta".
"Phöông thöùc coù tính yù thöùc heä laø ñieàu voâ ích: keát cuïc, noù söû duïng ngöôøi ngheøo ñeå phuïc vuï caùc quyeàn lôïi chính trò hay baûn thaân khaùc. Muoán giuùp hoï thöïc söï, ñieàu ñaàu tieân ñoái vôùi chuùng ta laø thöïc söï quan taâm cho con ngöôøi cuûa hoï, ñaùnh giaù hoï vì caùc ñieàu toát cuûa hoï. Tuy nhieân, ñaùnh giaù hoï cuõng coù nghóa laø saün saøng hoïc hoûi töø nôi hoï. Ngöôøi ngheøo coù nhieàu ñieàu ñeå daïy doã ta veà loøng nhaân, loøng toát vaø söï hy sinh".
"Laø caùc Kitoâ höõu, chuùng ta coù theâm lyù do ñeå yeâu thöông vaø phuïc vuï ngöôøi ngheøo; vì nôi hoï, ta thaáy göông maët vaø thòt da Chuùa Kitoâ, Ñaáng ñaõ laøm cho mình ra ngheøo ñeå giuùp chuùng ta neân giaàu coù baèng chính söï ngheøo khoù cuûa Ngöôøi".
Theo Ñöùc Phanxicoâ, moãi quoác gia ñeàu caàn taêng tröôûng veà kinh teá vaø phaân phoái söï giaàu coù naøy cho moãi coâng daân cuûa noù. Ngaøi theâm: "vieäc taïo ra söï giaàu coù naøy phaûi luoân luoân phuïc vuï ích chung, chöù khoâng chæ phuïc vuï lôïi ích cuûa moät thieåu soá... nhöõng ngöôøi ñöôïc uûy nhieäm vieäc phaùt huy phaùt trieån kinh teá coù traùch nhieäm phaûi baûo ñaûm ñieàu naøy: noù seõ luoân coù moät boä maët ngöôøi. Hoï coù trong tay hoï khaû theå cung caáp vieäc laøm cho nhieàu ngöôøi vaø nhôø theá ñem hy voïng laïi cho nhieàu gia ñình".
Nhaéc ñeán truyeàn thoáng giaùo huaán xaõ hoäi Coâng Giaùo, Ñöùc Phanxicoâ noùi raèng "vieäc laøm laø moät quyeàn lôïi vaø noù ñem laïi phaåm giaù. Ñaët côm baùnh leân baøn aên, döïng maùi nhaø che ñaàu cho con caùi, ñem laïi cho chuùng söùc khoûe vaø giaùo duïc, toaøn laø nhöõng ñieàu chuû yeáu cuûa nhaân phaåm, neân caùc nhaø kinh doanh nam nöõ, caùc chính trò gia, caùc nhaø kinh teá hoïc, phaûi caûm nhaän mình ñöôïc thaùch thöùc veà phöông dieän naøy. Toâi xin hoï ñöøng chieàu theo moâ thöùc kinh teá ngaãu thaàn, laø moâ thöùc caàn hy sinh söï soáng nhaân baûn treân baøn thôø tieàn baïc vaø lôïi nhuaän".
"Trong kinh teá hoïc, trong kinh doanh vaø trong chính trò, ñieàu ñaùng keå ñaàu tieân vaø treân heát laø con ngöôøi nhaân baûn vaø moâi tröôøng nôi hoï sinh soáng".
Roài Ñöùc Phanxicoâ ñeà caäp tôùi caùc khu goïi laø "reducciones", töùc caùc khu gom cö daønh cho ngöôøi baûn ñòa ñöôïc caùc nhaø truyeàn giaùo Doøng Teân thieát laäp ñaàu tieân taïi Paraguay theá kyû 17. Ngaøi goïi traûi nghieäm reducciones laø moät "trong caùc traûi nghieäm coù yù nghóa nhaát cuûa vieäc phuùc aâm hoùa vaø toå chöùc xaõ hoäi trong lòch söû. ÔÛ ñaáy Tin Möøng laø linh hoàn vaø laø söï soáng cuûa caùc coäng ñoàng; caùc coäng ñoàng naøy khoâng heà bieát ñoùi khaùt, thaát nghieäp, muø chöõ hay aùp cheá".
"Traûi nghieäm lòch söû treân cho ta thaáy: caû ngaøy nay nöõa, moät xaõ hoäi nhaân aùi hôn vaãn laø ñieàu coù theå. ÔÛ ñaâu coù loøng yeâu ngöôøi vaø vieäc saün loøng phuïc vuï hoï, ôû ñaáy coù theå taïo ra caùc ñieàu kieän caàn thieát ñeå moïi ngöôøi coù theå coù nhöõng thieän ích caên baûn, khieán khoâng moät ai thieáu thoán caû".
Ñöùc Phanxicoâ keát luaän baèng caùch noùi raèng: "Quaû laø moät nieàm saûng khoaùi lôùn lao ñöôïc thaáy con soá vaø söï ña daïng cuûa nhieàu hieäp hoäi cuøng nhau goùp phaàn vaøo vieäc taïo ra moät Paraguay moãi ngaøy moãi thònh vöôïng hôn. Toâi coi anh chò em nhö moät hôïp xöôùng vó ñaïi, moãi ngöôøi coù tính chuyeân bieät vaø söï phong phuù rieâng, nhöng taát caû cuøng laøm vieäc vôùi nhau höôùng veà moät muïc tieâu hoøa hôïp. Ñoù môùi laø ñieàu ñaùng keå".
Roài ngaøi laïi noùi tôùi coâng lyù, vaø cho raèng "moät ñieàu nöõa laáy maát töï do vaø giôùi haïn khaû naêng xaây döïng moät xaõ hoäi thöïc chaát cuûa ngöôøi ta, laø beänh toáng tieàn vaên hoùa, tham nhuõng, ñe doaï... khoâng coù ñoái thoaïi, khoâng ai coù theå ñi tôùi ñaâu. Vaø neáu coù toáng tieàn, tham nhuõng, ñe doïa, thì aên mieáng traû mieáng, seõ coù trì treä, vaø ñaát nöôùc seõ chaúng ñi tôùi ñaâu".
Ngaøi khuyeân hoï: "anh chò em haõy yeâu ñaát nöôùc cuûa anh chò em, yeâu ñoàng baøo cuûa anh chò em, vaø treân heát, anh chò em haõy yeâu ngöôøi ngheøo. Baèng caùch naøy, anh chò em seõ laøm chöùng tröôùc maët theá giôùi raèng moät moâ thöùc phaùt trieån khaùc laø ñieàu coù theå".
"Toâi caàu xin Ñöùc Baø Caacupeù troâng nom anh chò em vaø che chôû anh chò em, cuøng khuyeán khích anh chò em trong moïi coá gaéng cuûa anh chò em. Xin Thieân Chuùa chuùc laønh cho anh chò em".
Vuõ Van An