Ñöùc Phanxicoâ noùi veà
trieàu giaùo hoaøng cuûa ngaøi
Ñöùc Phanxicoâ noùi veà trieàu giaùo hoaøng cuûa ngaøi.
Roma (VietCatholic News 14-03-2015) - Theo Ñaøi Phaùt Thanh Vatican, trong moät cuoäc phoûng vaán cuûa Valentina Alazraki thuoäc heä thoáng truyeàn hình Televisa cuûa Meã Taây Cô, nhaân kyû nieäm hai naêm laøm giaùo Hoaøng, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ ñeà caäp tôùi nhieàu vaán ñeà vaãn ñöôïc nhieàu ngöôøi bình luaän keå töø ngaøy ngaøi ñöôïc baàu laøm giaùo hoaøng.
Cuoäc phoûng vaán treân cuõng dieãn ra taïi Nhaø Thaùnh Marta, taïi caên phoøng nôi chín vò Hoàng Y cuûa ngaøi vöøa môùi hoäi hoïp vaø trong ñoù coù böùc aûnh lôùn Ñöùc Meï Guadalupe. Chæ böùc aûnh, ngaøi cho hay: Trinh Nöõ Meã Taây Cô laø "nguoàn cuûa hôïp nhaát vaên hoùa, daãn ta tôùi söï thaùnh thieän giöõa bieát bao tuûi hoå, baát coâng, boùc loät vaø cheát choùc".
- Cuoäc phoûng vaán baét ñaàu vôùi caâu hoûi: taïi sao moät cuoäc döøng chaân taïi Meã Taây Cô laïi khoâng ñöôïc döï truø trong chuyeán toâng du Hoa Kyø ñeå chuû toïa Ngaøy Theá Giôùi Caùc Gia Ñình thaùng Chín naêm 2015.
+ Ñöùc Giaùo Hoaøng traû lôøi raèng ngaøi coù nghó tôùi vieäc vaøo Hoa Kyø qua bieân giôùi Meã Taây Cô. Nhöng ñi tôùi Ciudad Juarez hay Morelia maø khoâng vieáng Ñöùc Meï Guadalupe seõ laøm ngöôøi Meã Taây Cô chöng höûng boái roái. Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng cho hay ngaøi khoâng theå vieáng Meã Taây Cô moät caùch qua loa ñöôïc, baát kyø cuoäc vieáng thaêm naøo taïi nöôùc naøy vaø daân chuùng cuûa hoï cuõng caàn ít nhaát moät tuaàn leã vaø ngaøi höùa seõ thöïc hieän chuyeán vieáng thaêm nhö theá caøng sôùm caøng toát.
- Nhaø baùo hoûi ngaøi: laø ngöôøi con cuûa di daân, ngaøi nghó gì veà yù nghóa cuûa vieäc vaøo Hoa Kyø qua ngaû bieân giôùi raát quan troïng ñoái vôùi hieän töôïng di daân kia.
+ Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ traû lôøi baèng caùch nhaán maïnh raèng khoâng phaûi chæ coù ngöôøi Meã Taây Cô vöôït bieân giôùi maø thoâi, nhöng nhöõng ngöôøi töø khaép Trung Myõ, nhö Guatemala chaúng haïn, cuõng vöôït bieân giôùi vaøo Meã Taây Cô ñeå tìm moät töông lai toát ñeïp hôn. Ngaøi baûo: "ngaøy nay, di daân laø keát quaû cuûa moät baát oån theo nguyeân nghóa cuûa chöõ naøy, töùc keát quaû cuûa ñoùi khaùt. Cuøng moät hieän töôïng naøy cuõng ñang dieãn ra taïi Phi Chaâu, vôùi raát nhieàu ngöôøi vöôït Ñòa Trung Haûi, nhöõng ngöôøi xuaát thaân töø caùc nöôùc ñang gaëp thôøi khoù khaên vì ñoùi keùm, chieán tranh". Ñöùc Giaùo Hoaøng minh xaùc raèng "Ngaøy nay, di daân lieân keát vôùi ngheøo ñoùi vaø thieáu vieäc laøm. Ngöôøi ta ñang bò vöùt boû vaø buoäc phaûi ñi tìm vieäc laøm taïi nôi khaùc...
"Ngay luùc naøy, vaán ñeà di daân khaép theá giôùi laø moät bieán coá ñau loøng. Vì coù nhieàu bieân giôùi di daân ña daïng. Toâi haân hoan thaáy AÂu Chaâu ñang duyeät laïi chính saùch di daân cuûa mình. YÙ laø nöôùc raát ñaïi löôïng vaø toâi muoán noùi leân ñieàu ñoù. Thò tröôûng Lampudesa, tuy laø moät phuï nöõ, ñaõ töï ñaët baø leân tuyeán ñaàu, hy sinh bieán thò ñaûo cuûa mình töø moät ñòa ñieåm du lòch thaønh moät nôi taïm truù vaø tieáp ñoùn di daân. Ñieàu naøy coù nghóa: thò ñaûo seõ kieám ñöôïc ít tieàn hôn. Vieäc naøy quaû laø anh huøng. Nhöng hieän nay, taï ôn Thieân Chuùa, toâi thaáy AÂu Chaâu ñang xeùt laïi tình theá. Trôû laïi vieäc di daân qua bieân giôùi Meã Taây Cô, khu vöïc naøy coøn coù nhieàu vaán ñeà do vieäc buoân baùn ma tuùy gaây ra. Morelia vaø troïn khu vöïc hieän laø moät khu vöïc raát ñau khoå, nôi caùc toå chöùc buoân baùn ma tuùy ít khi chòu teá nhò. Chuùng thi haønh vieäc gieát ngöôøi, chuùng quaû laø söù giaû cuûa töû thaàn caû ñeå chieám ma tuùy laãn ñeå thanh toaùn nhöõng ai choáng laïi ma tuùy, 43 sinh vieân (ôû Iguala) ñoøi cho coù coâng lyù vaø ñöôïc töôûng nhôù, chöù khoâng daùm ñoøi traû thuø. Vaø veà phöông dieän naøy, toâi muoán thoûa maõn moät toø moø: toâi voán muoán phong Ñöùc Toång Giaùm Muïc Morelia laøm Hoàng Y, vì ngaøi daùm daán thaân vaøo tuyeán ñaàu, ngaøi laø ngöôøi thöïc söï ñang ôû vò trí raát noùng boûng vaø laø chöùng nhaân cuûa ñôøi soáng Kitoâ Giaùo, moät linh muïc vó ñaïi. Nhöng ta seõ noùi sau veà caùc Hoàng Y".
- Nhaø baùo hoûi Ñöùc Giaùo Hoaøng coù phaûi söï kieän laø ngöôøi Chaâu Myõ La Tinh ñaõ khieán ngaøi caûm thaáy coù traùch nhieäm hôn trong vieäc leân tieáng cho haøng trieäu ngöôøi buoäc phaûi rôøi boû xöù sôû cuûa mình, vöôït bieân, vöôït raøo caûn khaép treân theá giôùi hay khoâng.
+ Ñöùc Giaùo traû lôøi: ñuùng theá. Ngaøi muoán laø tieáng noùi cuûa di daân vaø söï maãn caûm cuûa ngaøi vôùi di daân khoâng heà coù tính yù thöùc heä, maø laø boäc phaùt vaø phaùt xuaát töø lòch söû baûn thaân vaø cha meï di daân cuûa ngaøi.
- Nhaø baùo trôû laïi vôùi tröôøng hôïp 43 sinh vieân ôû Iguala vaø hoûi Ñöùc Giaùo Hoaøng xem ngöôøi ta coù theå phaûn öùng ra sao ñoái vôùi tình theá khoù khaên ñoù, döïa nguyeân vaøo caùc giaù trò cuûa hoï vaø caùc taøi nguyeân vaên hoùa cuûa hoï maø thoâi.
+ Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaéc laïi lòch söû laâu ñôøi cuûa caùc thaùnh vaø caùc vò töû ñaïo Meã Taây Cô vaø taàm quan troïng cuûa vieäc daán thaân vaøo xaõ hoäi treân bình dieän höôùng veà tha nhaân ngoõ haàu thaéng vöôït caùc côn beänh cuûa ñaát nöôùc. Ngaøi noùi raèng "chuùng ta khoâng theå quay löng nhö theå caùc vaán ñeà naøy khoâng lieân quan gì tôùi chuùng ta vaø ta khoâng theå ñoå loãi heát leân chính phuû hoaëc moät boä phaän naøo, moät nhoùm hay moät con ngöôøi naøo khaùc, vì ñoå loãi nhö theá laø chuyeän cuûa con nít".
- Nhaø baùo hoûi xem Ñöùc Giaùo Hoaøng nghó gì veà vieäc traêm hoa ñua nôû caùc giaùo phaùi khaùc nhau taïi Meã Taây Cô vaø caùch chung hôn, taïi Chaâu Myõ La Tinh vaø traùch nhieäm cuûa Giaùo Hoäi trong vieäc ñeå maát tín höõu.
+ Ñöùc Giaùo Hoaøng baét ñaàu noùi tôùi caùc phong traøo tin laønh vaø coù phaûi ñaây laø caùc giaùo phaùi (sects) hay khoâng. Ñieàu caùc phong traøo cung hieán laø vieäc tieáp xuùc baûn thaân, khaû naêng gaàn guõi daân chuùng, ñích thaân chaøo hoûi vaø gaëp gôõ ngöôøi ta. Ngaøi noùi raèng ôû Chaâu Myõ La Tinh, chuû nghóa giaùo só trò naëng neà ñaõ taïo ra khoaûng caùch lôùn ñoái vôùi ngöôøi ta. Chuû nghóa giaùo só trò ôû Chaâu Myõ La Tinh voán laø moät trong nhöõng trôû ngaïi lôùn lao nhaát choáng laïi vieäc lôùn maïnh cuûa haøng nguõ giaùo daân. Haøng nguõ giaùo daân naøy taïi Chaâu Myõ La Tinh chæ lôùn ñöôïc nhôø loøng ñaïo ñöùc bình daân, moät loøng ñaïo ñöùc maø theo Ñöùc Phanxicoâ, ñaõ mang laïi cho tín höõu giaùo daân co hoäi trôû thaønh saùng taïo vaø töï do, qua vieäc thôø phöôïng, ruôùc xaùch# Nhöng veà phöông dieän toå chöùc, haøng nguõ giaùo daân ñaõ khoâng lôùn maïnh ñuû vì chuû nghóa giaùo só trò ñaõ taïo ra khoaûng caùch.
- Trôû laïi vôùi caâu hoûi, Ñöùc Giaùo Hoaøng phaân bieät giöõa phong traøo tin laønh trung thöïc vaø toát laønh vaø caùc phong traøo bò coi laø giaùo phaùi. Thí duï, coù nhöõng ñeà xuaát khoâng coù tính toân giaùo, bò chính caùc Kitoâ höõu tin laønh baùc boû. Coù nhöõng giaùo phaùi, moät soá phaùt xuaát töø neàn thaàn hoïc thònh vöôïng, höùa heïn moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn, vaø duø beà ngoaøi xem ra ñöôïc thuùc ñaåy bôûi tinh thaàn toân giaùo lôùn lao, nhöng roát cuoäc chæ ñoøi hoûi tieàn baïc.
+ Ngaøi cho raèng khoâng neân toång quaùt hoùa, nhöng caàn löôïng giaù töøng tröôøng hôïp moät.
Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng noùi tôùi caùc baøi giaûng "gaây thaûm hoïa" nhö laø moät lyù do nöõa khieán ngöôøi Coâng Giaùo boû ñaïo. "Toâi khoâng bieát caùc baøi giaûng naøy coù laø ña soá hay khoâng, nhöng chuùng khoâng loït vaøo taâm hoàn ngöôøi ta. Chuùng laø caùc baøi hoïc thaàn hoïc, tröøu töôïng vaø daøi doøng vaø ñoù laø lyù do toâi ñaõ daønh nhieàu choã cho chuùng trong Nieàm Vui Tin Möøng. Moät caùch ñaëc tröng, ngöôøi tin laønh gaàn guõi ngöôøi ta, hoï nhaém taâm hoàn ngöôøi ta vaø chuaån bò baøi giaûng thöïc toát. Toâi nghó ta phaûi hoài taâm trong vaán ñeà naøy. Quan nieäm cuûa Theä Phaûn veà baøi giaûng laø quan nieäm maïnh meõ hôn quan nieäm Coâng Giaùo. Noù gaàn nhö laø moät bí tích". Ñeå keát luaän, Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi raèng vieäc ngöôøi Coâng Giaùo boû ñaïo laø do khoaûng caùch, chuû nghóa giaùo só trò, caùc baøi giaûng buoàn naûn ngöôïc vôùi söï gaàn guõi, chòu laøm vieäc, hoäi nhaäp, lôøi noàng chaùy cuûa Thieân Chuùa. Vaø ñaây laø hieän töôïng khoâng phaûi chæ gaây aûnh höôûng ñoái vôùi Giaùo Hoäi maø ngay caû moät soá coäng ñoàng tin laønh nöõa.
Ñöùc Giaùo Hoaøng keát luaän baèng caùch trích daãn söï quan troïng cuûa coâng trình do Giaùo Hoäi vaø caùc muïc sö tin laønh ôû Buenos Aires ñaûm nhieäm chung.
- Nhaø baùo yeâu caàu Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi tôùi vieäc ñieàu gì ñaõ dieãn ra caùch nay hai naêm khi ngaøi ñöôïc baàu vaøo Toøa Pheâroâ.
+ Ñöùc Giaùo Hoaøng traû lôøi raèng luùc aáy ngaøi tôùi Roâma, chæ mang theo xaùch haønh lyù nhoû, vì ngaøi khoâng bao giôø tin laø ngaøi seõ ñöôïc baàu laøm giaùo hoaøng, vaø chaéc chaén seõ trôû veà ñeå taùi tuïc caùc boån phaän Tuaàn Thaùnh. Ngaøi chaéc maåm seõ trôû laïi Buenos Aires kòp Chuùa Nhaät Leã Laù, ñeán noãi, ngaøi ñaõ doïn saün baøi giaûng leã, vaø ñaõ tôùi Roâma vôùi raát ít ñoà duøng caàn thieát vì nghó raèng ñaây laø moät maät nghò hoäi raát vaén voûi. Ngaøi khoâng coù teân treân baát cöù danh saùch caùc "giaùo hoaøng khaû höõu" naøo vaø yù töôûng ñoù cuõng khoâng loït vaøo taâm trí ngaøi chuùt naøo. Thöïc theá, taïi London, caùc ngöôøi ñaùnh caù xeáp teân ngaøi ôû vò trí 42 vaø 46. AÁy theá nhöng ñeå mua vui, moät ngöôøi quen vaãn ñaùnh caù teân ngaøi vaø quaû ngöôøi naøy ñuùng.
Coøn veà vieäc ñaàu phieáu, Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi raèng caùc nhaø baùo chæ coi ngaøi nhö moät cöû tri vó ñaïi, cuøng laém neâu teân moät ai ñoù, neân hoï chaúng chuù yù gì ñeán ngaøi nhieàu. Theá roài voøng phieáu ñaàu, vaøo ñeâm thöù Ba, roài voøng phieáu hai vaø voøng phieáu ba saùng thöù Tö tröôùc böõa tröa. "Hieän töôïng boû phieáu taïi maät nghò hoäi quaû ñaùng chuù yù. Coù nhöõng öùng cöû vieân raát saùng giaù. Nhöng nhieàu ngöôøi khoâng bieát phaûi boû phieáu cho ai. Thaønh thöû 6, 7, teân ñöôïc choïn laøm thaønh moät thöù 'kho döï tröõ', trong khi moïi ngöôøi chôø xem ñeå nhaát ñònh boû phieáu cho vò naøo. Ñoù laø caùch ngöôøi ta ñaàu phieáu trong moät nhoùm khaù lôùn. Toâi khoâng laø ngöôøi nhaän ñöôïc soá phieáu nhaát ñònh, chæ laø phieáu taïm thôøi thoâi".
- Nhaø baùo hoûi coù thaät laø trong maät nghò hoäi tröôùc ñoù, ngaøi ñöôïc 40 phieáu, thì Ñöùc Giaùo Hoaøng traû lôøi ngay laø khoâng phaûi. Baø nhaán maïnh raèng nhieàu ngöôøi khaùc quaû quyeát nhö theá. Ñöùc Giaùo Hoaøng traû lôøi: hoï noùi theá, khoâng phaûi toâi. Nhaø baùo noùi: moät vò Hoàng Y noùi theá.
+ "Vaäy cöù ñeå vò Hoàng Y ñoù noùi theo yù muoán. Toâi cuõng coù theå noùi vì nay toâi coù thaåm quyeàn ñeå noùi, nhöng cöù ñeå vò Hoàng Y aáy noùi theo yù ngaøi. Thöïc ra, cho tôùi buoåi chieàu hoâm ñoù, vaãn chöa coù gì. Theá roài, moät ñieàu gì ñoù dieãn ra, toâi khoâng bieát laø ñieàu gì. Trong phoøng, toâi thaáy coù nhöõng daàu hieäu laï, nhöng... Hoï hoûi toâi veà söùc khoûe cuûa toâi... vaø nhöõng chuyeän töông töï. Vaø khi chuùng toâi hoïp laïi vaøo buoåi chieàu, thì chieác baùnh ngoït ñaõ naèm saün trong loø nöôùng. Hai voøng phieáu nöõa vaø theá laø xong. Quaû laø moät ngaïc nhieân ñoái vôùi toâi. ÔÛ voøng phieáu ñaàu cuûa buoåi chieàu, toâi hieåu roõ: tình theá ñaõ heát ñöôøng ñaûo ngöôïc, beân caïnh toâi, vaø toâi caàn noùi roõ ñieàu naøy vì tình baèng höõu cuûa chuùng toâi, laø Ñöùc Hoàng Y Hummes, moät nhaân vaät xuaát chuùng. ÔÛ tuoåi naøy, ngaøi vaãn laø ñaïi bieåu cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vuøng Amazon vaø raát hoaït ñoäng veà muïc vuï. Nöûa voøng phieáu ñaàu cuûa buoåi chieàu, vì coù hai voøng phieáu, khi chuùng toâi thaáy ñieàu ñang dieãn ra, ngaøi ôû ngay phía sau toâi baûo toâi ñöøng lo sôï, ñaây laø vieäc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Ñieàu ñoù laøm toâi buoàn cöôøi. Sau voøng phieáu thöù hai, khi ña soá 2 phaàn 3 ñaõ ñaït, coù tieáng voã tay, luoân luoân coù tieáng voã tay taïi caùc maät nghò hoäi vaøo thôøi ñieåm naøy, neân ngaøi oâm hoân toâi vaø baûo toâi ñöøng queân ngöôøi ngheøo vaø caâu noùi naøy baét ñaàu quay moøng trong ñaàu oùc toâi vaø ñoù laø ñieàu ñaõ daãn toâi tôùi vieäc choïn teân cuûa mình. Trong voøng ñaàu phieáu, toâi ñoïc kinh maân coâi, toâi coù thoùi quen ñoïc ba chuoãi maân coâi moãi ngaøy, vaø toâi caûm thaáy raát an bình, gaàn tôùi ñieåm baát caûm. Cuøng moät taâm traïng nhö khi moïi söï ñaõ ñöôïc giaûi quyeát, vaø ñoái vôùi toâi ñaây laø moät daáu chæ Thieân Chuùa muoán theá, heát söùc bình an. Töø ngaøy hoâm ñoù, toâi chöa bao giôø maát noù. Noù laø moät 'ñieàu gì ôû beân trong', gioáng moät hoàng aân. Toâi khoâng bieát ñieàu gì xaåy ra sau ñoù. Hoï baûo toâi ñöùng leân. Hoï hoûi xem toâi coù ñoàng yù hay khoâng. Toâi thöa: coù. Toâi khoâng bieát hoï coù baét toâi phaûi theà ñieàu gì khoâng, toâi queân maát roài. Toâi raát bình an. Toâi ñi thay phaåm phuïc. Vaø toâi ñi ra nhöng tröôùc heát tôùi chaøo Ñöùc Hoàng Y Diaz, ngöôøi ñang ngoài treân chieác xe laên, sau ñoù, toâi chaøo hoûi caùc Hoàng Y khaùc. Roài toâi yeâu caàu Ñöùc Hoàng Y ñaïi dieän Roâma vaø Ñöùc Hoàng Y Hummes thaùp tuøng toâi. Moät ñieàu khoâng ñöôïc döï lieäu trong nghi leã.
Roài chuùng toâi tôùi caàu nguyeän taïi Nhaø Nguyeän Pauline, trong khi Ñöùc Hoàng Y Tauran coâng boá teân toâi. Sau khi toâi ra ngoaøi, toâi khoâng bieát phaûi noùi gì. Vaø chaéc baø chöùng kieán moïi chuyeän sau ñoù. Toâi caûm thaáy saâu xa raèng moät thöøa taùc vieân caàn ñöôïc Thieân Chuùa chuùc phuùc, nhöng caû söï chuùc phuùc cuûa daân Ngöôøi nöõa. Toâi khoâng daùm xin daân chuùc laønh cho toâi. Toâi chæ noùi: anh chò em haõy caàu xin Chuùa chuùc laønh cho toâi qua anh chò em. Nhöng ñieàu ñoù phaùt ra moät caùch boäc phaùt, caû lôøi caàu nguyeän cuûa toâi cho Ñöùc Beâneâñíctoâ nöõa".
- Ngaøi coù thích laøm giaùo hoaøng khoâng?
+ "Toâi khoâng phaûn ñoái!"
- Ngaøi thích gì vaø khoâng thích gì veà vieäc laøm giaùo hoaøng? Hay ngaøi thích moïi söï?
+ "Toâi chæ thích moät ñieàu laø moät ngaøy naøo ñoù ñöôïc ra ngoaøi, khoâng bò ai nhaän ra, ñeå laøm moät chaàu tuyeát da (pizza)".
- Ñieàu aáy haún tuyeät vôøi.
+ Khoâng, toâi chæ noùi thí duï thoâi. ÔÛ Buenos Aires, toâi laø ngöôøi lang thang. Toâi ñi heát giaùo xöù naøy tôùi giaùo xöù noï vaø thoùi quen naøy chaéc chaén ñaõ thay ñoåi... nhöng thay ñoåi quaû laø chuyeän khoù khaên. Nhöng baø seõ quen ñi. Baø phaûi tìm caùch ñeå maø thích öùng: baèng ñieän thoaïi hay caùch naøo khaùc..."
- Nhaø baùo hoûi Ñöùc Giaùo Hoaøng veà söï kieän ngaøi thöôøng noùi trieàu giaùo hoaøng cuûa ngaøi seõ vaén voûi vaø hay nhaéc ñeán khaû theå cheát trong tuoåi giaø...
+ "Toâi coù caûm giaùc trieàu giaùo hoaøng cuûa toâi seõ vaén voûi: 4 hoaëc 5 naêm; toâi khoâng bieát, thaäm chí 2 hoaëc 3 naêm. Hai naêm ñaõ qua roài. Ñaây laø moät caûm giaùc ñoâi chuùt mô hoà. Coù leõ nhö taâm lyù cuûa anh chaøng ñaùnh baïc töï thuyeát phuïc laø mình seõ thua, ñeå khoûi bò thaát voïng khi thua thaät, nhöng neáu thaéng thì seõ raát vui. Toâi khoâng roõ. Nhöng toâi caûm thaáy Chuùa ñaët ñeå toâi ôû ñaây trong moät thôøi gian ngaén, khoâng hôn... Nhöng noù laø moät caûm giaùc. Toâi luoân ñeå khaû theå (cho caùc chöông trình) roäng môû".
- Ñöùc Thaùnh Cha cuõng noùi vôùi chuùng con raèng ngaøi seõ theo göông Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ# Vieäc naøy thay ñoåi ñoâi chuùt 'yù nieäm ngoâi vò giaùo hoaøng', vì chuùng con ñaõ quen vôùi vieäc giaùo hoaøng laø moät ñònh cheá do Chuùa Thaùnh Thaàn thieát laäp vaø cho tôùi cheát.
+ "Tröôùc maät nghò hoäi, luùc coøn hoïp toaøn theå, coù moät soá vò Hoàng Y thaêm doø vaán ñeà raát ñaùng löu yù, raát phong phuù veà thaàn hoïc naøy. Toâi nghó ñieàu Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ laøm laø môû ra moät caùnh cöûa. Saùu möôi naêm tröôùc ñaây, chöa heà coù caùc giaùm muïc höu trí. Nay chuùng ta coù 1,400 vò. Ngöôøi ta ñaõ naåy ra yù nieäm naøy: sau 75 tuoåi hay gaàn ñeán tuoåi ñoù, moät ngöôøi khoâng theå gaùnh gaùnh naëng cuûa moät Giaùo Hoäi ñaëc thuø nöõa. Noùi chung, toâi nghó ñieàu Ñöùc Beâneâñíctoâ ñaõ can ñaûm thöïc hieän laø môû caùnh cöûa cho caùc vò giaùo hoaøng höu trí. Khoâng neân coi ngaøi nhö moät ngoaïi leä, maø laø moät ñònh cheá. Coù theå ngaøi laø vò duy nhaát trong moät thôøi gian daøi, cuõng coù theå ngaøi khoâng phaûi laø vò duy nhaát. Nhöng caùnh cöûa ñònh cheá ñaõ ñöôïc môû ra. Ngaøy nay, Giaùo Hoaøng Höu Trí khoâng phaûi laø vieäc hieám hoi nöõa vì caùnh cöûa ñeå ngaøi hieän höõu nhö moät nhaân vaät ñaõ ñöôïc môû ra".
- Ñöùc Thaùnh Cha coù töôûng nghó tôùi tình theá trong ñoù Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ hoài höu luùc 80 tuoåi nhö caùc vò giaùm muïc hay khoâng?
+ "Toâi coù theå töôûng nghó vieäc ñoù. Tuy nhieân, toâi khoâng thích yù töôûng haïn cheá veà tuoåi. Vì toâi tin raèng ngoâi vò giaùo hoaøng laø moät thöù tröôøng hôïp caù bieät cuoái cuøng. Noù laø moät ôn phuùc ñaëc bieät. Ñoái vôùi moät soá nhaø thaàn hoïc, ngoâi vò giaùo hoaøng laø moät bí tích. Ngöôøi Ñöùc raát saùng taïo trong caùc vaán ñeà naøy. Toâi khoâng nghó theá, nhöng toâi muoán noùi raèng noù laø moät ñieàu ñaëc bieät. Noùi raèng moät ngöôøi naøo ñoù chæ ñaûm nhieäm cho tôùi luùc 80 tuoåi seõ taïo ra moät caûm giaùc cho raèng trieàu giaùo hoaøng saép söûa chaám döùt vaø ñieàu naøy khoâng phaûi laø moät ñieàu toát. Coù theå ñoaùn tröôùc. Toâi seõ khoâng uûng hoä yù töôûng ñaët giôùi haïn tuoåi leân ngoâi vò giaùo hoaøng, nhöng toâi coù cuøng yù töôûng veà ñieàu Ñöùc Beâneâñíctoâ thöïc hieän. Toâi ñöôïc gaëp ngaøi môùi ñaây trong cô maät vieän. Ngaøi haïnh phuùc, haøi loøng. Ñöôïc moïi ngöôøi kính neå. Toâi tôùi thaêm ngaøi. Naêng noùi chuyeän vôùi ngaøi treân ñieän thoaïi. Nhö toâi töøng noùi, gioáng nhö coù ngöôøi oâng khoân ngoan trong nhaø. Ta coù theå ñeán vaán keá. Trung thaønh cho tôùi cheát. Toâi khoâng bieát baø coù nhôù hoâm chuùng toâi chia tay nhau ngaøy 28 thaùng Hai ôû Phoøng Clementine, ngaøi noùi, ngöôøi keá vò toâi ñang ôû giöõa hieàn huynh, toâi xin höùa trung tín, trung thaønh vaø vaâng lôøi. Vaø ngaøi ñaõ laøm nhöõng ñieàu ñoù. Ñuùng laø Con Ngöôøi cuûa Thieân Chuùa".
- Nhaø baùo hoûi Ñöùc Giaùo Hoaøng veà cuoäc caûi caùch Giaùo Trieàu vaø lieäu ñaây coù phaûi chæ laø moät dieãn trình hoaøn toaøn kyõ thuaät hay ñuùng hôn laø moät vaán ñeà thuoäc naõo traïng, thuoäc taâm hoàn...
+ Ñöùc Giaùo Hoaøng traû lôøi raèng moïi thay ñoåi ñeàu baét ñaàu trong taâm hoàn, nhöng cuõng laø moät cuoäc thay ñoåi loái soáng. Coøn veà Giaùo Trieàu, ngaøi cho hay: "toâi nghó ñaây laø trieàu ñình cuoái cuøng coøn soùt laïi ôû AÂu Chaâu. Caùc trieàu ñình khaùc ñaõ ñöôïc daân chuû hoùa, thaäm chí caû trieàu ñình coå ñieån nhaát. Coù moät ñieàu gì ñoù trong trieàu cuûa giaùo hoaøng vaãn coøn phaàn naøo duy trì truyeàn thoáng lai gioáng. Nhöng toâi khoâng noùi ñieàu naøy theo nghóa xuùc phaïm ñaâu, ñaây chæ laø vaán ñeà vaên hoùa. Noù caàn ñöôïc thay ñoåi, coù theå duy trì daùng veû moät trieàu ñình, trong khi phaûi laø moät nhoùm laøm vieäc ñeå phuïc vuï Giaùo Hoäi. Phuïc vuï caùc vò giaùm muïc". Nhaéc tôùi caùc vaán ñeà töøng taïo ra caùc tranh luaän veà luaân lyù vaø ñaïo ñöùc taïi Vatican (Vatileak chaúng haïn...), ngaøi lyù luaän raèng caàn coù söï hoài taâm treân bình dieän baûn thaân vaø Ñöùc Giaùo Hoaøng phaûi khôûi söï thay ñoåi tình theá.
- Veà chuû ñeà cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng veà gia ñình, nhaø baùo hoûi Ñöùc Giaùo Hoaøng xem ngaøi coù coå vuõ caùc thay ñoåi trong laõnh vöïc cho pheùp ngöôøi ly dò taùi hoân ñöôïc röôùc leã, vaø veà ñoàng tính luyeán aùi.
+ Theo Ñöùc Giaùo Hoaøng, hieän coù nhieàu mong ñôïi lôùn lao. Coøn veà chính Thöôïng Hoäi Ñoàng vaø vieäc choïn chuû ñeà, ngaøi löôïc laïi caùc böôùc daãn tôùi vieäc xaùc ñònh ra chuû ñeà naøy, chuû yeáu vì caùc khoù khaên nghieâm troïng maø gia ñình hieän ñang traûi qua trong xaõ hoäi, nhaát laø giöõa caùc theá heä treû. Suy nghó veà cuoäc khuûng hoaûng gia ñình, Ñöùc Phanxicoâ cho hay: ngaøi tin raèng Chuùa muoán chuùng ta giaûi quyeát moät soá vaán ñeà chuyeân bieät: vieäc chuaån bò hoân nhaân, hoã trôï caùc caëp soáng chung, ñoàng haønh vôùi caùc caëp môùi cöôùi, hoã trôï nhöõng ngöôøi thaát baïi trong hoân nhaân vaø taùi hoân. Söï quan troïng cuûa vieäc hieåu bí tích hoân nhaân ñeå ngaên caûn nhieàu cuoäc hoân nhaân khoûi trôû thaønh moät bieán coá xaõ hoäi hôn laø bieán coá ñöùc tin.
- Veà vaán ñeà laïm duïng treû em vaø chính saùch tuyeät ñoái khoâng khoan dung trong hieän töôïng naøy.
+ Ñöùc Giaùo Hoaøng traû lôøi raèng UÛy Ban (Baûo Veä Treû Vò Thaønh Nieân, laäp naêm 2013) khoâng phaûi lo vieäc laïm duïng maø lo vieäc baûo veä treû vò thaønh nieân. Nghóa laø, ngaên ngöøa. Vaán ñeà laïm duïng laø vaán ñeà nghieâm troïng, maø ña soá ñeàu xaåy ra trong khung caûnh gia ñình hay lieân heä tôùi nhöõng ngöôøi chuùng bieát. Chæ caàn moät linh muïc phaïm toäi laïm duïng naøy cuõng ñuû phaûi vaän ñoäng moïi cô caáu cuûa Giaùo Hoäi ñeå ñoái dieän vôùi vaán ñeà roài. Thöïc vaäy, nhieäm vuï cuûa moät linh muïc laø döôõng nuoâi beù trai vaø beù gaùi trong söï thaùnh thieän vaø trong cuoäc gaëp gôõ cuûa caùc em vôùi Chuùa Gieâsu, vaäy maø nhöõng ngöôøi laïm duïng laïi ñi phaù huûy cuoäc gaëp gôõ vôùi Chuùa Gieâsu naøy. Ñöùc Phanxicoâ noùi tôùi taàm quan troïng cuûa vieäc laéng nghe caùc naïn nhaân vaø noùi tôùi kinh nghieäm cuûa ngaøi töøng gaëp gôõ 6 ngöôøi soáng thoaùt vieäc laïm duïng taïi Vatican. Ngaøi cho bieát söï phaù huûy beân trong maø hoï caûm nhaän quaû laø tan naùt vaø chæ caàn moät linh muïc phaïm toäi cuõng ñuû laøm taát caû chuùng ta xaáu hoå vaø cöông quyeát laøm taát caû nhöõng gì coù theå laøm ñöôïc. Ñöùc Phanxicoâ cuõng thöøa nhaän loøng can ñaûm cuûa Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI trong vieäc coâng khai tuyeân boá ñoù laø moät toäi aùc khi phaù huûy moät taïo vaät ngaây thô baèng nhöõng haønh vi nhö theá vaø Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II trong vieäc khôûi söï coâng vieäc töôøng trình caùc toäi aùc naøy.
Vuõ Van An