Moät soá nhaän ñònh veà Baûn Töôøng Trình
cuoäc ñieàu tra caùc doøng tu nöõ Hoa Kyø
Moät soá nhaän ñònh veà Baûn Töôøng Trình cuoäc ñieàu tra caùc doøng tu nöõ Hoa Kyø.
Roma (VietCatholic News 17-12-2014) - Nhö baïn ñoïc ñaõ bieát, ngaøy 16 thaùng 12 naêm 2014, Thaùnh Boä Caùc Doøng Tu ñaõ môû cuoäc hoïp baùo ñeå coâng boá baûn töông trình veà cuoäc thanh tra keùo daøi 6 naêm nay ñoái vôùi caùc doøng tu nöõ Hoa Kyø.
Khoâng thieáu caùc nhaän ñònh tieâu cöïc ñoái vôùi Baûn Töôøng Trình. Nöõ tu Louise Gallahue, beà treân Doøng Nöõ Töû Baùc AÙi Tænh Doøng St Louis, chaúng haïn, cho raèng cuoäc thanh tra khôûi söï töø naêm 2008 laø "moät dieãn trình quaù daøi vaø nhaøm chaùn" vì neáu baûn töôøng trình chæ khuyeán khích caùc coäng ñoaøn nöõ tu suy nghó vaø ñoái thoaïi, thì hoï ñaõ vaãn laøm töø xöa ñeán nay roài.
Baø cho raèng vaán ñeà gai goùc nhaát lieân quan tôùi Hoäi Ñoàng Laõnh Ñaïo Caùc Nöõ Tu (Leadership Conference of Women Religious), moät cô quan ñaïi dieän cho khoaûng 80% caùc nöõ tu Hoa Kyø, vaãn chöa ñöôïc giaûi quyeát. Moät töôøng trình coâng boá naêm 2012 toá caùo nhoùm naøy coå vuõ caùc chuû ñeà duy nöõ caáp tieán.
Nöõ tu Campbell, ngöôøi noåi tieáng vôùi saùng kieán "Nöõ Tu Treân Xe Buyùt" vaø töøng noùi chuyeän taïi Ñaïi Hoäi Ñaûng Daân Chuû naêm 2012, thì thaéc maéc khoâng hieåu "ñoái thoaïi" coù nghóa laø ñoái thoaïi hay ñoái thoaïi laø phaûi nghe caùc "ñaáng".
Nhöng phaàn ñoâng nhaán maïnh tôùi nhöõng ñieàu tích cöïc cuûa Baûn Töôøng Trình. Nöõ Tu Mary Ann Walsh, nguyeân phuï traùch phoøng Baùo Chí cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, cho raèng Baûn Phuùc Trình ñaõ phaùt ñoäng moät thôøi kyø hoøa giaûi.
Nöõ tu Marie Bernadette Thompson, moät phoái trí vieân cuûa Hoäi Ñoàng Caùc Beà Treân Caû Cuûa Caùc Hoäi Doøng Nöõ (Conference of Major Superiors of Women Religious), bao goàm khoaûng 20% nöõ tu Hoa Kyø, cho raèng baø tìm thaáy trong Baûn Töôøng Trình "moät tinh thaàn hôïp nhaát vaø hôïp ñoaøn thöïc söï... Noùi chung, baûn töôøng trình naøy raát aám loøng vaø höõu ích ñoái vôùi caùc hoäi doøng".
Meï Agnes Mary Donovan, chuû tòch cuûa CMSWR, cho raèng Baûn Töôøng Trình naøy cho thaáy caùc ñieàu caùc nöõ tu muoán noùi ñaõ thaáu tai Ñöùc Thaùnh Cha.
Nhieàu nöõ tu ñoàng yù vôùi gôïi yù cho raèng phaûi laøm sao ñeå ngöôøi ñôøi nhaän ra caùc nöõ tu laø nhöõng ngöôøi taän hieán qua y phuïc beà ngoaøi. Nöõ Tu Thompson cho raèng: phaàn lôùn ñöùc tin Coâng Giaùo ñöôïc phaùt bieåu ra ngoaøi qua ngheä thuaät thaùnh, qua caùc daáu hieäu thaùnh trong phuïng vuï, vaø y phuïc laø moät trong caùc daáu hieäu deã nhaän naøy, chöùng toû caùc nöõ tu laø ngöôøi ñaõ ñöôïc ñeå rieâng ra thaùnh hieán cho Chuùa.
Tuy nhieân, Nöõ Tu Campbell caûm thaáy ñöôïc khích leä khi Baûn Töôøng Trình thöøa nhaän raèng vì thöøa taùc vuï cuûa mình, moät soá nöõ tu ñaõ phaûi toå chöùc coäng ñoaøn cuûa mình "moät caùch khoâng chính thoáng" nhö caùc nöõ tu coù theå soáng moät mình ôû beân ngoaøi coäng ñoaøn chaúng haïn.
Ñieàu ñaùng chuù yù laø gioïng ñieäu cuûa Baûn Töôøng trình ñaõ ñaùnh tan baàu khí caêng thaúng tröôùc ñaây giöõa moät soá caùc doøng nöõ cuûa Hoa Kyø vaø Toøa Thaùnh. Trong cuoäc hoïp baùo cuûa Thaùnh Boä caùc Doøng Tu, Nöõ Tu Sharon Holland, ngöôøi ñöùng ñaàu LCWR, thöøa nhaän raèng thoaït ñaàu, cuoäc thanh tra cuûa Toøa Thaùnh bò nhieàu ngöôøi nghi ngaïi vaø ngôø vöïc, nhaát laø caùc nöõ tu coù tuoåi vì "caûm thaáy raèng troïn cuoäc ñôøi cuûa hoï ñaõ bò cho laø thieáu soùt". Nay keát quaû cho thaáy Toøa Thaùnh ñaõ laéng nghe caùc nöõ tu.
Baø baûo: "trong baûn töôøng trình naøy, gioïng ñieäu raát khích leä vaø thöïc tieãn. Caùc thaùch thöùc thì ai cuõng hieåu, nhöng ñaây khoâng coøn laø moät vaên kieän ñoå loãi hay bao goàm caùc giaûi phaùp ngaây ngoâ nöõa. Ñoïc baûn vaên, ai naáy caûm thaáy ñöôïc ñaùnh giaù cao vaø ñöôïc tin töôûng".
Haàu heát caùc nöõ tu cho raèng coù ñöôïc ñieàu treân hieån nhieân laø nhôø Ñöùc Phanxicoâ. Nöõ Tu Holland noùi raèng "Toâi hoaøn toaøn daønh cho ngaøi taát caû nhöõng coâng lao naøy. Toâi khoâng bieát phaûi löôïng giaù ra sao taát caû nhöõng aûnh höôûng cuûa ngaøi trong vieäc naøy, nhöng ngaøi quaû laø moät khích leä vaø hy voïng lôùn lao cho chuùng toâi".
Nöõ tu Campbell cuõng ñoàng yù nhö vaäy. Baø baûo: "khi coù söï thay ñoåi laõnh ñaïo, laø coù söï khaùc bieät saâu xa".
Nöõ tu Gallahue thì tin raèng vieäc laøm cuûa caùc nöõ tu Hoa Kyø ñoái vôùi ngöôøi ngheøo ñaõ laøm Ñöùc Phanxicoâ xuùc ñoäng vaø cuoái cuøng, ngaøi ñaõ giuùp leân khuoân Baûn Töôøng Trình, khieán noù coù gioïng ñieäu hoøa dòu.
John Allen thì cho raèng Baûn Töôøng Trình naøy laø caønh oâliu ñoái vôùi caùc nöõ tu Hoa Kyø. Thöïc vaäy, cuoäc ñieàu tra chöa töøng coù vaø töøng gaây nhieàu tranh caõi moïi coäng ñoaøn nöõ tu taïi nöôùc naøy ñaõ baét ñaàu vôùi lôøi chæ trích cho raèng caùc nöõ tu naøy coù "naõo traïng theá tuïc", nhöng ñaõ keát thuùc vôùi moät Baûn Töôøng Trình ñaày khen ngôïi, khoâng ñöa ra baát cöù bieän phaùp kyû luaät hay cô cheá kieåm soaùt môùi naøo.
Baûn Töôøng Trình vieát raèng: "Ngay töø nhöõng ngaøy ñaàu cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo [taïi Hoa Kyø], caùc nöõ tu ñaõ can ñaûm ñöùng ôû tuyeán ñaàu... chaêm soùc ñaày vò tha caùc nhu caàu thieâng lieâng, tinh thaàn, giaùo duïc, theå lyù vaø xaõ hoäi cuûa khoâng bieát bao nhieâu ngöôøi".
Caùch rieâng, Baûn Töôøng Trình noùi raèng caùc nöõ tu Hoa Kyø ñaëc bieät coù khaû naêng "cuøng vôùi Ñöùc Phanxicoâ nhaán maïnh raèng 'khoâng ai trong chuùng ta ñöôïc nghó raèng mình ñöôïc mieãn chuaån khoûi quan taâm tôùi ngöôøi ngheøo vaø coâng bình xaõ hoäi'".
Taøi lieäu naøy bieåu loä "loøng bieát ôn saâu xa cuûa Toøa Thaùnh vaø cuûa Giaùo Hoäi taïi Hoa Kyø ñoái vôùi vieäc phuïc vuï taän tuïy vaø vò tha cuûa caùc nöõ tu trong moïi phaïm vi chuû yeáu cuûa ñôøi soáng Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi".
Töôûng cuõng neân nhaéc laïi: naêm 2009, Thaùnh Boä Doøng Tu cho bieát lyù do ñöùng ñaøng sau cuoäc ñieàu tra caùc doøng nöõ Hoa Kyø: "moät naõo traïng duy tuïc ñaõ vaø ñang lan roäng trong caùc gia ñình nöõ tu naøy, thaäm chí coøn laø tinh thaàn 'duy nöõ' nöõa". Chính ngoân ngöõ naøy ñaõ khieán coù nhöõng ñoäng thaùi cöùng raén töø Roâma nhaèm ñöa caùc nöõ tu naøy trôû laïi haøng nguõ.
Nhöng keát cuïc, cuoäc ñieàu tra ñaõ trôû thaønh ñieàu maø moät quan saùt vieân Vatican coi gaàn nhö moät cuoäc toû tình (love fest). Taøi lieäu daøi 5,200 chöõ naøy ñaõ chaám döùt cuoäc ñieàu tra baét ñaàu töø naêm 2008.
Ñieàu ñaùng löu yù laø nhöõng haïn töø nhö "khuûng hoaûng", "baát ñoàng", "tín lyù", vaø "phaåm traät" khoâng xuaát hieän trong taøi lieäu naøy. Tuy nhieân haïn töø "vaâng lôøi" thì coù, nhöng laø vaâng lôøi Chuùa Gieâsu Kitoâ, chöù khoâng haún vaâng lôøi cô caáu quyeàn löïc cuûa Giaùo Hoäi.
Haïn töø ñoái thoaïi ñaõ ñöôïc nhaán maïnh. Baûn Töôøng Trình vieát: "Chuùng toâi duøng cô hoäi naøy môøi goïi moïi vieän tu trì chaáp nhaän yù muoán cuûa chuùng toâi saün saøng daán thaân vaøo cuoäc ñoái thoaïi toân troïng vaø coù hieäu quaû vôùi hoï".
Khôûi ñaàu cuoäc ñieàu tra, moät soá coäng ñoaøn nöõ tu Hoa Kyø tuyeân boá seõ khoâng hôïp taùc. Moät soá coäng ñoaøn coøn ñe doa seõ qua maët giaùo luaät (non-canonical) ñeå toå chöùc theo daân luaät. Tuy nhieân, ñaàu naêm 2011, coù söï thay ñoåi laõnh ñaïo ôû Thaùnh Boä Doøng Tu vôùi Ñöùc Hoàng Y Joaõo Braùz de Aviz, ngöôøi Ba Taây vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Joseph Tobin cuûa Hoa Kyø ñieàu khieån; caû hai vò toû yù muoán hoaø giaûi vôùi caùc nöõ tu (Ñöùc Cha Tobin, sau ñoù, ñöôïc cöû laøm Toång Giaùm Muïc Indianapolis). Nhôø theá moät phaàn maø coù keát quaû nhö ngaøy nay.
Vuõ Van An