Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
vaø söùc maïnh cuûa moät voøng tay oâm
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø söùc maïnh cuûa moät voøng tay oâm.
Phoûng vaán Linh Muïc Antonio Spadaro, giaùm ñoác nguyeät san "Vaên minh coâng giaùo".
Roma (RG 5-11-2014; Vat. 10-11-2014) - Ngaøy muøng 5 thaùng 11 naêm 2014 caùc nhaø saùch taïi Italia ñaõ baày baùn cuoán saùch töïa ñeà "Beân kia böùc töôøng. Ñoái thoaïi giöõa moät ngöôøi hoài giaùo, moät rabbi do thaùi vaø moät kitoâ höõu". Cuoán saùch taäp trung treân caùc buoåi noùi chuyeän cuûa cha Antonio Spadaro, tieán só Omar Abboud vaø Rabbi Abraham Skorka, laø hai nhaân vaät ñaõ oâm hoân Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tröôùc böùc töôøng khoùc taïi Gieârusalem, khi Ñöùc Thaùnh Cha ñeán caàu nguyeän taïi ñaây trong chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa caùc ngaøy töø 24 ñeán 26 thaùng 5 naêm 2014. Hình aûnh ñoù ñaõ trôû thaønh hình aûnh bieåu töôïng trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Phanxicoâ.
Noù laïi caøng laø moät bieåu töôïng maïnh meõ hôn nöõa trong boái caûnh chính trò xaõ hoäi vaø toân giaùo caêng thaúng taïi Gieârusalem trong caùc ngaøy qua. Lyù do laø vì caùc tranh chaáp giöõa ngöôøi Israel vaø ngöôøi Palestine lieân quan tôùi saân Ñeàn Thôø Gieârusalem, nôi coù ñeàn thôø hoài giaùo thuoäc quyeàn kieåm soaùt cuûa ngöôøi Palestine xaây treân neàn Ñeàn Thôø do thaùi xöa kia, nhöng giôø ñaây nhieàu ngöôøi Do thaùi muoán taùi chieám ñeå taùi thieát Ñeàn Thaùnh cuûa hoï.
Hai nhoùm Hamas vaø Jihad Islamica ñaõ keâu goïi ngöôøi Palestin oà aït xuoáng ñöôøng bieåu tình taïi Gaza, Gieârusalem vaø vuøng Cisgiordania, ñeå baày toû lieân ñôùi vôùi ñeàn thôø El Aqsa, choáng laïi chuû tröông do thaùi hoùa thaønh Gieârusalem. Ngoaøi ra coøn coù söï kieän chính quyeàn Israel lieân tuïc ñöa ra caùc quyeát ñònh haïn cheá soá tín höõu hoài leân caàu nguyeän treân ñeàn thôø El Aqsa. Sheikh Azzam Al-Khatib, quaûn ñoác ñeàn thôø El Aqsa, cho bieát caûnh saùt Do thaùi ñaõ caám caùc coâng daân Palesstin döôùi 35 tuoåi ñeán caàu nguyeän taïi ñaây. Ñeàn thôø hoài giaùo El Aqsa thuoäc quyeàn kieåm soaùt cuûa chính quyeàn Giordania, vaø ngaøy muøng 6 thaùng 11 naêm 2014 nhaø nöôùc Amman ñaõ trieäu hoài ñaïi söû cuûa mình ñeå phaûn ñoái caùc ñöôøng loái chính trò cuûa chính quyeàn Israel. Trong caùc tuaàn qua caûnh saùt ñaõ hoä toáng nhieàu nhoùm tín höõu do thaùi quùa khích vaøo caàu nguyeän trong khu vöïc saân ñeàn thôø. Vaø ñaõ xaûy ra caùc vuï ñuïng ñoä vôùi caùc ngöôøi Palestin bieåu tình vaø caùc vuï taán coâng chính ñeàn thôø El Aqsa. Trong cuoäc ñieän ñaøm vôùi vua Abdallah cuûa Giordania thuû töôùng Netanyahu keå raèng ñaõ coù 150 tín höõu do thaùi cöïc ñoan tuï taäp nhau trong thaønh coå Gieârusalem ñeå tieán leân khu vöïc saân ñeàn thôø.
Chính trong boái caûnh caêng thaúng naøy, söï xuaát hieän cuûa cuoán saùch "Beân kia böùc töôøng. Ñoái thoaïi giöõa moät ngöôøi hoài giaùo, moät rabbi do thaùi vaø moät kitoâ höõu" raát coù yù nghóa. Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Cha Antonio Spadaro, giaùm ñoác nguyeät san "Vaên minh coâng giaùo" veà cuoán saùch naøy.
OÂng Omar Abboud laø ngöôøi coù thaân phuï goác Libaêng, thaân maãu goác Siria. OÂng baø noäi cuûa oâng ñaõ di cö sang Argentina hoài thaäp nieân 1930 ñeå tìm caùc ñieàu kieän soáng toát ñeïp hôn. OÂng noäi oâng ñaõ thaønh laäp nhaø in El Nilo vaø ñaõ xuaát baûn baûn dòch Kinh Coran ñaàu tieân ra tieáng Taây Ban Nha, ñöôïc dòch tröïc tieáp töø tieáng A Raäp. OÂng daäy tieáng Phaùp, nhöng cuõng raønh tieáng Anh, tieáng YÙ vaø bieát moät chuùt tieáng Ñöùc vaø tieáng Nga. Ngaøy nay Argentina coù khoaûng 500 ngaøn ngöôøi hoài, nhöng coù hôn 1 trieäu ngöôøi Argentina goác vuøng Trung Ñoâng. Taïi Flores vaø Buenos Aires caùc tín höõu Melkít, Hoài giaùo, Do thaùi vaø Coâng giaùo quen soáng hoøa bình vôùi nhau vaø toân troïng nhau. OÂng Omar Abboud ñaõ soáng kinh nghieäm naøy cuøng vôùi Ñöùc Bergoglio töø möôøi naêm nay vaø vaãn tieáp tuïc ñoàng haønh vôùi ngöôøi baïn ñaõ trôû thaønh Giaùo Hoaøng.
Rabbi Abraham Skorka naêm nay 64 tuoåi laø chuyeân vieân sinh vaät lyù hoïc. oâng laø rabbi cuûa coäng ñoaøn do thaùi Buenos Aires, giaùm ñoác Tröôøng rabbi Myõ chaâu Latinh, kieâm giaùo sö Thaùnh Kinh vaø neàn Vaên chöông rabbi cuûa tröôøng, vaø laø giaùo sö danh döï veà Luaät do thaùi taïi ñaïi hoïc el Salvador, Buenos Aires. Rabbi cuõng laø taùc giaû nhieàu saùch vaø ñaõ cuøng Ñöùc Bergoglio ñoái thoaïi veà nhieàu ñeà taøi nhö: Thieân Chuùa, khuynh höôùng hoài giaùo quùa khích, ngöôøi voâ thaàn, caùi cheát, cuoäc dieät chuûng Do thaùi, ñoàng tính luyeán aùi, cheá ñoä tö baûn. OÂng ñaõ nhaän ñöôïc nhieàu giaûi thöôûng vaø naêm 2010 ñaõ ñöôïc ñaïi hoïc coâng giaùo Buenos Aires trao taëng vaên baèng tieán só danh döï.
Hoûi: Thöa cha Spadaro, cuoán saùch naøy naûy sinh töø ñaâu?
Ñaùp: Noù naûy sinh töø söï thu huùt cuûa moät voøng tay oâm hoân, voøng tay oâm hoân ñöôïc trao cho nhau tröôùc Böùc Töôøng Khoùc giöõa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, moät tín höõu do thaùi laø Rabbi Abraham Skorka vaø moät thuû ]aõnh Hoài giaùo laø oâng Omar Abboud. Voøng tay oâm hoân ñoù, söùc maïnh cuûa noù ñaõ thaønh coâng trong vieäc choïc thuûng böùc töôøng, moät böùc töôøng maø chuùng ta coù theå noùi laø chia reõ. Khi chuùng ta nhaän thöùc ñöôïc söùc manh cuûa tình baïn, chuùng ta caûm nhaän ñöôïc raèng taát caû caùc vuõ khí chính ñaùng cuûa ngoaïi giao vaø cuûa caùc trung gian luoân coù beân trong chuùng moät hình thöùc giaû hình. Traùi laïi, tình baïn thì khoâng: tình baïn ñôn sô vaø thaúng thaén. Vì theá toâi cho raèng voøng tay oâm hoân ñoù chæ cho chuùng ta moät con ñöôøng, moät con ñöôøng raát roõ raøng cuûa moät loä trình daøi, maø chuùng ta khoâng theå ñi moät mình.
Hoûi: Coù theå noùi raèng Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ laø moät vò Giaùo Hoaøng luoân luoân ñoàng haønh, nghóa laø luoân luoân böôùc ñi cuøng ngöôøi khaùc, vôùi nhöõng ai ngaøi gaëp gôõ, chính ngaøi tieán laïi gaàn ngöôøi khaùc, coù ñuùng theá khoâng thöa cha?
Ñaùp: Ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc laø moät loä trình, moät naêng ñoäng, tröôùc khi laø moät bieán coá. Vì theá toâi nghó raèng chuùng ta ñang ôû trong loä trình ñoàng haønh vaø vieäc cuøng nhau böôùc ñi ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khoâng chæ laø moät chieán thuaät hoaùn caûi, nhöng laø moät caùch thöùc soáng cuoäc soáng cuûa chuùng ta treân traùi ñaát naøy vaø ñeå laøm chöùng cho Tin Möøng.
Hoûi: Coù caùi gì ñaõ ñaùnh ñoäng cha trong caùc buoåi noùi chuyeän vôùi oâng Omar Abboud vaø rabbi Abraham Skorka, laø hai ngöôøi baïn laâu naêm cuûa Ñöùc thaùnh Cha Phanxicoâ?
Ñaùp: Ñoù laø söï thaân thieát vaø söùc maïnh tình baïn maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ coù ñoái vôùi hai ngöôøi. Saùch cuõng keå laïi caùc chi tieát raát saâu xa, soáng ñoäng cuûa tình baïn aáy. Khi noùi chuyeän vôùi hai ngöôøi taïi Roma cuõng nhö taïi Buenos Aires, hai laàn vôùi caû hai vò toâi ñaõ coù theå taän maét troâng thaáy caùc nôi trong ñoù hoï soáng. Chaúng haïn nhö thö vieän cuûa oâng Omar Abboud, laø ngöôøi hoài giaùo, laïi coù nhieàu saùch thaàn hoïc kitoâ do chính Ñöùc Thaùnh Cha taëng cho oâng. Toâi ngaïc nhieân khi troâng thaáy caùc saùch ñoù trong thö vieän cuûa oâng, vaø toâi ñaõ hoûi oâng taïi sao vaø nhaän ra raèng Ñöùc Thaùnh Cha coù moái daây baèng höõu raát maïnh meõ vôùi oâng, vaø noù cuõng ñaõ trôû thaønh söï thoâng truyeàn kinh nghieäm cuûa söï khoân ngoan toân giaùo saâu xa vaø cuûa nieàm tin. Trong töông quan naøy coù theå tieáp nhaän söï khoân ngoan cuûa ngöôøi khaùc, khi nhìn vaøo yù nghóa saâu xa, nghóa laø vöôït quùa caùc haøng raøo vaø caùc ngaên caùch. Ñaây laø moät chöùng taù soáng ñoäng giuùp chuùng ta hieåu Ñöùc Thaùnh Cha hôn, nhìn töø moät vieãn töôïng do thaùi vaø töø moät vieãn töôïng hoài giaùo.
Hoûi: Thöa cha, ôû ngoaøi bìa cuoán saùch coù vieát moät caâu ñaõ coù trong lòch söû cuûa thaùnh Phanxicoâ: "Xaây döïng hoøa bình khoù, nhöng soáng maø khoâng coù hoøa bình laø moät khoå ñau böùt röùt". Noùi cho cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha chæ cho thaáy con ñöôøng ñôn sô nhaát, nhöng coù leõ laø con ñöôøng thöïc söï laø giaûi phaùp cho hoøa bình, nghóa laø con ñöôøng cuûa söï ñoái thoaò vaø tình baïn, coù phaûi theá khoâng?
Ñaùp: Hoøa bình raát khoù maø ñaït ñöôïc, tuy nhieân ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha khoâng theå ñaït ñöôïc baèng caùch ngoài vaøo moät baøn vaø thaûo luaän caùc yù töôûng tröøu töôïng. Quan nieäm cuûa ngaøi veà ñoái thoaïi laø moät quan nieäm raát cuï theå. Ñeå ñoái thoaïi caàn phaûi cuøng nhau laøm moät caùi gì ñoù. Caàn phaûi cuøng nhau xaây döïng moät caùi gì ñoù. Ñaây laø moät chuùt baøi hoïc ñeán vôùi chuùng ta töø kinh nghieäm cuûa ngaøi beân Argentina, noùi cho cuøng laø moät quoác gia ñaõ ñöôïc xaây döïng treân söï di cö, vaø vì theá treân söï hôïp löu cuûa caùc truyeàn thoáng toân giaùo raát khaùc nhau. Kinh nghieäm cuûa caùc ngöôøi naøy ñoù laø hoï khoâng ñi dieãn thuyeát, hay coù caùc cuoäc ñoái thoaïi tröøu töôïng, caùc cuoäc hoäi luaän baøn troøn, nhöng laø ñaõ cuøng nhau xaây döïng moät caùi gì ñoù, moät maûnh xaõ hoäi, vaø ñaõ cuøng nhau suy tö veà caùi cuøng nhau laøm vieäc ñoù, roài hoï ñaõ thaønh coâng ñeà nghò vôùi chuùng ta moät moâ thöùc ñoái thoaïi vaø moät con ñöôøng cho hoøa bình.
(RG 5-11-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)