Cha Etcharren, nguyeân beà treân toång quyeàn

Hoäi Thöøa Sai Haûi Ngoaïi Paris

keå veà 60 naêm ñôøi soáng ñöùc tin

cuûa giaùo hoäi Coâng Giaùo Vieät nam

Cha Etcharren, nguyeân beà treân toång quyeàn Hoäi Thöøa Sai Haûi Ngoaïi Paris keå veà 60 naêm ñôøi soáng ñöùc tin cuûa giaùo hoäi Coâng Giaùo Vieät nam.

Paris (VietCatholic News 12-10-2014) - Thöù baûy ngaøy 04 thaùng 10 naêm 2014, taïi nhaø Thöøa Sai Haûi Ngoaïi Paris, Vietnam Esperance (Vieät nam Hy voïng), moät hoäi qui tuï nhieàu giaùo höõu Phaùp, ñaõ toå chöùc leã kyû nieäm 20 naêm thaønh laäp vaø sinh hoaït trong chieàu höôùng phuïc vuï vaø giuùp ñôõ Giaùo Hoäi Vieät Nam. Nhaân dòp naøy, hoäi ñaõ môøi cha Etcharren, nguyeân beà treân toång quyeàn Hoäi Thöøa Sai Haûi Ngoaïi Paris 1998-2010, noùi chuyeän veà Giaùo Hoäi Vieät Nam. Ngöôøi daãn chöông trình ñaõ giôùi thieäu cha Etcharren laø moät linh muïc raát gaén boù vôùi Giaùo Hoäi Vieät Nam. Ngaøi ñaõ soáng vaø laøm vieäc ôû Vieät Nam raát laâu, ngaøi noùi tieáng Vieät raát löu loaùt vaø am hieåu tình hình Giaùo Hoäi Vieät Nam.

Quaû thöïc, cha Etcharren laø moät linh muïc thöøa sai haûi ngoaïi Paris raát yeâu thöông vaø am hieåu tinh töôøng Giaùo Hoäi Vieät Nam. Vaên khoá veà tieåu söû caùc cha thöøa sai soá 4061 ghi veà cha Etcharren vôùi nhöõng söï kieän chính yeáu sau ñaây:

Cha Gioan Baotixita Etcharren sinh ngaøy 15.04.1932 taïi Irouleùguy Pyreùneùes-Atlantiques, thuï phong linh muïc ngaøy 02.02.1958 taïi Chuûng Vieän Thöøa Sai Haûi Ngoaïi Paris vaø ngaøy 22.04.1958, leân ñöôøng laõnh söù meänh truyeàn giaùo taïi Hueá. Khôûi ñaàu, ngaøi hoïc tieáng vieät taïi Banam, nöôùc Cao Mieân; roài naêm 1959 ñöôïc boå nhieäm laøm cha phoù Giaùo xöù Lavang; Naêm 1960 ñöôïc trao traùch nhieäm ñi laøm muïc vuï taïi Mai Xaù.

Töø 1961 ñeán 1966 ngaøi laøm giaùo sö taïi Hueá, ñaàu tieân ôû Tröôøng Thieân Höïu vaø Tieåu Chuûng Vieän Ñòa Phaän Hueá. Sau ñoù ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm cha sôû xöù Ñoâng Haø, kieâm haït vó tuyeán XVII. Muøa heø ñoû löûa 1972, ngaøi ñöa caùc gia ñình chaïy loaïn di taûn ñeán traïi Hoøa Khaùnh, gaàn Ñaø Naüng, roài naêm 1973, daãn hoï vaøo ñònh cö laäp nghieäp trong tænh Bình Tuy.

Naêm 1974 ñöôïc baàu laøm beà treân vuøng; nhöng naêm sau, 1975, coäng saûn chieám ñoaït chính quyeàn Vieät Nam Coäng Hoøa, ngaøi bò baét buoäc phaûi rôøi boû Vieät Nam.

Veà Phaùp, töø 1976 ñeán 1983, cha Etcharren ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp môøi giuùp ñôõ UÛy Ban Muïc Vuï Ngoaïi Kieàu lo cho ngöôøi tî naïn Ñoâng Döông Vieät, Mieân, Laøo. Roài töø 1983 ñeán 1986, ngaøi laøm vieäc trong Ban Muïc Vuï Maisons-Alfort vaø ñöôïc trao traùch nhieäm Sôû Tuyeân UÙy ngöôøi Vieät Nam.

Sau ñoù, Ngaøi ñöôïc baàu laøm Phuï taù Beà treân Toång quyeàn, roài töø 1992 laøm Ñaïi Dieän Toång quyeàn, vaø naêm 1998 laøm Beà treân Toång Quyeàn Hoäi Thöøa sai Haûi ngoaïi Paris. Naêm 2004 ngaøi ñöôïc taùi baàu laøm Beà Treân Toång Quyeàn Hoäi Thöøa Sai Haûi Ngoaïi Paris ñeán naêm 2010. Trong suoát thôøi gian 24 naêm, 1986-2010, tham döï vieäc ñieàu haønh Hoäi Thöøa Sai Haûi Ngoaïi Paris naøy, qua nhöõng quyeát ñònh ñaõ laáy, cha Etcharren ñaõ toû ra ñaëc bieät thöông meán vaø taän tình giuùp ñôõ Giaùo Hoäi Vieät Nam trong vieäc ñaøo taïo haøng giaùo só linh muïc Vieät Nam.

Chuùng ta coù theå ghi theâm boán vieäc khaùc vaøo tieåu söû cha Etcharren. Töø naêm 1975, daãu chính phuû xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam ñaõ boù buoäc ngaøi vaø caùc linh muïc ngoaïi quoác khaùc phaûi rôøi boû Vieät Nam, cha Etcharren thöïc teá ñaõ coù nhieàu dòp ñöôïc pheùp gheù thaêm Vieät Nam, trong nhöõng naêm 1994 ñeán 1999. Ngoaøi ra, cha Etcharren coøn laø ngöôøi ñaõ naâng ñôõ vaø hoã trôï vieäc caùc giaùo daân Phaùp muoán thaønh laäp hoäi Vietnam Esperance (Vieät nam Hy voïng) vaøo naêm 1994 ñeå phuïc vuï vaø giuùp ñôõ Giaùo Hoäi Vieät nam. Theâm nöõa, trong baàu khí haân hoan cuûa Naêm Thaùnh 2010 cuûa Giaùo hoäi Vieät Nam, kyû nieâm 50 naêm thaønh laäp Haøng Giaùo phaåm Vieät Nam, 350 naêm thaønh laäp hai Giaùo phaän ñaàu tieân ôû Vieät Nam vaø nhaân leã gioã laàn thöù 55 ngaøy maát cuûa Cha Cadieøre, UÛy Ban Vaên hoùa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam vaø Toøa Toång Giaùm Muïc Hueá, vôùi söï coäng taùc cuûa Caâu Laïc Boä Phaoloâ Nguyeãn vaên Bình, ñaõ toå chöùc moät cuoäc Hoäi thaûo veà "Thaân Theá Vaø Söï Nghieäp Linh Muïc Leopold-Michel Cadieøre, 1869-1955, töø ngaøy 7 ñeán ngaøy 09.09.2010, taïi Trung Taâm Muïc Vuï Toång Giaùo Phaän Hueá. Cha Etcharren ñaõ ñöôïc môøi tham döï vaø thuyeát trình veà ñeà taøi "L. Cadieøre, hình aûnh moät thöøa sai vaø lôøi khuyeân cho theá heä thöøa sai treû". Sau cuøng, sau cuoäc hoäi thaûo naøy, hai Ñöùc Cha Toång Giaùo Phaän Hueá laø Ñöùc Cha Nguyeãn Nhö Theå vaø Ñöùc Cha Leâ Vaên Hoàng ñaõ môøi cha Etcharren nghæ höu taïi Hueá vaø chính phuû Vieät Nam ñaõ cho pheùp cha cö truù taïm taïi Vieät Nam; nhôø ñoù, cha Etcharren ñaõ vui möøng soáng söï hieän dieän huynh ñeä trong Giaùo Hoäi Vieät Nam töø 5 naêm nay, 2010-2014.

27 naêm laøm muïc vuï vôùi ngöôøi Vieät Nam: 17 naêm, töø 1958 ñeán 1975, ôû Hueá, Vieät Nam, vaø 10 naêm, töø 1976 ñeán 1986, ôû Paris, Phaùp. 24 naêm, töø 1986 ñeán 2010, giuùp ñôõ ñaøo taïo haøng giaùo só linh muïc Vieät Nam. 5 naêm höu trí hieän dieän huynh ñeä taïi Vieät nam. Vò chi cha Etcharren ñaõ soáng vaø laøm vieäc taát caû 56 naêm vôùi vaø cho Giaùo Hoäi Vieät Nam. Cha Etcharren dö ñuû kinh nghieäm vaø hieåu bieát ñeå noùi chuyeän veà Giaùo Hoäi Vieät nam.

Caùch ñaây khoaûng moät thaùng, khi nhaän ñöôïc baùo "Mission eùtrangeøre de Paris" (Thöøa Sai Haûi ngoaïi Paris), ñoïc ñöïôïc tin noùi veà "Cuoäc noùi chuyeän cuûa cha Etcharren", toâi muoán ñieän thoaïi xin ban toå chöùc cho bieát noäi dung chi tieát vaø neáu coù theå xin cho baûn vaên cuûa cuoäc noùi chuyeän naøy. Nhöng roài laïi thoâi, vì qua nhöõng laàn gaëp gôõ ngaøi, toâi bieát raèng cha Etcharen seõ chæ noùi veà ñôøi soáng cuûa Giaùo Hoäi Vieät nam, noùi veà nhöõng gì ngaøi ñaõ soáng, noùi ñeán nhöõng gì ngaøi ñaõ nghe vaø ñaõ thaáy, noùi moät caùch töï nhieân, chaân thaønh vaø chaân thaät.

Toâi ñaõ khoâng laàm. Trong hoäi ñöôøng Francois Pallu, coù khoaûng gaàn 200 thính giaû; Vieät coù, Phaùp coù, maø ñaïi ña soá laø Phaùp; treû coù, giaø coù, trung nieân coù; giaùo só linh muïc coù, tu só coù, giaùo daân coù, maø ñaïi ña soá laø giaùo daân. Hoï ñaõ an toïa töø laâu, ñang chôø cha Etcharren.

Voùc daùng to lôùn, chónh chaïc, cha Etcharren tieán vaøo hoäi ñöôøng. Moät traøng phaùo tay boäc phaùt vang leân chaøo ñoùn cha. Maáy phuùt im laëng. Vaøi lôøi giôùi thieäu. Cha Etcharren noùi chuyeän, hay ñuùng hôn laø keå chuyeän veà Giaùo Hoäi Vieät Nam. Keå chuyeän nhö moät ngöôøi baïn noùi chuyeän vôùi nhöõng ngöôøi baïn khaùc, nhö moät ngöôøi anh em noùi vôùi nhöõng ngöôøi anh em khaùc. Buoåi noùi chuyeän noùi leân caùch soáng, caùch "hieän dieän huynh ñeä" cuûa cha trong cuoäc soáng haèng ngaøy. Cha Etcharren laø moät trong nhöõng vaên khoá soáng ñoäng, tích tröõ, baûo trì vaø trao truyeàn, phoå bieán veà ñôøi soáng, sinh hoaït, toå chöùc cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam.

Sau khi ñaõ nghe ngaøi keå chuyeän vaø traû lôøi caùc caâu hoûi, ngöôøi ta thaáy cuoäc noùi chuyeän raát ñôn sô, raát soáng ñoäng, nhöng cuõng raát roõ raøng khuùc chieát. Noù xoay quanh 60 naêm ñôøi soáng ñöùc tin cuûa Giaùo Hoäi Vieät nam qua hai giai ñoaïn: 1954-1985 bao caáp khoán cöïc vaø 1985-2014 ñoåi môùi hy voïng. Ñaáy laø caûm nhaän cuûa toâi.

Giaùo Hoäi Vieät Nam ñaõ traûi qua nhöõng ngaøy khoán cöïc. Ñoù laø thôøi gian khoán cöïc cuûa Giaùo Hoäi Mieàn Baéc, 1954-1975. Ñoù cuõng laø thôøi gian khoán cöïc cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi Vieät Nam, 1975-1985. Ngöôøi ta khoâng theå hieåu ñöôïc Giaùo Hoäi Vieät Nam, neáu khoâng thaáy ñöôïc nhöõng khoán cöïc maø Giaùo Hoäi naøy ñaõ phaûi chòu ñöïng trong thôøi gian naøy.

10 giaùo phaän mieàn Baéc ñaõ chòu ñöïng nhieàu khoán cöïc trong 21 naêm, töø 1954 ñeán 1975. Khoán cöïc thöù nhaát laø maát hôn 600,000 giaùo daân boû xöù di cö vaøo Nam, maát ñi 3/4 haøng giaùo só, maát ñi haàu heát caùc nam nöõ tu só. Khoán cöïc thöù hai laø ngöôøi Coâng Giaùo ôû mieàn Baéc trôû thaønh moät thieåu soá raát nhoû nhoi, phaûi chòu ñöïng nhieàu phieàn nhieãu, nhieàu khoán cöïc, bò nghi kî vaø kyø thò, bò töôùc ñoaït moïi cô sôû giaùo duïc vaø xaõ hoäi, bò ngöôïc ñaõi, bò toá caùo, bò caám caûn, haønh haï, tuø toäi. Khoán cöïc thöù ba laø naïn thieáu vaø khan hieám giaùo só. Vaø leû teû moät soá giaùo só coøn laïi khoâng ñöôïc haønh xöû chöùc phaän giaùo só cuûa mình.

Vaøo nhöõng naêm 90, cha Etcharren ñaõ coù dòp may ñöôïc ñeán thaêm moät soá giaùo phaän mieàn Baéc, ñöôïc taän maét nhìn thaáy söï thieáu thoán vaø tuùng cöïc, nhöng ñoàng thôøi cuõng chöùng kieán söï can ñaûm vaø haõnh dieän soáng ñöùc tin cuûa caùc giaùo höõu ôû ñoù.

Naêm 1954, ôû Laïng Sôn, 38 ngaøn giaùo daân di cö vaøo Nam cuøng vôùi 47 linh muïc, haàu heát tu só, vaø toaøn boä chuûng vieän. Giaùo phaän chæ coøn laïi 30 ngaøn giaùo daân vôùi 14 linh muïc, trong soá aáy 12 vò ñaõ giaø. Nhieàu xöù hoï trôû thaønh hoang vaéng, löông daân ñeán chieám nhaø cöûa giaùo daân boû laïi vaø ñoâi khi caû nhaø thôø. Nhöõng naêm 1990, chæ coøn 1 giaùm muïc, moät linh muïc giaø treân 90 tuoåi vaø moät nöõ tu giaø treân 100 tuoåi.

Naêm 1954, ôû Baéc Ninh, 47 linh muïc, taát caû chuûng sinh vaø gaàn 40,000 ngöôøi Coâng Giaùo di cö vaøo Mieàn Nam. Giaùo phaän chæ coøn laïi 14 linh muïc giaø, 12 thaày giaûng, 11 nöõ tu Doøng Ña-minh vaø khoaûng 30,000 tín höõu Coâng Giaùo. Khoâng coù caùc linh muïc môùi, caùc linh muïc lôùn tuoåi daàn daàn qua ñôøi. Ñeán naêm 1994, môùi coù hai linh muïc ñöôïc phong chöùc. Trong thôøi gian naøy, soá linh muïc trong giaùo phaän bò thieáu huït traàm troïng, coù nhöõng luùc caû giaùo phaän, Ñöùc Cha Tuïng chæ coù 2 linh muïc. Trong suoát thôøi kì khoù khaên vaø thieáu vaéng linh muïc naøy, toøa giaùm muïc ñöông nhieân trôû thaønh ngoâi nhaø chung cho toaøn theå giaùo phaän, nhaát laø vaøo caùc dòp leã troïng vaø muøa chay coù ñeán haøng nghìn ngöôøi ñeán tham döï thaùnh leã vaø laõnh nhaát caùc bí tích moãi ngaøy. Nhöng cuõng laø thôøi gian maø nhieàu giaùo daân, nhaát laø caùc baø, caùc chò, ñaõ ñöùng ra daûm nhieäm coâng vieäc muïc vuï, ñaëc bieät laø vieäc daäy giaùo lyù cho treû em.

ÔÛ Haûi Phoøng, naêm 1954, Ñöùc Cha Tröông Cao Ñaïi di cö vaøo mieàn Nam cuøng vôùi 65,000 giaùo daân vaø gaàn 80 Linh muïc, cuøng vôùi toaøn boä chuûng sinh vaø caùc dì phöôùc. Naêm 1956, Ñöùc Cha Pheâ-roâ Maria Khuaát Vaên Taïo ñöôïc taán phong Giaùm muïc vaø ñöôïc boå nhieäm coi soùc Giaùo phaän Haûi Phoøng. Trong suoát thôøi gian 21 naêm cai quaûn Giaùo phaän, ngaøi ñaõ phaûi traûi qua nhieàu thöû thaùch khoù khaên veà moïi maët. Coù nhöõng luùc caû ñòa phaän chæ coù 6 linh muïc.

Nhöng töø 1985, söï ñoåi môùi ñaõ ñöa laïi moät nieàm hy voïng cho Giaùo Hoäi Vieät Nam. Nhöõng caám caûn, khoù khaên ñaõ giaûm bôùt. Nhieàu sinh hoaït ñang daàn daø trôû laïi.

Caùc Giaùm muïc ñaõ coù theå gaëp nhau. Naêm 1980 Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaõ ñöôïc taùi sinh hoaït trôû laïi vaø treân toaøn quoác. Taát caû caùc giaùm muïc Nam Baéc ñaõ hoïp Ñaïi Hoäi taïi Haø Noäi. Hôn 30 vò ñaõ veà tham döï. Moät quy cheà Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaõ ñöôïc soaïn thaûo vaø moät thô chung ñaõ ñöôïc ban haønh, "Laáy muïc ñích xaây döïng Giaùo Hoäi maàu nhieäm - hieäp thoâng - truyeàn giaùo vaø phuïc vuï con ngöôøi trong xaõ hoäi laøm laøm ñieåm qui chieáu cho moïi sinh hoaït vaø quyeát ñònh".

Söï hieäp nhaát giöõa caùc giaùm muïc laø moät ñieåm son cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam. Söï noái keát giöõa Giaùo Hoäi Vieät Nam vaø Giaùo Hoäi hoaøn vuõ cuõng ñöôïc lieân heä vaø thaét chaët hôn. Naêm 1985, Ñöùc Hoàng Y Giuse Trònh Vaên Caên ñaõ quyeát ñònh xin phong thaùnh cho caùc Chaân Phuùc Töû Ñaïo Vieät Nam. Vaø naêm 1988, Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ chuû teá leã phong thaùnh cho 117 vò töû ñaïo Vieät Nam. Roài töø töø, caùc giaùm muïc Vieät Nam ñaõ coù theå tham döï nhöõng sinh hoaït cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ moät caùch deã daøng hôn.

Caùc giaùm muïc laøm vieäc chung vôùi nhau. Nhöõng quyeát ñònh vaø ñeà nghò ñeåu laø keát quaû cuûa suy nghó vaø laøm vieäc chung cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc. 17 UÛy ban Giaùm Muïc ñaõ ñöôïc thaønh laäp, goùp phaàn nuoâi döôõng söùc soáng vaø phaùt trieån söï sinh hoaït soáng ñaïo, hoïc ñaïo vaø truyeàn ñaïo, trong tinh thaàn gaén boù vôùi daân toäc vaø ñaát nöôùc. Nhieàu ñeà nghò ñoùng goùp xaây döïng quoác gia daân toäc ñaõ ñöôïc ñöa ra, nhö:

1- "Quan ñieåm cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät nam veà moät soá vaán ñeà trong hoaøn caûnh hieän nay" coâng boá ngaøy thöù baûy, 27-9-2008 veà 3 vaán ñeà: veà luaät ñaát ñai coøn nhieàu baát caäp neân söûa ñoåi cho hoaøn chænh, coâng taùc truyeàn thoâng phaûi toân troïng söï thaät khoâng ñöôïc coù nhöõng thoâng tin bò boùp meùo hoaëc caét xeùn, tình töông thaân töông aùi vaø söï haøi hoaø trong xaõ hoäi mong moïi ngöôøi haõy chaám döùt moïi hình thöùc baïo löïc, trong haønh ñoäng cuõng nhö trong ngoân töø.

2- "Baûn phuùc trình veà tình hình coâng lyù, hoøa bình vaø nhaân quyeàn trong xaõ hoäi Vieät Nam hieän nay" cuûa UÛy Ban Coâng Lyù Hoøa Bình thuoäc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät nam, coâng boá ngaøy 01.11.2012.

3- Thö Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät nam "Caùc giaùm muïc Coâng Giaùo Vieät Nam nhaän ñònh vaø goùp yù döï thaûo söûa ñoåi hieán phaùp naêm 1992 (söûa ñoåi naêm 2013)", coâng boá ngaøy 01.03.2013, vôùi 3 nhaän ñònh vaø goùp yù veà: quyeàn con ngöôøi, quyeàn laøm chuû cuûa nhaân daân, vaø thi haønh quyeàn bính chính trò.

4- Quan ñieåm cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät nam veà "Tình hình bieån Ñoâng", coâng boá ngaøy 09.05.2014, neâu leân boán quan ñieåm vaø keâu goïi: Giaùo Hoäi Coâng Giaùo luoân kieân trì laäp tröôøng xaây döïng hoøa bình vôùi ñöôøng loái ñoái thoaïi, Chính phuû Vieät Nam haõy coù laäp tröôøng kieân ñònh laáy ñaïo lyù truyeàn thoáng daân toäc vì daân vì nöôùc, ngöôøi Coâng Giaùo Vieät nam caàn bieåu loä troïn veïn loøng aùi quoác cuûa mình, vaø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät nam xin caùc giaùo phaän toå chöùc moät ngaøy caàu cho queâ höông.

Tieác raèng nhöõng quan ñieåm, phuùc trình, nhaän ñònh, goùp yù, keâu goïi naøy chöa ñöôïc caùc cô quan truyeàn thoâng phoå bieán, quaûng baù, phaân tích moät caùch ñuùng möùc.

Vieäc ñaøo taïo linh muïc daàn daø ñöôïc phuïc hoài vaø toå chöùc laïi, sau nhieàu naêm bò ñoùng cöûa. Naêm 1986, Chính quyeàn ñaõ chính thöùc cho môû cuûa laïi moät soá ñaïi chuûng vieän trong caû nöôùc. Naêm 1987, Ñaïi chuûng vieän Haø Noäi vaø Ñaïi Chuûng Vieän Saøi Goøn baét ñaàu khai giaûng khoùa ñaàu tieân. Tieáp theo laø Ñaïi Chuûng Vieän Caàn Thô vaø Vinh Thanh môû cöûa vaøo naêm 1988. Roài Ñaïi Chuûng Vieän Nha Trang vaøo naêm 1992 vaø Ñaïi Chuûng Vieän Hueá vaøo naêm 1994. Thaùng 9 naêm 2006, Ñaïi Chuûng vieän thöù 7 ôû Xuaân Loäc ñaõ ñöôïc môû khoùa, vôùi tö caùch laø cô sôû 2 cuûa Ñaïi Chuûng vieän Saøi Goøn. Ñaïi Chuûng vieän thöù 8, laø Ñaïi Chuûng vieän Myõ Ñöùc Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu ñaõ ñöôïc môû cöûa laïi töø naêm 2008 sau khi ñaõ bò ñoùng cöûa töø nhöõng naêm 1960. Môùi ñaây, Ñaïi Chuûng Vieän thöù 10, Ñaïi Chuûng Vieän Ñöùc Meï Voâ Nhieãm Buøi Chu (Xuaân Tröôøng, Nam Ñònh) ñaõ ñöôïc thaønh laäp naêm 2009 baét ñaàu tuyeån sinh khoùa I naêm 2010.

Ñaøo taïo giaùo só linh muïc laø moái öu tö haøng ñaàu cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam. Ñoù laø truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam, ngay töø khi hai giaùo phaän ñaàu tieân laø Ñaøng Ngoaøi vaø Ñaøng Trong ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1659 vôùi hai Ñöùc Cha François Pallu vaø Pierre Lambert de la Motte.

Vieäc ñaøo taïo giaùo só linh muïc Vieät Nam, sau khi ñöôïc chính thöùc môû cöûa laïi vaøo naêm 1987, ñaõ daàn daø ñöôïc phaùt trieån hôn vaøo nhöõng naêm 1990 vôùi hai hoaït ñoäng môùi. Thöù nhaát laø söï ñoùng goùp cuûa Hoäi Thöøa sai Haûi ngoaïi Paris baèng vieäc tieáp nhaän vaø baûo trôï huaán luyeän theâm trình ñoä cao caáp vaø chuyeân moân ôû baäc cöû nhaân, thaïc só vaø tieán só. Caû haøng traêm linh muïc Vieät nam ñaõ ñöôïc ñoùn tieáp ñeå tu hoïc taïi Hoïc Vieän Coâng Giaùo Paris. Trôû veà Vieät Nam, ña soá caùc vò naøy ñaõ trôû thaønh giaùo sö trong caùc Ñaïi Chuûng Vieän. Moät soá khoâng nhoû, khoaûng treân döôùi chuïc vò, ñaõ ñöôïc taán phong giaùm muïc vaø ñang dieàu haønh caùc giaùo phaän Vieät Nam. Nhieàu chuûng vieän khaùc treân theá giôùi ôû caùc nöôùc AÂu Myõ cuõng ñaõ ñoùng goùp vaøo söï ñaøo taïo giaùo só trong caùc ngaønh chuyeân moân thaàn hoïc, muïc vuï, giaùo luaät, kinh thaùnh, lòch söû, trieát lyù,... Thöù hai laø vieäc UÛy Ban giaùo só Chuûng sinh, ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät nam uûy thaùc thaêng tieán vieäc ñaøo taïo chuûng sinh vaø giaùo só, ñaõ ñöa ra moät chöông trình phaùt trieån vieäc ñaøo taïo lieân tuïc ñeå boài döôõng nghieäp vuï cho caùc giaùo sö Ñaïi Chuûng Vieän baèng nhöõng khoùa boài döôõng muøa heø cho caùc cha giaùo caùc Ñaïi Chuûng Vieän: khoùa naêm 2006 ôû Roâma, khoùa 2007 ôû Paris, khoùa 2012 vaø 2014 ôû Ñaø Laït. Ngoaøi ra, sau nhieàu naêm soaïn thaûo, UÛy Ban Giaùo só Chuûng sinh cuõng ñaõ thöïc hieän, giôùi thieäu vaø coâng boá ngaøy 07.07.2012 baûn "Ñaøo Taïo Linh Muïc - Ñònh Höôùng vaø Chæ Daãn" cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät nam ñaõ ñöôïc Toøa Thaùnh pheâ chuaån vaø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät nam ban haønh ñeå aùp duïngvaøo vieäc ñaøo taïo linh muïc taïi Vieät Nam.

Vieäc ñaøo taïo tu só. Song song vôùi vieäc ñaøo taïo giaùo só, vieäc ñaøo taïo tu só cuõng ñaõ ñöôïc phaùt trieån nhieàu töø thaäp nieân 80. Soá caùc doøng tu nam nöõ raát ñoâng vaø caøng ngaøy caøng ñoâng hôn. Nam coù treân 30 tu hoäi taän hieán vaø tu ñoaøn toâng ñoà. Nöõ coù treân 60 tu hoäi vaø tu ñoaøn. Caùc tu só nam nöõ ñang ñoùng goùp nhieàu vaøo vieäc daäy giaùo lyù vaø thöïc hieän caùc coâng vieäc xaõ hoäi cöùu trôï. Vieäc ñaøo taïo khôûi ñaàu ñaõ ñöôïc caùc tu hoäi vaø tu ñoaøn lieân heä toå chöùc ñaõ vaäy. Maø caùc khoùa ñaøo taïo lieân tuïc ñeå boài döôõng nghieäp vuï ñaõ ñöôïc caùc lieân tu hoäi vaø lieân tu ñoaøn cuøng nhau toå chöùc nöõa, ñaëc bieät laø nhöõng khoùa hoïc ñöôïc toå chöùc taïi Hoïc vieän lieân doøng, hay taïi caùc trung taâm muïc vuï cuûa caùc giaùo phaän veà thaàn hoïc, veà muïc vuï, veà sö phaïm giaùo lyù, veà truyeàn giaùo, veà thaùnh kinh, veà kyõ naêng sinh hoaït ñoaøn theå,...

ÔÛ Vieät Nam hieän nay coù khoaûng 15,000 nöõ tu. Hoï laø nhöõng ngöôøi gaàn keà vaø giao tieáp deã daøng vôùi moïi taàng lôùp daân chuùng. Hoï ñaëc bieät höõu hieäu trong vieäc daäy giaùo lyù, laøm coâng vieäc baùc aùi truyeàn giaùo vaø giaùo duïc maàm non. Nhieàu nöõ tu ñaõ theo hoïc vaø toát nghieäp nhöõng khoùa ñaøo taïo cao caáp baäc ñaïi hoïc veà thaàn hoïc, sö phaïm, giaùo lyù, truyeàn giaùo trong nhöõng trung taâm ñaøo taïo lieân doøng ôû Saøi Goøn.

Vieäc ñaøo taïo giaùo daân. Vieäc giaùo duïc ñöùc tin, hoïc ñaïo vaø giöõ ñaïo cho giaùo daân cuõng ñöôïc löu yù vaø thöïc hieän moät caùch raát phoàn thònh. Töø naêm 1975 caùc sinh hoaït hoäi ñoaøn Coâng Giaùo tieán haønh bò giaûm suùt neáu khoâng noùi laø tan raõ. Nhöng töø nhöõng naêm 90, nhieàu hoäi ñoaøn Coâng Giaùo tieán haønh ñang daàn daø taùi sinh hoaït laïi trong nhieàu giaùo xöù. Cho thieáu nhi thì coù Phong traøo Thieáu nhi Thaùnh Theå, Huøng taâm Duõng chí, Höôùng ñaïo. Cho thanh nöõ thì coù Hoäi Con Ñöùc Meï. Cho caùc baø meï thì coù Hoäi Caùc Baø Meï Coâng Giaùo. Moät soá ñoaøn theå chung cho caû nam nöõ vaø caùc tuoåi khaùc nhau, nhö Legio Mariae, Lieân Minh Thaùnh Taâm, Huynh Ñoaøn Ña Minh, Ban Töông Teá, Ban Xaõ Hoäi, Gia Ñình Phaït Taï Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu, Phong Traøo Cursillo, Hoäi Caritas,...

Ngoaøi ra hieän coù moät chöông trình huaán luyeän giaùo daân ñang ñöôïc nhieàu ngöôøi theo hoïc. Ñoù laø chöông trình do Ñöùc Cha Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaûm giaûng veà Kinh Thaùnh (Taân Öôùc, Cöïu Öôùc) - khoùa hoïc 100 tuaàn taïi Ñaïi Chuûng Vieän Thaùnh Giuse, Saøi goøn daønh cho giaùo daân töø caùc giaùo xöù.

Sau khi ñaõ keå qua veà hai thôøi kyø tieán trieån cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam trong 60 naêm vöøa qua, 1954-2014, ñi töø 31 naêm khoán cöïc, 1954-1985, ñeán 29 naêm hy voïng, 1985-2014, cha Etcharren roõ reät laïc quan vaø hy voïng vaøo Giaùo Hoäi Vieät Nam. Maø ñaâu coù hy voïng thì ñaáy coù vui möøng. Trong nhöõng hy voïng vaø vui möøng maø cha Etcharren coù veà Giaùo Hoäi Vieät Nam, döôøng nhö vui möøng vaø hy voïng lôùn nhaát laø thaáy ñöôïc tình anh em hoøa thuaän toát ñeïp, nhö lôøi thaùnh vònh 132: "Caû coäng ñoaøn tín höõu ñeàu nhaát trí ñoàng taâm. Ngoït ngaøo toát ñeïp laém thay, Anh em ñöôïc soáng vui vaày beân nhau".

Vui möøng vaø hy voïng aáy chæ laø dieãn taû cuûa moät cuoäc soáng "hieän dieän huynh ñeä", maø cha Etcharren ñang soáng vôùi vaø trong Giaùo Hoäi Vieät Nam. Trong Giaùo Hoäi naøy, daãu ñaày hy voïng vaø vui möøng, khoâng thieáu nhöõng daáu lo ngaïi, öu tö. Kinh teá thò tröôøng vaø toaøn caàu hoùa ñang ñoå vaøo Vieät Nam nhöõng luoàng tö töôûng tuïc hoùa, duy vaät, nhöõng caùch soáng ích kyû, gian doái, khoaùi laïc, thuï höôûng. Caû moät neàn taûng luaân lyù gia ñình hieáu thaûo ñang nhö baät reã, xaùo troän vôùi nhöõng ñaûo loän, baát nhaân, baát trung, baát nghóa, baát tín, voâ leã. Caû moät truyeàn thoáng toân giaùo ñaïo haïnh, ñöùc tin vöõng maïnh, kinh haït soát saéng ñang nhö bò thöû thaùch.

Phaûi laøm gì? Ngöôøi Coâng Giaùo Vieät Nam phaûi laøm gì ñeå baûo veä toå quoác, giöõ gìn ñöùc tin, beânh vöïc Giaùo Hoäi? Cha Etcharren keå raèng khi ñöôïc hoûi nhö vaäy, Ñöùc Hoàng Y Trònh Nhö Khueâ ñaõ gôïi yù traû lôøi raèng "Phaûi laø ngöôøi Coâng Giaùo toát"!

Paris, thöù baûy ngaøy 04.10.2014

Traàn Vaên Caûnh

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page