Cuoäc gaëp gôõ quoác teá caùc toân giaùo
taïi Anvers beân Bæ
Cuoäc gaëp gôõ quoác teá caùc toân giaùo taïi Anvers beân Bæ.
Phoûng vaán oâng Marco Impaglilazzo, chuû tòch coäng ñoàng thaùnh Egidio.
Anvers, Bæ (RG 8-09-2014; Vat. 30-09-2014) - Trong caùc ngaøy 7 ñeán 9 thaùng 9 naêm 2014 cuoäc gaëp gôõ quoác teá caùc toân giaùo ñaõ khai dieãn taïi Anvers beân Bæ, nhaân töôûng nieäm 100 naêm Ñeä Nhaát Theá Chieán buøng noå. Cuoäc gaëp gôõ ñaõ do coäng ñoàng thaùnh Egidio toå chöùc theo tinh thaàn cuûa caùc buoåi lieân toân caàu nguyeän cho hoøa bình taïi Assisi, do Ñöùc Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II khôûi xöôùng hoài naêm 1986.
Cuoäc gaêp gôõ naêm nay coù ñeà taøi laø "Hoøa bình laø töông lai". Tham döï cuoäc gaëp gôõ coù 350 ñaïi bieåu caùc toân giaùo lôùn treân theá giôùi vaø nhieàu nhaø trí thöùc cuõng nhö giôùi chöùc chính trò.
Trong caùc ngaøy hoäi hoïp caùc tham döï vieân ñaõ thaûo luaän veà caùc thaùch ñoá lôùn maø theá giôùi ñang phaûi ñöông ñaàu hieän nay, nhö caùc cuoäc xung ñoät vaø chieán tranh môùi ñang khuynh ñaûo tình hình nhieàu nöôùc beân Trung Ñoâng, Baéc Phi, cuõng nhö taïi Ucraina, khieán cho haøng ngaøn ngöôøi cheát, haøng chuïc ngaøn ngöôøi bò thöông, vaø haøng trieäu ngöôøi phaûi di cö laùnh naïn. Ñaëc bieät theâ thaûm laø tình traïng cuûa caùc kitoâ höõu vaø caùc nhoùm thieåu soá beân Irak vaø Siria. Ñoù laø chöa keå tôùi soá phaän cuûa ngöôøi Palestine soáng trong daûi Gaza. Coù ngöôøi cho raèng moät loaïi Ñeä Tam Theá Chieán, theo töøng maûng moät, ñaõ baét ñaàu. Ngöôøi ta cuõng sôï raèng neáu caùc vuõ khí nguyeân töû loït vaøo tay caùc daân quaân cuûa Nhaø nöôùc Hoài, chaéc chaén hoï seõ khoâng ngaàn ngaïi söû duïng choáng laïi caùc nöôùc Taây Phöông, ñöùng ñaàu danh saùch laø Hoa Kyø vaø Israel. Vaø ñaùng löu yù laø trong thôøi gian qua chính toång thoáng Nga Vladimir Putin laø ngöôøi ñaõ nhaéc tôùi caùc vuõ khí nguyeân töû maø Nga ñang sôû höõu vaø ñieàu ñoù cuõng cho pheùp ngöôøi ta hieåu ngaàm raèng Nga saün saøng söû duïng khi caàn.
Cuoäc hoïp lieân toân cho hoøa bình ñaõ baét ñaàu chieàu Chuùa Nhaät 7 thaùng 9 naêm 2014 vôùi moät leã nghi phuïng vuï ñaïi keát trong nhaø thôø chính toøa Anvers. Giaûng trong dòp naøy Ñöùc Cha Johan Bonny, Giaùm Muïc sôû taïi, ñaõ noùi raèng "Öôùc mong cuûa chuùng toâi laø ñoái thoaïi vôùi nhau trong baàu khí huynh ñeä vaø hoøa giaûi. Nhö laø caùc ngöôøi coù toân giaùo chuùng toâi caàn coù moät theá giôùi hoøa bình hôn, vaø chuùng toâi saün saøng hoaït ñoäng cho ñieàu naøy".
Ñöùc Thöôïng Phuï Antiokia vaø toaøn Ñoâng Phöông kieâm thuû laõnh Giaùo Hoäi chính thoáng Siro ñaïi ñoàng, Aphrem II, ñaõ nhaéc tôùi hoaøn caûnh theâ thaûm cuûa caùc kitoâ höõu beân Irak vaù Siria. Ngaøi noùi: "Thieân Chuùa ôû giöõa chuùng ta, khi chuùng ta thaáy nieàm hy voïng nôi ñoâi maét cuûa moät treû em bò boù buoäc phaûi rôøi boû nhaø cöûa vaø thaønh phoá Mossul cuûa em beân Irak cho moät soá phaän khoâng bieát ra sao. Thieân Chuùa hieän dieän giöõa chuùng ta, khi chuùng ta thaáy moät ngöôøi cha ñaõ maát taát caû gia ñình oâng vì caùc vuï taøn saùt daõ man xaûy ra taïi Sadad beân Siria, nhöng oâng vaãn coøn thanh thaûn cöôøi vaø haïnh phuùc tuaân haønh yù Chuùa maø oâng bieát laø Ngaøi gaàn guõi oâng trong noãi aâu lo cuûa mình".
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán oâng Marco Impagliazzo, chuû tòch coäng ñoaøn thaùnh Egidio.
Hoûi: Thöa oâng Impagliazzo, baàu khí theá giôùi hieän nay nhö theá naøo?
Ñaùp: Ñoù laø moät baàu khí chieán tranh, töø Trung Ñoâng cho tôùi cuoäc xung ñoät giöõa Nga vaø Ucraina, vaø bieát bao nhieâu xung ñoät khaùc vaãn coøn tieáp dieãn beân Phi chaâu, toâi ñaëc bieät nghó tôùi Coäng hoøa Trung Phi. Vì theá ngöôøi ta töï hoûi noùi tôùi hoøa bình coù yù nghóa gì trong moät giai ñoaïn, trong ñoù chieán tranh xem ra thaéng theá, bôûi vì coøn coù nhieàu ngöôøi nghó raèng caùch thöùc duy nhaát ñeå ñaùnh baïi chieán tranh laø moät cuoäc chieán khaùc. Traùi laïi, taïi Anvers naøy vôùi bieát bao vò laõnh ñaïo toân giaùo ñeán töø khaép nôi treân theá giôùi, theo tinh thaàn cuoäc hoïp lieân toân Assisi, chuùng toâi xaùc tín ñieàu traùi ngöôïc: ñoù laø phöông phaùp duy nhaát ñeå vöôït thaéng chieán tranh laø chieán thaéng noù vôùi hoøa bình.
Hoûi: Phi chaâu ñaõ luoân luoân ôû trong tim cuûa coäng ñoàng thaùnh Egidio vaø cuûa caùc cuoäc gaëp gôõ naøy vaø caû naêm nay nöõa, giöõa bieát bao nhieâu baûng giôùi thieäu coù nhieàu baûng ñöôïc daønh cho Phi chaâu. Ñaëc bieät coù moät baûng daønh cho Nigeria, laø quoác gia ñang phaûi soáng moät giai ñoaïn baïo löïc maïnh meõ vì söùc tieán cuûa löïc löôïng Boko Haram.
Ñaùp: Thaät laø raát hay söï kieän trong bieát bao nhieâu cuoäc khuûng hoaûng beân Phi chaâu, nhö taïi Nigeria hay tai coäng hoøa Trung Phi, caùc toân giaùo coù moät vai troø môùi ñoái vôùi hoøa bình. Ñieàu naøy minh xaùc raèng tröïc giaùc cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II hoài naêm 1986 taïi Assisi ñaõ coù tính caùch ngoân söù. Nghóa laø taùi trao ban cho caùc toân giaùo vai troø giaûng hoøa treân theá giôùi. Ñaëc bieät lieân quan tôùi cuoäc xung ñoät taïi Nigeria, giôø ñaây phaûi keâu goïi caùc kitoâ höõu, coâng giaùo cuõng nhö tin laønh, vaø caùc tín höõu hoài theo con ñöôøng ñuùng ñaén cuûa Hoài giaùo, nhaän dieän laøm sao ñeå coù theå coâ laäp vaán ñeà Boko Haram khoûi toân giaùo. Nghóa laø chuùng toâi muoán traùnh baát cöù söï haøm hoà naøo giöõa toân giaùo vaø baïo löïc, loai tröø taát caû caùc haøm hoà coøn coù ñoù nôi moät vaøi nhaän vaät naøo ñoù lôïi duïng toân giaùo ñeå tieáp tuïc söû duïng baïo löïc chieán tranh. Ñaây cuõng laø muïc ñích cuûa baûng ñaëc bieät daønh cho Nigeria: nghóa laø taùch rôøi toân giaùo khoûi baïo löïc.
Hoûi: Nhö vaäy laø ngöôøi ta nhaán maïnh vai troø cuûa caùc toân giaùo ñeå taïo thuaän tieän cho hoøa bình, trong caùc xung khaéc ñaõ khoâng do caùc toân giaùo laøm naûy sinh ra, traùi nghòch vôùi ñieàu maø moät ít ngöôøi khaúng ñònh, coù ñuùng theá khoâng thöa oâng?
Ñaùp: Ñuùng, tuyeät ñoái laø ñuùng. Moät phaàn bôûi vì coù traùch nhieäm cuûa vaøi ngöôøi laáy danh nghóa toân giaùo ñeå gaây chieán. Tuy nhieân, chuùng ta cuõng bieát raèng raát thöôøng khi chuùng laø caùc xung khaéc chuûng toäc hay vì caùc lyù do tranh giaønh taøi nguyeân phong phuù hoaëc caùc lyù do tö saûn. Chaéc chaén laø baây giôø coù hieän töôïng maø ngöôøi ta ñaëc bieät nhaän ra nôi Hoài giaùo: ñoù laø caùc nhoùm cuoàng tín, caùc nhoùm khuûng boá, toâi nghó tôùi hai nöôùc hoài giaùo môùi beân Nigeria vaø beân Irak. Vaø yù töôûng treân theá giôùi coù hai nöôùc Hoài giaùo laø ñieàu hôi laï luøng ñoái vôùi theá giôùi. Hai thöïc taïi naøy lôïi duïng ñeà taøi naøy. Vì theá caùc toân giaùo phaûi cöùng raén hôn trong vieäc khaúng ñònh raèng khoâng coù loaïi lieân ñôùi naøo ôû giöõa vaø khoâng theå coù loaïi lieân ñôùi naøo giöõa baïo löïc vaø toân giaùo.
Hoûi: Thöa oâng Impagliazzo, ñeà caäp tôùi Irak ngöôøi ta nghó ngay tôùi caùc cuoäc baùch haïi taøn khoác maø caùc kitoâ höõu vaø ngöôøi hoài Yazidi ñang phaûi gaùnh chòu taïi mieàn baéc Irak, nôi hoï ñaõ tìm laån traùnh khoûi söï taán kích cuûa caùc daân quaân cuûa Nhaø nöôùc Hoài, coù phaûi vaäy khoâng?
Ñaùp: Vaâng, ñaây laø ñeà taøi chính trong ñaïi hoäi lieân toân cuûa chuùng toâi. Chuùng toâi raát sung söôùng, khi thaáy ñaïi bieåu cuûa moïi toân giaùo vaø chuûng toäc Irak coù theå tham döï ñaïi hoäi: töø caùc ñaïi bieåu Suunít, Sciít, Yazidi cho tôùi caùc kitoâ höõu. Chuùng toâi cuøng nhau tìm hieåu ñaâu seõ laø töông lai cuûa Irak, vöôït ngoaøi giai ñoan ñen toái hieän nay. Bôûi vì vaán ñeà cuõng laø chuaån bò cho thôøi gian ñeán sau nöõa, chuaån bò cho vieäc xaây döïng moät töông lai hoøa bình.
Hoûi: Trong bao naêm gaëp gôõ theo tinh thaàn ñaïi hoäi lieân toân Assisi, ngöôøi ta ñaõ thaáy raèng trong caùc cuOÏc thaûo luaän baøn troøn caùc tham döï vieân ñaõ baøn luaän veà raát nhieàu ñeà taøi: töø vaán ñeà ngöôøi giaø cho tôùi vaán ñeà moâi sinh, cho tôùi caùc vuøng ngoaïi oâ cuûa caùc thaønh phoá. Tuy nhieân, raát tieác laø khoâng theå khoâng ghi nhaän trong caùc thôøi gian sau naøy vaø nhaát laø naêm nay, ngöôøi ta noùi nhieàu ñeán khuûng boá phaù hoaïi vaø phong traøo hoài giaùo cöïc ñoan. Trong kieåu naøy thì thaät khoù maø thaønh coâng trong vieäc duy trì soáng ñoäng nieàm hy voïng, coù ñuùng theá khoâng thöa oâng?
Ñaùp: Toâi tin chuùng ta phaûi nghó raèng theá giôùi caàn coù moät töông lai, taát caû chuùng ta ñeàu caàn coù moät ngaøy mai, vaø nhaát laø chuùng ta phaûi duy trì soáng ñoäng nieàm hy voïng khôûi ñaàu töø tieáng khoùc, töø noãi khoå ñau cuûa caùc phuï nöõ, cuûa caùc treû em Irak, cuûa ngöôøi giaø, cuûa taát caû caùc naïn nhaân cuûa chieán tranh. Tieáng khoùc naøy ñoái vôùi chuùng toâi laø moät daán thaân vaø moät lôøi môøi goïi laõnh caùc traùch nhieäm môùi. Toâi phaûi noùi raèng caùc toân giaùo trong ñaïi hoäi ôû Anvers naøy cuõng ñöôïc môøi goïi töï kieåm thaûo mình: chuùng ta ñaõ coù khaû naêng xaây döïng moät theá giôùi hoøa bình tôùi côõ naøo? Quaù ít. Vì theá tieáng keâu cuûa ngöôøi ñau khoã laø moät lôøi môøi goïi môùi, keâu goïi chuùng ta lieân ñôùi vaø daán thaân maïnh meõ hôn nöõa cho hoøa bình theá giôùi. Vaø chính töø ñaây naûy sinh ra nieàm hy voïng: hy voïng naûy sinh, khi ngöôøi ta ñuïng chaïm tôùi khoå ñau.
(RG 8-9-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)