Söùc maïnh cuûa tuoåi treû
Söùc maïnh cuûa tuoåi treû.
Haøn Quoác (VietCatholic News 19-08-2014) - Khoâng luùc naøo ngöôøi ta ñöôïc chöùng kieán cöôøng ñoä söùc maïnh cuûa tuoåi treû baèng naêm 1968, luùc caùc sinh vieân hoïc sinh Phaùp vaø haàu heát caùc nöôùc Taây Phöông thaùch thöùc nhaø caàm quyeàn baèng caùch chieám caùc ñaïi hoïc vaø ñoái ñaàu tröïc dieän vôùi baát cöù söùc maïnh naøo ngoaøi söùc maïnh cuûa chính hoï. Thaäm chí, hoï coøn chính thöùc tuyeân chieán vôùi caùc theá heä ñi tröôùc. Bieán coá naøy gaây chaán ñoäng ñeán noãi Alexander Klein ñaõ thu thaäp vaø bieân taäp cuoán "Natural enemies, youth and the clash of generations" (Nhöõng keû thuø töï nhieân, tuoåi treû vaø cuoäc ñuïng ñoä giöõa caùc theá heä) do nhaø J.B. Lippincott Company xuaát baûn naêm 1969, daày tôùi hôn 500 trang khoå giaáy A5.
Trong tuyeån taäp treân, Klein trích daãn quan ñieåm cuûa caùc nhaø tranh ñaáu tuoåi treû cuõng nhö quan ñieåm cuûa caùc baäc ñaøn anh cuûa hoï nhö Margaret Mead, Arthur M. Schlesinger Jr., McGeorge Bundy, Art Buchwald, Erich Fromm, Walter Lippmann, Arnold Toynbee, Henry Miller, Huh M. Hefner, John Kenneth Galbraith, Robert F. Kennedy, Dwight D. Eisenhower, John D. Rockefeller 3rd, Eugene J. McCarthy, Erik H. Erikson...
Moät nöõ sinh vieân cuûa moät ñaïi hoïc Myõ toùm löôïc taâm tö cuûa tuoåi treû thôøi coâ nhö theá naøy: "Ñoù laø moät töông lai toâ hoàng... ñaáy chæ laø moät giaû maïo. Ngaøy giôø cuûa chuùng toâi nhö moät chuûng loaïi treân haønh tinh naøy saép chaám döùt... Toâi heát söùc buoàn khi ñieàu nhaân aùi nhaát toâi coù theå laøm ñöôïc laø khoâng coù moät ñöùa con naøo caû".
Thieån nghó chaúng coøn tuyeân chieán naøo aùc ñoäc hôn tuyeân chieán naøy: ñoaïn ñöôøng haún vôùi quaù khöù. Duø tröôùc ñoù, Bob Dylan voán ñaõ noùi vôùi theá heä ñaøn anh raèng: "Haõy ra khoûi con ñöôøng cuûa nhöõng gì anh khoâng hieåu, hôõi anh Jones!".
Klein cho hay: tuoåi treû thôøi naøy muoán noùi vôùi caùc theá heä ñaøn anh: "chuùng toâi khoâng gioáng caùc anh, chuùng toâi khaùc caùc anh, chuùng toâi laø moät loaïi ngöôøi môùi, moät chuûng loaïi khaùc haún, coù caùi nhìn thoâng saùng saâu saéc hôn, coù tình yeâu chaân thöïc hôn, coù nieàm vui troøn ñaày hôn, coù löông taâm tinh teá hôn, coù moät thanh bình beàn bæ hôn. Chuùng toâi coù theå ñaït tôùi cöùu roãi".
Tuoåi treû moät khi töï caét ñöùt vôùi quaù khöù, vôùi truyeàn thoáng, vôùi di saûn hay gia baûo, thì söùc maïnh phi thöôøng cuûa noù chæ coøn laø huûy dieät, phaù phaùch gheâ gôùm. Hoï baát caàn caùc ñua tranh, caùc thu tích, caùc thaønh töïu hôïp qui öôùc. Hoï baát caàn moïi "ñieàu chænh" cuûa ngöôøi lôùn maø ñoái vôùi hoï chæ laø cheát ôû trong tinh thaàn. Hoï baùc boû moïi thaåm quyeàn vaø ñònh cheá, thaåy ñeàu ñaõ thaát baïi tröôùc maét hoï.
Chieán dòch cuûa sinh vieân Phaùp ñaõ laøm teâ lieät vieäc phaân phoái baùo chí, vaän chuyeån haøng khoâng vaø hai heä thoáng xe löûa chính. Ñeán cuoái thaùng Naêm, 1968, Phaùp ñöùng treân bôø vöïc moät cuoäc caùch maïng trieät ñeå cuûa caùnh taû. Khôûi ñaàu chæ laø nhöõng cuoäc bieåu tình nho nhoû. Nhöng tôùi thaùng Naêm, thì cuoäc bieåu tình lôùn taïi Ñaïi Hoïc Sorbonne ñaõ bò caûnh saùt phaù vôõ, haøng traêm sinh vieân bò baét vaø haøng chuïc sinh vieân bò thöông.
Bieán coá treân caøng khuyeán khích caùc sinh vieân lao ñaàu vaøo chieán ñaáu. Ngaøy 6 thaùng Naêm naêm 1968, chieán traän giöõa caûnh saùt vaø sinh vieân taïi Khu Latinh ñaõ khieán haøng traêm ngöôøi bò thöông. Ñeâm 10 thaùng Naêm naêm 1968, sinh vieân ñaép uï ôû Khu Latinh, gaàn 400 ngöôøi bò thöông, heát phaân nöûa laø caûnh saùt.
Ngaøy 13 thaùng Naêm naêm 1968, sinh vieân chieám ñoùng Ñaïi Hoïc Sorbonne, bieán noù thaønh moät coâng xaõ. Töø ñoù, cuoäc ñaáu tranh lan qua caùc ñaïi hoïc khaùc vaø ñöôïc nghieäp ñoaøn lao ñoäng oà aït höôûng öùng ñeán möùc baùo ñoäng. Chieàu ngaøy 24 thaùng Naêm naêm 1968, cuoäc ñaùnh nhau döõ doäi nhaát ñaõ dieãn ra taïi Paris. Sinh vieân taïm thôøi chieám ñoùng Ngaân Khoá, treo côø ñoû coäng saûn leân toøa nhaø vaø ñe doïa noåi löûa ñoát noù.
Cuoäc baïo ñoäng cuûa tuoåi treû Phaùp quaû ñaõ taïo ra moät ñe doïa thöïc söï ñoái vôùi neàn chính trò quoác gia luùc aáy. Ñeán ñoä, töôùng Charles De Gaulle, ñöông kim toång thoáng, ñaõ aâm thaàm rôøi Ñieän EÙlyseùe, mang theo caùc taøi lieäu rieâng, vì ai cuõng tin raèng moät cuoäc caùch maïng seõ dieãn ra trong nay mai. Nhieàu vieân chöùc chính phuû cho ñoát caùc taøi lieäu quan troïng. Chính phuû, treân thöïc teá, ñaõ heát coøn laøm vieäc ñöôïc. Tieàn ruùt khoûi ngaân haøng laø ñieàu khoù khaên. Xaêng daàu trôû thaønh khoù kieám. Nhieàu ngöôøi nghó tôùi vieäc saém maùy bay rieâng hoaëc laøm caên cöôùc giaû ñeå ra ñi.
Baây giôø, neáu tôùi Ñaïi Haøn vaøo dòp Ñöùc Phanxicoâ ñang ôû ñoù, ngöôøi ta seõ gaëp ñöôïc moät tuoåi treû khaùc haún: noái keát vôùi truyeàn thoáng cha oâng, hoï trôû thaønh moät söùc maïnh xaây döïng to lôùn. Nhöng ñieàu ñaùng buoàn laø khía caïnh aáy ít ñöôïc ai chuù yù. Vaøo internet, ñoïc haøng traêm töïa ñeà veà chuyeán ñi lòch söû cuûa Ñöùc Phanxicoâ, chæ chöøng daêm, saùu noùi tôùi töông taùc giöõa ngaøi vaø tuoåi treû, maëc duø tuoåi treû laø moät trong ba chuû ñeà chính cuûa chuyeán ñi: tuoåi treû, töû ñaïo vaø hoøa bình.
Maø coù noùi ñeán tuoåi treû chaêng nöõa, ngöôøi ta cuõng chæ nhaéc laïi lôøi Ñöùc Phanxicoâ nhaén nhuû hoï haõy "wake up!" (Haõy thöùc daäy, hay haõy tænh thöùc!), laøm nhö tuoåi treû ñang nguû caû. Hay "haõy töø boû chuû nghóa duy vaät chaát, vaø heä thoáng kinh teá baát nhaân" laøm nhö hoï laø ngöôøi taïo ra vaø duy trì heä thoáng aáy!
Thöïc ra, ngöôøi treû luoân tænh thöùc, ít nhaát laø tuoåi treû Coâng Giaùo AÙ Chaâu. Maø ba ñaïi bieåu saùng choùi nhaát ñaõ coù maët treân khaùn ñaøi Solmoe ñeå chính thöùc ngoû lôøi vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ. Nhôø Youtube cuûa EWTN.Com, ngöôøi ta bieát hoï ñaïi bieåu cho tuoåi treû Coâng Giaùo Ñaïi Haøn, Hoàng Koâng vaø Campuchia.
Ñaïi bieåu tuoåi treû Coâng Giaùo Ñaïi Haøn tænh thöùc ñuû ñeå nhaän ra con ñöôøng ñi xuoáng cuûa xaõ hoäi Ñaïi Haøn: chaïy ñua theo tieàn baïc, queân heát caùc giaù trò truyeàn thoáng. Coâ cuõng tænh thöùc ñuû ñeå ñau caùi ñau chia caét cuûa queâ höông: ñaõ hôn 60 naêm nay, keå töø ngaøy thoaùt aùch ñoâ hoä taøn baïo cuûa Nhaät, queâ höông coâ vaãn laø moät gia ñình chia reõ vaø coâ öu tö: phaûi laøm gì ñaây tröôùc nhöõng thöïc teá ñaùng buoàn naøy.
Ñaïi bieåu tuoåi treû Coâng Giaùo Hoàng Koâng tænh thöùc ñuû ñeå bieát goùp phaàn nhoû beù vaø khieâm nhöôøng cuûa mình vaøo ñôøi soáng Giaùo Hoäi Ñòa Phöông töø luùc leân chín, trong vai troø phuïc vuï baøn thôø, ñeán nay ñaõ 20 naêm vaø nguyeän theà seõ coøn tieáp tuïc nöõa. Anh cuõng tænh thöùc ñuû ñeå bieát ngoù xa, ngoù vaøo luïc ñòa bao la baùt ngaùt ñeå töï hoûi mình phaûi laøm gì cho nhöõng ngöôøi cuøng doøng maùu vôùi mình trong phaïm vi ñöùc tin.
Nhöng tænh thöùc hôn caû phaûi keå tôùi ñaïi bieåu tuoåi treû Coâng Giaùo Camphuchia. Coâ gaùi coøn raát treû aáy caùm ôn coäi nguoàn Coâng Giaùo queâ höông, moät coäi nguoàn thaät nhoû beù, nhoû beù ñeán voâ nghóa treân baûn ñoà theá giôùi Coâng Giaùo. Nhöng coäi nguoàn aáy ñaõ ñem laïi traân chaâu ngoïc quùy nhaát ñôøi cho coâ laø ñöùc tin vaøo Chuùa Kitoâ. Caùi traân chaâu ngoïc quùy naøy thuùc ñaåy coâ theo lôøi khuyeân cuûa chính Ñöùc Phanxicoâ: khoâng chæ nhìn vaøo mình maø ra ngoaøi ñöôøng phoá, lieàu laám baån, bò thöông, baàm daäp ñeå gaëp gôõ anh chò em mình.
Maø coâ bò baàm daäp thaät: coâ bò ñoàng baøo Campuchia cuûa coâ cheá nhaïo, khinh mieät vì ñi theo ñaïo Taây Phöông! Coâ gaùi Camphuchia bieát mình phaûi laøm gì tröôùc nhöõng lôøi mieät thò nhö theá. Nhöng coâ cuõng ñuû tænh thöùc ñeå nhaän ra raèng caùi Giaùo Hoäi hoaøn vuõ maø ngöôøi ñaïi dieän cuûa noù ñang ngoài sau löng coâ naøy coù theå giuùp coâ vaø giuùp caùi Giaùo Hoäi quaù voâ nghóa cuûa coâ coù tieáng noùi: ñaët noù leân baûn ñoà, ít nhaát, cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Hoaøn Vuõ.
Coâ baûo raèng: "Giaùo Hoäi cuûa con nhoû beù". Maø noù nhoû beù thaät. Naêm 2008, nhaân dòp kyû nieäm 33 naêm ngaøy Ñöùc Cha Phaoloâ Tep-im Soth, phuû doaõn toâng toøa Battambang, bò cheá ñoä Pol Pot thaûm saùt taïi Kbeal Spean, con soá do Giaùo Hoäi coâng boá cho thaáy naêm 1970, Campuchia coù 65,000 ngöôøi Coâng Giaùo nhöng tôùi naêm 1979, khi Vieät Nam ñem quaân vaøo keát lieãu cheá ñoä Pol Pot, nöôùc naøy chæ coøn laïi khoaûng 1,000 ngöôøi Coâng Giaùo, moïi thöøa sai ngoaïi quoác bò truïc xuaát vaø khoâng moät linh muïc vaø nöõ tu naøo soáng soùt.
Ngaøy 23 thaùng Naêm, naêm 2011, traû lôøi phoûng vaán cuûa Zenit, taân giaùm quaûn toâng toøa Nam Vang, Ñöùc Cha Olivier Schmitthaeusler, 39 tuoåi (giaùm muïc treû nhaát theá giôùi!), thuoäc Hoäi Thöøa Sai Paris, cuõng ñaõ xaùc nhaän con soá treân. Ngaøi cho hay: Thôøi kyø töø 1975 tôùi 1979 laø thôøi kyø phaù huûy toaøn boä taøi saûn Giaùo Hoäi vaø saùt haïi caùc linh muïc vaø tu só: hai giaùm muïc cheát, moät bò gieát (Ñöùc Cha Tep-im Soth) moät bò kieät söùc vì lao ñoäng khoå sai maø cheát (Ñöùc Cha Chhmar Salas). Chæ tôùi naêm 1989, sau 30 naêm, caùc thöøa sai môùi baét ñaàu trôû laïi. Thaùnh leã Phuïc Sinh naêm ñoù, coù 1,500 ngöôøi Khmer tham döï. Taân Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ôû Campuchia khôûi ñaàu vôùi 1,500 ngöôøi Khmer naøy.
Coâ gaùi nhoû treân khaùn ñaøi Solmoe chính laø moät trong nhöõng ngöôøi Khmer aáy. Tuy nhieân, coâ haõnh dieän noùi vôùi vò ñaïi dieän vaø caû Giaùo Hoäi hoaøn vuõ raèng: caùc töû ñaïo cuûa chuùng con ñoâng hôn theá raát nhieàu. Chæ coù ñieàu chöa vò naøo ñöôïc phong aù thaùnh, moät haønh vi maø "ngaøi" ñang ban dö thöøa cho Giaùo Hoäi Ñaïi Haøn.
Vò ñaïi dieän coù taám loøng bao la cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ naøy laøm sao khoâng nghe thaáy tieáng keâu vöøa ñau ñôùn vöøa oaùn traùch ñaéng cay cuûa moät con chieân nhoû beù nhöng coù taám loøng bao la chaúng keùm gì taám loøng bao la cuûa ngaøi? Khi nghe coâ baét ñaàu noùi, vò ñaïi dieän naøy ñaõ yeâu caàu caùc phuï taù ñem tôùi moät ngoøi buùt vaø moät maûnh giaáy ñeå ngaøi ghi laïi töøng lôøi cuûa coâ. Caùi oâm thaät chaët sau buoåi gaëp gôõ noùi leân taát caû: Giaùo Hoäi cuûa coâ seõ mau choùng ñöôïc ñaët leân baûn ñoà theá giôùi Coâng Giaùo.
Thöïc vaäy, Ñöùc Phanxicoâ ñuû tænh thöùc ñeå nhôù tôùi teân ngöôøi phuï traùch caùc aùn phong chaân phuùc: Hoàng Y Angelo Amato. Ngaøi noùi vôùi ngöôøi ñaïi dieän tuoåi treû Coâng Giaùo Campuchia raèng: trôû veà Roâma, ngaøi seõ trao vieäc naøy cho Ñöùc Hoàng Y Angelo Amato lo lieäu!
Theá laø ñieàu nhöõng ngöôøi lôùn trong Hoäi Thöøa Sai Paris vaø nhöõng ngöôøi quan taâm tôùi caùnh ñoàng truyeàn giaùo Campuchia khoâng laøm ñöôïc thì coâ gaùi nhoû Khmer, trong choác laùt, ñaõ laøm ñöôïc. Tuoåi treû moät khi tìm veà nguoàn, baùm vaøo nguoàn, phaùt huy nguoàn, ñaõ taïo ñöôïc moät söùc maïnh lôùn lao khieán guoàng maùy coù tieáng naëng veà thuû tuïc nhö guoàng maùy Vatican phaûi chaïy theo nhòp ñaäp con tim cuûa coâ vaø cuûa ngöôøi khaùch tình côø moät hoâm leân khaùn ñaøi cuøng coâ ôû Solmoe, Ñaïi Haøn.
Vuõ Vaên An