Muïc vuï cho caùc caëp ly dò
taïi toång giaùo phaän Palermo nam Italia
Muïc vuï cho caùc caëp ly dò taïi toång giaùo phaän Palermo nam Italia.
Roma (RG 4-07-2014; Vat. 13-07-2014) - Phoûng vaán baø Maria Pia Campanella, thuoäc nhoùm "Thaùnh Maria laøng Cana" vaø taùc giaû cuoán saùch töïa ñeà "Cho ñi chính mình", caåm nang ñoàng haønh thieâng lieâng vôùi caùc ngöôøi ly thaân hay lî dò.
Muïc vuï cho nhöõng ngöôøi ly thaân ly dò hieän nay laø moät trong caùc daán thaân cuûa toång giaùo phaäm Palermo, thuû phuû ñaûo Sicilia nam Italia. Chöông trình muïc vuï naøy coù teân goïi laø "Thaùnh Maria laøng Cana" vaø laø moät loä trình muïc vuï ñoàng haønh vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ ly thaân ly dò, nhöng khoâng taùi hoân vaø cuõng khoâng chung soáng vôùi ngöôøi khaùc.
Ngaøy nay vôùi con soá caùc cuoäc hoân nhaân ñoå beå gia taêng, coâng taùc muïc vuï cho caùc tín höõu ñaõ ly thaân, ly dò soáng moät mình hay ñaõ taùi hoân, ñang trôû thaønh moät thaùch ñoá lôùn ñoái vôùi caùc Giaùo Hoäi taây aâu. Taïi Italia thoáng keâ naêm 2009 cho bieát coù 3 trieäu 113 ngaøn ngöôøi coù hoân nhaân ñoå beå, töùc chieám 6.1% treân toång soá daân töø 15 tuoåi trôû leân.
Sau khi chia tay nhau 35.8% phuï nöõ phaûi ñoùng vai ngöôøi cha gia ñình, trong khi chæ coù 7.3% nam giôùi phaûi ñoùng vai ngöôøi meï. Sau khi chia tay 43% nam giôùi soáng moät mình, trong khi ñoù nöõ giôùi laø 25.4%. Lieân quan tôùi soá ngöôøi taùi hoân nam giôùi chieám 32%, nöõ giôùi chieán 23.3%. Soá phuï nöõ ly thaân, ly dò hay taùi hoân coù nguy cô phaûi soáng trong caûnh ngheøo laø 24% so saùnh vôùi 15.3% nam giôùi. Vaø caùc baø meï moät mình coù nguy cô soáng ngheøo leân tôùi 28.7% so vôùi 24.9% caùc baø meï ly thaân ly dò. Sau khi gia ñình ñoå beå coù 32.5% nam giôùi vaø 39.3% nöõ giôùi trôû veà nhaø cha meï, 36.8% nam giôùi vaø 30.5% nöõ giôùi tìm thueâ moät nhaø khaùc.
Vaãn theo thoáng keâ do Sôû thoáng keâ Italia coâng boá 50.9% nam giôùi vaø 40.1% nöõ giôùi rôi vaøo tình traïng kinh teá toài teä hôn, sau khi gia ñình ñoå beå. Soá ngöôøi khoâng coù coâng vieäc toaøn thôøi trong luùc ly thaân hay lî dò chieám 54.7% vaø soá ngöôøi coù con trong thôøi ñieåm ñoå beå naøy chieám 52.9%. Tuy nhieân chæ coù 19%, ña soá laø nöõ giôùi, soáng taïi mieàn Nam Italia nhaän ñöôïc söï trôï giuùp trong hai naêm sau ñoù. Ngöôøi ta cuõng ñöôïc bieát raèng 52.8% con caùi cuûa caùc caëp ly thaân lî dò khoâng nguû ôû nhaø cha chuùng trong hai naêm sau khi hai vôï choàng boû nhau, vaø 21.1% khoâng bao giôø lui tôùi nhaø cha chuùng nöõa.
Sau khi cha meï ly thaân ly dò 20.7% con caùi coù söùc hoïc keùm ñi, vaø coù 6% thi rôùt ñaïi hoïc hay phaûi thi laïi. Cuõng sau khi gia ñình ñoå beå 18.6% con caùi khoâng gaëp cha hay ít gaëp cha vaø baø con beân noäi, vaø 8.7% khoâng gaëp meï hay ít gaëp meï vaø baø con beân ngoaïi. Lieân quan tôùi laõnh vöïc y teá, sau khi gia ñình ñoå beå 5% caùc cha meï khoâng coøn khaû naêng taøi chaùnh thöôøng xuyeân khaùm beänh cho con caùi; 14.7% khoâng coøn khaû naêng cho con theo caùc lôùp hoïc boå tuùc, 16.1% khoâng coù tieàn cho con ñi taäp theå thao theå duïc, vaø 24.1% khoâng coù khaû naêng göûi con tôùi caùc traïi heø nöõa.
Trong caùc xaõ hoäi taây aâu, caùch rieâng laø taïi caùc nöôùc baéc aâu, naïn ly thaân ly dò ngaøy caøng gia taêng, coù khi leân tôùi hôn hai phaàn ba, vôùi taát caû caùc haäu quûa voâ cuøng tieâu cöïc treân bình dieän theå lyù, taâm lyù vaø tinh thaàn cho con caùi. Coù nhieàu treû em bò beänh, sau khi cha meï ly thaân ly dò. Rieâng caùc chaán thöông ñau ñôùn khoå nhuïc taâm lyù vaø tinh thaàn seõ theo chuùng suoát ñôøi. Caùc thaûm caûnh naøy cuûa gia ñình ñoøi buoäc phaûi suy tö saâu roäng trôû laïi coâng taùc muïc vuï gia ñình, baét ñaàu vôùi muïc vuï giôùi treû vaø muïc vuï chuaån bò hoân nhaân, cuõng nhö muïc vuï cho caùc ñoâi vôï choàng treû, vaø caùc ñoâi vôï choàng gaëp khoù khaên.
Sau ñaây laø moät soá nhaän ñònh cuûa baø Maria Pia Campanella, thuoäc nhoùm "Thaùnh Maria thaønh Cana" vaø taùc giaû cuoán saùch töïa ñeà "Cho ñi chính mình", caåm nang ñoàng haønh thieâng lieâng vôùi caùc ngöôøi ly thaân hay lî dò.
Hoûi: Thöa baø Maria Pia, chöông trình ñoàng haønh muïc vuï naøy coù gì ñaëc bieät?
Ñaùp: Tröôùc heát, loä trình döï kieán tieáp ñoùn caùc phuï nöõ ñaõ ly thaân nhöng vaãn soáng moät mình, bôûi vì hoï raát maát höôùng, vaø dó nhieân raát bò thöông tích. Ñaây laø moät söï tieáp ñoùn huynh ñeä do caùc ngöôøi soáng cuøng hoaøn caûnh ñaûm traùch.
Hoûi: Toång giaùo phaän Palermo cuõng coáng hieán caùc loä trình naøy cho nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò taùi laäp gia ñình. Baø coù theå giaûi thích theâm cho bieát laøm theá maøo ñeå phaân bieät caùc hoaøn caûnh khaùc nhau moät caùch toát hôn hay khoâng, caùc hoaøn caûnh maø Giaùo Hoäi ñang phaûi ñöông ñaàu trong coâng taùc muïc vuï gia ñình ngaøy nay?
Ñaùp: Loä trình cho caùc ngöôøi ly dò vaø cho caùc ngöôøi taùi hoân baét ñaàu môùi ñaây thoâi. Moät caùch cuï theå, caùc taøi lieäu cuûa Giaùo Hoäi cuõng nhö cuoán "Höôùng daãn muïc vuï gia ñình" cuõng phaân bieät hai tình traïng khoù khaên vaø khoâng bình thöôøng. Tình traïng khoù khaên thöù nhaát laø cuûa nhöõng ngöôøi ly thaân hay ly dò maø soáng moät mình, khoâng coù caùc keát hieäp khaùc. Tình traïng thöù hai, traùi laïi, laø tình traïng baát thöôøng lieân quan tôùi nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò maø laïi taùi hoân treân bình dieän daân söï, caùc baïn treû chung soáng khoâng laøm ñaùm cöôùi vaø caùc caëp khoâng laáy nhau trong nhaø thôø, nhöng chæ laáy nhau treân bình dieän daân söï.
Hoûi: Nhö vaäy con ñöôøng ñoàng haønh vôùi nhöõng ngöôøi ly thaân hay lî dò soáng moät mình dieãn ra nhö theá naøo thöa baø?
Ñaùp: Ñoù laø moät cuoâc gaëp gôõ caàu nguyeän tröôùc heát taùi xaây döïng caên tính laø con caùi Thieân Chuùa cuûa hoï. Neáu toâi khoâng caûm thaáy ñöôïc Thieân Chuùa Cha yeâu thöông, toâi cuõng seõ khoâng bieát tieáp tuïc böôùc ñi treân con ñöôøng tha thöù: ñaây laø chaëng thöù hai. Chaëng thöù ba laø laøm noåi baät leân caên tính hoân nhaân: neáu chuùng ta ta ñaõ thaát baïi trong chöông trình nhaân baûn giöõa con ngöôøi vôùi nhau, thì chöông trình hoân nhaân vôùi Thieân Chuùa vaãn coøn.
Hoûi: Laø ngöôøi coù traùch nhieäm theo doõi nhoùm "Thaùnh Maria laøng Cana" cuûa toång giaùo phaän Palermo, baø laø ngöôøi ñaõ ly dò nhöng khoâng taùi hoân, vaø ñaõ tham döï vaøo caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi vaøi giaùo phaän khaùc vaø vôùi nhöõng ngöôøi ñi cuøng loä trình. Baø coù theå cho bieát veà caùc kinh nghieäm cuûa baø hay khoâng?
Ñaùp: Toâi ñaõ tìm ñöôïc söï trôï giuùp trong caùc giaùo xöù, vaø toâi ñaõ baét ñaàu chuù yù daán thaân trong giaùo xöù, roài trong giaùo phaän vaø trong toaøn nöôùc Italia. Toâi ñaõ tham döï caùc ñaïi hoäi vaø ñaõ tìm caùc taøi lieäu cuûa Giaùo Hoäi. Caû trong caùc giaùo phaän khaùc toâi ñaõ thaáy coù söï thieáu soùt trong khía caïnh naøy: ñoù laø ñoái vôùi ngöôøi ñaõ ly thaân nhöng soáng moät mình cuõng chöa coù gì xaùc ñònh vaø coù giaù trò cho hoï treân bình dieän muïc vuï caû. Toâi phaûi noùi raèng ñieàu quan troïng laø söï trao ñoåi. Sau cuøng toâi ñaõ laáy thí duï cuûa hieäp hoäi Phaùp laø "Söï hieäp thoâng cuûa Ñöùc Baø Giao Öôùc" laø hieäp hoäi ñaõ coù moät loä trình rieâng cho caùc ngöôøi ly thaân soáng moät mình. Haøng naêm hoäi naøy coù toå chöùc moät cuoäc gaëp gôõ quoác teá vôùi leã nghi taùi laäp laïi lôøi höùa vôùi ngöôøi phoái ngaãu.
Hoûi: Thöa baø Maria Pia, baø cuõng vieát cuoán saùch töïa ñeà "Cho ñi chính mình" ñöôïc Ñöùc Cha Salvatore di Cristina giôùi thieäu nhö laø caåm nang ñoàng haønh, baøn veà ñeà taøi lieân quan tôùi caùc ngöôøi ly thaân khoâng taùi laäp gia ñình, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng. Toâi muoán noùi raèng ñaây laø cuoán saùch ñaàu tieân - ít nhaát laø trong tình traïng hieän nay toâi chöa thaáy caùc saùch khaùc - do moät ngöôøi soáng tình traïng ly thaân khoâng taùi hoân vieát.
Hoûi: Trong saùch cuõng coù moät coâng thöùc canh taân caùc lôøi höùa hoân nhaân, coù phaûi theá khoâng thöa baø?
Ñaùp: Vaâng, moãi naêm chuùng toâi laøm moät voøng caùc cuoäc gaëp gôõ hai thaùng moät laàn, roài keát thuùc vôùi moät cuoäc tónh taâm, trong ñoù coù thaùnh leã. Vaø trong thaùnh leã - neáu ai muoán, ñieàu naøy khoâng baét buoäc - neáu ai muoán coù theå canh taân caùc daán thaân cuûa hoân nhaân. Nghi thöùc naøy ñaõ do linh muïc Pietro Sorci, giaùo sö Phuïng Vuï taïi phaân khoa thaàn hoïc cuûa ñaïi hoïc Palermo, bieân soaïn. Ngaøi ñaõ cho chuùng toâi coâng thöùc aáy vaø chuùng toâi chuyeàn cho nhöõng ngöôøi khaùc. Söï trung thaønh cuûa chuùng toâi ñoái vôùi Thieân Chuùa chuùng toâi coáng hieán noù cho gia ñình, cho ngöôøi phoái ngaãu, cuõng nhö cho toaøn theå Giaùo Hoäi, cho caùc gia ñình hieäp nhaát, ñeå chuùng coù theå tieáp tuïc hieäp nhaát, cuõng nhö cho caùc linh muïc, ñeå caùc ngaøi khoâng phaûn boäi ôn goïi cuûa mình. Nhö theá, ñaây laø söï hieäp thoâng noåi tieáng cuûa caùc thaùnh, noù nhaéc cho chuùng ta nhôù raèng chuùng ta taát caû ñöôïc môøi goïi böôùc vaøo söï hieäp thoâng vôùi moái daây noái keát cuûa Bí tích Röûa Toäi.
Hoûi: Coù moät maãu göông noåi tieáng cuûa moät ngöôøi ly thaân khoâng taùi hoân, maø quùy vò ñang laáy laøm moâ thöùc: ñoù laø vò toâi tôù Chuùa Francesco Paolo Gravino, hoaøng thaân vuøng Palagonia, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng vaäy, vaø ngaøi laïi laø ngöôøi tænh Palermo. Chuùng toâi höôùng tôùi ngaøi laø ngöôøi sau 10 naêm soáng ñôøi hoân nhaân ñaõ phaûi ly thaân, vì vôï coù lieân heä vôùi moät oâng hoaøng khaùc. Ñöông nhieân laø hoaøng thaân Francesco Paolo ñaõ raát ñau khoå. OÂng ñaõ muoán trôû thaønh giaùo daân doøng ba Phanxicoâ vaø taän hieán cuoäc soáng coøn laïi cho caùc ngöôøi aên maøy soáng vaát vöôûng treân caùc ñöôøng phoá. Ngaøi ñem hoï veà, vaø cho hoï soáng trong caùc cô caáu tieáp ñoùn do ngaøi thaønh laäp. Vaø mgaøi ñaõ soáng tröôùc Giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh, ngaøi cuõng lo cho hoï coù moät vieäc laøm vaø taùi trao ban nhaân phaåm cho hoï. OÂng hoaøng naøy ñaõ trôû thaønh göông maãu cho chuùng toâi vaø thænh thoaûng chuùng ñoâi tìm ñeán caàu nguyeän treân moä cuûa ngaøi.
(RG 4-7-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)