Tuyeân boá 9 ñieåm cuûa Nghò Hoäi
Coâng Giaùo - Chính Thoáng AÂu Chaâu laàn thöù 4
Tuyeân boá 9 ñieåm cuûa Nghò Hoäi Coâng Giaùo - Chính Thoáng AÂu Chaâu laàn thöù 4.
Minks, Belarus (VietCatholic News 10-06-2014) - Theo tin Zenit ngaøy 5 thaùng 6 naêm 2014, caùc tham döï vieân Nghò Hoäi Coâng Giaùo - Chính Thoáng AÂu Chaâu laàn thöù 4 hoïp taïi Minks, Baïch Nga, ñaõ coâng boá tuyeân caùo cuoái cuøng vaøo ngaøy naøy, sau naêm ngaøy hoäi hoïp.
Tuyeân caùo goàm 9 ñieåm trong ñoù, Nghò Hoäi cho raèng nôi naøo ñöùc tin vaø neàn luaân lyù Kitoâ Giaùo bò baùc boû, nôi aáy ñeàu caûm nhaän moät troáng vaéng da dieát daãn nhieàu ngöôøi tôùi thaát voïng vaø chuû nghóa hö voâ. Vì Giaùo Hoäi Kitoâ cung hieán nhieàu giaù trò nhaát quaùn qua vieäc hoäi nhaäp nhaân loaïi vaøo Chuùa Kitoâ, Ñaáng voán laø suoái nguoàn cuûa moïi giaù trò chaân thöïc.
YÙ nghóa saâu xa maø ñaïi dieän hai Giaùo Hoäi muoán cung öùng laø "Ñöùc tin vaøo Chuùa Kitoâ khoâng loaïi boû tính ña daïng nhaân baûn. Noù laøm phong phuù vaø phaùt huy caùc yeáu toá cuûa ñieàu chaân vaø ñieàu thieän voán hieän dieän trong caùc neàn vaên hoùa cuûa con ngöôøi".
Naêm nay, Nghò Hoäi Laàn Thöù 4 ñöôïc toå chöùc taïi Minks, thuû ñoâ Baïch Nga (Belarus), theo lôøi môøi cuûa Thöôïng Giaùm Muïc (Patriarchal Exarch) Toaøn Baïch Nga, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pavel cuûa Minks vaø Sluzk. Caùc cuoäc thaûo luaän ñöôïc ñaët döôùi söï höôùng daãn cuûa Hai Ñoàng Chuû Tòch Nghò Hoäi, laø Ñöùc TGM Gennadios cuûa Sassima thuoäc Toøa Thöôïng Phuï Ñaïi Keát, vaø Ñöùc Hoàng Y Peùter Erd, Chuû Tòch Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Coâng Giaùo AÂu Chaâu (CCEE).
Trong buoåi khai maïc Nghò Hoäi, hôn 35 ñaïi bieåu cuûa caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng AÂu Chaâu vaø cuûa caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Coâng Giaùo AÂu Chaâu ñaõ haân haïnh ñöôïc nghe caùc söù ñieäp göûi Nghò Hoäi cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï Ñaïi Keát Barthoâloâmeâo, cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaø cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï Kirill cuûa Maïc Tö Khoa vaø Toaøn Nga.
Nghò Hoäi Coâng Giaùo - Chính Thoáng AÂu Chaâu laàn ñaàu tieân ñöôïc toå chöùc naêm 2008 (11-14 thaùng 12) taïi Trent, YÙ, vôùi chuû ñeà "gia ñình: moät thieän ích cho nhaân loaïi"; Nghò Hoäi laàn thöù hai ñöôïc toå chöùc naêm 2010 (18-22 thaùng 10) taïi Rhodes, Hy Laïp, vôùi chuû ñeà: caùc lieân heä giöõa Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc; Nghò Hoäi laàn thöù ba ñöôïc toå chöùc naêm 2012 (5-8 thaùng 6) taïi Lisbon, Boà Ñaøo Nha, vôùi chuû ñeà: Khuûng hoaûng kinh teá vaø ngheøo ñoùi. Taát caû ñeàu laø nhöõng thaùch ñoá ñoái vôùi AÂu Chaâu ngaøy nay. Chuû ñeà naêm nay laø: Toân Giaùo vaø Tính Ña Daïng Vaên Hoùa: Caùc Thaùch Ñoá Ñoái Vôùi Caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Giaùo taïi AÂu Chaâu. Sau ñaây laø tuyeân caùo 9 ñieåm cuûa Nghò Hoäi.
Tuyeân caùo 9 ñieåm
Nghò Hoäi Coâng Giaùo - Chính Thoáng Laàn Thöù Tö veà Toân Giaùo vaø Tính Ña Daïng Vaên Hoùa: Caùc Thaùnh Ñoá ñoái vôùi Caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Giaùo taïi AÂu Chaâu ñöôïc toå chöùc taïi Minks, Baïch Nga töø 2 tôùi 6 thaùng 6 2014. Tieáp theo caùc kinh nghieäm tích cöïc cuûa ba nghò hoäi tröôùc ñaây, caùc tham döï vieân thuoäc caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng taïi AÂu Chaâu ñaõ thaûo luaän caùc thaùch ñoá ñang ñoái dieän vôùi Kitoâ Giaùo AÂu Chaâu trong moät moâi tröôøng vaên hoùa caøng ngaøy caøng bò phaân cöïc hôn.
Sau khi trình baøy, thaûo luaän vaø xem xeùt chín chaén, Nghò Hoäi chaáp nhaän söù ñieäp sau ñaây.
1. Chuû ñeà "Toân giaùo vaø tính ña daïng vaên hoùa: caùc thaùch ñoá ñoái vôùi caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Giaùo taïi AÂu Chaâu" ñöôïc choïn ñeå ñaùp öùng lôøi yeâu caàu phaùt xuaát töø caùc coäng ñoàng cuûa chuùng toâi laø caùc coäng ñoàng caûm thaáy mình bò thaùch ñoá moät caùch maïnh meõ tröôùc caùc thay ñoåi vaên hoùa vaø luaân lyù ñang dieãn ra taïi AÂu Chaâu. Trong 20 naêm qua, vieäc hoaøn caàu hoùa treân phaïm vi theá giôùi vaø vieäc tuïc hoùa trong ngaønh laøm luaät taïi AÂu Chaâu ñoái vôùi caùc vaán ñeà luaân lyù ñaõ ñaët ra nhieàu vaán naïn ñoøi phaûi ñöôïc giaûi ñaùp chung. Quan taâm cuûa chuùng toâi cuõng gia taêng vì thaáy raèng dieãn trình ra xa laï giöõa AÂu Chaâu vaø nguoàn goác Kitoâ Giaùo cuûa noù xem ra caøng ngaøy caøng gia toác.
2. Söù ñieäp cuûa chuùng toâi muoán tröôùc nhaát laø daáu chæ haân hoan vaø hy voïng cho taát caû nhöõng ai ñang daán thaân vaøo söù meänh cuûa Giaùo Hoäi. Chuùng toâi chia seû caùc ñieàu kieän soáng cuûa moïi ngöôøi AÂu Chaâu trong cuoäc khuûng hoaûng kinh teá vaø vaên hoùa, vaø chuùng toâi bieát raèng nhieàu ngöôøi ñang ñau khoå vaø ñang ñi tìm moät lôøi leõ ñem yù nghóa laïi cho ñôøi hoï. Thöïc vaäy, nôi naøo ñöùc tin vaø neàn luaân lyù Kitoâ Giaùo bò baùc boû, nôi aáy ñeàu caûm nhaän moät troáng vaéng da dieát daãn nhieàu ngöôøi tôùi thaát voïng vaø chuû nghóa hö voâ. Giaùo Hoäi Kitoâ cung hieán nhieàu giaù trò nhaát quaùn qua vieäc hoäi nhaäp nhaân loaïi vaøo Chuùa Kitoâ, Ñaáng voán laø suoái nguoàn cuûa moïi giaù trò chaân thöïc. Do ñoù, Giaùo Hoäi môøi goïi theá giôùi töï bieán ñoåi mình baèng caàu nguyeän, thôø phöôïng vaø laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ.
3. Chuùng toâi chia seû vôùi ngöôøi AÂu Chaâu hieän nay nieàm xaùc tín raèng ñöùc tin Kitoâ Giaùo laø nguoàn coäi ñeä nhaát ñaúng cuûa neàn vaên hoùa vaø luaân lyù AÂu Chaâu. Haøng theá kyû cuûa lòch söû ñaõ chöùng kieán taïi Phöông Ñoâng vaø taïi Phöông Taây söï phong phuù phi thöôøng trong caùc thaønh töïu vaên hoùa treân luïc ñòa ta nhôø söï ñoùng goùp cuûa ñöùc tin Kitoâ Giaùo. Thöïc theá, ñöùc tin ñaõ saûn sinh ra vaên hoùa vaø vaên hoùa ñaõ khoâng ngöøng ñöôïc ñöùc tin thaùch thöùc. Chuùng toâi ghi ôn di saûn Kitoâ Giaùo cuûa AÂu Chaâu ñaõ leân khuoân theá giôùi quan cuûa chuùng toâi vaø ñem laïi cho caùc daân toäc AÂu Chaâu caùc nguyeân taéc luaân lyù cuûa hoï.
4. Trong tính ña daïng cuûa noù, caùc neàn vaên hoùa AÂu Chaâu taát caû ñeàu ñaõ ruùt tæa töø caùc goác reã chung cuûa Kitoâ Giaùo. Gioáng nhö trong caùc ngöõ caûnh vaên hoùa khaùc, ta phaûi thöøa nhaän raèng phaàn ñaùng keå trong caùc neàn vaên hoùa cuûa ngöôøi ta ñeàu döïa vaøo söï linh höùng cuûa toân giaùo. Neàn nhaân hoïc Kitoâ Giaùo ñaõ taùc ñoäng saâu xa leân neàn vaên hoùa AÂu Chaâu. Nhìn nhaän Thieân Chuùa nhö Ñaáng Taïo Hoùa khoâng hö voâ hoùa lyù trí con ngöôøi maø ñuùng hôn ñem noù laïi gaàn Söï Thaät hôn. Kitoâ Giaùo khoâng bao giôø choáng laïi lyù trí vaø ñöùc tin. Thieân Chuùa laø Lyù Trí tröôøng cöûu voán taïo neân muoân loaøi ñang hieän höõu. Khi maïc khaûi mình, Ngöôøi khoâng loaïi boû nhöng ñuùng hôn ñaõ khaúng ñònh trí khoân cuûa con ngöôøi. Ñoùng goùp cao nhaát cuûa Kitoâ Giaùo cho lòch söû nhaân loaïi chính laø söï lieân minh giöõa ñöùc tin vaø lyù trí, moät lieân minh ñaõ saûn sinh ra vieãn kieán veà phaåm giaù cuûa töøng con ngöôøi nhaân baûn, nhu caàu töï do vaø lieân ñôùi, vaø söï côûi môû tröôùc maàu nhieäm cuûa nhaân sinh.
5. Chuùng toâi xin nhaán maïnh ñieàu naøy: ñöùc tin Kitoâ Giaùo baûo ñaûm chöù khoâng laáy ñi vieäc ta tìm kieám töï do vaø haïnh phuùc. Ñöùc tin Kitoâ Giaùo coù nghóa: hoaøn toaøn chaáp nhaän Chuùa Gieâsu Kitoâ ñang hieän dieän trong Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi nhôø Chuùa Thaùnh Thaàn. "Vì Thieân Chuùa quaù yeâu theá giôùi ñeán ñoä ñaõ ban Con Moät cuûa Ngöôøi cho theá giôùi" (Ga 3:16). Do ñoù, Chuùa Kitoâ khoâng phaûi laø saûn phaåm cuûa neàn vaên hoaù nhaân baûn. Laø Thieân Chuùa nhaäp theå, Ngöôøi thaùch ñoá lòch söû vaø caùc neàn vaên hoùa cuûa con ngöôøi. Caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Giaùo chuùng toâi laøm chöùng raèng vieäc xuaát hieän cuûa Chuùa Kitoâ laø moät bieán coá trong caùc neàn vaên hoùa cuûa caùc daân toäc chuùng toâi. Ñöùc tin vaøo Chuùa Kitoâ khoâng loaïi boû tính ña daïng nhaân baûn. Noù laøm phong phuù vaø phaùt huy caùc yeáu toá cuûa ñieàu chaân vaø ñieàu thieän voán hieän dieän trong caùc neàn vaên hoùa cuûa con ngöôøi.
6. Caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Giaùo cuûa Phöông Ñoâng vaø cuûa Phöông Taây khoâng sôï tính ña daïng vaên hoùa. Keå töø luùc ñöôïc thaønh laäp, Giaùo Hoäi vaãn ñaõ coù tính ña nguyeân veà vaên hoùa roài. Ngay trong caùc moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu, ñaõ coù nhöõng phöông thöùc vaên hoùa khaùc nhau, nhö giöõa nhöõng ngöôøi noùi tieáng Aram vaø nhöõng ngöôøi noùi tieáng Hy Laïp. "Coù nhieàu dò bieät trong ôn phuùc, nhöng chæ cuøng moät Thaàn Khí" (1 Cor 12:4). Kitoâ Giaùo coâng boá Tin Möøng cuûa Chuùa Kitoâ trong nhieàu neàn vaên hoùa nhaân baûn khaùc nhau.
7. Töï do toân giaùo laø yeáu toá yeáu tính cuûa ñöùc tin Kitoâ Giaùo. Ñoái vôùi chuùng toâi, töï do toân giaùo coù nghóa laø töï do tìm kieám vaø tin theo söï thaät. Noù khoâng döïa vaøo thaùi ñoä chuû quan cuûa moät caù nhaân hay moät nhoùm, maø döïa vaøo phaåm giaù cuûa moãi con ngöôøi nhaân baûn ñöôïc taïo neân cho Tuyeät Ñoái, cho Söï Thaät vaø cho Thieân Chuùa. Luaät leä naøo coå vuõ söï döûng döng toân giaùo, chuû nghóa duy töông ñoái hay chuû nghóa hoøa ñoàng böøa baõi (syncretism), ngay caû vì loøng khoan dung, ñeàu seõ tieán tôùi choã giaûn löôïc quyeàn caên baûn ñoái vôùi phaåm gia con ngöôøi vaøo laõnh vöïc tö. Ñoái vôùi caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Giaùo, phaùt huy töï do toân giaùo laø böôùc vaøo cuoäc ñoái thoaïi ñaïi keát maø khoâng coù caùc chuû nghóa duy caûi ñaïo, cöïc ñoan chính thoáng (fundamentalism) hay buoâng thaû luaân thöôøng ñaïo lyù.
8. Hoá phaân caùch hieän nay giöõa Kitoâ Giaùo vaø naõo traïng chính doøng gaây ra nhieàu hieäu quaû traàm troïng cho töông lai caùc ñònh cheá vaø ñôøi soáng AÂu Chaâu. Ngaøy nay, ñoái vôùi nhieàu ngöôøi AÂu Chaâu, hieän khoâng coøn ñieåm qui chieáu vöõng chaéc naøo ñeå hoï leân khuoân taùc phong luaân lyù cuûa hoï vaø löôïng giaù ñieàu gì ñuùng ñieàu gì sai nöõa, vì hoï ñang soáng döôùi yù muoán cuûa "caùi toâi chuùa teå töï laäp". Chuû nghóa caù nhaân daãn tôùi chuû nghóa duy töông ñoái luaân lyù. Ngöôøi ta khoâng coøn neå nang gì ñoái vôùi söï thaät khaùch quan hay ích chung nöõa. Hoá phaân caùch giöõa quan ñieåm cuûa caùc Giaùo Hoäi veà tính luaân lyù vaø caùc traøo löu chính cuûa haäu hieän ñaïi heä naèm ôû ñieåm naøy: chuùng toâi xaùc tín raèng caùc nguyeân taéc luaân lyù ñöôïc Taïo Hoùa khaéc ghi vaøo traùi tim moïi höõu theå nhaân baûn, trong khi ngöõ caûnh haäu hieän ñaïi cho raèng tính luaân lyù laø ñieàu ngöôøi ta quyeát ñònh theo töøng caù nhaân. Chuùng toâi môøi goïi ngöôøi AÂu Chaâu thöøa nhaän raèng chìa khoùa môû cöûa töï do laø chaáp nhaän raèng ta tieáp nhaän ta töø Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi ta coù theå voõ ñoaùn söû duïng moïi söï nhö theå ta laø ngöôøi saùng taïo ra baûn thaân mình.
Giöõa caùc nguyeân taéc Tin Möøng vaø caùc giaù trò nhaân baûn, khoâng heà coù söï ñoái nghòch. Kitoâ Giaùo coù nghóa: moïi ñieàu toát vaø thöïc nôi nhaân loaïi ñeàu ñöôïc baûo boïc bôûi ôn thaùnh cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng cöùu roãi ta. Thieân Chuùa töï haï xuoáng haøng nhaân tính cuûa ta khoâng phaûi ñeå trieät tieâu caùc tieàm naêng cuûa noù, maø ñeå haøn gaén ñieàu ñang beänh hoaïn vaø ñem nhaân tính ta tôùi choã hoaøn haûo cuûa noù.
9. Ñöùc tin vaø luaân lyù tính ñi ñoâi vôùi nhau; vaên hoùa vaø luaân lyù tính cuõng theá. Ta khoâng neân queân raèng söï tieán boä vó ñaïi thöïc hieän ñöôïc trong lòch söû AÂu Chaâu lieân quan tôùi nhaân quyeàn vaø vieäc che chôû ngöôøi yeáu theá phaùt xuaát töø caùc nguyeân taéc maø Kitoâ Giaùo voán ñem laïi cho AÂu Chaâu. Trong tö caùch muïc töû, chuùng toâi muoán tieáp tuïc ñem tôùi cho giaùo daân cuûa chuùng toâi nhöõng ñieàu toát nhaát trong giaùo huaán luaân lyù cuûa mình vaø trong tö caùch coâng daân, chuùng toâi muoán trình baøy giaùo huaán naøy cho caùc chính phuû vaø caùc ñònh cheá AÂu Chaâu. Chuùng toâi xaùc tín raèng caùc coäng ñoàng Kitoâ Giaùo, moät khi chòu ruùt tæa linh höùng töø Tin Möøng Chuùa Kitoâ, ñeàu coù khaû naêng haønh ñoäng nhö caùc nhaân chöùng cuûa nhöõng gì laø toát ñeïp ñoái vôùi moïi ngöôøi.
Trong Chuùa Kitoâ, chuùng toâi tìm ñöôïc nguoàn suoái linh höùng ñeå canh taân mình vaø ñem chuùng toâi tôùi moät caûm thöùc lôùn hôn veà traùch nhieäm taïi AÂu Chaâu vaø treân theá giôùi ngaøy nay.
Vuõ Vaên An