Coâng taùc cöùu trôï
caùc ngöôøi di cö taïi ñaûo Lampedusa
Coâng taùc cöùu trôï caùc ngöôøi di cö taïi ñaûo Lampedusa.
Phoûng vaán nöõ baùc só Giada Bellanca.
Roma (RG 1-05-2014; Vat. 3-06-2014) - Trong caùc ngaøy trung tuaàn thaùng 5 naêm 2014 laøn soùng ngöôøi di cö tìm tôùi Italia vaãn tieáp tuïc gia taêng. Ngaøy 20 thaùng 5 naêm 2014 haûi quaân Italia ñaõ cöùu hai chieác taàu gaëp khoù khaên ngoaøi khôi ñaûo Sicilia, ôû maïn nam Capo Passero. Trong soá caùc ngöôøi di cö ñöôïc cöùu coù raát ñoâng phuï nöõ vaø 100 treû em.
Moät soá ngöôøi ñaõ ñöôïc ñöa leân taàu Grecale vaø taàu Foscali. Vì thôøi tieát xaáu coâng taùc cöùu trôï taïm ngöng, nhöng hai taàu haûi quaân vaãn ôû beân caïnh hai taàu cuûa ngöôøi di cö. Tham döï coâng taùc cöùu trôï cuõng coù vaøi taàu chôû haøng.
Neáu cho tôùi nay ñaûo Lampedusa laø ñích tôùi cuûa nhieàu taàu chôû ngöôøi di cö, thì töø nhieàu thaùng qua caùc taàu di cö höôùng veà ba vuøng Puglia, Calabria vaø
Sicilia. Ñaûo Sicilia ngaøy caøng ñöôïc caùc taàu chôû ngöôøi di cö löïa choïn nhö nôi ñoå ngöôøi. Söï kieän naøy khieán cho caùc bôø bieån Siracusa, Ragusa vaø Catania phaûi tieáp nhaän haøng ngaøn ngöôøi di cö thuoäc nhieàu quoác tòch khaùc nhau, trong soá ñoù coù nhieàu ngöôøi Siri vaø Ai Caäp. Hoï ñaõ ñöôïc caùc nhaân vieân Hoàng Thaäp Töï Italia tieùp ñoùn saên soùc. Noùi chung tình traïng söùc khoûe cuûa hoï toát khi caëp beán, ngoaïi tröø moät vaøi phuï nöõ mang thai trong thôøi kyø cuoái.
Ngaøy muøng 1 thaùng 5 naêm 2014 moät soá caùc baùc só thuoäc Hieäp hoäi Malta ñaõ ñeán trôï giuùp nhoùm 400 ngöôøi ñi cö ñöôïc haûi quaân Italia vôùt treân vuøng bieån mieàn nam ñaûo Lampedusa. Soá ngöôøi di cö naøy ñaõ ñöôïc Haûi quaân Italia chôû ñeán haûi caûng Trapani nam Italia, trong ñoù coù 83 treû em vò thaønh nieân vaø haøng chuïc treû sô sinh. Hoï thuoäc caùc nöôùc Eritrea, Nigeria, Siria, Tunisia, Etiopia vaø Mali. Trong ba ngaøy cuoái thaùng 4 vöøa qua ñaõ coù 1,000 ngöôøi di cö ñöôïc cöùu trong vuøng bieån Lampedusa. Nhoùm 400 ngöôøi di cö noùi treân ñaõ ñöôïc hai chieác taøu haûi quaân Italia San Giorgio vaø San Giusto cöùu kòp, khi caùc thuyeàn chôû hoï ñaõ bò nöôùc ngaäp moät nöûa. Hai nöõ baùc só Maria Grazia Mazza vaø Giada Bellanca ñaõ thay phieân nhau trôï giuùp hoï. Tuy kieät löïc vì chuyeán ñi tìm töï do vaø cuoäc soáng toát ñeïp hôn, nhöng noùi chung tình traïng söùc khoûe cuûa hoï töông ñoái oån ñònh. Chæ coù moät phuï nöõ Somali bò ho lao ñöôïc chôû thaéng tôùi nhaø thöông ñeå ñieàu trò.
Baùc só Maria Grazia Mazza ñaõ soáng treân ñaûo Lampedusa hai thaùng trôøi vaø ñaõ 15 laàn ñi theo caùc taàu tuaàn duyeân haûi cuûa haûi quaân Italia ñeå trôï giuùp vôùt ngöôøi tî naïn. Baø cho bieát caùc ngöôøi di cö nhìn baø vôùi ñoâi maét cuûa ngöôøi ñi tìm söï cöùu thoaùt vaø lo sôï bò maát taát caû. Haàu nhö laàn naøo baø cuõng rôi nöôùc maét, khi thaáy haøng traêm ngöôøi di cö ngoài choàng chaát leân nhau trong con thuyeàn nhoû mong manh, vaø khi thaønh coâng trong vieäc ñöa heát hoï leân taàu, baø caûm thaáy thaät haïnh phuùc. Baø coøn nhôù laàn ñaàu tieân ñi vôùt ngöôøi di cö baø ñaõ khoùc, khi troâng thaáy 38 treû em, trong ñoù coù moät treû sô sinh môùi ñöôïc 10 ngaøy. Caûnh caùc baø meï roái rít caùm ôn baø, khi baø saên soùc con caùi hoï, tröôùc khi hoï rôøi taàu leân ñaát lieàn. Baø coäng taùc vôùi caùc nhaân vieân caáp cöùu cuõng nhö thuûy thuû ñoaøn tìm caùch laøm cho caùc ngöôøi di cö bình tónh, ngoài yeân ñeå ñöøng xaûy ra ñieàu gì ñaùng tieác tröôùc khi taàu caëp beán. Baùc só Maria Grazia laøm vieäc trong khu vöïc caáp cöùu, vì theá baø ñaõ nhìn thaáy nhieàu caûnh raát caûm ñoäng.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán baùc só Giada Ballanca, 30 tuoåi, ñaõ soáng treân taàu San Giorgio vaø San Giusto 45 ngaøy trong chuyeán vôùt ngöôøi di cö vaø môùi trôû vaøo ñaát lieàn ngaøy 29 thaùng 4 naêm 2014.
Hoûi: Thöa baùc só, baùc só coù nhaän xeùt gì veà nhöõng ngöôøi di cö môùi ñöôïc hai taàu cuûa haûi quaân Italia vôùt ngoaøi khôi Lampedusa maáy mgaøy cuoái thaùng 4 vöøa qua?
Ñaùp: Caùc anh chò em di cö naøy laø "khaùch" cuûa nhoùm cöùu trôï chuùng toâi hoaït ñoäng trong vuøng bieån Lampedusa nam Italia. Cho ñeán khi hoï ñaët chaân leân caùc chieác thuyeàn mong manh khuûng khieáp ñeå ñi tìm moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn, hoï laø nhöõng ngöôøi bình thöôøng, coù theå laø nhöõng ngöôøi ngheøo hay phaûi soáng trong caùc hoaøn caûnh xaõ hoäi khuûng khieáp. Hoï coù moät gia ñình, ñi mua saém, ñem con tôùi tröôøng hoïc, laøm vieäc, coù döï aùn töông lai xaây moät caên nhaø, môû moät tröông muïc trong nhaø baêng... Hoï laø nhöõng ngöôøi bình thöôøng nhö toâi, nhö chuùng ta vaø coù theå trôû neân gioáng nhö toâi.
Hoûi: Trong caùc thôøi gian qua quùy vò ñaõ troâng thaáy nhieàu ngöôøi Siri trong soá caùc ngöôøi di cö, vaø cuõng coù nhieàu gia ñình, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng, ngöôøi Siri di chuyeån thaønh caùc nhoùm gia ñình, coù ñoâng ngöôøi. Vaø caùc phuï nöõ coù moät taâm hoàn maïnh meõ ñeán gaây kinh ngaïc. Trong nhoùm coù oâng baø noäi ngoaïi, chuù baùc, coâ dì, anh chò em hoï, taát caû laøm thaønh moät nhoùm vôùi nhau. Thaät ra chuùng toâi thích quy tuï hoï laïi trong caùc khu vöïc daønh cho gia ñình ñeå giuùp hoï chung soáng vôùi nhau maø khoâng bò chia lìa. Trong ña soá caùc tröôøng hôïp toâi nhaän thaáy taát caû caùc ngöôøi di cö Siri laø caùc chuyeân vieân, baùc só, kyõ sö. Toâi cuõng ñaõ coù dòp noùi chuyeän vôùi caùc baïn ñoàng nghieäp ôû beân Siria, vaø ñoâi khi hoûi yù kieán vaø xin lôøi khuyeân cuûa hoï giuùp cho moät ngöôøi di cö bò ñau raêng. Vaø baïn cöù töôûng töôïng coi: toâi coù theå ôû vaøo tình traïng cuûa hoï laém chöù! Khi raûo qua moät voøng, thì coù theå nhaän ra cuõng coù caùc ngöôøi di cö ñeán töø caùc nöôùc Gambia, Mali, Guinea Bissau, Coâte d'Ivoire, Congo, Ai Caäp, vaø töø khaép nôi, caû töø Pakistan nöõa. Theá roài cuõng coù nhöõng ngöôøi Palestin vaø caùc nhoùm nhoû ñeán töø A raäp Sauñi. Vaø khi toâi hoûi hoï baèng tieáng Anh "quùy vò töø ñaâu tôùi?", hoï traû lôøi töø Pakistan. Toâi nhìn hoï kinh ngaïc nhö theå noùi raèng: "Laøm sao maø quùy vò coù theå ñeán ñaây ñöôïc?". Hoï mæm cöôøi ñeå laøm cho toâi hieåu raèng: "Chuùng toâi ñaõ thaønh coâng", vaø hoï hoûi toâi: "Chuùng toâi ñang ôû ñaâu vaäy?" Toâi traû lôøi: "Caùc baïn ñang ôû treân moät con taàu nhöng caùc baïn ñang ôû Italia". Vaø caû boán ngöôøi ñeàu khoùc. Toâi noùi vôùi hoï: "Caùc baïn ñang ôû Italia vaø trong an ninh. Xin chaøo möøng caùc baïn" "Inshallah" vaø moïi chuyeän xuoâi chaûy.
Hoûi: Nhieàu ngöôøi di cö hoûi hoï ôû ñaâu, vì hoï khoâng nhaän thöùc ñöôïc. Nhöng khi hieåu ra raèng hoï ôû Italia, thì hoï ñaõ phaûn öùng ra sao thöa baùc só?
Ñaùp: Phaûn öùng laø nieàm haïnh phuùc. Khi hoï tôùi vaø troâng thaáy côø Italia, hoï voã tay vaø baát ñaàu la heùt, baèng loøng vaø ra daáu hieäu "OK" vì haïnh phuùc. Bôûi vì hoï bieát hoï ôû Italia, vaø bieát raèng chuùng toâi hieän dieän taïi ñoù vì an ninh cuûa hoï vaø ñeå trôï giuùp hoï. Hoï hieåu ñieàu ñoù laém.
Hoûi: Nhöng maø ngöôøi ta cuõng bieát raèng khoâng phaûi taát caû moïi ngöôøi di cö tôùi laø ñeå ôû laïi Italia, coù ñuùng theá khoâng thöa baùc só?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng vaäy. Nhöng hoï bieát raèng Italia laø caùnh cöûa cuûa AÂu chaâu. Chaúng haïn nhieàu ngöôøi di cö hoûi laøm sao ñeå sang Thuy Ñieån hay Ñöùc, bôûi vì coù vaøi ngöôøi thaân trong gia ñình cuûa hoï ñang soáng beân Thuïy Ñieån hay Ñöùc. Vì theá thaät laø hôïp lyù, khi caâu hoûi ñaàu tieân laø "Meï toâi ñang soáng beân Anh quoác, toâi phaûi laøm sao baây giôø?" Toâi phaûi noùi raèng hoï bieát khaù nhieàu tin töùc lieân quan tôùi vieäc tôùi Ialia, moät caùch ñoäc laäp vôùi söï kieän hoï coù hay khoâng coù giaáy tôø. Tuy nhieân, chuùng toâi laøm cho hoï hieåu raèng chuùng toâi ôû ñoù laø ñeå trôï giuùp hoï vaø hoï ñöôïc an taâm. Hoï ngoài xuoáng vaø chuùng toâi cho hoï thöïc phaåm. Moãi ngaøy aên 5 laàn goàm ba böõa chính vaø hai böõa phuï, vôùi ñaày ñuû nöôùc uoáng, caùc khoaùng chaát, thuoác men, söï saên soùc, moïi söï, vaø 24 giôø treân 24 giôø.
Hoûi: Baùc só coù caûm thaáy gaén boù vôùi caùc ngöôøi di cö tî naïn naøy hay khoâng?
Ñaùp: Coù chöù. Chæ trong moät thôøi gian ngaén chuùng toâi caûm thaáy moái daây raøng buoäc vôùi nhau, vì söï coâ ñoïng cuûa caùc caûm xuùc, caùc thoâng tin, nöôùc maét, moà hoâi... Caàn phaûi ngöûi thaáy muøi cuûa ngöôøi di cö. Toâi khoâng noùi ñeán muøi vaät lyù, nhöng laø muøi nhaân loaïi, tình caûm cuûa con ngöôøi hieän höõu taïi ñoù. Khi toâi nhôù tôùi oâng kyõ sö ngöôøi Siri, oâng chuû tieäm baùnh, oâng chuû quaùn nöôùc, vaø coù moät ngöôøi noùi vôùi toâi: "Toâi laø moät thôï uoán toùc gioûi, neáu baùc só muoán toâi coù theå uoán toùc cho baùc só". Vaø baïn nhôù hoï. Khoâng laø ñieàu quan trong, khi hoï teân laø Mohammaed hay Isaia, bôûi vì chuùng toâi coù caùc nhoùm ñoâng ngöôøi Eritrea Copte, töùc caùc kitoâ höõu, chöù khoâng phaûi chæ coù ngöôøi hoài khoâng thoâi. Coù raát nhieàu kitoâ höõu. Vì theá caàn phaûi hieåu bieát caùc khaùc bieät. Chaúng haïn nhö trong Muøa Chay moät tín höõu copte khoâng muoán aên, vì hoï giöõ chay, do ñoù phaûi naáu caùc thöïc phaåm loûng, vaø nhöõng ngöôøi khaùc hieåu lyù do taïi sao.
Coù söï toân troïng raát lôùn, vaø phaûi raát chuù yù tôùi ñieàu naøy. Vì vaäy coù sôïi daây gaén boù chuùng toâi laïi vôùi nhau, gaén boù vôùi thaùnh giaù cuûa thaùnh Damiano, gaén boù vôùi traøng haït cuûa tín höõu hoài giaùo, maø moät cuï giaø ñaõ taëng toâi vaø toâi seõ giöõ maõi laøm kyû nieäm, vì noù laø moät söï trao ñoåi loøng traân quùy, trao ñoåi loøng tin... moät söï trao ñoåi söï traân quùy laø ñieàu neàn taûng ñoái vôùi toâi trong giai ñoaïn naøy. Noù ñaõ giuùp toâi nhieàu laém. Caùc ngöôøi di cö ñaõ trôï giuùp toâi nhieàu laém!
(RG 1-5-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)