Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ mang laïi
"moät muøa xuaân cho Giaùo hoäi" taïi chaâu AÙ
Ñöùc hoàng y Oswald Gracias: Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ mang laïi "moät muøa xuaân cho Giaùo hoäi" taïi chaâu AÙ.
Mumbai, AÁn Ñoä (WHÑ 26-06-2013) - Nhaân dòp Ñöùc hoàng y Oswald Gracias, Toång giaùm muïc Mumbai, AÁn Ñoä, Chuû tòch Lieân Hoäi ñoàng Giaùm muïc AÙ chaâu tham döï khoùa hoïp thöù 4 Hoäi nghò Thöôøng leä laàn thöù XIII cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc taïi Roma (ngaøy 13 & 14 thaùng 06 naêm 2013), phoùng vieân Gerard O'Connell (Vatican Insider) ñaõ coù baøi phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y Gracias veà nhöõng aâm höôûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong suoát 100 ngaøy ñaàu tieân trong thöøa taùc vuï Pheâroâ cuõng nhö nhieäm vuï cuûa 8 vò Hoàng y coá vaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. WHÑ xin traân troïng giôùi thieäu baøi phoûng vaán naøy.
Hoûi: Ñaâu laø nhöõng aûnh höôûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ôû AÁn Ñoä, noùi rieâng, vaø ôû chaâu AÙ, noùi chung, trong suoát 100 ngaøy vöøa qua?
Ñaùp: Raát tích cöïc! Raát tích cöïc ôû moät ñieåm naøy, vì [AÁn Ñoä] laø moät ñaát nöôùc ngheøo ñang treân ñaø phaùt trieån, neân Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù moät aûnh höôûng ngay laäp töùc khi ngaøi lieân tuïc baøy toû moái quan taâm ñeán ngöôøi ngheøo, nhöõng ngöôøi bò loaïi tröø, vaø keâu goïi moät Giaùo hoäi vì ngöôøi ngheøo. Ngöôøi Coâng giaùo AÁn Ñoä cuõng nhö nhöõng ngöôøi ngoaøi Coâng giaùo raát aán töôïng veà nhöõng phaùt bieåu cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Ngaøi ñöôïc nhaéc ñeán nhieàu treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng, nhöõng phaùt bieåu cuûa ngaøi ñöôïc truyeàn taûi treân caùc trang baùo xaõ hoäi, hình aûnh cuûa ngaøi cuõng xuaát hieän raát thöôøng xuyeân.
Ñoù laø ôn laønh cho Hoäi thaùnh. Noù gioáng nhö muøa Xuaân cuûa Hoäi thaùnh. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ laøm saùng leân baàu khí haân hoan, nhieät thaønh vaø höùng khôûi. Ñaáy laø söùc soáng, sinh khí vaø nhieät huyeát cuûa Giaùo hoäi hoâm nay. Ngöôøi ta noùi raèng ñaây laø Hoäi thaùnh maø con ngöôøi mong öôùc ñöôïc thuoäc veà. Nhieàu giaùo daân ñi leã vaø xöng toäi vì aâm höôûng maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ truyeàn caûm.
Hoûi: AÛnh höôûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha khaù maïnh ôû AÁn Ñoä, theá coøn caùc nôi khaùc ôû chaâu AÙ thì sao?
Ñaùp: Toâi chöa coù nhieàu phaûn hoài, nhöng caùc giaùm muïc maø toâi ñaõ gaëp, töø Pakistan, Sri Lanka, vaø Ñöùc hoàng y Tagle cuûa Philippines, ñeàu cho bieát Ñöùc Thaùnh Cha coù raát nhieàu aûnh höôûng ôû caùc nöôùc ñoù.
Hoûi: Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ boå nhieäm Ñöùc hoàng y [Gracias] vaøo nhoùm tö vaán goàm 8 vò Hoàng y. Phaûn öùng cuûa Ñöùc hoàng y khi nhaän ñöôïc tin naøy nhö theá naøo?
Ñaùp: Toâi raát baát ngôø khi Ñöùc hoàng y Quoác vuï khanh goïi cho toâi vaø noùi Ñöùc Thaùnh Cha muoán toâi tham gia vaøo nhoùm 8 hoàng y tö vaán cho Ñöùc Thaùnh Cha. Toâi ñaõ thoát leân raèng taïi sao laïi laø toâi? Toâi thuù thaät raèng toâi baát xöùng vaø thaáp keùm, nhöng toâi cuõng thaáy raèng nhieäm vuï naøy raát lôùn lao vaø toâi caûm giaùc nhö mình ñang troán chaïy vaø ñuøn ñaåy cho ngöôøi khaùc. Tuy nhieân, toâi nhaän ra raèng nhieäm vuï naøy raát thieát yeáu, quan troïng vaø ñaày traùch nhieäm.
Hoûi: Ñöùc hoàng y ñaïi dieän cho chaâu AÙ.
Ñaùp: Ñuùng, chæ moät mình toâi töø chaâu AÙ. Hieån nhieân laø Ñöùc Thaùnh Cha muoán thaáy dieän maïo cuûa chaâu AÙ. Ñöùc Thaùnh Cha bieát toâi ôû AÁn Ñoä. Sau Maät tuyeån vieän, Ñöùc Thaùnh Cha vaø toâi coù gaëp nhau vaøi laàn; chuùng toâi coù lieân heä caù nhaân, trao ñoåi rieâng veà nhieàu vaán ñeà cuûa Giaùo hoäi. Ngaøi bieát quan ñieåm cuûa toâi.
Hoûi: Ñöùc hoàng y thaáy vai troø cuûa nhoùm tö vaán goàm 8 vò hoàng y naøy nhö theá naøo?
Ñaùp: Thöïc söï toâi khoâng bieát. Toâi nghó nhoùm tö vaán coù theå laøm neân ñieàu khaùc bieät neáu Ñöùc Thaùnh Cha muoán. Gaàn ñaây toâi ñaõ nghe Ñöùc Thaùnh Cha noùi nhieàu ñeán nhoùm naøy vaø toâi caûm nhaän raèng ngaøi kyø voïng khaù nhieàu nôi chuùng toâi. Noù gioáng nhö moät nhoùm tö vaán cuûa caùc cha giaùm tænh Doøng Teân; nhoùm tö vaán do chính giaùm tænh chæ ñònh. Caùc tö vaán giuùp ngaøi ñöa ra caùc quyeát ñònh, vaø saün saøng khi ngaøi caàn tham vaán. Toâi nghó [nhoùm tö vaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha] cuõng vaäy; ñoù laø phöông phaùp cuûa truyeàn thoáng Inhaxioâ. Toâi thaáy phöông phaùp naøy raát hieäu quaû ñoái vôùi caùc cha giaùm tænh Doøng Teân, vaø toâi khoâng thaáy lyù do naøo khieán phöông phaùp naøy khoâng theå aùp duïng thaønh coâng ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha.
Hoûi: Nhieàu ngöôøi nhìn nhaän nhoùm [tö vaán] naøy nhö moät theå thöùc môùi cuûa tính hieäp ñoaøn.
Ñaùp: Ñuùng, noù laø theå thöùc cuûa tính hieäp ñoaøn. Trong Coâng nghò tröôùc Maät tuyeån vieän, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nghe caùc hoàng y phaùt bieåu, vaø moïi ngöôøi chia seû nhaän thöùc cuûa mình veà vò giaùo hoaøng keá nhieäm seõ nhö theá naøo, xeùt veà goùc ñoä con ngöôøi thì moät ngöôøi khoâng theå gaùnh vaùc troïng traùch vaø nhöõng ñoøi hoûi cuûa söù vuï giaùo hoaøng trong boái caûnh ngaøy nay, vaø vôùi raát nhieàu caûnh huoáng, vaán naïn vaø thaùch ñoá thì vieäc hình thaønh nhoùm tö vaán nhö theá naøy raát caàn thieát. Nhöng vieäc choïn moät nhoùm caùc tö vaán cuï theå nhö theá naøo tuøy thuoäc vaøo Ñöùc Thaùnh Cha. Ñoù laø ñieàu maø ngaøi quyeát ñònh toát nhaát cho Giaùo hoäi. Ñaây laø moät quyeát ñònh maïnh meõ vaø saùng taïo. Vaø, ngoaïi tröø moät tröôøng hôïp, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ choïn taát caû caùc thaønh vieân cuûa nhoùm tö vaán naøy töø thaønh phaàn ñang thi haønh muïc vuï, ñeå caùc ngaøi coù theå noùi vôùi Ñöùc Thaùnh Cha veà thöïc traïng cuûa Giaùo hoäi.
Ñaây chính laø nhöõng ngöôøi maø Ñöùc Thaùnh Cha tin caäy. Ñoù laø nhöõng ngöôøi seõ trình baøy vôùi Ñöùc Thaùnh Cha nhöõng nhu caàu cuûa Giaùo hoäi, nhöõng gì toát nhaát cho Giaùo hoäi. Chaéc chaén Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc taùc ñoäng thieâng lieâng, nhöng ngaøi cuõng caàn coù nhöõng söï trôï giuùp, ñaûm baûo, nhöõng yù töôûng tinh teá, vaø moät taäp theå ñeå ngaøi coù theå thöû nghieäm caùc keá hoaïch khaùc nhau.
Hoûi: Trong khuoân khoå Khoùa hoïp ngaøy 13 thaùng Saùu maø Ñöùc hoàng y tham döï, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeå baøi dieãn vaên ñaõ soaïn saün sang moät beân ñeå öùng khaåu, trong ñoù coù ñeà caäp ñeán moät thoâng ñieäp veà ñöùc tin seõ sôùm ñöôïc coâng boá.
Ñaùp: Ñuùng, phong caùch cuûa cuoäc hoïp raát khaùc bieät. Trong quaù khöù luoân luoân coù baøi dieãn vaên vaø ñaùp töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Nhöng ngaøi ñaõ haønh ñoäng raát thöïc teá: ngaøi baûo raèng "chuùng ta haõy taän duïng baøi dieãn vaên, moïi ngöôøi seõ nhaän ñöôïc baûn vaên aáy vaø coù theå ñoïc sau, baây giôø chuùng ta haõy trao ñoåi vôùi nhau". Vì theá chuùng toâi chia seû vôùi Ñöùc Thaùnh Cha nhöõng suy tö cuûa chuùng toâi veà Ñaïi hoäi keá tieáp cuûa Thöôïng hoäi ñoàng vôùi nhöõng yù töôûng vaø ñeà nghò, nhöõng ñoät phaù vaø ñoùng goùp cuûa Thöôïng hoäi ñoàng. Chaéc chaén Ñöùc Thaùnh Cha seõ quyeát ñònh [döïa treân nhöõng trao ñoåi aáy].
Toâi nghó nhöõng gì Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ laøm [treân ñaây] raát laø höõu hieäu, nhaém vaøo phöông phaùp vaø caùch tieán haønh hôn laø noäi dung coâng vieäc. Ñoù laø moät caùch laøm vieäc hoaøn toaøn môùi, coù söï töông taùc, vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñaùnh tan baàu khí caêng thaúng. Ngay töø ñaàu ngaøi ñaõ laéng nghe, goùp yù vaø chia seû suy tö cuûa ngaøi. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeán chaøo hoûi töøng ngöôøi luùc baét ñaàu buoåi hoïp vaø ngaøi cuõng laøm nhö theá khi keát thuùc. Ngaøi raát vui veû vaø bình dò.
Hoûi: Ngaøi ñaõ noùi ñeán thoâng ñieäp veà ñöùc tin saép ñöôïc coâng boá. Ñöùc Beâneâñictoâ XVI ñaõ khôûi söï vaø Ñöùc Phanxicoâ vöøa hoaøn taát thoâng ñieäp aáy. Ñöùc hoàng y coù ngaïc nhieân veà ñieàu naøy?
Ñaùp: Khoâng! Chuùng toâi ñaõ nghe noùi ñeán thoâng ñieäp veà ñöùc tin maø Ñöùc Beâneâñictoâ ñaõ vieát vaø, taát nhieân, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ aán kyù. Toâi nghó ñaây laø ñieàu bình thöôøng.
Hoûi: Hoäi nghò sau Thöôïng hoäi ñoàng ñaõ laøm vieäc döïa treân moät Toâng huaán veà Taân Phuùc aâm hoùa, nhöng nay Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû trì coâng vieäc naøy vaø seõ vieát moät Toâng huaán döïa treân nhöõng ñeà nghò cuûa Thöôïng hoäi ñoàng ñeå xem xeùt toaøn boä vaán ñeà "Phuùc aâm hoùa toång quaùt" treân bình dieän roäng hôn.
Ñaùp: Toâi coù caûm giaùc raèng caùch laøm naøy seõ hieäu quaû hôn. Toâi coù caûm giaùc raèng chuùng ta ñang muoán laéng nghe suy tö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha [veà Phuùc aâm hoùa]; toaøn theå Hoäi thaùnh muoán laéng nghe ngaøi. Ngaøi seõ ñònh höôùng Giaùo hoäi vaø chuùng ta muoán moïi söï naèm trong ñònh höôùng aáy. Toâi muoán thaáy quan ñieåm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha [veà giaûi phaùp Phuùc aâm hoùa].
Hoûi: Vaäy, Ñöùc hoàng y haøi loøng veà vieäc Ñöùc Thaùnh Cha chuû trì vieäc soaïn thaûo Toâng huaán naøy?
Ñaùp: Vaâng, toâi raát haøi loøng. Toâi nghó ñieàu ñoù deã hieåu, caùc chöông trình muïc vuï cuûa Giaùo hoäi seõ ñöôïc ñieàu hôïp toát hôn. Toâng huaán naøy seõ khoâng chæ thuaàn tuùy laø moät taøi lieäu; ñaây seõ laø moät Toâng huaán vôùi phong caùch, vaên phong vaø ñònh höôùng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Toâng huaán naøy seõ thuùc ñaåy daân Chuùa. Vì theá toâi haøi loøng vaø mong ñôïi taøi lieäu naøy. Ngaøi seõ coâng boá Thoâng ñieäp veà ñöùc tin tröôùc, sau ñoù seõ laø Toâng huaán coù theå ñöôïc coâng boá tröôùc cuoái naêm nay.
Hoûi: Trong baøi dieãn vaên soaïn saün (ñaõ noùi treân), Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ vaïch ra "nhöõng böôùc trieån khai" töø Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc "ñeå thuùc ñaåy nhöõng ñoái thoaïi vaø hôïp taùc hôn nöõa giöõa caùc giaùm muïc vôùi nhau vaø vôùi giaùm muïc Roma".
Ñaùp: Toâi nghó ñaây laø ñieàu maø chuùng ta caàn phaûi suy xeùt. Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc ñaõ hình thaønh töø caùch ñaây 50 naêm, vì theá ñaõ ñeán luùc caàn suy xeùt, löôïng giaù, ñeå thaáy nhöõng thaønh quaû ñaõ gaët haùi vaø nhöõng gì coù theå ñaït hieäu quaû hôn. Theo toâi thaáy, Coâng ñoàng Vatican II muoán Thöôïng hoäi ñoàng mang tính lieân tuïc cuûa Coâng ñoàng, moät khí cuï tieáp noái tinh thaàn vaø phöông phaùp cuûa Coâng ñoàng vôùi tính hieäp ñoaøn [vaø nhöõng giaù trò töông töï].
Chaéc chaén laø Thöôïng hoäi ñoàng ñaõ soaïn thaûo Toâng huaán vaø ban thö kyù ñaõ coá gaéng hoaøn chænh baûn vaên ñoù. Nhieàu thay ñoåi ñaõ ñöôïc ñieàu chænh nhöng coù theå ñaõ ñeán luùc caàn löôïng giaù xa hôn ñeå nhaän ra phöông caùch [laøm cho Toâng huaán] trôû neân höõu hieäu hôn.
Hoûi: Trong Khoùa hoïp ngaøy 13 thaùng Saùu, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñeà caäp ñeán toaøn boä vaán ñeà hoân nhaân, nhöõng ngöôøi treû chung soáng ngoaøi hoân nhaân, vaø nhöõng lieân heä töông töï nhö moät vaán ñeà lôùn daønh cho Giaùo hoäi. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi raèng ngaøi seõ tham vaán 8 hoàng y tö vaán khi nhoùm hoïp vaøo thaùng 10 saép tôùi ñeå tìm ra giaûi phaùp toát nhaát cho toaøn boä vaán ñeà naøy: coù theå ñöôïc xem xeùt ôû moät Thöôïng hoäi ñoàng hoaëc moät hình thöùc khaùc. Ñöùc hoàng y coù nhaän thaáy ñaây laø ñeà taøi noùng?
Ñaùp: Ñeà taøi naøy cuõng ñaõ ñöôïc nhaéc ñeán ôû kyø hoïp Thöôïng hoäi ñoàng vöøa qua. Caùc giaùm muïc ñaõ trao ñoåi ôû caùc cuoäc thaûo luaän nhoùm, vaø ngay caû luùc giaûi lao. Ñaây laø moät vaán ñeà muïc vuï caàn ñöôïc noùi ñeán. Toâi bieát vaán ñeà naøy ñaõ khieán nhieàu giaùm muïc lo laéng.
Hoûi: Coù phaûi Ñöùc hoàng yù noùi ñeán vaán ñeà ly dò vaø taùi hoân?
Ñaùp: Ñuùng, ñoù laø vaán ñeà ly dò vaø taùi hoân, vaø xöû lyù vaán ñeà naøy nhö theá naøo, chaêm soùc muïc vuï ra sao? Roõ raøng ñaây laø vaán naïn ôû nhieàu quoác gia hôn laø chæ ôû AÁn Ñoä, nôi tuy ñaõ coù vaøi tröôøng hôïp [nhöng chöa ñeán möùc baùo ñoäng].
Toâi thaáy haøi loøng vì Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ suy nghó ñeán vaán naïn naøy, vaø vì ngaøi khoâng baûo raèng ñaây laø vaán ñeà phaûi giöõ kín. Toâi ngaïc nhieân vì Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy. Ñoù laø vaán ñeà veà muïc vuï maø chuùng ta khoâng theå boû qua moät beân. Ñaây laø vaán ñeà lieân heä ñeán cuoäc soáng cuûa con ngöôøi, ñeán tinh thaàn, ñöùc tin, ñôøi soáng ñöùc tin vaø ñôøi soáng cuûa Hoäi thaùnh. Chuùng ta phaûi giaûi quyeát nhö theá naøo? Chuùa chuùng ta seõ giaûi quyeát nhö theá naøo?
Hoûi: Coù nhöõng vaán ñeà töông töï naøo khaùc maø Ñöùc hoàng y muoán ñöôïc ñeà caäp ñeán trong trong thôøi gian naøy?
Ñaùp: Toâi nghó ñeán toaøn boä vaán ñeà veà tính hieäp ñoaøn vaø Toái thöôïng quyeàn. Toâi nghó vaán ñeà quan troïng hoâm nay laø möùc ñoä töï do trao ñoåi trong töông quan giöõa Giaùo hoäi trung öông vaø caùc Giaùo hoäi ñòa phöông. Toâi nghó coù nhieàu thöù hôi bò quaù taäp trung vaøo Giaùo hoäi trung öông. Vì theá, caàn phaûi suy nghó xem laøm theá naøo ñeå Giaùo hoäi trôû neân höõu hieäu hôn vaø [thöïc söï] laø Giaùo hoäi.
Trong moät Thoâng ñieäp veà ñaïi keát, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II ñaõ ñeà nghò goùp yù ñeå vieäc thi haønh Toái thöôïng quyeàn coù theå thöïc hieän caùch khaùc. Coù leõ ñaây laø thôøi ñieåm ñeå chuùng ta nhìn laïi ñeà nghò ñoù. Coù theå chuùng ta seõ khoâng tìm ra ñöôïc moät giaûi phaùp, nhöng raát caàn baét ñaàu suy nghó veà ñieàu ñoù. Ñieàu ñoù coù theå giuùp cho vaán ñeà ñaïi keát, nhöng toâi nghó noù cuõng coù theå giuùp cho caáu truùc beân trong cuûa Giaùo hoäi.
(Thieân Phuùc chuyeån ngöõ)