Huûy boû gia ñình töï nhieân
laø taøn phaù xaõ hoäi
Huûy boû gia ñình töï nhieân laø taøn phaù xaõ hoäi.
Roma (Avvenire 9-2-2013; Vat. 13-04-2013) - Phoûng vaán giaùo sö xaõ hoäi hoïc Pierpaolo Donati.
Hoài trung tuaàn thaùng 2 naêm 2013 oâng Pierpaolo Donati, giaùo sö xaõ hoäi hoïc, ñaõ cho xuaát baûn cuoán saùch töïa ñeà "Gia ñình. Boä gien ñôn boäi (genoma) laøm cho xaõ hoäi soáng". Ñaây laø moät coâng trình nghieân cöùu vaø phaân tích nghieâm chænh trong laõnh vöïc khoa hoïc xaõ hoäi quoác teá veà ñeà taøi gia ñình, caùc gia ñình môùi vaø caùc caëp ñoàng tính luyeán aùi.
Giaùo sö Pierpaolo Donati ñaõ töøng laø Chuû tòch Hieäp Hoäi xaõ hoäi hoïc Italia vaø laø giaùo sö moân "Xaõ hoäi hoïc cuûa caùc tieán trình vaên hoùa vaø truyeàn thoâng" cuûa ñaïi hoïc Bologna, trung baéc Italia, veà caùc ñeà taøi lieân quan tôùi caùc naêng ñoäng xaõ hoäi gaén lieán vôùi gia ñình.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn moät soá nhaän ñònh cuûa giaùo sö xaõ hoäi hoïc Pierpaolo Donati, veà gia ñình giaû taïo, maø ngöôøi ta tìm hôïp thöùc hoùa treân bình dieän vaên hoùa ngaøy nay.
Hoûi: Thöa giaùo sö, giaùo sö nghó gì veà caùc khuynh höôùng thaønh laäp caùc gia ñình khaùc vôùi gia ñình truyeàn thoáng töï nhieân goàm moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ?
Ñaùp: Xaõ hoäi ngaøy nay cho raèng vieäc nhaân hình thöùc gia ñình nhieàu leân laø gia taêng söï töï do cho caùc caù nhaân, vaø nhö theá noù laø moät tieán boä. Theá nhöng thaät ra ñoù laø moät söï thuït luøi vaên hoùa. Noù laø moät aûo töôûng khoâng coù töông öùng khoa hoïc naøo caû. Noù laø moät aûo töôûng taäp theå, ñöôïc döôõng nuoâi bôûi yù thöùc heä vaø bôûi caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi, theo ñuoåi moät huyeàn thoaïi veà xaõ hoäi haïnh phuùc, nhöng thaät ra noù laø moät söï löøa doái lôùn.
Hoûi: Giaùo sö khôûi haønh töø giaû thieát raèng ñaõ khoâng coù moät xaõ hoäi naøo huûy boû gia ñình maø coù theå soáng coøn, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng ñuùng theá. Vieäc moät xaõ hoäi huûy boû gia ñình maø coøn soáng ñöôïc laø ñieàu maø nhieàu ngöôøi ñaõ tìm caùch chöùng minh maø khoâng thaønh coâng, bôûi vì gia ñình, hieåu trong nghóa töï nhieân, laø boái caûnh hôïp lyù nhaát laøm naûy sinh ra vaø laøm lôùn leân caùc giaù trò noøng coát neàn taûng cuûa moãi xaõ hoäi muoán toàn taïi trong doøng thôøi gian. Cuoán saùch cuûa toâi cho thaáy caùc lyù leõ khoa hoïc chöùng minh cho quan nieäm töï nhieân naøy veà gia ñình. Gia ñình töï nhieân goàm moät ngöôøi cha vaø moät ngöôøi meï vaãn laø gia ñình toát nhaát.
Hoûi: Thöa giaùo sö, ngaøy nay teân goïi gia ñình ñöôïc gaùn cho caùc thöïc taïi raát khaùc bieät nhau, giaùo sö nghó sao?
Ñaùp: Ngöôøi ta muoán laøm cho yù nieäm veà gia ñình vaø boä luaät bieåu töôïng cuûa noù trôû thaønh theá naøo cuõng ñöôïc, khoâng caàn phaân bieät. Caùc cuoäc soáng chung, caùc vuï keát hieäp nhö söï kieän ñaõ roài, caùc caëp ñoàng tính, caùc tuï hoïp theo ngaãu höùng tuøy tieän vv... hoï giaû thieát raèng taát caû ñeàu laø caùc hình thaùi töông ñöông vôùi nhau, nhö khi ngöôøi ta noùi raèng moät caëp ñoàng phaùi cuõng coù theå coù khaû naêng saên soùc moät ñöùa treû hôn laø moät caëp cha meï nam nöõ. Nghóa laø khoâng coøn coù gia ñình nöõa, maø coù caùc gia ñình trong nhieàu hình thaùi khaùc nhau. Nhöng treân bình dieän khoa hoïc thì caùc khaúng ñònh naøy hoaøn toaøn sai laïc, bôûi vì moät söï ña daïng hình thaùi gia ñình nhö theá laøn naûy sinh ra moät xaõ hoäi coøn kyø thò hôn nöõa.
Hoûi: Kyø thò hôn coù nghóa laø sao thöa giaùo sö?
Ñaùp: Noù coù nghóa laø trong töông lai hình thaùi gia ñình seõ luoân luoân ñònh ñoaït hôn ñoái vôùi caùc hieäu quûa cuûa söï thònh vöôïng vaø haïnh phuùc cuûa con ngöôøi, trong nghóa ñaõ ñöôïc chöùng minh moät caùch khoa hoïc raèng caùc hình thöùc gia ñình khoâng töông ñöông vôùi nhau, maø coù aûnh höôûng moät caùch khaùc nhau treân söùc khoûe, vieäc giaùo duïc, hoïc haønh, coâng aên vieäc laøm vaø noùi chung treân caùc khaû theå cuûa cuoäc soáng con ngöôøi.
Hoûi: Taïi sao vaäy thöa giaùo sö?
Ñaùp: Bôûi vì caùc hình thöùc gia ñình khaùc nhau coù moät tieàm naêng nhaân baûn hoùa caân xöùng vôùi khaû naêng coù caùc töông quan ñích thaät ñoái vôùi nhau giöõa caùc phaùi tính vaø caùc theá heä. Caùc phöông tieän truyeàn thoâng khoâng noùi tôùi ñieàu naøy, nhöng coù haøng chuïc coâng trình nghieân cöùu veà vaán ñeà naøy; môùi nhaát nhö nghieân cöùu cuûa oâng Mark Regnerus, thuoäc ñaïi hoïc Texas, ñaêng treân nguyeät san "Tìm toøi khoa hoïc xaõ hoäi". Caùc nghieân cöùu naøy chöùng minh cho thaáy coù söï khaùc bieät khoång loà giöõa caùc treû em ñöôïc nuoâi döôõng bôûi caùc caëp ñoàng phaùi, caùc treû em ñöôïc nuoâi döôõng trong moät gia ñình coù cha meï oån ñònh, caùc treû em sinh ra bôûi caùc cuoäc hoân nhaân baát oån, caùc treû em con cuûa caùc caëp khaùc phaùi chung soáng vôùi nhau maø khoâng laáy nhau, caùc treû em ñöôïc nuoâi döôõng bôûi caùc caëp ly thaân ly dò vv.... Chính caùc tình traïng khaùc nhau aáy taïo ra caùc moâi tröôøng khaùc nhau vôùi caùc ñieàu kieän khaùc nhau aûnh höôûng naëng neà treân caùc treû em, ñaëc bieät laø treân bình dieän taâm lyù vaø tinh thaàn.
Hoûi: Lieân quan tôùi con nuoâi cuûa caùc caëp ñoàng phaùi coù caùc döõ kieän chính xaùc naøo khoâng thöa giaùo sö?
Ñaùp: Töø caùc cuoäc nghieân cöùu treân haøng ngaøn ngöôøi lôùn, do caùc caëp ñoàng phaùi nuoâi daäy trong caùc nöôùc coù caùc thöïc taïi naøy, ngöôøi ta thaáy keát quûa raát laø tieâu cöïc. Hoï coù khuynh höôùng töï töû 3 laàn nhieàu hôn ngöôøi bình thöôøng. Hoï cuõng coù khuynh höôùng phaûn boäi ngöôøi baïn ñôøi cuûa mình 3 laàn nhieàu hôn nhöõng ngöôøi khaùc. Soá thaát nghieäp giöõa hoï laø 5 laàn nhieàu hôn nhöõng ngöôøi khaùc, vaø hoï cuõng chaïy ñeán vôùi caùc trò lieäu taâm lyù 3 laàn nhieàu hôn nhöõng ngöôøi lôùn leân trong caùc gia ñình bình thöôøng coù cha meï.
Hoûi: Nghóa laø taát caû ñeàu coù soá lieäu vaø baèng chöùng haún hoi?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng vaäy. Caùc soá lieäu noùi treân khoâng chæ coù baèng chöùng, maø chuùng laø keát quûa caùc cuoäc nghieân cöùu saâu roäng vaø cuûa caùc nhaø nghieân cöùu coá yù chöùng minh cho thaáy söï ñoàng nhaát giöõa caùc hình thöùc gia ñình khaùc nhau, nhöng keát quûa laïi traùi ngöôïc vôùi yù muoán khôûi ñaàu cuûa hoï. Nghóa laø ñaây khoâng phaûi laø moät phaùn ñoaùn luaân lyù, nhöng laø moät söï kieän ñöôïc ghi nhaän nhö keát quûa cuûa caùc nghieân cöùu khoa hoïc.
Hoûi: Thöa giaùo sö, coù töông quan naøo giöõa cuoäc khuûng hoaûng cuûa gia ñình vaø cuoäc khuûng hoaûng cuûa xaõ hoäi hay khoâng?
Ñaùp: Vieäc huûy boû ñieàu, maø chuùng ta ñònh nghóa laø boä gien ñôn boäi (genoma) cuûa gia ñình, truøng hôïp vôùi vieäc gia ñình böôùc vaøo caùc gia ñình cuûa caùc lyù luaän thò tröôøng. Vì theá ngöôøi ta tuï hôïp vôùi nhau theo söï thuaän tieän lôùn hôn, hay theo caùc khoaùi laïc tính duïc lôùn hôn. Ñieàu naøy daãn ñöa tôùi choã, maø hoïc giaû Tocqueville ñònh nghóa laø moät xaõ hoäi caù nhaân chuû nghóa, trong ñoù giaûm thieåu yù thöùc xaõ hoäi, traùch nhieäm ñoái vôùi coâng ích, vaø trong ñoù heä thoáng chính trò hay kinh teá coù theå thoáng trò moät caùch kheùo leùo treân ñaùm ñoâng caùc caù nhaân bò tö nhaân hoùa.
Hoûi: Thöa giaùo sö, vaäy coù lieân heä giöõa cuoäc khuûng hoaûng cuûa gia ñình vaø cuoäc khuûng hoaûng chính trò hay khoâng?
Ñaùp: Töø moät nghieân cöùu seõ ñöôïc aán haønh vaøo thaùng 5 tôùi naøy töïa ñeà "Gia ñình, taøi nguyeân cuûa xaõ hoäi" ngöôøi ta thaáy raèng caùc hình thöùc gia ñình yeáu keùm nhaát nhö cha meï khoâng laáy nhau, chæ coù cha hay chæ coù meï, cha meï ly dò, gia ñình khoâng coù con vv... laø caùc gia ñình ít bieát chuù yù tôùi coâng ích; trong khi gia ñình bình thöôøng chuù yù nhieàu hôn tôùi caùc vaán ñeà xaõ hoäi, ñöông ñaàu vôùi chuùng moät caùch quaân bình hôn, coù nhieàu vai troø xaõ hoäi hôn, vaø ích lôi hôn cho xaõ hoäi. Ngoaøi ra caùc gia ñình yeáu keùm hôn coøn laø caùc gia ñình caàn trôï caáp xaõ hoäi vaø giuùp ñôõ veà taâm lyù hôn. Keát quûa laø moät xaõ hoäi ñöôïc laøm thaønh bôïi caùc gia ñình nhö theá seõ deã bò leøo laùi hôn, vaø thieáu neàn taûng coù khaû naêng giöõ cho caùc cô caáu ñöùng vöõng vôùi nhau.
Hoûi: Nhö theá laø chuùng ta ñang "chaët chaân töông lai" cuûa mình, coù phaûi theá khoâng thöa giaùo sö?
Ñaùp: Ñuùng vaäy. Trong thöïc teá, neáu chuùng ta ra khoûi moâ thöùc gia ñình töï nhieân ñöôïc xaâu döïng treân söï trao ban, treân töông quan hai chieàu, treân tính duïc phaûi tính vaø treân yù höôùng sinh con caùi giöõa hai ngöôøi nam nöõ vaø caùc yeáu toá naøy ñeàu hieän dieän moät caùch toát ñeïp, gaén lieàn vôùi nhau vaø trong töông quan maät thieát, thì chuùng ta laøm naûy sinh ra moät xaõ hoäi ñöôïc laøm thaønh bôûi caùc hình thaùi gia ñình coù vaán ñeà, vaø seõ laøm phaùt sinh ra nhieàu khoù khaên hôn laø giaûi quyeát caùc vaán ñeà. Caàn phaûi hieåu raèng chính söï laâu beàn vaø phaåm chaát cuûa töông quan löùa ñoâi nam nöõ sinh ra töông lai; vaø ñieàu quan troïng khoâng phaûi laø caùc lôïi loäc hay khoaùi laïc coù theå coù ñöôïc töø söï keát hôïp hai caù nhaân, nhöng laø khaû naêng sinh ra moät thieän ích töông quan theo 4 yeáu toá maø chuùng ta ñaõ keå ra treân ñaây. Chính Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc XVI cuõng ñaõ nhaéc nhôù moät caùch höõu hieäu trong Thoâng ñieäp "Baùc aùi trong Chaân Lyù" raèng: tình yeâu khoâng phaûi chæ laø moät caûm tình, nhöng laø moät töông quan giöõa hai ngöôøi nam nöõ.
(Avvenire 9-2-2013)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)