Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi
caùc nöôùc baûo veä vaø thaêng tieán giaùo duïc
Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi caùc nöôùc baûo veä vaø thaêng tieán giaùo duïc.
Vatican (Vat. 13-12-2012) - Trong buoåi tieáp kieán 6 taân Ñaïi söù caïnh Toøa Thaùnh, saùng ngaøy 13 thaùng 12 naêm 2012, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 ñeà cao vai troø cuûa giaùo duïc vaø keâu goïi caùc chính phuû ñaåy maïnh vieäc giaùo duïc cho ngöôøi treû, trong söï toân troïng söï thaät veà con ngöôøi.
6 vò ñaïi söù ñeán trình thö uûy nhieäm laø Coäng hoøa Guineùe, tieåu quoác Saint Vincent vaø Grenadines, nöôùc Niger, Zambia, Thaùi Lan vaø Sri Lanka.
Hieän nay coù 178 quoác gia lôùn nhoû coù quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa Thaùnh treân caáp baäc Söù thaàn veà phía Toøa Thaùnh, vaø ñaïi söù veà phía caùc nöôùc lieân heä. Tuy nhieân, chæ coù khoaûng 80 vò ñaïi söù thöôøng truùc ôû Roma, phaàn coøn laïi, gaàn 100 vò kieâm nhieäm chöùc vuï ñaïi söù ôû moät nöôùc AÂu Chaâu vaø thöôøng truù taïi ñoù, ví duï Ñaïi söù Ibrahima Sory Sow cuûa Coäng hoøa Guineùe cuõng laø ñaïi söù taïi Ñöùc vaø thöôøng truù taïi Berlin.
Caùc vò ñaïi söù caïnh Toøa Thaùnh, thöôøng truù ôû Roma, khi trình thö uûy nhieäm, thì ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha tieáp kieán rieâng, coøn caùc vò Ñaïi söù khoâng thöôøng truù, thì ñöôïc ngaøi tieáp kieán chung nhö saùng 13 thaùng 12 naêm 2012.
Tröôùc ñaây, moãi khi Ñöùc Thaùnh Cha tieáp kieán vò ñaïi söù môùi, ñeàu coù söï trao ñoåi dieãn vaên giöõa hai beân, vaø caû khi ngaøi tieáp kieán chung caùc vò taân ñaïi söù, ngoaøi dieãn vaên chaøo möøng chung, ñeàu coù dieãn vaên rieâng ñöôïc trao ñoåi giöõa hai beân. Tuy nhieân, thoùi quen naøy ñaõ ñöôïc baõi boû töø khoaûng 2 naêm nay, vaø Toøa Thaùnh cuõng theo thoâng leä nhö caùc nöôùc khaùc nghóa laø khoâng coù trao ñoåi dieãn vaên rieâng.
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Trong baøi dieãn vaên baèng tieáng Phaùp, Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät ñeà cao taàm quan troïng cuûa vaán ñeà giaùo duïc ngöôøi treû, vaø khích leä chính phuû caùc nöôùc ñaëc bieät quan taâm ñaåy maïnh moät neàn giaùo duïc quaân bình vaø toaøn dieän. Ngaøi noùi:
"Khi kieåm ñieåm nhieàu thaùch ñoá thôøi nay, chuùng ta coù theå nhaän thaáy raèng giaùo duïc chieám moät coá ñöùng haøng ñaàu. Ngaøy nay giaùo duïc dieãn ra trong boái caûnh trong ñoù söï bieán chuyeån cuûa loái soáng vaø kieán thöùc taïo neân nhöõng raïn nöùt veà maët con ngöôøi, vaên hoùa, xaõ hoäi vaø tinh thaàn chöa töøng coù trong lòch söû nhaân loaïi. Nhöõng maïng xaõ hoäi, laø moät ñieàu môùi meû, chuùng coù xu höôùng thay theá moâi tröôøng töï nhieân cuûa xaõ hoäi vaø cuûa vieäc ñaû thoâng, vaø thöôøng trôû thaønh ñieåm tham chieáu duy nhaát veà thoâng tin vaø kieán thöùc. Gia ñình vaø hoïc ñöôøng döôøng nhö khoâng coøn laø thöûa ñaát maøu môõ ñaàu tieân vaø töï nhieân trong ñoù ngöôøi treû coù theå kín muùc nhöïa soáng cho cuoäc ñôøi. Ñaøng khaùc, trong laõnh vöïc hoïc ñöôøng vaø ñaïi hoïc, quyeàn bính cuûa giaùo vieân vaø giaùo sö bò ñaët laïi vaán ñeà, vaø ñaùng tieác laø khaû naêng cuûa moät soá giaùo chöùc aáy khoâng traùnh khoûi nhöõng thieân leäch veà tri thöùc vaø thieáu soùt veà nhaân sinh quan, loaïi boû hoaëc haï giaù chaân lyù veà con ngöøôi. Con ngöôøi laø moät höõu theå toaøn dieän vaø khoâng phaûi laø moät môù caùc yeáu toá maø ngöøôi ta coù theå phaân caùch vaø leøo laùi theo yù muoán. Tröôøng hoïc vaø ñaïi hoïc döôøng nhö khoâng coù khaû naêng ñeà ra nhöõng döï phoùng saùng taïo mang trong mình moät vieãn töôïng höôùng ñích sieâu vieät, coù khaû naêng thu huùt ngöôøi treû trong baûn chaát saâu xa cuûa hoï, vì theá ngöôøi treû, lo aâu veà töông lai, thöôøng bò caùm doã ít coá gaéng caøng ít caøng toát, haøi loøng vôùi caùi toái thieåu vaø tìm söï thaønh coâng deã daøng, ñoâi khi baèng nhöõng phöông theá khoâng thích hôïp, vaø lôïi duïng nhöõng khaû theå do kyõ thuaät ngaøy nay coáng hieán. Nhieàu ngöôøi treû muoán thaønh coâng mau leï vaø sôùm ñaït ñöôïc moät vò theá xaõ hoäi vaø ngheà nghieäp quan troïng, nhöng ñoàng thôøi laïi ít quan taâm ñeán vieäc huaán luyeän, thuû ñaéc khaû naêng chuyeân moân vaø kinh nghieäm caàn phaûi coù. Phaûi chaêng theá giôùi hieän nay vaø ngöøôi lôùn höõu traùch khoâng bieát mang laïi cho ngöôøi treû nhöõng tham chieáu caàn thieát. Hoaït ñoäng khoâng ñuùng cuûa moät soá toå chöùc vaø dòch vuï coâng laäp vaø tö nhaân chaúng phaûi laø do giaùo duïc thieáu soùt sao?
Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm raèng:
"Laäp laïi ñieàu maø vò tieàn nhieäm cuûa toâi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ 13 ñaõ noùi, toâi xaùc tín "phaåm giaù ñích thöïc vaø söï troåi vöôït cuûa con ngöôøi ôû taïi phong hoùa cuûa hoï, nghóa laø trong nhaân ñöùc cuûa hoï; nhaân ñöùc laø gia saûn chung cuûa con ngöøôi, vöøa taàm tay moïi ngöôøi, nhoû cuõng nhö lôùn, ngheøo cuõng nhö giaàu" (Rerum novarum, 20). Vì theá, toâi môøi goïi chính phuû cuûa quí vò can ñaûm goùp phaàn vaøo söï tieán boä cuûa nhaân loaïi baèng caùch coå voõ vieäc giaùo duïc caùc theá heä treû, qua söï thaêng tieán moät neàn nhaân loaïi hoïc laønh maïnh, laø ñieàu caên baûn khoâng theå thieáu ñöôïc ñoái vôùi moïi neàn giaùo duïc chaân chính vaø phuø hôïp vôùi gia saûn töï nhieân cuûa con ngöøôi. Traùch vuï naøy coù theå tieán haønh vôùi söï suy tö nghieâm tuùc veà nhöõng vaán ñeà khaùc nhau taïi caùc quoác gia lieân heä cuûa quí vò, trong ñoù moät soá choïn löïa chính trò hoaëc kinh teá coù theå aâm thaàm laøm hao moøn gia saûn nhaân loaïi hoïc vaø tinh thaàn cuûa quí vò. Nhöõng gia saûn naøy ñaõ ñöôïc gaïn loïc qua bao theá kyû vaø ñöôïc kieân nhaãn hình thaønh treân nhöõng neàn taûng laø söï toân troïng yeáu tính cuûa con ngöôøi trong thöïc taïi phöùc taïp nhöng ñoàng thôøi hoøa hôïp vôùi toaøn theå vuõ truï. Toâi cuõng môøi goïi chính quyeàn cuûa quí vò can ñaûm laøm vieäc ñeå cuûng coá uy tín luaân lyù, ñöôïc hieåu nhö moät tieáng goïi soáng hôïp vôùi nguyeân taéc, laø ñieàu caàn thieát ñeå coù moät neàn giaùo duïc ñích thöïc vaø laønh maïnh cho caùc theá heä treû.
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng noùi raèng: "Quyeàn coù moät neàn giaùo duïc vôùi nhöõng giaù trò ñuùng ñaén khoâng bao giôø ñöôïc phuû nhaãn hoaëc queân laõng. Nghóa vuï giaùo duïc veà caùc giaù trò aáy khoâng bao giôø ñöôïc baõi boû hoaëc laøm suy yeáu vì baát kyø lôïi loäc chính trò quoác gia hay sieâu quoác gia. Vì theá, caàn giaùo duïc trong söï thaät vaø veà söï thaät. Nhöng "söï thaät laø gì?" (Ga 18,38), Philatoâ voán laø moät nhaø cai trò ñaõ töøng hoûi nhö theá. Ngaøy nay, noùi ñieàu thaät thì bò nghi ngôø, muoán soáng trong söï thaät, döôøng nhö bò coi laø ngöôøi loãi thôøi, vaø thaêng tieán söï thaät döôøng nhö laø noã löïc voâ ích. Theá nhöng töông lai nhaân loaïi ôû trong töông quan cuûa caùc treû em vaø ngöôøi treû vôùi söï thaät: söï thaät veà con ngöôøi, söï thaät veà thieân nhieân, veà caùc toå chöùc, cô cheá, v.v. Vôùi vieäc giaùo duïc veà taâm hoàn vaø tö töôûng ngay chính, ngaøy nay hôn bao giôø heát, ngöôøi treû cuõng caàn ñöôïc giaùo duïc veà yù nghóa coá gaéng vaø kieân trì trong nhöõng khoù khaên. Caàn phaûi daïy cho ngöôøi treû bieát raèngmoïi haønh ñoäng cuûa con ngöôøi phaûi coù traùch nhieäm vaø phuø hôïp vôùi öôùc muoán voâ bieân,vaø haønh viñoù thaùp tuøng söï taêng tröôûng cuûa ngöôøi ñeå ñeå huaánluyeän veà moät tình nhaân ñaïo ngaøy caøng huynh ñeä hôn vaø ñöôïc giaûi thoaùt khoûi moïi caùm doã caù nhaân chuû nghóa vaø duy vaät.
Vaø Ñöùc Thaùnh Cha keát luaän raèng: "Qua trung gian cuûa quí vò, toâi xin göûi lôøi chaøo thaêm caùc Giaùm Muïc vaø caùc tín höõu thuoäc caùc coäng ñoaøn Coâng Giaùo taïi ñaát nöôùc cuûa quí vò. Giaùo Hoäi chu toaøn söù maïng cuûa mình trong nieàm trung thaønh vôùi Chuùa vaø vôùi öôùc muoán noàng nhieät ñoùng goùp ñaëc thuø cho söï thaêng tieán toaøn dieän ñoàng baøo cuûa quí vò, nhaát laø qua vieäc giaùo duïc caùc treû em vaø ngöôøi treû. Haèng ngaøy Giaùo Hoäi tham gia vaøo nhöõng coá gaéng chung ñeå laøm cho moïi ngöôøi ñöôïc trieån nôû veà tinh thaàn vaø nhaân baûn, qua nhöõng cô caáu giaùo duïc, töø thieän vaø y teá cuûa Giaùo Hoäi, luoân quan taâm tôùi thöùc tænh löông taâm con ngöôøi toân troïng laãn nhau vaø coù tinh thaàn traùch nhieäm. Theo nghóa ñoù, toâi khuyeán khích chính quyeàn cuûa quí vò tieáp tuïc ñeå cho Giaùo Hoäi töï do hoaït ñoäng trong caùc laõnh vöïc truyeàn thoáng, nhö quí vò ñaõ bieát, nhöõng hoaït ñoäng ngaøy goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån ñaát nöôùc vaø coâng ích cuûa quí vò.
Quí vò ñaïi söù thaân meán, trong luùc quí vò chính thöùc baét ñaàu söù vuï caïnh Toøa Thaùnh, toâi caàu chuùc quí vò nhöõng ñieàu toát ñeïp nhaát, baûo ñaûm vôùi quí vò veà söï naâng ñôõ cuûa caùc cô quan Toøa Thaùnh daønh cho quí vò ñeå thi haønh phaän söï. Vôùi muïc ñích aáy, toâi cuõng caàu xin Chuùa ban doài daøo Phuùc laønh cho quí vò, vaø gia ñình, cuõng nhö caùc coäng söï vieân cuûa quí vò.
Caùc vò ñaïi söù
Ngoaøi dieãn vaên treân ñaây, Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh cuõng coâng boá lyù lòch cuûa 6 vò ñaïi söù môùi, trong ñoù coù moät phuï nöõ laø baø Aminatou Batoureù Gaoh, 51 tuoåi, ñaïi söù cuûa nöôùc Niger ôû Berlin, thuû ñoâ Coäng hoøa Lieân bang Ñöùc.
Taân ñaïi söù Thaùi Lan laø OÂng Chalermpol Thanchitt, naêm nay 57 tuoåi, toát nghieäp tieáng Nga vaø chuyeân veà Xoâ Vieát taïi ñaïi hoïc Surrey beân Anh quoác. OÂng ñaõ töøng laøm Toång laõnh söï taïi Thaønh phoá Saøigoøn töø naêm 2000 ñeán 2002, roài laàn löôït laøm ñaïi söù taïi Singapore, Bangladesh, Lieân bang Nga, tröôùc khi ñöôïc boå nhieäm laøm Ñaïi söù taïi Thuïy Só, nôi oâng thöôøng truù hieän nay.
Taân ñaïi söù cuûa Sri Lanka caïnh Toøa Thaùnh laø OÂng Ravinatha Pandukabhaya Ary Asinha, naêm nay 52 tuoåi, toát nghieäp ngaønh chính trò hoïc, trieát hoïc vaø kinh teá ôû Sri Lanka vaø hoaït ñoäng trong ngaønh ngoaïi giao töø 32 naêm nay. OÂng töøng laøm Toång giaùm ñoác vaø phaùt ngoân vieân cuûa Boä ngoaïi giao Sri Lanka, tröôùc khi laøm ñaïi söù taïi Bæ, vaø taïi LHQ ôû Geneøve Thuïy Só, nôi oâng ñang cö nguï.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)