Giaùo Hoäi Brasil, Naêm Ñöùc Tin
vaø Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013
Giaùo Hoäi Brasil, Naêm Ñöùc Tin vaø Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013.
Brasil (Avvenire 17-8-2012; Vat. 21-11-2012) - Phoûng vaán Ñöùc Cha Alessandro Ruffinoni, Giaùm Muïc Caixa do Sul.
Töø thaùng 9 naêm 2011 Thaùnh Giaù cuûa Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû ñang ñöôïc röôùc qua 275 giaùo phaän toaøn nöôùc Brasil ñeå chuaån bò tinh thaàn cho ngöôøi treû tham döï Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013. Vôùi khaåu hieäu "Coáng hieán ñöùc tin", bieán coá naøy laø dòp ñeå tín höõu cöû haønh leã hoäi ñöùc tin. Taïi caùc nôi Thaùnh Giaù ñöôïc röôùc tôùi ñeàu coù caùc buoåi suy tö, haønh höông vaø canh thöùc caàu nguyeän. Moãi coäng ñoaøn hay hieäp hoäi vaø phong traøo ñeàu ñöa ra caùc chöông trình giuùp gaây yù thöùc vaø thaêng tieán daán thaân soáng ñaïo. Cuoäc röôùc Thaùnh Giaù seõ keát thuùc taïi Rio de Janeiro, nôi seõ dieãn ra Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû trong caùc ngaøy 23 ñeán 28 thaùng 7 naêm 2013.
Brasil roäng gaàn 8,515,000 caây soá vuoâng coù hôn 190 trieäu daân, 64.6% theo Coâng Giaùo, 22.2% theo Tin Laønh, 8% khoâng toân giaùo vaø 5.2% theo caùc toân giaùo khaùc. Treân bình dieän chuûng toäc 47.7% laø ngöôøi da traéng, 43.1% laø ngöôøi ña chuûng, 7.6% laø ngöôøi da ñen, 1.1% laø ngöôøi goác AÙ chaâu vaø 0.4% laø thoå daân Myõ chaâu.
Trong caùc naêm qua cuøng vôùi Trung Quoác vaø AÁn Ñoä, Brasil ñaõ trôû thaønh cöôøng quoác kinh teá ñaùng kính neå ñöùng haøng thöù saùu treân theá giôùi. Nhöng ngheøo ñoùi vaãn laø soá phaän cuûa moät phaàn ba toång soá daân. Rieâng ñoái vôùi Giaùo Hoäi coâng giaùo naïn caùc giaùo phaùi ngaøy caøng lan traøn, loâi cuoán nhieàu ngöôøi boû Giaùo Hoäi laø moät thaùch ñoá raát lôùn. Chính vì theá Giaùo Hoäi taän duïng Naêm Ñöùc Tin naøy ñeå taùi truyeàn giaûng Tin Möøng cho daân chuùng.
Ngaøy 12 thaùng 10 naêm 2012 nhaân kyû nieäm 520 naêm ngaøy gaëp gôõ giöõa AÂu chaâu vaø chaâu Myõ leã nghi khai maïc Naêm Ñöùc Tin ñaõ ñöôïc cöû haønh troïng theå trong nhaø thôø chính toøa Aparecida, laø trung taâm thaùnh maãu noåi tieáng nhaát Brasil. Cuõng chính taïi ñaây hoài thaùng 5 caùch ñaây 5 naêm (2007), Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ tham döï hoäi nghò cuûa Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Myõ chaâu Latinh goïi taét laø CELAM.
Linh Muïc Antonio Luiz Ferreira Catelan, chuû tòch UÛy ban giaùo lyù ñöùc tin cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Brasil, cho bieát caùc ñeà taøi cuûa Hoäi nghò Aparecida seõ ñöôïc ñaøo saâu trong Naêm Ñöùc Tin naøy, ñeå cuûng coá caùc neàn taûng cuûa nieàm tin kitoâ, haàu giuùp tín höõu laøm chöùng cho nieàm tin ñoù trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy, laøm sao ñeå ñöùc tin trôû thaønh moät khaùm phaù lieân tuïc.
Taùi khaùm phaù, suy tö vaø daán thaán soáng ñöùc tin laø ba ñöôøng höôùng chính, maø Giaùo Hoäi Brasil muoán ñi theo trong Naêm Ñöùc Tin naøy. Ñeå thöïc hieän muïc ñích naøy hoài thaùng 10 naêm 2012 Hoäi Ñoàng Giaùm Muc Brasil ñaõ cho taùi baûn caùc taøi lieäu cuûa Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II. Caùc Giaùm Muïc cuõng seõ cho in caùc baøi giaùo lyù veà ñöùc tin cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, cuõng nhö aán baûn chính thöùc saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Cha Catalan cuõng cho bieát hoài thaùng 9 vöøa qua moät ñaïi hoäi thaàn hoïc ñaõ ñöôïc trieäu taäp taïi Curitiba. Ñaây khoâng chæ chuyeän lyù thuyeát, bôûi vì vieäc hieåu bieát ñöùc tin cuõng bao goàm vieäc canh taân truyeàn giaùo, chuù yù nhieàu ñeán caùc yeáu toá xaõ hoäi. Tuy laø taân cöôøng quoác kinh teá, Brasil vaãn laø moät quoác gia coù söï cheânh leäch raát lôùn giöõa ngöôøi giaàu vaø ngöôøi ngheøo, vì coù hôn phaân nöûa toång soá daân soáng döôùi möùc ngheøo tuùng. Do ñoù Giaùo Hoäi cuõng coù truyeàn thoáng laâu ñôøi veà caùc hoaït ñoäng baùc aùi xaõ hoäi. Söï phaùt trieån kinh teá cuõng keùo theo caûnh tuïc hoùa gia taêng taïi Brasil, vaø ñaây cuõng laïi laø moät thaùch ñoá khaùc phaûi ñöông ñaàu.
Beân caïnh söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo, cuõng coù söï caïnh tranh cuûa caùc giaùo phaùi tin laønh vaø haøng ngaøn giaùo phaùi kitoâ khaùc bao goàm 42 trieäu tín höõu, töùc chieám 26% toång soá daân. Trong caùc naêm tôùi ñaây Brasil seõ laø quoác gia ñöôïc theá giôùi chuù yù vì laø nôi toå chöùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013, Giaûi boùng ñaù quoác teá 2014 vaø Theá Vaän Hoäi 2016, taát caû ñeàu dieãn ra trong thuû ñoâ Rio de Janeiro.
Ñöùc Cha Giuliano Frigeni, thöøa sai Hieäp hoäi truyeàn giaùo nöôùc ngoaøi Milano, Giaùm Muïc giaùo phaän Parintins, giaùp giôùi vôùi hai tieåu bang Amazonas vaø Paraø, cho bieát ngaøy nay cuõng coù nhieàu giaùo daân soáng ñöùc tin saâu ñaäm vaø yù thöùc. Ñöùc Cha laøm vieäc tryyeàn giaùo taïi Brasil töø 33 naêm nay, trong moät vuøng nôi caùc ñaïi ñieàn chuû aùp ñaët luaät leä cuûa hoï baèng baïo löïc treân giôùi noâng daân vaø thoå daân, laø hai lôùp ngöôøi chieám 8% toång soá daân. Ñeå laøm chöùng cho Tin Möøng phaûi soáng giöõa hoï nhö Chuùa Gieâsu ñaõ soáng xöa kia. Thoâng truyeàn ñöùc tin ôû ñaây khoâng phaûi laø dieãn vaên, maø laø tình yeâu thöông hieàn phuï hieàn maãu, tieáp ñoùn taát caû moïi ngöôøi moät caùch voâ ñieàu kieän. Rao giaûng Tin Möøng ôû ñaây coù nghóa laø chuyeån ñaït söù ñieäp aáy cho taát caû moïi ngöôøi maø khoâng tròch thöôïng, yeâu saùch kieåu thöïc daân vaên hoùa vaø toân giaùo, traùi laïi vôùi tình yeâu thöông voâ bôø, nhö Chuùa Gieâsu ñaõ yeâu thöông.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Ñöùc Cha Alessandro Ruffinoni, Giaùm Muïc Caixa do Sul, veà Giaùo Hoäi Brasil, Naêm Ñöùc Tin vaø Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013.
Ñöùc Cha Ruffinoni ngöôøi goác vuøng Lombardia baéc Italia, nhöng töø 40 naêm nay ñaõ soáng taïi Brasil. Ñöùc Cha hieän laø chuû tòch UÛy ban Hoäi Ñoàng Giaùm Muc Brasil ñaëc traùch veà ngöôøi di daân soáng raûi raùc ñoù ñaây treân theá giôùi.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, vôùi 123 trieäu tín höõu soáng trong 275 giaùo phaän, Giaùo Hoäi coâng giaùo Brasil laø quoác gia coâng giaùo lôùn nhaát theá giôùi, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng, nhöng chæ ñeám soá ngöôøi coâng giaùo khoâng thoâi thì khoâng ñuû. Traùi laïi caàn phaûi suy tö xem chuùng toâi soáng ñöùc tin vaø laøm chöùng cho ñöùc tin cuûa chuùng toâi nhö theá naøo. Con ngöôøi ngaøy nay ñoùi khaùt caùc göông soáng kitoâ vöõng vaøng, chöù khoâng caàn caùc dieãn vaên. Ngay caû khi trong caùc naêm qua, töø choã laø moät vuøng ñaát di daân, Brasil ñaõ bieán thaønh vuøng ñaát tieáp nhaän ngöôøi di daân töø caùc nöôùc chaâu Myõ Latinh, cuõng nhö töø caùc nöôùc Phi chaâu vaø AÂu chaâu. Trong giaùo phaän Caixa do Sul cuûa toâi ôû mieàn Nam Brasil, ña soá caùc ngöôøi di daân goác Haiti vaø Senegal. Hoï laø nhöõng ngöôøi tuyeân xöng ñöùc tin coâng giaùo hay laø tín höõu caùc toân giaùo khoâng coâng giaùo.
Hoûi: Nhö theá laø ñöùc tin vaø neàn vaên hoùa ngaøy caøng trôû thaønh neùt ñaëc thuø cuûa xaõ hoäi Brasil. Nhö vaäy, ñaâu laø caùc thaùch ñoá caáp thieát nhaát ñoái vôùi Giaùo Hoäi thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Gaëp gôõ söï khaùc bieät laø moät dòp giuùp lôùn leân vaø theâm phong phuù. Tuy nhieân, ñeå coù theå tieáp nhaän moät caùch traøn ñaày chuùng ta phaûi töï hoûi veà moät ñieåm neàn taûng: ñoù laø chuùng ta ñang giaùo duïc con ngöôøi soáng ñöùc tin nhö theá naøo? Chuùng ta ñang nuoâi döôõng kinh nghieäm kitoâ cuûa hoï ra sao? Chuùng ta phaûi thaêng tieán moät cuoäc gaëp gôõ ñích thaät cuûa moïi ngöôøi vôùi Chuùa Gieâsu. Noùi caùch khaùc, chuùng ta phaûi laø moät Giaùo Hoäi thöïc söï truyeàn giaùo, khoâng haøi loøng vôùi caùc tín höõu mình coù, nhöng ñi tìm nhöõng ngöôøi ñaõ xa rôøi Giaùo Hoäi. Vì theá thaät laø ñieàu quan troïng khaùm phaù ra caùc noäi dung cuûa ñöùc tin vaø thaêng tieán vieäc trao ñoåi beân trong coäng ñoaøn.
Hoûi: Vaäy Ñöùc Cha hình dung chöông trình taùi truyeàn giaûng Tin Möøng nhö theá naøo?
Ñaùp: Taøi lieäu chung keát cuûa Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc chaâu Myõ Latinh nhoùm taïi Aparecida naêm 2007 ñaõ ñaët ñeå chuùng toâi tröôùc söï caàn thieát haêng say truyeàn giaùo môùi. Chuùng toâi khoâng theå thôø ô tröôùc caùc khoå ñau khoán khoù cuûa ngöôøi ngheøo, tröôùc söï kieän giôùi treû xa rôøi Giaùo Hoäi vaø ñi tìm ôû nôi khaùc caùc caâu traû lôøi cho khaùt voïng söï voâ bieân cuûa hoï, hay söï kieän caùc ngöôøi treû khaùc ôû laïi trong Giaùo Hoäi nhöng chæ vì thoùi quen, chæ vì quy öôùc, maø khoâng haêng say soáng ñaïo. Chuùng toâi ñöôïc môøi goïi truyeàn giaùo thöôøng xuyeân ñeå xaây döïng vaø duy trì coäng ñoaøn hieäp nhaát. Ñaây laø moât coá gaéng maø anh chò em giaùo daân cuõng phaûi coù moät vai troø haøng ñaàu. Töø ñoù caàn phaûi ñaøo taïo tín höõu moät caùch saâu roäng.
Hoûi: Beân trong Naêm Ñöùc Tin Brasil cuõng soáng moät thôøi ñieåm quan troïng ngoaïi thöôøng khaùc ñoái vôùi caùc tín höõu coâng giaùo: ñoù laø Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013. Bieán coá naøy coù yù nghóa gì thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû laø moät dòp duy nhaát ñeå cuûng coá coâng taùc muïc vuï ñoái vôùi ngöôøi treû trong moïi giaùo xöù vaø coäng ñoaøn. Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Brasil ñaõ thaønh laäp moät uûy ban chuaån bò cho Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013. Ñaây cuõng laø moät cô may ñeå gaàn guõi vôùi ngöôøi treû, laø lôùp ngöôøi ñoâng ñaûo trong xaõ hoäi. Ñoái vôùi ngöôøi treû thöôøng khi ñöùc tin ñaõ maát ñi söùc loâi cuoán hoï, bôûi vì noù chæ ñöôïc coi nhö laø moät toång hôïp caùc leã nghi vaø caùc hình thöùc. Giôø ñaây chuùng toâi phaûi chöùng minh cho hoï thaáy raèng ñöùc tin khoâng phaûi nhö vaäy: Chuùa Gieâsu laø tình yeâu cuï theå thöïc söï, hieåu bieát Chuùa laø moät kinh nghieäm haáp daãn, môùi meû, loâi cuoán. Vaø ñaây laø ñieàu chuùng toâi coù theå laøm ñöôïc vôùi göông soáng moãi ngaøy.
(Avvenire 17-8-2012)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)