Nhöõng cuoäc hoïp maát thôøi giôø voâ ích
Nhöõng cuoäc hoïp maát thôøi giôø voâ ích.
New York (Vat. 5/08/2012) - Ngaøy 27 thaùng 7 naêm 2012 hoäi nghi thöôïng ñænh veà Thoûa hieäp buoân baùn vuõ khí ñaõ keát thuùc taïi New York maø khoâng ñaït ñöôïc keát quûa naøo. Phaùi ñoaøn cuûa 193 quoác gia tham döï ñaõ laïi ra veà tay traéng, vì khoâng tìm ra söï ñoàng thuaän lieân quan tôùi thoûa hieäp buoân baùn vuõ khí treân bình dieän quoác teá.
Lyù do laø vì Hoa Kyø, Nga vaø Trung Quoác, laø ba cöôøng quoác saûn xuaát nhieàu vuõ khí nhaát, ñaõ yeâu caàu coù nhieàu thôøi giôø hôn ñeå xem xeùt taøi lieäu. Phaûi ñôïi cho tôùi hoäi nghò trieäu taäp vaøo thaùng 10 naêm 2012 ñeå coù theå boû phieáu.
Trong moät thoâng caùo coâng boá sau ñoù, oâng Ban Ki Moon, Toång thö kyù Lieân Hieäp Quoác, ñaõ baày toû thaát voïng, vì bao nhieâu naêm chuaån bò vaø boán tuaàn laøm vieäc ñaõ khoâng ñöa tôùi moät thoûa hieäp nhö chôø mong. Theo oâng, ñaây laø moät böôùc thuït luøi. Tuy nhieân, oâng vaãn khaúng ñònh raèng daán thaân ñeå ñi tôùi moät thoûa hieäp vaãn maïnh meõ vöõng chaéc, vaø caùc quoác gia coù theå taùi khôûi haønh töø maûnh ñaát chung ñaõ thaønh laäp ñöôïc sau caùc thaùng laøm vieäc vaát vaû.
Trong taøi lieäu chung keát ngöôøi ta ñaõ khoâng ñeà caäp tôùi ñaïn döôïc nhö Hoa Kyø mong muoán, cuõng khoâng noùi tôùi caùc vuõ khí duøng cho caùc sinh hoaït "giaûi trí, vaên hoùa, lòch söû vaø theå thao" nhö Italia ñaõ yeâu caàu. Thoûa hieäp ñöïa treân caùc nguyeân taéc "hoøa bình vaø an ninh" vôùi muïc ñích baûo veä caùc quyeàn con ngöôøi vaø caùc hoat ñoäng duy trì hoøa bình ñöôïc aùp duïng cho caùc loaïi vuõ khí nhö: xe taêng vaø xe caùc loaïi xe traän boïc saét, caùc khí giôùi naëng, caùc maùy bay chieán ñaáu, tröïc thaêng taán coâng, taàu chieán, hoûa tieãn, suùng phoùng hoûa tieãn vaø caùc vuõ khí nheï.
Trong baøi tham luaän ñoïc tröôùc hoäi nghò, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Francis Chullikat, Quan saùt vieân thöôøng tröïc cuûa Toøa Thaønh caïnh caùc toå chöùc Lieân Hieäp Quoác, ñaõ keâu goïi coäng ñoàng quoác teá choáng laïi vieäc buoân baùn khí giôùi baát hôïp phaùp. Ñöùc Cha nhaán maïnh raèng khoâng theå coi vuõ khí nhö laø caùc haøng hoùa bình thöôøng khaùc, vaø Toøa Thaùnh xaùc tín raèng Thoûa hieäp veà vieäc buoân baùn caùc vuõ khí coù theå taïo ra söï khaùc bieät ñoái vôùi haøng trieäu ngöôøi, naïn nhaân cuûa vieäc baùn vuõ khí ñaïn döôïc voâ luaät leä voâ traùch nhieäm, vaø mua vuõ khí vaø ñaïn döôïc baát hôïp phaùp töø phía caùc keû toäi phaïm. Ñöùc Cha Chullikat caàu mong raèng muïc ñích cuoái cuøng cuûa Thoûa hieäp noùi treân laø vieäc giaûi tröø thò tröôøng quoác teá buoân baùn vuõ khí. Vò ñaïi dieän Toøa Thaùnh cuõng neâu baät raèng vieäc buoân baùn vuõ khí baát hôp phaùp coù caùc heä luïy tieâu cöïc ñoái vôùi söï phaùt trieån, neàn hoøa bình, luaät nhaân ñaïo, vaø caùc quyeàn con ngöôøi. Ñöùc Cha noùi: Khí giôùi khoâng theå ñöôïc so saùnh vôùi caùc haøng hoùa trao ñoåi treân caùc thò tröôøng quoác gia vaø quoác teá. Vì theá caàn phaûi coù söï ñieàu hôïp ñaëc bieät coù khaû naêng phoøng ngöøa, choáng traû vaø nhoå taän goác reã vieäc buoân baùn vuõ khí vaø ñaïn döôïc baát hôïp phaùp vaø voâ traùch nhieäm. Ñeå ñöôïc nhö theá, caàn phaûi coù söï daán thaân cuûa taát caû moïi thaønh vieân cuûa coäng ñoaøn quoác teá, töø caùc quoác gia cho tôùi caùc toå chöùc quoác teá, töø caùc toå chöùc phi chính quyeàn cho tôùi caùc toå chöùc tö nhaân.
Vò ñaïi dieän Toøa Thaùnh cuõng lieät keâ ra moät loaït caùc bieän phaùp caàn thi haønh, trong ñoù coù söï coäng taùc giöõa caùc quoác gia, vieäc thöïc söï kieåm soaùt khí giôùi loaïi nheï vaø moät söï trong saùng hôn trong vieäc buoán baùn khí giôùi hôïp phaùp. Ñöùc Cha than phieàn veà söï baát löïc trong vieäc thaêng tieán moät neàn vaên hoùa hoøa bình. Theo Ñöùc Cha caàn phaûi coù caùc saùng kieán giaùo duïc vaø caùc chöông trình giuùp gia taêng yù thöùc veà vieäc loai tröø vuõ khí, vaø phaûi loâi keùo taát caû moïi giai taàng xaõ hoäi vaøo cuoäc, keå caû caùc toå chöùc toân giaùo.
Tröôùc söï thaát baïi cuûa hoäi nghò thöôïng ñænh veà Thoûa hieäp buoân baùn vuõ khí, toå chöùc AÂn Xaù Quoác Teá ñaõ phaûn öùng moät caùch tieâu cöïc, vaø tuyeân boá raèng neáu quûa thaät laø trong caùc phieân hoïp khoaùng ñaïi keùo daøi boán tuaàn ñaõ khoâng coù thôøi giôø, thì trong caùc phieân hoïp chuaån bò baét ñaàu töø naêm 2009, thôøi giôø ñaâu coù thieáu. Caùc lôøi tuyeân boá cuûa chính quyeàn Washington xem ra muoán noùi raêng "coù leõ chuùng toâi seõ laøm sau". Thaät ra chæ vaøo ngaøy sau cuøng, moät caùch chieán thuaät, caùc cöôøng quoác môùi baét ñaàu trình baày caùc laäp tröôøng cuûa mình vaø ñöa ra caâu hoûi: "Lieäu chuùng ta coù thaønh coâng laøm ñieàu naøy noäi trong cuoái ngaøy hay khoâng?" Vaø dó nhieân laø hoï ñaõ khoâng thaønh coâng. Vaø theá laø Hoäi nghò thöôïng ñænh ñaõ keát thuùc vôùi tuyeân ngoân mang chöõ kyù cuûa 90 quoác gia, trong ñoù coù Hoa Kyø, Lieân Hieäp AÂu chaâu, Meâhicoâ, Niu Dilen, Na Uy, nhieàu nöôùc Phi chaâu vaø chaâu Myõ La tinh, nhö sau: "Chuùng toâi thaát voïng, nhöng khoâng ngaõ loøng. Chuùng toâi ñaõ tin raèng coù theå khieán cho Thoûa hieäp naøy trôû thaønh thöïc taïi, nhöng chæ giôø ñaây chuùng toâi môùi laáy laøm tieác maø thaáy raèng khoâng theå ñöôïc. Chuùng toäi cöông quyeát coù ñöôïc moät Thoûa hieäp veà vieäc buoân baùn vuõ khí sôùm chöøng naøo coù theå. Moät thoûa hieäp coù khaû naêng taïo döïng moät theá giôùi an ninh hôn trong lôïi ích cuûa toaøn nhaân loaïi".
Thaät laø toaøn laø nhöõng lôøi hay yù ñeïp, che daáu nhöõng taâm tình giaû doái. Söï thaät ñoù laø haàu heát caùc cöôøng quoác vaø caùc nöôùc kyõ ngheä giaàu ñeàu saûn xuaát vaø buoân baùn moïi thöù vuõ khí gieát ngöôøi. Haøng naêm hoï thu lôøi caû ngaøn tyû myõ kim, neân tìm moïi caùch ñeå duy trì kyõ ngheä cheá taïo vuõ khí vaø phaùt trieån thò tröôøng buoân baùn vuõ khí. Ñaây laø lyù do taïi sao theá giôùi khoâng coù hoøa bình, vaø taïi sao Lieân Hieäp Quoác ñaõ khoâng giaûi quyeát ñöôïc chieán tranh beân Siria vaø caùc cuoäc chieán khaùc treân theá giôùi. Vì theá, caùc hoäi nghò thöôïng ñænh veà thoûa hieäp vuõ khí chæ laø nhöõng cuoäc hoïp maát thôøi giôø vaø voâ ích maø thoâi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)