Baåy naêm laøm Giaùo Hoaøng
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI
Baåy naêm laøm Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI.
Roma (Avvenire 25-4-2012; Vat. 4-05-2012) - Moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Hoàng Y Walter Brandmueller, nguyeân Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh caùc khoa söû hoïc, veà 7 naêm Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI.
Caùch ñaây baåy naêm, ngaøy 22 thaùng 4 naêm 2005, töùc 22 ngaøy sau khi Ñöùc Gioan Phaoloâ II qua ñôøi, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ chuû söï thaùnh leã troïng theå taïi theàm ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ ñeå chính thöùc baét ñaàu chöùc vuï Chuû Chaên Giaùo Hoäi hoaøn vuõ.
Tröôùc hôn 300 ngaøn tín höõu tham döï thaùnh leã, Ñöùc Joseph Ratzinger môû ñaàu baøi giaûng baèng caùch suy tö veà Kinh caàu Caùc Thaùnh, ñaõ vang leân trong thaùnh leã an taùng Ñöùc Gioan Phaoloâ II, trong Maät nghò Hoàng Y baàu Giaùo Hoaøng vaø sau cuøng trong ngaøy leã baét ñaàu söù vuï Ngöôøi Keá Vò Taùnh Pheâroâ. Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI noùi: "Giôø ñaây, trong luùc naøy, toâi, ngöôøi ñaày tôù yeáu ñuoái cuûa Thieân Chuùa, toâi phaûi laõnh traùch nhieäm chöa töøng nghe thaáy naøy, noù thöïc söï vöôït quùa moïi khaû naêng cuûa con ngöôøi. Taát caû caùc baïn thaân meán, caùc baïn vöøa môùi khaån caàu toaøn ñoaøn nguõ caùc thaùnh. Vaø nhö theá trong toâi cuõng soáng daäy yù thöùc naøy: ñoù laø toâi khoâng coâ ñôn. Ñoaøn nguõ caùc Thaùnh che chôû toâi, naâng ñôõ toâi vaø ñem toâi ñi".
Tieáp ñeán Ñöùc Ratzinger quaûng dieån yù nghóa hai daáu hieäu cuûa daây Pallium vaø nhaãn cuûa ngöôøi chaøi löôùi, vaø keát thuùc baøi giaûng baèng caùch nhaéc laïi lôøi Ñöùc Karol Wojtyla ñaõ gioùng leân trong ngaøy leã baét ñaàu söù vuï Pheâroâ cuûa ngöôøi hoài naêm 1978: "Anh chò em ñöøng sôï, haõy môû, nhöng coøn hôn theá nöõa, haõy môû toang cöûa cho Chuùa Kitoâ".
Trong buoåi tieáp kieán chung saùng thöù tö 18 thaùng 4 naêm 2012 Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ xin tín höõu caàu nguyeän cho ngaøi. Ngaøi noùi: "Toâi xin anh chò em luoân naâng ñôõ toâi vôùi lôøi caàu nguyeän cuûa anh chò em, ñeå vôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, toâi coù theå kieân trì trong vieäc phuïc vuï Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi". Trong buoåi ñoïc kinh Laäy Nöõ Vöông Thieân Ñaøng Chuùa Nhaät tröôùc ñoù Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñaõ xin tín höõu caàu nguyeän nhieàu cho ngaøi.
Trong baåy naêm laøm Giaùo Hoaøng Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ coâng boá ba Thoâng Ñieäp: "Deus Caritas" naêm 2005, "Spe Salvi" naêm 2007 vaø "Caritas in veritate" naêm 2009. Ngaøi cuõng ñaõ coâng boá ba Toâng Huaán "Sacramentum caritatis" naêm 2007, "Verbum Domini" naêm 2010 vaø "Aficae munus" naêm 2011. Ñöùc Thaùnh Cha cuõng coâng boá ba Naêm ñaëc bieät laø Naêm thaùnh Phaoloâ (2008-2009) Naêm Linh Muïc (2009-2010) vaø Naêm Ñöùc Tin (2012-2013). Ngaøi ñaõ thöïc hieän 23 chuyeán coâng du muïc vuï taïi caùc nöôùc ngoaøi vaø 26 chuyeán vieáng thaêm trong nöôùc Italia.
Giaûng trong thaùnh leã möøng sinh nhaät thöù 85 trong nhaø nguyeän Paolina saùng 16 thaùng 4 naêm 2012, Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Toâi ñang ñöùng tröôùc chaëng cuoái cuøng trong cuoäc ñôøi toâi vaø toâi khoâng bieát ñieàu gì chôø ñôïi toâi. Tuy nhieân, toâi bieát raèng coù aùnh saùng cuûa Thieân Chuùa, raèng Ngöôøi ñaõ soáng laïi vaø aùnh saùng cuûa Ngöôøi maïnh hôn moïi toái taêm; loøng laønh cuûa Ngöôøi maïnh hôn moïi söï döõ cuûa traàn gian naøy. Vaø ñieàu naøy giuùp chuùng ta vöõng vaøng tieán böôùc, vaø trong giôø naøy toâi heát loøng caùm ôn taát caû nhöõng ai lieân læ laøm cho toâi caûm nhaän ñöôïc tieáng "coù" cuûa Thieân Chuùa qua ñöùc tin cuûa hoï".
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Hoàng Y Walter Brandmueller, veà 7 naêm Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI. Ñöùc Hoàng Y Brandmueller sinh naêm 1929 taïi Bavieøre mieàn nam nöôùc Ñöùc vaø töøng laø giaùo sö moân lòch söû Giaùo Hoäi thôøi trung coå vaø taân thôøi taïi ñaïi hoïc Augsburg. Naêm 1981 cha Brandmueller baét ñaàu laø thaønh vieân Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Khoa Hoïc Lòch Söû, thay theá cha Hubert Jedin chuyeân vieân lòch söû Coâng Ñoàng Ñoàng Chung Trento, qua ñôøi naêm tröôùc ñoù. Töø naêm 1998 tôùi 2009 Ñöùc Toång Giaùm Muïc Brandmuelller laø chuû tòch Hoäi Ñoàng naøy, vaø naêm 2010 ngaøi ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI vinh thaêng Hoàng Y. Laø chuyeân gia veà lòch söû caùc Coâng Ñoàng Chung, Ñöùc Hoàng Y Brandmueller ñaõ thaønh laäp vaø in aán nguyeät san "Annuarium Historiae Conciliorum - Nieân giaùm lòch söû caùc Coâng Ñoàng" vaø loaït saùch "Konziliengeschichte - Lòch söû caùc Coâng Ñoàng".
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, ngaøy 24-4 vöøa qua laø ñuùng baåy naêm Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI giöõ chöùc vuï Chuû Chaên Giaùo Hoäi Hoaøn Vuõ, moät trieàu ñaïi maø coù ngöôøi vaãn tieáp tuïc goïi laø trieàu ñaïi "chuyeån tieáp", Ñöùc Hoàng Y nghó sao?
Ñaùp: Toâi thaáy ñoù laø moät nhaän xeùt raát giaûn löôïc. Cuøng laém thì coù theå ñònh nghóa laø "chuyeån tieáp" trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ I, laø vò trong moät nghóa naøo ñoù ñaõ ghi daáu söï caùo chung cuûa hieän töôïng ñoäc quyeàn cuûa Italia treân ngai toøa Thaùnh Pheâroâ, chöù khoâng phaûi laø trieàu ñaïi cuûa Ñöùc ñöông kim Giaùo Hoaøng. Vaø khoâng phaûi chæ vì baåy naêm, baåy naêm ñaâu coù phaûi laø ít...
Chuùng ta haõy laáy khaåu hieåu maø Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ choïn khi ñöôïc chæ ñònh laøm Toång Giaùm Muïc Muenchen Freising "Cooperatores veritatis" Coäng söï vieân cuûa Chaân Lyù. Töø khaåu hieäu naøy ngöôøi ta coù theå suy dieãn ra ñaâu laø sôïi chæ ñoû noái lieàn xuyeân suoát toaøn cuoäc soáng cuûa vò ñöông kim Giaùo Hoaøng, ngay töø thôøi ngöôøi coøn laø giaùo sö: ñoù laø vaán ñeà lieân quan tôùi chaân lyù.
Hoûi: Trong nghóa naøo thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Trong theá giôùi ngaøy nay vôùi chuû tröông thöïc tieãn vaø töông ñoái hoùa cuûa noù, ngöôøi ta cho raèng khoâng theå nhaän ra moät söï thaät. Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI, traùi laïi, lieân læ nhaéc cho chuùng ta bieát raèng coù theå nhaän bieát chaân lyù nhôø vieäc ñoái thoaïi phong phuù giöõa ñöùc tin vaø lyù trí.
Hoûi: Theo Ñöùc Hoàng Y, moät caùch toång hôïp vaø trong moät vieãn töôïng lòch söû, ñaâu laø caùc ñieåm noåi baät khaùc trong trieàu ñaïi cuûa Ñöùc ñöông kim Giaùo Hoaøng?
Ñaùp: Theo toâi, ñoù laø vieäc giaûi thích Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II moät caùch ñuùng ñaén. Ñaây laø ñieàu ñaõ khieán cho Ñöùc Ratzinger say meâ ngay töø sau khi keát thuùc Coâng Ñoàng. Trong nghóa naøy, dieãn vaên chuùc möøng noùi vôùi caùc chöùc saéc Trung Öông Toøa Thaùnh hoài thaùng 12 naêm 2005 coù taàm quan troïng ñaëc bieät. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caûnh baùo choáng laïi moät kieåu giaûi thích Coâng Ñoàng nhö laø moät beû gaãy söï tieáp noái cuûa truyeàn thoáng Giaùo Hoäi cho moät söï caûi toå. Caùc lôøi ngöôøi noùi vaøi thaùng sau khi ñöôïc baàu laøm Chuû Chaên Giaùo Hoäi hoaøn vuõ khoâng phaûi laø khoâng coù hieäu quûa, nhöng ñaõ bao goàm caùc cöû chæ chính xaùc trong vieäc cai quaûn Giaùo Hoäi.
Hoûi: Coù phaûi Ñöùc Hoàng Y coù yù noùi tôùi töï saéc "Summorum Pontificum" khoâng?
Ñaùp: Chaéc chaén laø ñoái vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng phuïng vuï coù moät vai troø thöïc söï trung taâm trong ñôøi soáng cuûa Giaùo Hoäi. Töø ñoù ngöôøi cuõng lo laéng ñeå cho phuïng vuï ñöôïc cöû haønh moät caùch toát ñeïp. Nhöng nhö laø haønh ñoäng cai quaûn cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng toâi cho raèng Toâng hieán "Anglicanorum coetibus" cuõng khoâng keùm phaàn quan troïng, vì noù ghi daáu moät kieåu canh taân trong vieäc theo ñuoåi cuoäc ñoái thoaïi ñaïi keát, vaø noù cuõng coù theå coáng hieán moät moâ thöùc cho caùc tröôøng hôïp khaùc nöõa.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y noùi tôùi caùc haønh ñoäng cai quaûn cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, nhöng cuõng coù ngöôøi cho raèng hôn laø cai quaûn Giaùo Hoäi Ñöùc Thaùnh Cha thích vieát saùch hay soaïn caùc baøi giaûng cho caùc leã nghi phuïng vuï trang troïng hôn, Ñöùc Hoàng Y nghó sao?
Ñaùp: Tröôùc heát toâi khoâng thaáy coù söï maâu thuaãn naøo giöõa vieäc cai quaûn toát vaø vieäc vieát saùch, laø ñam meâ cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI. Ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha, ñieàu noøng coát ñoù laø laøm cho ngöôøi ta hieåu bieát vaø yeâu meán Chuùa Gieâsu vaø Giaùo Hoäi cuûa Chuùa. Vaø ñaây laø ñieàu Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ laøm moät caùch raát toát vôùi caùc saùch, caùc baøi giaûng vaø caû coâng vieäc thöôøng ngaøy cuûa vò Chuû Chaên Giaùo Hoäi coâng giaùo hoaøn vuõ. Khi luoân luoân coù tröôùc maét tieâu chuaån cuûng coá vaø an uûi caùc anh chò em khaùc trong ñöùc tin, Ñöùc Thaùnh Cha raát hieåu bieát raèng trong moät vaøi boái caûnh ngaøy nay tình hình cuûa Giaùo Hoäi "theâ thaûm", vaø vò thuoác duy nhaát laø taùi khaùm phaù ra ñöùc tin: ñoù chính laø tröïc giaùc khieán cho ngaøi coâng boá Naêm Ñöùc Tin, baét ñaàu cöû haønh vaøo thaùng 10 tôùi ñaây.
Hoûi: Nhö laø söû gia, Ñöùc Hoàng Y ñaùnh giaù kieåu maø Ñöùc ñöông kim Giaùo Hoaøng cai quaûn Cô quan trung öông Toøa Thaùnh ôû Roma vaø Giaùo Hoäi hoaøn vuõ nhö theá naøo?
Ñaùp: Toâi giaû thieát raèng Giaùo Hoäi khaùc vaø phaûi khaùc vôùi baát cöù hieäp hoäi naøo khaùc cuûa loaøi ngöôøi, lyù do cuõng laø vì cung caùch noù ñöôïc cai quaûn. Vaø Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI coù kieåu cai quaûn "hieàn dòu cöông quyeát", laø cung caùch ñuùng vôùi tinh thaàn Tin Möøng nhaát. Göông maãu trong nghóa naøy laø kieåu Ñöùc Thaùnh Cha ñöông ñaàu vôùi vaán ñeà raát nghieâm troïng: ñoù laø naïn giaùo só tu só laïm duïng tính duïc treû vò thaønh nieân, caû khi theo thoáng keâ noù laø ñieàu ít nhaát. Vaø ñöông nhieân boån phaän cuûa caùc coäng söï vieân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng laø bieát thöïc thi moät caùch trung thaønh vaø cuï theå caùc chæ daãn maø thænh thoaûng Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeà ra.
Hoûi: Ngöôøi ta cuõng nhaän xeùt raèng Ñöùc ñöông kim Giaùo Hoaøng ít chuù yù tôùi caùc vaán ñeà ngoaïi giao, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Laõnh vöïc caùc boån phaän cuûa cuûa moät vò Giaùo Hoaøng vöôït quùa khaû naêng cuûa moät ngöôøi. Vì theá moãi vò Giaùo Hoaøng phaûi löïa choïn taäp trung söï chuù yù cuûa söù vuï mình vaøo ñieåm naøo. Vaø nhö ñaõ noùi, söï löïa choïn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI laø söï thaät cuûa ñöùc tin vaø söï hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi. Nhö laø söû gia toâi nhaän xeùt raèng vôùi trieàu ñaïi giaùo hoaøng naøy, maïng löôùi caùc vò ñaïi dieän ngoaïi giao ñaõ khoâng giaûm, traùi laïi ñaõ gia taêng. Toøa Thaùnh ñaõ thieát laäp lieân laïc ngoaïi giao vôùi nhieàu quoác gia khaùc. Nhöng toâi xin laäp laïi: Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI muoán taäp trung noøng coát söù vuï Ngöôøi Keá Vò Thaùnh Pheâroâ cuûa ngaøi vaøo vieäc loan baùo Tin Möøng moät caùch thuyeát phuïc vaø töôi vui cho con ngöôøi ngaøy nay.
(Avvenire 25-4-2012)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)