Vieäc nghieân cöùu Thaùnh Kinh
Vieäc nghieân cöùu Thaùnh Kinh.
Roma (Avvenire 3-2-2012; Vat. 20-03-2012) - Phoûng vaán Ñöùc OÂng Bruno Maggioni chuyeân chuù giaûi Thaùnh Kinh Taân Öôùc.
Ngaøy muøng 4 thaùng 2 naêm 2012 Ñöùc OÂng Bruno Maggioni, chuyeân vieân nghieân cöùu Thaùnh Kinh Taân Öôùc, ñaõ möøng sinh nhaät thöù 80. Ñöùc OÂng Maggioni sinh naêm 1932 taïi Como, baéc Italia vaø thuï phong Linh Muïc naêm 1955.
Cha Bruno ñaõ hoïc thaàn hoïc vaø Khoa hoïc kinh thaùnh taïi ñaïi hoïc giaùo hoaøng Gregoriana vaø Hoïc vieän thaùnh kinh ôû Roma giöõa caùc naêm 1955-1958. Sau ñoù cha daäy moân chuù giaûi Thaùnh Kinh Taân Öôùc taïi phaân khoa thaàn hoïc Baéc Italia vaø taïi ñaïi chuûng vieän Como vaø Milano. Cha cuõng daäy moân daãn nhaäp thaàn hoïc taïi ñaïi hoïc coâng giaùo Thaùnh Taâm Milano, vaø dieãn thuyeát taïi nhieàu nôi trong toaøn nöôùc Italia. Cha Maggioni laø taùc gæa cuûa gaàn 40 cuoán saùch veà Thaùnh Kinh vaø Lôøi Chuùa. Ngoaøi caùc saùch chuù giaûi veà boán Phuùc AÂm vaø caùc vaên baûn taân öôùc, cha cuõng chuù giaûi moät vaøi saùch cöïu öôùc chaúng haïn nhö cuoán "Gioáp vaø Qohelet. Söï phaûn khaùng khoân ngoan trong Thaùnh Kinh" (1982); "Caùc Thaùnh Vònh 1-75" (2001); "Caùc Thaùnh Vònh 78-150" (2002); "Khaûi Huyeàn. Moät kieåu ñoïc ngoân söù ngaøy nay" (1990). Hai cuoán sau cuøng xuaát baûn naêm 2011 vöøa qua laø: "Thieân Chuùa ñaõ khoâng coù ai troâng thaáy Ngöôøi"; vaø "Phuùc aâm, Giaùo Hoäi vaø chính trò".
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Ñöùc OÂng veà sinh hoaït nghieân cöùu Thaùnh Kinh Taân Öôùc cuûa cha.
Hoûi: Thöa Ñöùc OÂng Maggioni, khi nghieân cöùu saâu roäng Thaùnh Kinh Taân Öôùc, Ñöùc OÂng ñaõ coù theå hieåu bieát göông maët coäng ñoaøn kitoâ thôøi khai sinh. Giaùo Hoäi ngaøy nay coù theå hoïc hoûi ñöôïc gì töø caùc tín höõu kitoâ tieân khôûi ñoù?
Ñaùp: Toâi thöôøng thaûo luaän veà ñeà taøi naøy vaø hay noåi noùng. Chuùng ta phöùc taïp trong vieäc ñoïc hieåu caùc bieán coá, nhöng caùc chuyeän lieân quan tôùi con ngöôøi laø nhöõng ñieàu noøng coát. Tin Möøng laø Tin Möøng, vaø rao giaûng Tin Möøng coù nghóa laø ruùt tæa ra töø ñoù moät caùi gì coù yù nghóa cho ngaøy hoâm nay. Tin Möøng khoâng ñeà caäp tôùi heä thoáng lieân maïng Internet, nhöng noùi veà con ngöôøi, veà nieàm hy voïng, veà caùc noãi sôï haõi cuûa noù, veà khaû naêng yeâu thöông hay laøm tieàn cuûa noù. Caùc kitoâ höõu tieân khôûi ñaõ laéng nghe kinh nghieäm cuûa Chuùa Gieâsu trong nhöõng luùc cöû haønh haønh phuïng töï, vaø hoï ñaùnh caù, hoï daán thaân cuoäc ñôøi mình. Tín höõu ñi nhaø thôø ngaøy Chuùa Nhaät, nhöng phaûi nghe ñöôïc moät baøi giaûng coù theå lieân quan tôùi tuaàn soáng, chöù khoâng phaûi chæ trong luùc tham döï thaùnh leã maø thoâi. Moät tín höõu khi xong thaùnh leã khoâng phaûi böôùc ra khoûi nhaø thôø vaø noùi "Theá laø xong boån phaän", nhöng phaûi noùi: "Toâi ñaõ laéng nghe nhieàu ñieàu vaø toâi thaáy chuùng laø nhöõng ñieàu toát laønh giuùp toâi soáng, phaùn ñoaùn vaø löïa choïn". Ñoù laø Tin Möøng, chöù neáu baïn noùi veà moät caùi gì khaùc, thì seõ chaúng coøn laïi gì caû.
Hoûi: Thöa Ñöùc OÂng, laøm linh muïc xem ra caøng ngaøy caøng vaát vaû. Coù nhieàu linh muïc bò caùc thôøi môùi ngaøy nay trong ñoù chuùng ta ñang soáng, laøm cho trôû thaønh laïc loõng vaø maát höôùng. Laøm theá naøo ñeå töôûng töôïng ra moät linh muïc töông lai?
Ñaùp: Toâi hy voïng laø noù gioáng vôùi ngaøy nay. Theá giôùi coù bieát bao nhieâu laø vaán ñeà, nhöng khi quan saùt noù döôùi aùnh saùng cuûa Tin Möøng, chuùng ta phaûi nhôù raèng caùc vaán ñeà ñònh ñoaït thì vaãn luoân luoân gioáng nhau. Chuùng ta phaûi chuù yù ñeán chuùng, chæ nhö theá môùi coù theå ñöôïc laéng nghe. Con ngöôøi coù yù nghóa gì? Taïi sao noù laïi hieän höõu? Soáng vaø cheát coù nghóa laø gì? Giaùo duïc soáng tình lieân ñôùi coù nghóa laø gì? Neáu toâi coi troïng luaân lyù kitoâ, thì chính laø bôûi vì toâi chaéc chaén raèng Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ ñeà nghò kieåu soáng ñoù ñeå cho con ngöôøi soáng toát ñeïp. Ñoâi khi chuùng ta töôûng töôïng caùc giôùi raên cuûa Chuùa nhö laø caùc luaät leä cuûa moät oâng chuû baét chuùng ta phaûi laøm vieäc cho lôïi loäc cuûa oâng vaø khieán cho chuùng ta phaûi ñau khoå. Nhöng khoâng phaûi nhö vaäy. Toâi haøi loøng vì coù ñöôïc moät ñeà nghò soáng laønh maïnh vaø nhaân baûn. Chuùng ta ñöøng cheá ra nhöõng ñieàu voâ ích.
Hoûi: Thöa Ñöùc OÂng, taïi Italia naøy coù vaán ñeà tinh thaàn traùch nhieäm cuûa giaùo daân. Vaäy thì ai coù loãi lôùn hôn caû ñoái vôùi tình traïng naøy? Loãi cuûa caùc linh muïc ñaõ khoâng daønh khoaûng troáng cho giaùo daân coäng taùc vaø laøm vieäc, hay loãi cuûa giaùo daân khoâng chòu laõnh laáy traùch nhieäm cuûa mình?
Ñaùp: Thaät ra ñoù laø loãi cuûa caû hai phía: cuûa caùc linh muïc cuõng nhö cuûa giaùo daân. Coù nhöõng linh muïc khoâng giao nhieäm vuï naøo cho giaùo daân, bôûi vì caùc vò xaùc tín raèng chæ coù caùc vò môùi chuyeân moân, môùi laøm ñöôïc thoâi, neân caùc vò phaûi haønh ñoäng, vaø chæ coù caùc vò môùi bieát suy nghó maø thoâi. Coù hoäi ñoàng muïc vuï ñaáy, nhöng cha sôû bieát laø phaûi ñi ñeán keát luaän ra sao roài, trong khi ñieàu quan troïng laø phaûi laéng nghe xem caùc ngöôøi khaùc noùi gì ñaõ, coù khi laø neâu vaán naïn ñoái vôùi caùc xaùc tín cuûa chính cha sôû nöõa. Thaønh ra theo toâi giaùo daân cuõng phaûi ñoøi cho mình quyeàn coù phaåm giaù cuûa mình, vaø coù tieáng noùi trong cuoäc soáng coäng ñoaøn. Toâi ñaõ töøng bieát coù caùc giaùo daân khoâng thích öùng vôùi moïi chuyeän, hoï troâng thaáy vaán ñeà vaø coáng hieán söï hieåu bieát chuyeân moân cuûa hoï. Hoï bieát noùi nhöõng gì laøm haøi loøng hay khoâng laøm haøi loøng cha sôû. Moät linh muïc ngheøo naøn thì laøm haøng ngaøn chuyeän, vaø ñöa ra caùc chöông trình muïc vuï naøy noï, roài göûi caùc söù ñieäp, maø khoâng coøn thôøi giôø ñeå noùi chuyeän vôùi ngöôøi khaùc, vôùi nhöõng ngöôøi tin vaø vôùi nhöõng ngöôøi khoâng tin. Chuùng ta phaûi hoïc bieát truyeàn thoâng, neáu khoâng thì seõ laø moät tai hoïa. Neáu moät linh muïc, moät giaùm muïc maø luoân luoân ñi xe hôi, khoâng ñi boä treân ñöôøng, khoâng ñi xe löûa hay xe buyùt bao giôø, thì laøm sao maø coù theå gaëp gôõ daân chuùng ñöôïc? Neáu caùc vò chæ haïn cheá vieäc tieáp xuùc gaëp gôõ daân chuùng trong caùc buoåi dieãn thuyeát thoâi thì quûa laø quaù ít.
Hoûi: Thöa Ñöùc OÂng, nhöng maø cuõng coù nhöõng giaùo daân coøn giaùo só hôn caû caùc giaùo só nöõa thì sao?
Ñaùp: Khi thaáy nhö vaäy thì phaûi la raày hoï. Vaø hoï khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi coù theå tin caäy ñöôïc ñaâu.
Hoûi: Thöa Ñöùc OÂng, trong soá caùc sinh vieân cuûa Ñöùc OÂng, chaéc chaén laø ñaõ coù nhieàu giaùo daân hôn laø caùc chuûng sinh vaø tu só. Ngaøy nay coù moät taàng lôùp giaùo daân ngaøy caøng ñöôïc chuaån bò kyõ löôõng hôn, keå caû treân laõnh vöïc thaàn hoïc vaø kinh thaùnh. Ñaâu laø phaàn ñoùng goùp lôùn hôn coù theå chôø ñôïi ñöôïc töø nôi hoï?
Ñaùp: Toâi muoán caùc anh chò em giaùo daân aáy giuùp toâi gaëp gôõ Thieân Chuùa trong cuoäc soáng vaø trong theá giôùi thöôøng ngaøy, trong caùc töông quan vôùi tha nhaân. Lòch söû ñôøi hoï coù theå giuùp ñaøo saâu Tin Möøng ñeå laøm chöùng noù cho taát caû moïi ngöôøi.
Hoûi: Ngaøy tröôùc thì caùc nhaø chuù giaûi Thaùnh Kinh haàu nhö taát caû ñeàu laø caùc linh muïc. Ngaøy nay coù nhieàu giaùo daân vaø caû moät soá phuï nöõ nöõa, hoïc vaø daäy Thaùnh Kinh. Söï kieän naøy coù thay ñoåi gì trong caùch thöùc tieáp caän Thaùnh Kinh hay khoâng thöa Ñöùc OÂng?
Ñaùp: Coù chöù. Caùc anh chò em giaùo daân naøy coù nhöõng ñieàu ñeå noùi. Toâi thích noùi chuyeän vôùi hoï vaø laéng nghe hoï. Toâi khoâng tin raèng söï kieän laø nam hay laø nöõ giuùp hieåu Thaùnh Kinh nhieàu hôn hay ít hôn. Nhöng maø coù söï nhaäy caûm khaùc bieät giöõa nam nöõ. Coù ñieàu laï laø toâi ñaõ tham döï nhieàu ñaïi hoäi, trong ñoù caùc phuï nöõ phaûn ñoái moïi ñieàu toâi noùi. Nhöng maø ñoù laø thôøi xa xöa roài.
Hoûi: Cha nghó gì veà ñeà nghò nhieàu ngöôøi ñaõ ñöa ra: ñoù laø daäy Thaùnh Kinh thoâng thöôøng hôn trong caùc tröôøng hoc?
Ñaùp: Neáu ñöôïc nhö theá thì toâi thích laém. Caùch ñaây nhieàu naên ngöôøi ta ñaõ ñeà caäp tôùi ñieàu naøy. Cuõng nhö chuùng ta hoïc Iliade vaø Odissea, laø caùc taùc phaåm vaên chöông, chuùng ta cuõng coù theå hoïc Thaùnh Kinh. Trong tröôøng hoïc Italia vaø aâu chaâu, ngöôøi ta hoïc tieáng Hy laïp, bôûi vì noù laøm thaønh caùc goác reã cuûa chuùng ta, cuõng nhö noù laø goác reã cuûa tö töôûng do thaùi kitoâ. Ñeå daäy Thaùnh Kinh caàn phaûi daäy raát hay raát vöõng chaéc, khieán cho caùc hoïc sinh thích thuù, ít nhaát laø thích thuù baèng khi hoïc caùc taùc phaåm coå ñieån lôùn. Nhöng hoài ñoù ñaõ coù moät neàn vaên hoùa thuø nghòch vôùi döï aùn naøy... Trong boái caûnh naøy Giaùo Hoäi cuõng ñaõ khoâng xaùc tín cho laém, vaø Giaùo Hoäi sôï raèng vieäc ñöa Thaùnh Kinh ra bieán giôø hoïc thaønh giôø toân giaùo, laø ñieàu khoâng ñöôïc pheùp. Traùi laïi, noù phaûi trôû thaønh vieäc ñoïc moät vaên baûn vaên hoùa lôùn cuûa nhaân loaïi. Nhieàu ngöôøi cho raèng Thaùnh Kinh laø cuoán saùch chæ daønh cho caùc linh muïc vaø caùc ñan só thoâi, traùi laïi noù laø taùc phaåm vaên chöông raát cao caû. Thaät laø ñaùng tieác neáu chuùng ta khoâng ñoïc Thaùnh Kinh!
(Avvenire 3-2-2012)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)