Giaùng Sinh ñoù ñaây treân theá giôùi
Giaùng Sinh ñoù ñaây treân theá giôùi.
Vatican (Vat. 24/12/2011) - Trong baàu khí töôi vui cuûa Ngaøy leã Giaùng Sinh möøng kính bieán coá Chuùa Gieâsu Kitoâ xuoáng theá laøm ngöôøi, chuùng toâi xin kính môøi quùy vò vaø caùc baïn cuøng chuùng toâi ñi moät voøng xem kitoâ höõu möøng leã Giaùng Sinh ñoù ñaây treân theá giôùi.
Tröôùc heát laø taïi moät soá nöôùc AÙ chaâu. Tín höõu Kitoâ Philippines, nhaát laø taïi Cagayan de Oro treân ñaûo Mindanao, naêm nay ñoùn möøng Giaùng Sinh trong tang toùc, vì traän möa baõo Washi ñaõ khieán cho hôn 1,000 ngöôøi thieät maïng, vaø haøng chuïc ngaøn ngöôøi khoâng coøn nhaø ôû.
Toå chöùc baûo veä daân söï Philippines cho bieát haäu quûa traän baõo luït ñaõ lieân luïy ñeán 338,000 ngöôøi thuoäc 13 tænh taïi Mindanao. Vì sôï beänh dòch lan traøn, chính quyeàn ñòa phöông ñaõ quyeát ñònh choân taäp theå caùc naïn nhaân. Toång thoáng Benigno Aquino ñaõ tuyeân boá tình traïng quoác naïn.
Nhö quùy vò vaø caùc baïn ñaõ bieát, ñeâm 16 raïng ngaøy 17 thaùng 12 naêm 2011, möa baõo ñaõ truùt nöôùc xuoáng treân toaøn vuøng khieán cho ñaát lôû, soâng laïch traøn bôø, cuoán troâi haøng chuïc laøng maïc.
Caùc toå chöùc baùc aùi coâng giaùo quoác teá ñang cuøng Caritas Philippines cöùu trôï daân chuùng taïi ñaây. Ñöùc Cha Antonio Ledesma, Toång Giaùm Muïc Cagayan de Oro, cho bieát Giaùo Hoäi ñang noã löïc trôï giuùp 35,000 ngöôøi phaûi di taûn. Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Italia ñaõ boû ra ngaân khoaûn 1 trieäu Euros vaø Caritas Italia ñaõ göûi 100,000 Euros ñeå trôï giuùp caùc naïn nhaân.
Taïi Indonesia treân ñaûo Giava, kitoâ höõu tænh Bogor ñaõ khoâng theå coâng khai cöû haønh leã Giaùng Sinh, vì caùc nhoùm hoài cuoàng tín vaø chính quyeàn daân söï vaøo huøa vôùi nhau, vieän côù baûo veä an ninh coâng coäng vaø thi haønh saéc leänh caám caùc sinh hoaït toân giaùo coâng khai, khoâng cho cöû haønh leã Giaùng Sinh trong nhaø thôø thaùnh Gioan Tieàn Hoâ. Linh Muïc Emmanuel Harjito, Giaùm ñoác Hieäp Hoäi giaùo hoaøng truyeàn giaùo Indonesia, cho bieát hoài naêm ngoaùi caùc kitoâ höõu Bogor cuõng ñaõ gaëp caùc khoù khaên nhö vaäy, ñeán noãi hoï ñaõ phaûi toå chöùc cöû haønh leã Giaùng Sinh trong moät baõi ñaäu xe. Ngoaøi ra, trong naêm 2011 ñaõ xaûy ra nhieàu vuï baïo löïc saùch nhieãu vaø khuûng boá caùc tín höõu kitoâ. Ñoái vôùi nhieàu coäng ñoaøn kitoâ ñòa phöông, quyeàn töï do thöïc haønh ñaïo bò haïn cheá hay bò khöôùc töø. Caùc nhoùm hoài cuoàng tín naøy tuy nhoû nhöng raát maïnh vaø aûnh höôûng treân giôùi chöùc chính quyeàn ñòa phöông; hoï coâng khai ñi ngöôïc laïi naêm nguyeân taéc Pancasila vaø khuynh höôùng ña nguyeân cuûa Indonesia.
Beân Campuchia Giaùo Hoäi coâng giaùo tieáp tuïc lôùn maïnh vaø Giaùng Sinh naêm nay coù raát nhieàu tin vui. Ñöùc Cha Olivier Schmitthaeusler, Giaûm quaûn toâng toøa Phnom Penh, cho bieát moät trong caùc tin vui ñoù laø phong traøo höôùng ñaïo sinh coâng giaùo ñaõ ñöôïc vaên phoøng muïc vuï giôùi treû thaønh laäp coù treân 1,000 thaønh vieân; vieäc môû cöûa "Laøng hoøa bình" tieáp ñoùn caùc beänh nhaân lieät khaùng; khai tröông "Tröôøng ñöùc tin" laø khoùa hoïc keùo daøi 500 giôø daäy Thaùnh Kinh, thaàn hoïc, tu ñöùc, luaân lyù, vôùi nhieàu giaùo daân tham döï. Ngoaøi ra giaùo phaän thuû ñoâ Phnom Penh ñaõ baèt ñaàu naêm muïc vuï vôùi chuû ñeà "ÔÛ vôùi chuùa", coù 1,000 ñaïi bieåu tham döï. Theâm vaùo ñoù coøn coù ñaïi hoäi cuûa caùc Giaùm Muïc Campuchia vaø Laøo, cuõng nhö vieäc thaønh laäp "Lieân Minh baùc aùi" quy tuï 20 toå chöùc coâng giaùo phi chính quyeàn trong vieäc trôï giuùp ngöôøi ngheøo, ngöôøi taøn taät, ñau yeáu, nhaèm ñaùp öùng höõu hieäu hôn söù meänh tình yeâu ñöôc trao phoù cho tín höõu coâng giaùo. Ngoaøi ra, coøn coù "ñeâm caàu nguyeän cho ôn goïi" vaø leã nghi môû aùn phong chaân phöôùc cho 19 vò töû ñaïo Campuchia, trong ñoù coù Ñöùc Cha Salas Chmar, vò Giaùm Muïc ñaàu tieân cuûa Giaùo Hoäi ñòa phöông, cuõng nhö leã truyeàn chöùc linh muïc cho 4 taân chöùc ngöôøi Campuchia.
Taïi Laøo, caùc kitoâ höõu khoâng ñöôïc yeân haøn möøng leã Giaùng Sinh. Ngaøy 16 thaùng 12 naêm 2011 ñaõ coù 8 thuû laõnh thieåu soá kitoâ bò caûnh saùt baét taïi laøng Boukram, tænh Savannakhet, ñang luùc hoï höôùng daãn moät buoåi caàu nguyeän giuùp 200 tín höõu hieän dieän chuaån bò tinh thaàn möøng leã Giaùng Sinh. Tröôùc ñoù, hoï ñaõ xin pheùp, vaø chính quyeàn ñòa phöông ñaõ ñoàng yù. Nhöng roài caûnh saùt ñaõ aäp ñeán vaø baét 8 ngöôøi ñem veà ñoàn. Boán ngöôøi bò bòt maét vaø coøng tay. Hieän hoï vaãn coøn bò giam giöõ, vaø cuõng khoâng bieát mình bò baét vì toäi gì. Ngaøy 18 thaùng 12 naêm 2011, vaøi nhaân vieân cuûa Giaùo Hoäi Tin Laønh Laøo ñaõ thöông löôïng vôùi chính quyeàn vaø xin traû töï do cho oâng Kingnamosorn, sau khi ñoùng soá tieàn 1 trieäu Kíp, töông ñöông vôùi 123 myõ kim, töùc gaáp ba laàn löông thaùng cuûa moät coâng nhaân.
Töø tröôùc tôùi nay, nhaø nöôùc coäng saûn Laøo vaãn ñaøn aùp toân giaùo. Taïi Laøo 67% treân toång soá 6 trieäu daân theo Phaät giaùo; tín höõu coâng giaùo chæ chieám 0.7% vaø thöôøng bò baùch haïi vaø saùch nhieãu. Hoài thaùng 2 naêm nay 2011 ñaõ coù 65 noâng daân kitoâ bò boû ñoùi vì khoâng chòu boû ñaïo. Caùch ñaây 6 thaùng nhaø nöôùc coäng saûn Laøo ñaõ baét giöõ 2 muïc sö tin laønh vaø cho tôùi nay chöa traû töï do cho caùc vò.
Nhöng chaúng caàn noùi gì xa xoâi, ngay taïi Vieät Nam, caùc tín höõu kitoâ nhieàu nôi cuõng khoâng theå möøng leã Giaùng Sinh yeâu haøn. Khoâng keå caùc nôi lieân tuïc bò caùc nhoùm coâng an vaø coân ñoà saùch nhieãu, quaáy phaù, chöûi bôùi maát daäy tuïc tóu, ngay trong luùc linh muïc vaø giaùo daân cöû haønh thaùnh leã nhö Thaùi Haø, Con Cuoâng, Myõ Loäc... ngay taïi giaùo xöù nhaø thôø chính toøa Nha Trang, chính quyeàn cuõng caám cöû haønh thaùnh leã ñeâm Giaùng Sinh vaø caám luoân vieäc laøm hang ñaù treân leã ñaøi Ave Maria nöõa. Noù cho thaáy vieäc ñaïi dieän caùc ban ngaønh cuûa nhaø nöôùc coäng saûn Vieät Nam tôùi chuùc möøng leã Giaùng Sinh giaùo xöù chæ laø troø heà giaû doái, trô treõn.
Trong giaùo phaän Kontum cuõng coù moât soá nôi tín höõu khoâng ñöôïc pheùp cöû haønh leã Giaùng Sinh. Nhöng buø laïi, moät soá nôi khaùc laàn ñaàu tieân tín höõu coù theå toå chöùc möøng leã sau maáy chuïc naêm khoâng coù thaùnh leã.
Naêm 2011 cuõng laø laàn ñaàu tieân caùc sinh vieân hoïc sinh ñöôïc yeân laønh möøng leã, vì ñaõ thi xong hoïc kyø tröôùc leã, thay vì phaûi thi ñuùng ngaøy 25 thaùng 12 nhö caùc naêm tröôùc. Chính saùch thuø gheùt vaø chuû tröông tieâu dieät toân giaùo ñaõ khieán cho nhaø nöôùc nghó ra moïi hình thöùc caûn ngaên vaø haønh khoå caùc kitoâ höõu. Nhöng thöïc ra hoï khoâng bao giôù coù theå loaïi boû leã Giaùng Sinh, vì Giaùng Sinh ñaõ trôû thaønh ngaøy leã quoác teá, ñöôïc möøng khaép nôi treân theá giôùi. Duø coù yù thöùc hay khoâng coù yù thöùc, vaø coù muoán hay khoâng muoán, bieán coá Ñöùc Gieâsu Kitoâ giaùng sinh ñaõ trôû thaønh moác ghi thôøi gian cho lòch söû moïi daân toäc toaøn theá giôùi.
Töø Vieät Nam chuùng ta sang AÁn Ñoä. Trong giaùo phaän Cuttack-Bhubaneswar thuoäc bang Orissa, moãi khi leã Giaùng Sinh veà, caùc kitoâ höõu laïi lo sôï bò caùc nhoùm aán giaùo cuoàng tín taán kích vaø baùch haïi.
Ñöùc Cha John Barwa, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän cho bieát coäng ñoaøn Kitoâ cöû haønh leã Giaùng Sinh "trong tænh thöùc vaø thaän troïng", vaø Ñöùc Cha ñaõ yeâu caàu chính quyeàn ñöa ra caùc bieän phaùp baûo ñaûm an ninh cho tín höõu. Lyù do laø vì toå chöùc "Kui Samaj Seva Samity", ñaëc traùch phuïc vuï xaõ hoäi vaø boä toäc, ñöôïc caùc nhoùm aán giaùo cuoàng tín "Rashtriya Swayamsevak Sangh" uûng hoä, ñaõ tuyeân boá ñình coâng trong caùc ngaøy 24 ñeán 27 thaùng 12 naêm 2011 ñeå phaûn ñoái chính quyeàn ñaõ khoâng cho hoï caùc ngaân khoaûn trôï giuùp. Tín höõu kitoâ lo sôï vì trong moät cuoäc ñình coâng töông töï hoài naêm 2007, ñaõ xaûy ra caùc vuï ñaøn aùp baùch haïi khieán cho 5 kitoâ höõu thieät maïng. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Barwa cuõng cho bieát keå töø khi xaûy ra caùc vuï baùch haïi kitoâ höõu taïi Kandhamal hoài naêm 2008, khieán cho 90 ngöôøi thieät maïng vaø 56 ngaøn ngöôøi phaûi di cö tò naïn, coäng ñoaøn kitoâ vaãn tieáp tuïc söù meänh laøm chöùng cho ñöùc tin. Tuy tình hình hieän nay coù yeân hôn moät chuùt, nhöng thænh thoaûng vaãn xaûy ra caùc vuï saùch nhieãu, ñe doïa; vaø taïi moät vaøi nôi kitoâ höõu vaãn bò cöôõng baùch theo AÁn giaùo hay phaûi boû troán ñi nôi khaùc sinh soáng.
Trong nhöõng ngaøy qua Linh Muïc Florence Ranasingh, thuoäc toång giaùo phaän Cuttack-Bhubaneswar, ñaõ thaêm vieáng caùc tuø nhaân taïi Balliguda thuoäc quaän Kandhamal, nôi ñaõ xaûy ra caùc vuï saùt haïi, taán kích vaø ñoát phaù nhaø cuûa caùc kitoâ höõu trong naêm 2007 vaø 2008 khieán cho haøng chuïc kitoâ höõu bò cheát, trong ñoù coù caû linh muïc tu só.
Cha cho bieát trong nhaø tuø cha ñaõ gaëp moät tuø nhaân aán giaùo. Anh ta ñoïc cho cha nghe baøi thô anh ñaõ saùng taùc, roài baät khoùc nöùc nôû. Anh noùi: "Trong caùc thaùng qua con ñaõ soáng trong tuyeät voïng, vì nghó raèng con ñaõ bò gia ñình vaø moïi ngöôøi keå caû Thieân Chuùa boû rôi, xa laùnh, khinh mieät. Moät baïn tuø ñaõ cho con cuoán Thaùnh Kinh vaø con ñaõ baét ñaàu ñoïc Thaùnh Kinh moãi ngaøy. Baây giôû con bieát vaø caûm thaáy Thieân Chuùa ôû vôùi con vaø cuøng ñau khoå vôùi con trong tuø. Vaø hoâm nay Chuùa ñeán thaêm con qua con ngöôøi cuûa cha".
Sang ñeán Pakistan: taïi ñaây chính quyeàn ñaõ huy ñoäng 2,500 caûnh saùt giöõ an ninh cho 430 nhaø thôø, choáng laïi caùc vuï khuûng boá cuûa caùc nhoùm hoài cuoàng tín, ñeå caùc kitoâ höõu coù theå möøng leã Giaùng Sinh trong an bình. Taïi Pakistan kitoâ höõu chæ chieám 3% treân toång soá hon 177 trieäu daân; vaø hoï bò kyø thò, cheøn eùp, vaø laø naïn nhaân cuûa caùc vuï khuûng boá baïo löïc.
Trong khi taïi Nepal laàn ñaàu tieân kitoâ höõu coù theå cöû haønh leã Giaùng Sinh trong töôi vui maø khoâng sôï bò taán coâng. Caùc nhaø thôø, khaùch saïn vaø nhaø thöôøng daân ñeàu ñöôïc trang hoaøng hoa ñeøn raát ñeïp. Giôùi treû kitoâ ñaõ toå chöùc caùc buoåi trình dieãn thaùnh ca giaùng sinh taïi nhieàu tö gia. Trong caùc naêm gaàn ñaây caùc nhoùm toân giaùo thieåu soá nhö kitoâ vaø hoài giaùo ñaõ laø naïn nhaân cuûa caùc toå chöùc aán giaùo cuoàng tín, vaø ñaõ coù caùc vuï ñaët bom nhaø thôø chính toøa Ñöùc Meï hoàn xaùc leân trôøi hoài naêm 2009, ñaët bom ñeàn thôø hoài giaùo naêm 2008. Cha Robin Rai, cha sôû nhaø thôø chính toøa Kathmandu, cho bieát coù caûnh saùt vaø caùc ngöôøi thieän nguyeän tuùc tröïc canh giöõ an ninh cho kitoâ höõu trong suoát tuaàn leã Giaùng Sinh.
Baây giôø môøi quùy vò vaø caùc baïn sang vuøng Trung Ñoâng. Naêm 2011 caùc tín höõu kitoâ Siria ñaõ khoâng theå möøng leã Giaùng Sinh trong an bình, vì laøn soùng bieåu tình phaûn ñoái chính saùch cai tri ñoäc taøi cuûa toång thoáng Assad keùo daøi töø gaàn 10 thaùng qua vaø tình hình noäi chieán trong caùc tuaàn qua ñaõ khieán cho hôn 5,000 ngöôøi thieät maïng. Trong khi taïi Irak, tuy Hoa Kyø ñaõ ruùt quaân sau 9 naêm chieám ñoùng, nhöng chính quyeàn Irak coøn quùa yeáu ôùt, vaø caùc vuï khuûng boá vaãn tieáp dieãn khieán cho haøng chuïc ngöôøi cheát. Ñöùc Cha Shlemon Warduni, Giaùm Muïc phuï taù Baghdad, cho bieát vì tình hình an ninh khoâng khaû quan, thaùnh leã ñöôïc cöû haønh luùc 5 giôø chieàu 24 thaùng 12 naêm 2011 thay vì nöûa ñeâm, vaø sau ñoù ñaõ coù chöông trình möøng leã vaø phaùt quøa cho treû em vaø ngöôøi treû. Ñöùc Cha cho bieát Irak vaãn chöa coù hoøa bình. Töø naêm 2003 tôùi nay soá kitoâ höõu rôøi boû Irak di cö ñi nôùi khaùc nhieàu hôn soá tín höõu di cö trong 200 naêm tröôùc ñoù.
Beân Ai Caäp, kitoâ höõu cuõng xaõ khoâng theå möøng leã Giaùng Sinh trong an bình vì tình hình chính trò xaõ hoäi tieáp tuïc soâi ñoäng. Caùc cuoäc bieåu tình phaûn ñoái chính quyeàn quaän ñoäi vaãn tieáp dieãn taïi quaûng tröôøng Tahkrir. Quaân ñoäi ñaõ baén vaøo ñoaøn bieåu tình khieán cho caû phuï nöõ vaø treû em thieät maïng vaø binh lính ñaõ ñaùnh ñaäp nhieàu ngöôøi moät caùch raát taøn baïo.
Tuy tình hình chính trò xaõ hoäi baát oån nhö theá nhöng Linh Muïc Luciano, Verdoscia thöøa sai doøng Comboni, laøm vieäc trong khu phoá Mansheya, laø khu xoùm oå chuoät cuûa nhöõng ngöôøi soáng veà ngheà löôïm raùc, ñaõ tìm caùch toå chöùc leã Giaùng Sinh cho 650 treû em laøm ngheà naøy baèng caùch phaùt quøa cho caùc em trong ñoù coù quaàn aùo vaø baùnh keïo.
Taïi Libia, Ñöùc Cha Giovanni Martinelli, Giaùm quaûn toâng toøa Tripoli ñaõ cöû haønh leã Giaùng Sinh cho caùc tín höõu kitoâ goác Philippines trong thaønh phoá Misurata. Tình hình oån ñònh ñaõ cho pheùp Ñöùc Cha môû laïi caùc sinh hoaït muïc vuï vaø giuùp thaêng tieán hoøa giaûi giöõa caùc thaønh phaàn xaõ hoäi.
Beân Algeria, Ñöùc Cha Alphonse Georger, Giaùm Muïc Orano, môøi goïi tín höõu trong muøa Giaùng Sinh naêm nay caàu nguyeän nhieàu cho cuoäc ñoái thoaïi kitoâ hoài giaùo tieán trieån ñeå goùp phaàn thaêng tieán coâng ích.
Beân Sudan, Ñöùc Cha Edward Hilboro Kussala, Giaùm Muïc Tombura Yambio, thuoäc Nam Sudan, cho bieát töø 2 thaùng qua daân chuùng trong vuøng khoâng bò caùc taán kích cuûa phong traøo phieán quaân Uganda "Quaân ñoäi khaùng chieán cuûa Chuùa" taán coâng nöõa, nhöng boùng ñen cuûa chieán tranh du kích vaãn coøn ñoù, vì töø thaùng 7 naêm nay ñaõ coù nhieàu nhoùm du kích hieän dieän trong vuøng naøy.
Sau cuøng laø taïi Thaùnh Ñòa, chieàu ngaøy 24 thaùng 12 naêm 2011 Ñöùc Thöôïng Phuï Latinh Fouad Twal ñaõ chuû söï cuoäc röôùc truyeàn thoáng töø Gieârusalem tôùi thaønh Beátlehem. Tieáp theo sau laø buoåi haùt kinh chieàu troïng theå vaø thaùnh leã do Ñöùc Thöôïng Phuï cöû haønh trong Ñeàn Thôø Giaùng Sinh, coù söï hieän dieän cuûa toång thoáng Mahmoud Abbas vaø chính quyeàn Palestine. Tuy tình hình chính trò xaõ hoäi taïi Thaùnh Ñòa vaãn caêng thaúng vì caùc vuï chieám ñaát, xaây töôøng vaø laäp laøng cuûa ngöôøi do thaùi treân ñaát cuûa ngöôøi Palestine, naêm nay cuõng coù haøng chuïc ngaøn du khaùch haønh höông tham döï caùc leã nghi Giaùng Sinh taïi Beátlehem.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)