Kyû nieäm 30 naêm coâng boá
Toâng huaán veà gia ñình "Familiaris consortio"
Kyû nieäm 30 naêm coâng boá Toâng huaán veà gia ñình "Familiaris consortio".
Phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y Ennio Antonelli, veà Toâng huaán "Familiaris consortio" nhaân kyû nieäm 30 naêm coâng boá vaø thaønh laäp Hoäi Ñoáng Toøa Thaùnh veà Gia Ñình".
Roma (RG 24-11-2011) - Trong caùc ngaøy 29 thaùng 11 tôùi 1 thaùng 12 naêm 2011 Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Gia Ñình trieäu hoäi nghò khoaùng ñaïi taïi Roma, nhaân dòp kyû nieäm nieäm 30 naêm Ñöùc Gioan Phaoloâ II coâng boá Toâng huaán "Familiaris consortio" vaø thaønh laäp Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Gia Ñình.
Ngoaøi ra, muïc ñích cuûa khoùa hoïp cuõng laø chuaån bò cho cuoäc gaëp gôõ quoác teá gia ñình laàn thöù VII seõ dieãn ra taïi Milano, baéc Italia, trong caùc ngaøy töø 30 thaùng 5 tôùi 3 thaùng 6 naêm 2012; ñoàng thôøi duyeät xeùt laïi vieäc thöïc thi caùc ñöôøng neùt höôùng daãn cuûa Toâng huaán. Vôùi lôøi môøi goïi "Hôõi gia ñình haõy trôû thaønh ñieàu ngöôi laø", Toâng huaán laø moät "tuyeân ngoân" veà giaù trò vaø vai troû cuûa gia ñình trong Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi ngaøy nay.
Giaùo Hoäi muoán naâng ñôõ vaø trôï giuùp caùc gia ñình ñeå chuùng coù theå thöïc hieän ôn goïi duy nhaát cuûa chuùng trong xaõ hoäi. Chính trong gia ñình maø con ngöôøi hoïc yeâu thöông maø khoâng nghó tôùi caùc lôïi loäc rieâng tö, hoïc tinh thaàn lieân ñôùi vaø trao ban yù nghóa cho caùc töông quan giöõa con ngöôøi vôùi nhau.
Trong soá caùc thuyeát trình vieân taïi khoùa hoïp cuõng coù Ñöùc Hoàng Y Dionigi Tettamanzi, nguyeân Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Milano. Ñöùc Hoàng Y seõ noùi veà ñeà taøi "Gia ñình coäng ñoàng ñöôïc cöùu ñoä vaø coäng ñoàng cöùu ñoä ñeå taùi truyeàn giaûng Tin Möøng. Linh ñaïo vaø traùch nhieäm thöøa sai döôùi aùnh saùng Toâng huaán Familiaris consortio".
Taïi hoäi nghò cuõng coù phaàn töôøng trình veà tình hình gia ñình taïi caùc chaâu luïc treân theá giôùi. Tröa thöù naêm 1 thaùng 12 naêm 2011 caùc tham döï vieân seõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha tieáp kieán. Ban chieàu cuøng ngaøy Ñöùc Hoàng Y Ennio Antonelli seõ thuyeát trình veà ñeà taøi: "Nhöõng ñöôøng höôùng cuûa Toâng huaán Familiaris consortio vaø nhöõng nhu caàu muïc vuï caáp thieát ngaøy nay".
Ngay trong phaàn daãn nhaäp Toâng huaán, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ ghi nhaän caùc thay ñoåi saâu roäng vaø mau choùng cuûa xaõ hoäi vaø neàn vaên hoùa ngaøy nay, khieán cho nhieàu gia ñình gaëp khuûng hoaûng vì rôi vaøo caùc baát oån, nghi hoaëc, vaø laïc höôùng. Beân caïnh ñoù laø caùc tình traïng baát coâng ñaõ ngaên caûn gia ñình chu toaøn nhieäm vuï cuûa mình vaø thöïc hieän caùc quyeàn caên baûn cuûa noù. Vì yù thöùc ñöôïc raèng gia ñình laø moät trong caùc thieän ích quùy baùu nhaát cuûa nhaân loaïi, Giaùo Hoäi muoán goùp tieáng vaø coáng hieán söï trôï giuùp cho nhöõng ai baát an vaø lo aâu tìm kieám chaân lyù, vaø bò ngaên caûn moät caùch baát coâng trong vieäc soáng döï aùn gia ñình cuûa hoï.
Khi naâng ñôõ nhöõng ngöôøi trung thaønh soáng ôn goïi hoân nhaân vaø soi saùng cho nhöõng ai nghi hoaëc aâu lo, Giaùo Hoäi phuïc vuï moïi ngöôøi öu tö cho caùc vaän meänh cuûa hoân nhaân vaø gia ñình. Caùch rieâng Giaùo Hoäi höôùng tôùi caùc ngöôøi treû baét ñaàu böôùc vaøo con ñöôøng daãn tôùi hoân nhaân vaø gia ñình, ñeå môû ra cho hoï caùc chaân trôøi môùi, baèng caùch trôï giuùp hoï khaùm phaù ra veû ñeïp vaø söï cao caû trong ôn goïi cuûa tình yeâu vaø phuïc vuï söï soáng.
Trong soá 76 Toâng huaán ngoû lôøi vôùi giôùi truyeàn thoâng naém giöõ vai troø quan troïng trong cuoäc soáng xaõ hoäi ngaøy nay; vì caùc phöông trieän truyeàn thoâng coù caùc aûnh höôûng saâu roäng ñoái vôùi con ngöôøi treân bình dieän trí thöùc cuõng nhö tình caûm, treân bình dieän luaân lyù ñaïo ñöùc cuõng nhö toân giaùo. Chính vì theá chuùng coù theå gaây aûnh höôûng toát treân ñôøi soáng vaø phong hoùa cuûa gia ñình vaø vieäc giaùo duïc con caùi. Nhöng ñoàng thôøi caùc phöông tieän truyeàn thoâng cuõng chöùa ñöïng caùc phænh gaït vaø nguy hieåm khoâng theå coi thöôøng, vaø chuùng coù theå trôû thaønh phöông tieän chuyeån taûi caùc yù thöùc heä phaù hoaïi vaø caùc quan nieäm leäch laïc veà cuoäc soáng cuûa gia ñình, cuûa toân giaùo vaø luaân lyù, maø khoâng toân troïng phaåm giaù vaø öôùc muoán ñích thaät cuûa con ngöôøi, bò leøo laùi moät caùch coù heä thoáng, nhö ñaõ xaûy ra taïi nhieàu quoác gia treân theá giôùi.
Nguy hieåm ñoù laïi caøng thaät hôn nöõa, ñaëc bieät trong caùc nöôùc kyõ ngheä phaùt trieån kieåu soáng ngaøy nay raát thöôøng daãn ñöa caùc gia ñình tôùi choã thaùo boû traùch nhieäm giaùo duïc cuûa mình baèng caùch ñeå cho caùc treû em vaø ngöôøi treû giaûi trí hay sinh hoaït vôùi truyeàn hình vaø caùc loaïi aán loaùt naøo ñoù...
Vì aûnh höôûng roäng lôùn cuûa caùc phöông tieän truyeàn thoâng treân vieäc ñaøo taïo giôùi treû, caùc baäc cha meï phaûi naém phaàn tích cöïc trong vieäc söû duïng caùc phöông tieän naøy moät caùch chöøng möïc, vôùi oùc pheâ bình, thöùc tænh vaø thaän troïng. Hoï cuõng phaûi tìm caùch gaây aûnh höôûng treân vieäc löïa choïn vaø saûn xuaát caùc chöông trình truyeàn hình, laøm sao ñeå chuùng thoâng truyeàn cho ngöôøi treû caùc giaù trò neàn taûng thuoäc kho taøng thieän ích chung cuûa xaõ hoäi... Moãi moät xuùc phaïm ñeán caùc giaù trò neàn taûng cuûa gia ñình - duø ñoù laø chuû tröông khieâu daâm, hay baïo löïc, beânh vöïc ly dò, hay caùc thaùi ñoä baøi xaõ hoäi cuûa ngöôøi treû - ñeàu laø moät xuùc phaïm ñeán thieän ích ñích thaät cuûa con ngöôøi.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Hoàng Y Ennio Antonelli, veà caùc ñeà taøi vaø söï ñoäc ñaùo cuûa Toâng huaán "Familiaris consortio".
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, ñaâu laø söï ñoäc ñaùo cuûa Toâng huaán "Familiaris consortio" ñaõ ñöôïc Ñöùc Chaân Phöôùc Giaùo Hoaøng Giona Phaoloâ II coâng boá caùch ñaây 30 naêm?
Ñaùp: Söï ñoäc ñaùo cuûa Toâng huaán coù theå ñöôïc nhaän ra trong nhieàu khía caïnh treân bình dieän giaùo thuyeát vaø nhaát laø treân bình dieän muïc vuï. Treân bình dieän giaùo thuyeát toâi thaáy caàn ghi nhaän xaùc tín gia ñình laø moät hình aûnh ñaëc bieät yù nghóa, vaø dieãn taû chính Thieân Chuùa Ba Ngoâi. Moät gia ñình thaønh coâng moät caùch nhaân loaïi, vaø coøn hôn theá nöõa moät gia ñình kitoâ, laø moät söï tham döï vaøo söï soáng cuûa Thieân Chuùa. Thieân Chuùa laø Cha, Con vaø Thaùnh Thaàn, laø moät söï hieäp thoâng caùc baûn vò "raát toaøn haûo". Nhö theá ôn goïi cuûa gia ñình, cuûa gia ñình ñôn thuaàn nhaân loaïi, laø soáng tình yeâu thöông daâng hieán, laø soáng tình yeâu thöông hieäp thoâng, vaø nhö vaäy laø trôû thaønh moät hình aûnh cuûa Thieân Chuùa treân traùi ñaát naøy, moät maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa treân traàn gian naøy. Ñoù laø ôn goïi cuûa moïi gia ñình, theá roài bí tích hoân nhaân, bí tích cuûa giao öôùc môùi ñaõ hoaøn haûo hoùa gia ñình.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, Ñöùc Hoàng Y ñaõ nhaéc tôùi chieàu kích nhaân baûn cuûa gia ñình vaø söï kieän gia ñình coù theå dieãn taû söï thöïc hieän traøn ñaày cuûa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ. Tuy nhieân, ngaøy nay, traùi laïi moâ thöùc gia ñình bò coi nhö laø moät tö töôûng cuûa Giaùo Hoäi, laøm nhö theå noù chæ laø moät moâ thöùc toân giaùo, chöù khoâng phaûi laø moät moâ thöùc töï nhieân. Ñöùc Hoàng Y nghó sao?
Ñaùp: Trong moät caùch thöùc naøo ñoù, moïi ngöôøi ñeàu tröïc giaùc ñöôïc raèng soáng moät mình thì khoâng toát, coù ñuùng theá khoâng naøo? Moïi ngöôøi ñeàu tröïc giaùc ñöôïc raèng söï coâ ñôn laø moät noãi ñau lôùn vaø laø nguoàn goác cuûa caùc noãi ñau khoå. Nhöng roài phaûi xem ñaâu laø baûn chaát ñích thaät cuûa gia ñình vaø khoâng coi noù ngang haøng vôùi caùc hình thaùi tình baïn vaø söï chung soáng khaùc. Gia ñình maø Giaùo Hoäi ñeà nghò laø söï keát hieäp oån ñònh giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ, roäng môù cho söï soáng môùi, roäng môû cho con caùi. Noùi cho cuøng, ñaây laø maãu gia ñình khoâng chæ hieän dieän trong Kitoâ giaùo, maø cuõng hieän dieän trong taát caû moïi neàn vaên hoùa nöõa.
Hoûi: Trong ba möôi naêm qua, keå töø khi Ñöùc Chaân Phöôùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II coâng boá Toâng huaán veà gia ñình vaø thaønh laäp Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Gia Ñình, ngöôøi ta nhaän thaáy gia ñình bò khuûng hoaûng veà phía ñôøi cuõng nhö veà phía ñaïo, vaø caû beân trong coäng ñoaøn kitoâ. Nhö laø linh muïc vaø Giaùm Muïc, Ñöùc Hoàng Y chaéc chaén ñaõ laéng nghe nhieàu caëp vôï choàng thoå loä caùc khoù khaên vaø caùc khoå ñau cuûa hoï. Ñöùc Hoàng Y coù cho raèng moâ thöùc maø Giaùo Hoäi ñeà nghò ñaõ thaát baïi hay khoâng, vaø moâ thöùc theà höùa trung thaønh vôùi nhau suoát ñôøi coù phaûi laø moät moâ thöùc khoâng theå thi haønh ñöôïc hay khoâng?
Ñaùp: Khoâng, moâ thöùc Giaùo Hoäi ñeà nghò khoâng phaûi laø moät thaát baïi. Chính vì theá maø tröôùc heát caàn phaûi thaêng tieán caùc gia ñình göông maãu, ñeå khi troâng thaáy caùc gia ñình göông maãu aáy trong moïi giaùo xöù, trong caùc phong traøo, trong caùc hieäp hoäi, ngöôøi ta thaáy raèng hoân nhaân do Giaùo Hoäi ñeà nghò, hoân nhaân kitoâ, laø moät hoân nhaân xinh ñeïp, laø moät cuoäc soáng xinh ñeïp, trao ban nieàm vui. Dó nhieân laø cuõng coù caùc hy sinh nöõa, bôûi vì khoâng theå coù ñieàu gì xinh ñeïp maø laïi khoâng coù hy sinh; vaø töï noù, noù trao ban haïnh phuùc. Hoân nhaân kitoâ, hoân nhaân moät vôï moät choàng trung thaønh vôùi nhau suoát ñôøi xinh ñeïp, coù theå soáng vaø coù theå thöïc hieän ñöôïc.
Hoûi: Ñoái vôùi Toâng huaán "Familiaris Consortio" hoaït ñoäng cuûa gia ñình khoâng bò ñoùng kín trong laõnh vöïc rieâng tö, vì theá Toâng thö nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa caùc hieäp hoäi gia ñình vaø vai troø chuùng coù theå coù beân trong loøng xaõ hoäi, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Ñuùng theá, coù moät ñieàu neàn taûng ñoù laø caùc gia ñình gaëp gôõ nhau, trao ñoåi caùc kinh nghieäm, taïo thaønh caùc maïng löôùi tình baïn, maïng löôùi tu ñöùc gia ñình, maïng löôùi trôï giuùp nhau moät caùch cuï theå, keå caû vieäc aên uoáng vaø chung vui vôùi nhau. Thaät laø quan troïng, khi caùc gia ñình cuøng nhau soáng caùc kinh nghieäm cuï theå, khoâng phaûi chæ trong gia ñình rieâng reõ, maø trong moät "gia ñình cuûa caùc gia ñình". Theá roài coøn coù caùc hieäp hoäi khaùc nhau, coù khi laø cuøng caùc hieäp hoäi aáy, coù khi chuùng laø caùc hieäp hoäi khaùc, giuùp daán thaân trong laõnh vöïc daân söï, nhaèm thaêng tieán caùc quyeàn cuûa gia ñình trong xaõ hoäi daân söï. Caùc hieäp hoäi vaø ñoaøn theå naøy caàn thieát, vaø muïc vuï bình thöôøng cuûa Giaùo Hoäi phaûi huy ñoäng vaø khích leä caùc gia ñình gia nhaäp vaø tham gia vaøo caùc hieäp hoäi hay phong traøo aáy, bôûi vì khi hieäp nhaát vaø keát ñoaøn nhö theá, caùc gia ñình coù theå baûo veä caùc quyeàn lôïi cuûa mình moät caùch maïnh meõ vaø höõu hieäu hôn.
(RG 24-11-2011)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)