Vaøi troø lòch söû
cuûa Giaùo hoäi taïi Benin
Vaøi troø lòch söû cuûa Giaùo hoäi taïi Benin.
Benin [Zenit 17/11/2011] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI seõ ñeán phi truôøng Gantin taïi Cotonou, vaøo chieàu thöù Saùu 18 thaùng 11 naêm 2011, khôûi söï chuyeán vieáng thaêm 3 ngaøy taïi coäng hoøa Benin. Ñaây laø laàn thöù hai Ñöùc thaùnh cha trôû laïi Phi Chaâu. Naêm 2009, ngaøi ñaõ vieáng thaêm hai nöôùc Cameroun vaø Angola. Ñöùc thaùnh cha ñeán Benin nhaân dòp Giaùo hoäi taïi ñaây möøng kyû nieäm 150 naêm rao giaûng Tin möøng vaø kyû nieäm 40 naêm thieát laäp quan heä ngoaïi giao giöõa Toøa thaùnh vaø coäng hoøa Benin. Cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng thaêm laø vieäc ngaøi kyù ban haønh vaø trao toâng huaán haäu Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc cho caùc vò ñaïi dieän cuûa treân 30 Hoäi ñoàng Giaùm muïc Phi Chaâu vaø Madagascar. Benin ñöôïc Ñöùc thaùnh cha choïn ñeå trao toâng huaán haäu Thöôïng hoäi ñoàng cho caùc Ñöùc giaùm muïc Phi Chaâu vì vai troø lòch söû cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi nöôùc naøy ñoái vôùi lòch söû ñaát nöôùc cuõng nhö ñoái vôùi toaøn theå Phi Chaâu.
Nhaân dòp naøy, hoâm thöù Ba 15 thaùng 11 naêm 2011, taïi phoøng Marconi cuûa Ñaøi phaùt thanh Vatican, baø Susanna Cannelli, ñaïi dieän cuûa coäng ñoàng thaùnh Egidio ñaëc traùch veà caùc nöôùc phaùp thoaïi taïi mieàn Taây Phi Chaâu, ñaõ môû cuoäc hoïp baùo giôùi thieäu cuoán saùch coù töïa ñeà "ngöôøi coâng giaùo Phi chaâu. Khai sinh neàn daân chuû taïi Benin". Hieän dieän trong cuoäc hoïp baùo coù Ñöùc cha Giuseppe Bertello, cöïu Söù thaàn Toøa thaùnh taïi Benin, Ñöùc cha Bartheùlemy Adoukonou, ngöôøi Benin, thö kyù Hoäi ñoàng Toøa thaùnh veà vaên hoùa cuõng nhö söû gia Agostino Giovagnoli.
Trong taùc phaåm "Nguôøi coâng giaùo Phi Chaâu. Khai sinh neàn daân chuû taïi Benin", baø Susanna Cannelli ñaëc bieät nghieân cöùu veà thôøi gian keùo daøi 10 ngaøy trong thaùng 2 naêm 1990: ñaây laø thôøi gian ñaõ laøm thay ñoåi lòch söû cuûa Coäng hoøa Benin. Chính trong 10 ngaøy naøy maø "Hoäi nghò quoác gia" do Ñöùc cha Isidore de Souza, coá giaùm muïc Cotonou toå chöùc, ñaõ giuùp cho Benin thoaùt khoûi cheá ñoä ñoäc taøi coäng saûn sang daân chuû, maø khoâng toán moät gioït maùu naøo.
Döôùi thôøi thöïc daân Phaùp, Benin ñöôïc goïi laø Dahomey. Naêm 1960, Dahomey daønh ñöôïc ñoäc laäp. Nhöng giöõa naêm 1972 vaø 1990, nöôùc naøy rôi vaøo cheá ñoä ñoäc taøi coäng saûn vaø ñoåi teân thaønh Coäng hoøa nhaân daân Benin. Thaùng 2 naêm 1990, nhôø trung gian cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo, quoác gia nhoû beù ôû mieàn Taây Phi Chaâu naøy ñaõ töø boû cheá ñoä coäng saûn ñeå chuyeån sang cheá ñoä daân chuû.
Ñöùc cha Adoukonou ñaõ nhaán maïnh ñeán söï trung gian cuûa Giaùo hoäi vaø söï ñoaøn keát maø Giaùo hoäi ñaõ mang laïi cho ñaát nöôùc trong giai ñoaïn haäu coäng saûn ñaày teá nhò naøy. Ñöùc cha thö kyù Hoäi ñoàng Toøa thaùnh veà vaên hoùa noùi: "Caàn phaûi nhìn nhaän raèng chính nhöõng ngöôøi coâng giaùo, maëc daàu thuoäc nhieàu phong traøo vaø hieäp hoäi khaùc nhau, ñaõ goùp phaàn vaøo vieäc baûo ñaûm moät söï hieän dieän höõu hieäu vaø khaû tín cuûa Giaùo hoäi trong quoác gia Benin".
Ngay caû trong thaäp nieân 60, khi Benin vöøa daønh ñöôïc ñoäc laäp, Giaùo hoäi cuõng ñaõ tích cöïc goùp phaàn vaøo vieäc phaùt huy yù thöùc xaõ hoäi vaø chính trò cuûa Benin. Theo Ñöùc cha Adoukonou, chính söï daán thaân cuûa Giaùo hoäi vaøo xaõ hoäi ñaõ chuaån bò cho söï daán thaân cuûa ngöôøi daân vaøo sinh hoaït chính trò. Ñieàu ñöôïc Giaùo hoäi thöïc hieän treân phöông dieän xaõ hoäi, nhöùt laø trong laõnh vöïc giaùo duïc, ñaõ daàn daàn giuùp cho Benin tìm ra ñöôïc baûn saéc daân toäc vaø yù thöùc veà ñoäc laäp.
Veà phaàn mình, trong cuoäc hoïp baùo giôùi thieäu taùc phaåm cuûa baø Susanna Cannelli, Ñöùc cha Giuseppe Bertello, cöïu Söù thaàn Toøa thaùnh taïi Benin, noùi raèng nhöõng khuoân maët Giaùo hoäi noåi baät nhöùt trong giai ñoaïn chuyeån tieáp töø ñoäc taøi coäng saûn sang daân chuû, laø Ñöùc hoàng y Bernadin Gantin, baïn cuûa Ñöùc hoàng y Joseph Ratzinger vaø Ñöùc cha De Souza, coá Toång giaùm muïc Cotonou. Ñöùc cha Bertello nhaéc laïi raèng trong moät cuoäc hoïp baùo, khi ñöôïc hoûi: ngaøi tham döï "Ñaïi hoäi quoác gia" trong taâm traïng naøo, Ñöùc cha De Souza traû lôøi raèng ngaøi seõ ñeán ñoù vaø giöõ thinh laëng; haønh trang maø ngaøi mang theo laø nieàm tin nôi Chuùa Kito vaø Giaùo hoäi.
Keát thuùc baøi phaùt bieåu cuûa ngaøi, ñöùc cöïu Söù thaàn Toøa thaùnh taïi Benin trích ñoïc moät ñoaïn trong cuoán saùch cuûa baø Susanna Cannelli nhö sau: "Söï hieän dieän cuûa Giaùo hoäi laø moät söï hieän dieän thieåu soá, nhöng caém reã saâu trong xaõ hoäi vaø nhöõng bieán coá lôùn cuûa Benin".
Taùc giaû khaúng ñònh raèng "Giaùo hoäi vaãn tieáp tuïc coù moät söï khaû tín cao ñoä nôi moïi taàng lôùp daân chuùng". Caùch rieâng, Giaùo hoäi raát coù aûnh höôûng trong nhöõng laõnh vöïc nhö: xoùa naïn muø chöõ vaø giaùo duïc noùi chung. Ngoaøi ra, cuõng chính Giaùo hoäi laø toå chöùc ñaøo luyeän moät giai caáp chính trò coâng giaùo hoaït ñoäng cho daân chuû.
Cuoái cuøng, trong cuoäc hoïp baùo, söû gia Agostino Giovagnoli nhaán maïnh raèng cuoán saùch cuûa baø Susanna Cannelli cho thaáy coäng hoøa Benin laø moät maãu möïc cho caùc quoác gia taïi Phi Chaâu ñang trong giai ñoaïn chuyeån tieáp töø ñoäc taøi sang cheá ñoä daân chuû.
Trong cuoäc hoïp baùo giôùi thieäu chuyeán toâng du Benin cuûa Ñöùc thaùnh cha hoâm thöù hai 14 thaùng 11 naêm 2011, cha Federico Lombardi, phaùt ngoân vieân cuûa Toøa thaùnh, cuõng khaúng ñònh raèng Benin laø moät maãu möïc veà oån ñònh cho toaøn theå Phi Chaâu.
Choïn Benin laøm nôi ñeå trao toâng huaán haäu Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc cho caùc vò ñaïi dieän cuûa caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc Phi Chaâu, Ñöùc thaùnh cha muoán "gôïi leân baàu khí hy voïng cho Giaùo hoäi taïi Phi Chaâu vaø mang laïi nieàm khích leä cho toaøn theå luïc ñòa naøy".
RVA.