Ngheä thuaät daãn con ngöôøi
tôùi choã gaëp gôõ Thieân Chuùa
Ngheä thuaät daãn con ngöôøi tôùi choã gaëp gôõ Thieân Chuùa.
Castel Gandolfo (Vat. 31/08/2011) - Ngheä thuaät gioáng nhö moät tia saùng cuûa veû ñeïp coù theå daãn ñöa taâm trí con ngöôøi tôùi choã nhaän thöùc ñöôïc Veû Ñeïp toái thöôïng, nghóa laø Thieân Chuùa.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh nhö treân trong buoåi tieáp kieán tín höõu taïi quaûng tröôøng nhoû tröôùc nhaø nghæ maùt Castel Gandolfo saùng thöù Tö 31 thaùng 8 naêm 2011.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha nhaèc laïi raèng muøa heø laø thôøi gian moãi kitoâ höõu phaûi tìm ra thôøi giôø cho Thieân Chuùa, qua lôøi caàu nguyeän, giöõa caùc coâng vieäc vaø lo laéng cuûa cuoäc soáng. Moät trong nhöõng con ñöôøng coù theå daãn ñöa chuùng ta tôùi choã gaëp gôõ Thieân Chuùa laø con ñöôøng cuûa caùc kieåu dieãn taû ngheä thuaät, con ñöôøng cuûa veû ñeïp, maø con ngöôøi thôøi nay phaûi phuïc hoài trong yù nghóa saâu thaúm nhaát cuûa noù.
Ai trong chuùng ta cuõng coù laàn caûm ñoäng saâu xa, hay caûm thaáy nieàm vui, khi ñöùng tröôùc moät taùc phaûm ñieâu khaéc, moät böùc tranh, hay vaøi caâu cuûa moät baøi thô hoaëc moät khuùc nhaïc, vì nhaän ra noù khoâng phaûi chæ laø vaät chaát, moät mieáng goã hay caåm thaïch hoaëc ñoàng, moät taám luïa veõ, moät môù chöõ hay moät ñoáng aâm thanh, nhöng laø moät caùi gì cao caû hôn, moät caùi gì "noùi" vôùi chuùng ta, moät caùi gì coù khaû naêng ñaùnh ñoäng con tim, thoâng truyeàn moät söù ñieäp, naâng cao taâm hoàn con ngöôøi. Moät taùc phaåm ngheä thuaät laø hoa traùi cuûa khaû naêng saùng taïo cuûa con ngöôøi, töï vaán tröôùc thöïc taïi, tìm khaùm phaù ra yù nghóa saâu thaúm cuûa noù vaø thoâng truyeàn noù qua ngoân ngöõ cuûa hình thaùi, maàu saéc vaø tieáng ñoäng. Roài Ñöùc Thaùnh Cha ñònh nghóa ngheä thuaät nhö sau:
Ngheä thuaät coù khaû naêng dieãn taû vaø laøm cho hieän höõu nhu caàu cuûa con ngöôøi ñi xa hôn ñieàu noù troâng thaáy; noù bieåu loä söï khaùt khao vaø kieám tìm caùi voâ taän. Coøn hôn theá nöõa, noù nhö moät caùnh cöûa roäng môû cho voâ taän, cho moät veû ñeïp vaø moät söï thaät vöôït ngoaøi caùi thöôøng ngaøy. Vaø moät taùc phaåm ngheä thuaät coù theå môû maét cuûa trí tueä vaø con tim, baèng caùch thuùc ñaåy chuùng ta höôùng leân cao.
Thaät theá coù caùc kieåu dieãn taû ngheä thuaät laø caùc con ñöôøng daãn tôùi Thieân Chuùa, Veû Ñeïp toái cao. Chuùng laø moät söï trôï giuùp lôùn leân trong töông quan vôùi Thieân Chuùa, vaø chuùng dieãn taû nieàm tin. Thí duï nhö khi vieáng thaêm moät nhaø thôø kieåu goâtích, chuùng ta bò xuaát thaàn bôûi caùc ñöôøng neùt vuùt leân trôøi cao, loâi keùo caùi nhìn vaø taâm hoàn cuûa chuùng ta, ñoàng thôøi chuùng ta caûm thaáy mình beù nhoû hay öôùc muoán söï traøn ñaày... Hay khi böôùc vaøo moät nhaø thôø kieåu Roman, chuùng ta ñöôïc môøi goïi caàm trí vaø caàu nguyeän. Chuùng ta nhaän thöùc raèng caùc ngoâi ñeàn tuyeät ñeïp ñoù goùi gheùm ñöùc tin cuûa caùc theá heä. Hoaëc khi nghe moät ñoaïn thaùnh nhaïc, chuùng ta caûm thaáy con tim rung ñoäng, taâm hoàn nhö nôû lôùn ra vaø ñöôïc trôï giuùp höôùng veà Thieân Chuùa.
Toâi coøn nhôù maõi kyû nieäm moät buoåi hoøa nhaïc cuûa Johan Sebastian Bach, taïi Muenchen vuøng Bavieøre, do nhaïc tröôûng Leonard Bernstein ñieàu khieån. Sau khuùc hoøa taáu cuoái cuøng, toâi caûm thaáy töø saâu thaúm trong tim raèng ñieàu toâi ñaõ laéng nghe ñaõ thoâng truyeàn cho toâi moät söï thaät, söï thaät cuûa ngöôøi saùng taùc toái thöôïng, vaø noù thoâi thuùc toâi caûm taï Thieân Chuùa. Beân caïnh toâi coù vò Giaùm Muïc Giaùo Hoäi Luther Muenchen, vaø toâi boäc phaùt noùi: "Khi nghe khuùc nhaïc naøy, ngöôøi ta hieåu: thaät ñuùng vaäy: ñöùc tin maïnh meõ tôùi nhö vaäy, vaø veû ñeïp dieãn taû söï hieän dieän chaân lyù cuûa Thieân Chuùa moät caùch khoâng theå cöôõng laïi ñöôïc.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm trong baøi huaán duï: Bieát bao nhieâu laàn caùc böùc tranh, hay böùc veõ treân töôøng, hoa traùi nieàm tin cuûa nhaø ngheä só, trong caùc hình thaùi, maàu saéc, aùnh saùng cuûa chuùng, thuùc ñaåy chuùng ta höôùng tö töôûng veà Thieân Chuùa vaø laøm lôùn leân trong chuùng ta öôùc muoán kín muùc nôi suoái nguoàn cuûa moïi veû ñeïp. Thaät raát ñuùng ñieàu Marc Chagall moät ngheä só lôùn ñaõ vieát: trong bao theá kyû caùc hoïa só ñaõ chaám buùt veõ vaøo maãu töï coù maàu saéc laø Thaùnh Kinh. Bieát bao nhieâu laàn caùc kieåu dieãn taû ngheä thuaät coù theå laø dòp ñeå nhaéc nhôù cho chuùng ta veà Thieân Chuùa, ñeå giuùp lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta hay cuõng ñeå hoaùn caûi con tim chuùng ta!
OÂng Paul Claudel, moät thi só, bi kòch só vaø nhaø ngoaïi giao noåi tieáng Phaùp, hoài naêm 1886 ñaõ vaøo nhaø thôù Ñöùc Baø Paris, vaø khi nghe baøi thaùnh ca Magificat trong thaùnh leã Giaùng Sinh, oâng ñaõ caûm nhaän ñöôïc söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa. OÂng ñaõ khoâng vaøo nhaø thôø vì caùc lyù do ñöùc tin, nhöng ñeå tìm caùc lyù leõ choáng laïi tín höõu kitoâ; traùi laïi ôn thaùnh Chuùa ñaõ hoaït ñoäng trong traùi tim oâng.
Roài Ñöùc Thaùnh Cha keát luaän baøi huaán duï nhö sau:
Anh chò em thaân meán, toâi xin môøi goïi anh chò em taùi khaùm phaù ra taàm quan troïng cuûa con ñöôøng naøy caû ñoái vôùi lôøi caàu nguyeän, ñoái vôùi töông quan soáng ñoäng cuûa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa nöõa. Caùc thaønh phoá vaø caùc vuøng mieàn treân khaép theá giôùi ñeàu goùi gheùm caùc kho taøng ngheä thuaät dieãn taû ñöùc tin vaø nhaéc nhôû töông quan cuûa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa. Khi ñoù vieäc thaêm vieáng caùc nôi ngheä thuaät khoâng chæ laø dòp laøm giaàu vaên hoùa, nhöng nhaát laø noù coù theå trôû thaønh moät thôøi gian ôn thaùnh, kích thích chuùng ta cuûng coá moái daây lieân laïc vaø ñoái thoaïi vôùi Thieân Chuùa, ñeå döøng laïi chieâm ngöôõng - töø thöïc taïi beân ngoaøi böôùc vaøo thöïc taïi saâu thaúm beân trong maø noù dieãn taû - chieâm ngöôõng tia saùng cuûa veû ñeïp ñaùnh ñoäng chuùng ta, haàu nhö gaây thöông tích trong taâm hoàn chuùng ta, vaø môøi goïi chuùng ta tieán leân vôùi Thieân Chuùa. Toâi xin keát thuùc vôùi lôøi thaùnh vònh 27: "Moät ñieàu toâi kieám toâi xin laø luoân ñöôïc ôû trong ñeàn Chuùa toâi moïi ngaøy trong suoát cuoäc ñôøi, ñeå chieâm ngöôõng Chuùa tuyeät vôøi cao sang, ngaém xem thaùnh ñieän huy hoaøng" (Tv 27,4). Chuùng ta hy voïng raèng Chuùa giuùp chuùng ta chieâm ngöôõng veû ñeïp cuûa Ngöôøi, trong thieân nhieân cuõng nhö trong caùc taùc phaåm ngheä thuaät, nhö theá ñeå chuùng ta ñöôïc ñaùnh ñoäng bôûi aùnh saùng toân nhan Ngöôøi, haàu chuùng ta cuõng laø aùnh saùng cho tha nhaân.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo caùc tín höõu baéng caùc thöù tieáng Phaùp, Anh, Ñöùc. Trong tieáng Taây Ban Nha, ngaøi cuõng chaøo caùc tín höõu Guatamala, Argentina vaø caùc nöôùc myõ chaäu latinh khaùc. Ngaøi cuõng chaøo tín höõu baèng tieáng Boà Ñaøo Nha, Ba Lan, Hungari, Slovac, Croat, Bulgari vaø Rumani.
Trnog tieáng YÙ ngaøi chaøo caùc Giaùm Muïc baïn cuûa Coäng Ñoàng Thaùnh Egidio, cuõng nhö caùc ñoaøn haønh höông giaùo xöù do caùc cha sôû höôùng daãn, vaø caùc caëp vôï choàng môùi cöôùi. Ngaøi caàu mong cuoäc gaëp gôõ naøy cuûng coá vaø giuùp moïi ngöôøi soáng gaén boù vôùi Chuùa, laø suoái nguoàn aùnh saùng, nieàm hy voïng vaø söï bình an. Sau cuøng Ñöùc Thaùnh Cha caát Kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)