Malta vaø vaán ñeà ly dò
Malta vaø vaán ñeà ly dò.
Malta [National Catholic Register 11/5/2011] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Quoác gia haûi ñaûo Malta laø moät trong nhöõng nöôùc coøn soùt laïi treân theá giôùi vaø laø thaønh vieân cuoái cuøng cuûa Lieân AÂu chöa hôïp phaùp hoùa vieäc ly dò. Vaøo ngaøy 28 thaùng 5 naêm 2011, daân chuùng nöôùc naøy seõ tham gia cuoäc tröng caàu daân yù ñeå quyeát ñònh coù neân hôïp phaùp hoùa vieäc ly dò khoâng.
Taïi Malta, daân chuùng chæ coù hai löïa choïn: hoaëc laø ly thaân hai laø xin thaùo gôõ giaây hoân phoái. Nhöõng ngöôøi coâng giaùo, voán chieám tuyeät ñaïi ña soá taïi Malta, coù theå xin huûy hoân, töùc laø xin nhìn nhaän hoân phoái cuûa mình khoâng thaønh söï. Moät soá khaùc choïn löïa giaûi phaùp "ly thaân hôïp phaùp". Trong tröôøng hôïp naøy, hoï khoâng ñöôïc pheùp taùi hoân.
Laø quoác gia duy nhöùt cuûa Lieân AÂu chöa hôïp phaùp hoùa ly dò, cho neân Malta khoâng ngöøng bò aùp löïc cuûa caùc phöông tieän truyeàn thoâng töø beân ngoøai. Nhieàu tôø baùo taïi AÂu chaâu goïi vieäc Malta khoâng chòu hôïp phaùp hoùa ly dò laø moät haønh xöû laïc haäu cuûa thôøi trung coå.
Vieäc caám ly dò ñaõ ñöôïc ñöa vaøo Hieán Phaùp Malta keå töø thaäp nieân 60, sau khi Ñaûng Lao ñoäng nhieàu laàn vaän ñoäng ñeå hôïp phaùp hoùa haønh ñoäng naøy. Keå töø thaäp nieân 70, Ñaûng Lao ñoäng laïi raùo rieát vaän ñoäng hôn nöõa baèng caùch ñöa vaøo luaät cho pheùp ly thaân. Tuy nhieân, nhöõng cuoäc thaêm doø gaàn ñaây cho thaáy raèng daân chuùng ñaõ toû ra "côûi môû" hôn ñoái vôùi luaät cho pheùp ly dò. Gaàn moät nöûa daân soá Malta uûng hoä luaät cho pheùp ly dò.
Hieän nay Malta ñang ñöôïc ñaët döôùi söï cai trò cuûa Ñaûng Quoác Gia, maø thuû töôùng laø oâng Lawrence Gonzi luoân cöông quyeát choáng laïi luaät ly dò. Haàu heát caùc thaønh vieân cuûa Ñaûng Quoác Gia cuõng coù cuøng moät laäp tröôøng vôùi thuû töôùng Gonzi.
Ñöông kim thuû töôùng Malta ñaõ töøng tuyeân boá: "Neáu chuùng ta thöïc sö muoán baûo veä gia ñình, toâi seõ khoâng ñöa luaät ly dò vaøo Malta".
Veà phaàn mình, laõnh tuï Ñaûng Lao ñoäng laø oâng Joseph Muscat, khoâng ngöøng vaän ñoäng ñeå vieäc ly dò ñöôïc hôïp phaùp hoùa. Theo oâng, "quyeát ñònh ñöa luaät ly dò hay khoâng vaøo Malta gaén lieàn chaët cheõ vôùi baûn saéc cuûa Malta vaø phuø hôïp vôùi vieäc nöôùc naøy quyeát ñònh trôû thaønh thaønh vieân cuûa Lieân AÂu".
OÂng Muscat khoâng chaáp nhaän caùi loái "ly dò deã daõi" theo kieåu Las Vegas. Theo oâng, Malta caàn phaûi gaén boù vôùi nhöõng giaù trò nhö "lieân ñôùi, hoäi nhaäp, daân chuû, bình ñaúng laø nhöõng giaù trò ñaët neàn taûng treân söï khoan nhöôïng, do ñoù caàn phaûi toân troïng söï choïn löïa cuûa ngöôøi daân." OÂng noùi raèng "choïn löïa bao haøm quyeàn lôïi vaø quyeàn lôïi thì khoâng theå bò choái boû".
OÂng Muscat cuõng noùi raèng hieän nay "Malta ñang soáng theo caùi loái khoan nhöôïng giaû hình: nhieàu caëp vôï choàng ñoå vôõ vaø sau ñoù leùn luùt tìm nhöõng baïn tình môùi ñeå chung soáng vôùi nhau".
Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Malta, dó nhieân, luoân choáng laïi vieäc ly dò. Giaùo hoäi chæ cho pheùp "thaùo gôõ giaây hoân phoái", nghóa laø tuyeân boá raèng hoân phoái khoâng thaønh söï maø thoâi.
Trong chuyeán vieáng thaêm Malta hoài muøa xuaân naêm 2010, Ñöùc thaùnh cha ñaõ khoâng ngöøng noùi ñeán söï tröôøng toàn cuûa hoân phoái coâng giaùo. Ngaøi keâu goïi: "Quoác gia anh chò em neân tieáp tuïc baûo veä tính baát khaû phaân ly cuûa hoân phoái vöøa nhö moät ñònh cheá töï nhieân vöøa nhö moät bí tích. Anh chò em cuõng phaûi beânh vöïc baûn chaát cuûa gia ñình cuõng nhö tính caùch thaùnh thieâng cuûa söï soáng con ngöôøi töø luùc thuï thai cho ñeán luùc cheát töï nhieân".
Môùi ñaây, Giaùo hoäi taïi Malta cuõng cho coâng boá moät laù thö muïc vuï vôùi töïa ñeà "Söï cam keát vaø nhöõng thaùi ñoä toân troïng hoân nhaân vaø gia ñình". Trong laù thö muïc vuï, caùc Ñöùc giaùm muïc Malta nhaän ñònh raèng "naõo traïng ly dò chaéc chaén ñang xoùi moøn moái giaây hoân phoái vaø hôïp phaùp hoùa ly dò seõ laøm suy yeáu vieäc hieåu bieát veà hoân phoái laâu beàn. Ñieàu naøy môû ra moät veát thöông xaõ hoäi vaø coù nhöõng haäu quaû nguy haïi cho xaõ hoäi, nhö ñaõ töøng xaûy ra taïi caùc nöôùc khaùc".
Ñöùc cha Paul Cremona, Toång giaùm muïc Malta, noùi raèng "baûo veä söï beàn vöõng cuûa hoân phoái, voán laø moät phaàn cuûa coâng ích, nhöng laïi ñöa vaøo luaät ly dò laø moät haønh ñoäng maâu thuaån".
OÂng Andreù Camilleri, chuû tòch Phong traøo choáng ly dò, tin raèng ly dò seõ laøm suy yeáu moái giaây hoân phoái. OÂng noùi raèng luaät cho pheùp ly dò taïi caùc nöôùc khaùc ñaõ haï giaûm con soá hoân phoái, gia taêng vieäc soáng chung ngoaøi hoân phoái vaø daãn ñeán söï ñoå vôõ hoân nhaân. Theo oâng, chính phuû neân taäp trung nghò löïc vaø caùc phöông tieän vaøo vieäc ñaåy maïnh vieäc chuaån bò hoân phoái, cung caáp dòch vuï cho nhöõng ai gaëp vaán ñeà trong ñôøi soáng hoân nhaân vaø coá gaéng giaûm thieåu noãi ñau khoå cuûa nhöõng ngöôøi phaûi traûi qua vieäc ñoå vôõ hoân nhaân.
CV.