Nhaän ñònh veà söù ñieäp cuûa
UÛy ban Toøa thaùnh veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác
gôûi cho nguôøi Coâng giaùo taïi nöôùc naøy
Nhaän ñònh veà söù ñieäp cuûa UÛy ban Toøa thaùnh veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác gôûi cho nguôøi Coâng giaùo taïi nöôùc naøy.
Roma [La Croix 14/4/2011]- Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Thoâng thöôøng caùc uûy ban Toøa thaùnh hoïp kín vaø khoâng tieát loä veà noäi dung caùc phieân hoïp. Nhöng UÛy ban veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác ñaõ choïn moät caùch laøm vieäc khaùc: sau khoùa hoïp laàn thöù tö dieãn ra taïi Vatican töø ngaøy 11 ñeán 13 thaùng 4 vöøa qua, UÛy ban ñaõ cho coâng boá moät söù ñieäp gôûi cho ngöôøi Coâng giaùo Trung quoác.
Söù ñieäp ñaõ ñeà caäp ñeán 4 vaán ñeà chính cuûa Giaùo hoäi taïi Trung quoác ñöôïc nhìn döôùi hai caùi nhìn khaùc nhau taïi Roma.
Tröôùc heát laø caùi nhìn maø ñaïi dieän chính laø Ñöùc hoàng y Joseph Zen Ze Kiun (Giuse Traàn Nhaät Quaân), cöïu Giaùm muïc Hong kong. Vò Hoàng y naøy keâu goïi Toøa thaùnh haõy ñoái ñaàu moät "caùch laønh maïnh" vôùi chính quyeàn coäng saûn Trung quoác.
Trong moät baøi vieát ñöôïc haõng tin "caùc Giaùo hoäi AÙ chaâu" cuûa hoäi thöøa sai Paris ñaêng taûi, Ñöùc hoàng y Zen ñaõ ñaët vaán ñeà veà ñöôøng loái ngoaïi giao thöôøng ñuôïc meänh danh laø "Ostpolitik", töùc chuû tröông ñoái thoïai cuûa Toøa thaùnh vôùi caùc nöôùc ñoâng aâu döôùi thôøi coäng saûn. Hieän nay ñuôøng loái naøy ñang ñöôïc Ñöùc hoàng y Ivan Dias, ngöôøi AÁn ñoä, boä truôûng boä truyeàn giaùo, theo ñuoåi. Ñöùc hoàng y Zen vieát raèng keát quaû duy nhöùt cuûa chính saùch ngoïai giao naøy laø "caøng luùc caøng nhaän chìm ngöôøi Coâng giaùo Trung quoác vaøo buøn nhô cuûa noâ leä".
Caùi nhìn thöù hai veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác coù tính caùch oân hoøa hôn. Ñaây laø caùi nhìn cuûa Ñöùc cha Savio Hon Tai Fai, taân thö kyù boä truyeàn giaùo. Trong moät vaøi phoûng vaán daønh cho nhöït baùo Coâng giaùo "Avvenire" [töông lai] cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc YÙ hoâm 23 thaùng 12 naêm 2010, vò Giaùm muïc ngöôøi Hong kong naøy cuõng coù chuû truông ñoái thoïai vôùi chính quyeàn coäng saûn Trung quoác, nhöng dó nhieân khoâng phaûi "baèng moïi giaù".
Chính trong boái caûnh naøy maø UÛy ban Toøa thaùnh veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác ñeà caäp ñeán 4 vaán ñeà cuûa Giaùo hoäi naøy, nhöng khoâng minh nhieân noùi ñeán Giaùo hoäi coâng khai hay thaàm laëng. Trong ñöôøng höôùng cuûa laù thö maø Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI ñaõ gôûi cho ngöôøi Coâng giaùo Trung quoác caùch ñaây 4 naêm, UÛy ban vöøa khích leä ngöôøi Coâng giaùo vöøa gôûi moät tín hieäu ñeán nhaø caàm quyeàn coäng saûn nöôùc naøy.
Tröôùc heát, veà vieäc truyeàn chöùc Giaùm muïc khoâng coù pheùp cuûa Toøa thaùnh. Nhaéc laïi vuï truyeàn chöùc khoâng coù söï pheâ chuaån cuûa Toøa thaùnh taïi Chengde ngaøy 15 thaùng 11 naêm 2010, UÛy ban Toøa thaùnh veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác vieát raèng "maëc duø khoâng coù lyù do naøo ñeå xem ñaây laø moät vuï truyeàn chöùc khoâng thaønh söï, Toøa thaùnh vaãn coi vuï truyeàn chöùc laø khoâng hôïp luaät, vì ñöôïc tieán haønh khoâng coù pheùp cuûa Toøa thaùnh".
UÛy ban giaûi thích raèng "vì nhöõng söùc eùp vaø cöôõng baùch cho neân khoâng coù vaï tuyeät thoâng töùc khaéc. Tuy nhieân, haønh ñoäng naøy taïo ra moät veát thöông traàm troïng cho Giaùo hoäi"
Veà phaàn mình, Ñöùc cha Hon ghi nhaän moät caùch cay ñaéng nhö sau: "Nhieàu Giaùm muïc ñaõ voäi vaõ chaïy ñeán chuùc möøng taân Giaùm muïc Chengde vaø chuïp hình chung vôùi oâng. Caùc ngaøi khoâng heà bò buoäc phaûi laøm nhö theá". Caùch ñoù vaøi thaùng, ñaõ coù 10 vò Giaùm muïc ñöôïc truyeàn chöùc vôùi söï pheâ chuaån cuûa Toøa thaùnh laãn chính phuû.
Theo Ñöùc cha thö kyù boä truyeàn giaùo, chính quyeàn coäng saûn Trung quoác ñaõ hieåu raèng caùc vò Giaùm muïc khoâng ñöôïc Toøa thaùnh pheâ chuaån seõ khoâng bao giôø ñöôïc giaùo daân chaáp nhaän. Do ñoù, hoï tìm caùch laøm sao ñeå caùc linh muïc ñeïp loøng Nhaø nöôùc cuõng ñuôïc truyeàn chöùc Giaùm muïc vôùi söï pheâ chuaån cuûa Toøa thaùnh. Tuy nhieân, taïi Chengde, nhaø nöôùc coäng saûn Trung quoác nhö muoán noùi raèng "ôû ñaây, hoï laø ngöôøi laøm chuû". Ñaây laø moät tín hieäu cho thaáy hoï muoán thuït luøi laïi 50 naêm veà truôùc, cöù nhö theå chöa bao giôø coù ñoái thoïai giöõa Toøa thaùnh vaø Trung quoác.
Veà caùc bieän phaùp cheá taøi ñoái vôùi caùc vò Giaùm muïc ñöôïc truyeàn chöùc khoâng coù pheùp cuûa Toøa thaùnh, Ñöùc cha Hon noùi raèng, tröôùc khi cho coâng boá vaï tuyeät thoâng, Ñöùc thaùnh cha ñang cho ñieàu tra veà töøng tröôøng hôïp ñeå xem coù tröôøng hôïp giaûm khinh naøo khoâng.
Vaán ñeà thöù hai ñuôïc ñeà caäp ñeán trong söù ñieäp cuûa UÛy ban Toøa thaùnh veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác laø Ñaïi hoäi ñaïi bieåu Coâng giaùo toaøn quoác ñuôïc toå chöùc taïi Baéc Kinh töø ngaøy 6 ñeán 8 thaùng 12 naêm 2010. Ñaõ coù 45 giaùm muïc tham döï Ñaïi hoäi. Trong soá naøy coù raát nhieàu vò ñaõ ñuôïc truyeàn chöùc vôùi söï pheâ chuaån cuûa toøa thaùnh. Theo ñöùc cha Hon, moät soá bò cuôõng baùch tham döï, moät soá töï nguyeän. Ngaøi noùi theâm: "con soá nhöõng vò "cô hoäi" ngaøy caøng nhieàu."
Trong söù ñieäp, UÛy ban Toøa thaùnh veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác nhaéc laïi raèng trong laù thö gôûi ngöôøi Coâng giaùo nöôùc naøy, Ñöùc thaùnh cha ñaõ khaúng ñònh raèng "nhöõng nguyeân taéc töï laäp, töï trò, töï quaûn vaø daân chuû cuûa Giaùo hoäi hoaøn toaøn khoâng phuø hôïp vôùi giaùo lyù Coâng giaùo". Ñaây laø coát loõi cuûa vaán ñeà, bôûi vì Baéc kinh vaãn baèng moïi giaù thaønh laäp moät Giaùo hoäi töï trò caét ñöùc lieân laïc vôùi Toøa thaùnh vaø Giaùo hoäi hoøan vuõ.
Vaán ñeà thöù ba ñuôïc ñeà caäp ñeán trong söù ñieäp cuûa UÛy ban Toøa thaùnh veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác laø vieäc thay ñoåi ranh giôùi caùc giaùo phaän theo caùc tieâu chuaån cuûa chính quyeàn coäng saûn. UÛy ban trích daãn laù thö cuûa Ñöùc thaùnh cha ñeå khaúng ñònh raèng Ñöùc thaùnh cha saün saøng thaûo luaän veà vaán ñeà naøy trong tinh thaàn ñoái thoïai xaây döïng vaø côûi môû vôùi hoäi ñoàng giaùm muïc Trung quoác.
Cuoái cuøng, UÛy ban ñeà caäp ñeán vieäc huaán luyeän caùc chuûng sinh vaø nöõ tu taïi Trung quoác cuõng nhö ôû nöôùc ngoøai. Theo uûy ban, ñaây laø chia khoùa ñeå "caùc moái quan heä giöõa Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø chính quyeàn coù theå goùp phaàn vaøo söï haøi hoøa cuûa xaõ hoäi".
Trôû laïi vôùi nhaän ñònh cuûa Ñöùc hoàng y Zen. Ngaøi noùi raèng ñoái thoïai laø ñieàu quan troïng. Nhöng caùc tín höõu trung quoác vaãn ngoùng troâng moät ñuôøng loái roõ raøng cuûa Gíao hoäi.
Chaéc chaén söù ñieäp cuûa UÛy ban Toøa thaùnh veà Giaùo hoäi taïi Trung quoác laø moät ñaùp traû cho söï chôø ñôïi naøy.
CV.