Kyû nieäm 40 naêm thaùnh laäp
UÛy ban lieân laïc quoác teá
Coâng giaùo vaø Do thaùi
Kyû nieäm 40 naêm thaùnh laäp UÛy ban lieân laïc quoác teá Coâng giaùo vaø Do thaùi.
Paris [La Croix 27/2/2011] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. UÛy ban lieân laïc quoác teá Coâng giaùo vaø Do thaùi ñang nhoùm hoïp taïi Paris ñeå möøng kyû nieäm 40 naêm thaønh laäp.
Phaùt sinh do yù muoán cuûa Toøa thaùnh vaø nhieàu toå chöùc quoác teá ñaïi dieän cho theá giôùi Do thaùi, UÛy ban ñöôïc thaønh laäp naêm 1970.
Trong cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân cuûa UÛy ban taïi Paris hoài naêm 1970, ñaïi giaùo tröôûng Jacob Kaplan phaùt bieåu nhö sau: "Toâi muoán nhaéc laïi lôøi cuûa moät baäc thaày cuûa truyeàn thoáng Do thaùi; lôøi naøy coù trong saùch Talmud cuõng nhö ñöôïc ghi laïi trong kinh thaùnh Kitoâ giaùo: "Neáu ñieàu ñang dieãn ra trong luùc naøy, neáu cuoäc thaûo luaän saép dieãn ra khoâng phaûi laø "Leshem shamain" [vì Danh Trôøi], thì cuoäc thaûo luaän seõ thaát baïi vaø khoâng coù töông lai. Traùi laïi, neáu noù laø "Leshem shamain" thì noù seõ keùo daøi".
Trong cuoán saùch ghi laïi cuoäc trao ñoåi vôùi Ñöùc hoàng y Philippe Barbarin, Toång giaùm muïc Lyon, oâng Gilles Bernheim, Ñaïi giaùo tröôûng Do thaùi taïi Phaùp, ñaõ chuù giaûi veà caâu noùi treân nhö sau: "Luùc ñoù, Ñaïi giaùo tröôûng Kaplan muoán giaûi thích raèng giöõa Do thaùi vaø caùc tín höõu Kitoâ, ñieàu neân coù khoâng phaûi laø cuoäc tranh caûi cuûa thôøi Trung Coå trong ñoù ai cuõng muoán chieán thaéng nieàm xaùc tín vaø tin töôûng cuûa ngöôøi. Tieáng Do thaùi coù noùi ñeán chöõ "lamahloqet", coù nghóa laø ai cuõng phaûi khaùm phaù ra chaân lyù cuûa ngöôøi khaùc trong söï trao ñoåi vaø gaëp gôõ".
Tuy nhieân, cha Patrick Desbois, giaùm ñoác Vaên phoøng toaøn quoác lieân laïc vôùi Do thaùi giaùo cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Phaùp, caûnh caùo raèng cuõng seõ sai laàm khoâng keùm khi xem nhöõng cuoäc gaëp gôõ giöõa Do thaùi vaø Coâng giaùo nhö nhöõng cuoäc ñoái thoaïi thaàn hoïc.
Cha Debois cho bieát "UÛy ban Do thaùi theá giôùi coá vaán lieân toân" khoâng chæ qui tuï 3 nhaùnh chính cuûa Do thaùi giaùo laø "Chính thoáng, baûo thuû vaø töï do", maø coøn caû nhöõng ngöôøi Do thaùi khoâng coù toân giaùo nöõa.
Tuy nhieân, cuoäc ñoái thoaïi giöõa Do thaùi vaø Coâng giaùo khoâng chæ xoay quanh vaán ñeà ñaïo ñöùc hay nhaân chuûng hoïc, maø coøn coù tính caùch toân giaùo nöõa, bôûi vì noù ñöôïc xaây döïng treân moät caùi nhìn chung veà con ngöôøi ñöôïc taïo thaønh theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa. Caùi nhìn veà con ngöôøi naøy cuõng ñaët neàn taûng treân moät ñoøi hoûi luaân lyù caàn thieát cho ñôøi soáng chung. Ñoøi hoûi naøy laïi baét nguoàn töø maïc khaûi treân nuùi Sinai, töùc töø boä luaät vaø caùc giôùi raên.
Cha Desbois cho bieát: trong nhöõng naêm vöøa qua, Do thaùi vaø Coâng giaùo ñaõ döïa vaøo Thaäp Giôùi ñeå khaúng ñònh yù muoán hôïp taùc thöïc tieãn. Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI ñaõ töøng noùi raèng Thaäp Giôùi laø nôi chính ñeå Do thaùi vaø Coâng giaùo coù theå gaëp gôõ nhau. Chính vì theá maø trong nhöõng cuoäc gaëp gôõ taïi Cap naêm 2006, hai beân ñaõ quyeát ñònh hôïp taùc vôùi nhau trong cuoäc chieán choáng laïi beänh Sida. Hoaëc nhö trong cuoäc gaëp gôõ taïi Buenos Aires naêm 2004, hai beân ñaõ quyeát ñònh ñoùng goùp taøi chính ñeå chieán ñaáu choáng laïi ngheøo ñoùi.
Veà phaàn mình, oâng Richard Pasquier, chuû tòch lieân ñoaøn Do thaùi taïi Phaùp vaø thaønh vieân cuûa UÛy ban lieân laïc quoác teá Do thaùi vaø Coâng giaùo, noùi raèng cuoäc ñoái thoaïi Do thaùi vaø Coâng giaùo ñaõ ñöôïc ñaåy maïnh keå töø luùc UÛy ban ñaõ coù theå daán thaân vaøo trong xaõ hoäi daân söï.
Rieâng oâng Jules Isaac, moät söû gia Phaùp goác Do thaùi, noùi raèng khoâng phaûi do ngaåu nhieân maø uûy ban daán thaân vaøo xaõ hoäi daân söï, bôûi vì nhöõng ngöôøi khôûi xöôùng cuoäc ñoái thoaïi giöõa Do thaùi vaø Coâng giaùo khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi coù toân giaùo. Theo oâng, cuoäc ñoái thoaïi chæ dieãn ra sau cuoäc saùt teá ngöôøi Do thaùi thôøi ñeä nhò theá chieán. Cuoäc saùt teá naøy ñaõ thuùc ñaåy suy tö veà khaû naêng coù theå chieàu theo söï döõ cuûa con ngöôøi. Ngaøy nay, chuùng ta cuøng nhau tranh ñaáu cho phaåm giaù, nhaân quyeàn vaø töï do toân giaùo... Ñaây laø laõnh vöïc môû ra moät söï hôïp taùc roäng raõi giöõa hai beân."
Trong cuoäc gaëp gôõ keùo daøi 3 ngaøy taïi Paris, caùc tham döï vieân cuoäc gaëp gôõ cuûa UÛy ban lieân laïc quoác teá Coâng giaùo vaø Do thaùi duyeät laïi thaønh quaû cuûa 4 naêm ñoái thoaïi vöøa qua. Ngoaøi ra, caùc tham döï vieân cuõng nhìn laïi nhöõng thay ñoåi trong baûn chaát cuoäc ñoái thoaïi giöõa Coâng giaùo vaø Do thaùi töø sau ñeä nhò theá chieán, nhöùt laø sau khi coâng ñoàng Vatican II coâng boá tuyeân ngoân "Nostra aetate" veà caùc moái quan heä giöõa Do thaùi vaø Kitoâ giaùo.
Caùc tham döï vieân ñaëc bieät ñaùnh giaù cao giaùo huaán vaø caùc saùng kieán cuûa ñöùc Gioan Phaolo II nhö nhìn nhaän quoác gia Israel naêm 1993, vieáng thaêm ñaïi hoäi ñöôøng Do thaùi ôû Roma naêm 1986, haønh höông Thaùnh ñòa, caàu nguyeän taïi baûo taøng vieän Yad Vashem vaø böùc töôøng phía Taây cuûa Ñeàn Thôø Gierusalem naêm 2000.
Theo oâng Richard Pasquier, ngaøy nay phaàn lôùn ngöôøi Do thaùi ñeàu bieát raèng Giaùo hoäi Coâng giaùo ñaõ töø boû lyù thuyeát cho raèng Cöïu Öôùc phaûi ñöôïc thay theá baèng Taân Öôùc. Ngöôøi Do thaùi cuõng bieát raèng Giaùo hoäi nhìn nhaän nhöõng coäi reã chung giöõa Do thaùi vaø Kitoâ giaùo cuõng nhö leân aùn moïi hình thöùc baøi Do thaùi. Hoï cuõng tin raèng chuû nghóa baøi Do thaùi ñöôïc rao giaûng trong haøng bao theá kyû ñaõ laøm cho löông taâm cuûa nhieàu tín höõu Kitoâ taïi AÂu Chaâu bò teâ lieät trong thôøi chieán tranh.
OÂng Pasquier noùi raèng "maëc duø coù nhöõng caêng thaúng lieân quan ñeán vieäc töôûng nieäm caùc naïn nhaân cuûa cuoäc saùt teá, thaùi ñoä cuûa Giaùo hoäi vaø cuûa ñöùc Pio XII ñoái vôùi thaûm kòch naøy, nhöng ñaõ coù nhieàu thay ñoåi trong suy nghó cuûa caùc tín höõu Kitoâ vaø ngöôøi Do thaùi.
OÂng khaúng ñònh: "Duø coù oùc thuø nghòch, döûng döng hay nghi ngôø, ai cuõng phaûi nhìn nhaän ñieàu ñoù".
CV.