Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI
vaø ngöôøi Do thaùi
Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI vaø ngöôøi Do thaùi.
[Zenit 27/1/2011] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Ñöôïc Lieân hieäp quoác thieát laäp naêm 2005, moãi naêm Ngaøy Töôûng Nieäm cuoäc saùt teá ngöôøi Do thaùi thöôøng ñöôïc goïi laø "Shoah" thöôøng ñöôïc cöû haønh vaøo nhöõng ngaøy cuoái thaùng Gieâng. Naêm nay (2011) ngaøy naøy ñaõ ñöôïc cöû haønh taïi traïi taäp trung ñöùc quoác xaõ Auschwitz, Balan hoâm 27 thaùng Gieâng naêm 2011. Nhaân dòp naøy, ñaøi phaùt thanh Vatican ñaõ ghi laïi nhöõng phaùt bieåu cuûa Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI veà "thaûm kòch ñaõ ghi daáu lòch söû trong theá kyû 20 vöøa qua".
Tröôùc heát, trong chuyeán vieáng thaêm traïi taäp trung Auschwitz ngaøy 26 thaùng 5 naêm 2006, Ñöùc thaùnh cha noùi raèng ngaøi muoán thinh laëng hôn laø ñoïc dieãn vaên taïi nôi naøy. Ngaøi noùi: "Leân tieáng taïi nôi ñaày khuûng khieáp vaø toäi aùc choàng chaát choáng laïi Thieân Chuùa vaø con ngöôøi, nôi chöa töøng coù trong lòch söû nhaân loaïi naøy laø ñieàu haàu nhö khoâng theå laøm ñöôïc. Ñaây laø ñieàu ñaëc bieät khoù khaên vaø uaát ngheïn ñoái vôùi moät tín höõu Kitoâ, nhöùt laø ñoái vôùi moät vò Giaùo hoaøng ñeán töø nöôùc Ñöùc. Trong moät nôi nhö theá naøy, khoâng coù ñuû lôøi noùi ñeå leân tieáng. Thaät ra, chæ coù theå coù moät söï thinh laëng kinh hoaøng, moät söï thinh laëng voán laø tieáng keâu trong taâm hoàn vang leân tôùi Thieân Chuùa: Laïy Chuùa, sao Ngaøi ñaõ thinh laëng? Taïi sao Ngaøi ñeå cho ñieàu ñoù xaûy ra?"
Trong baøi dieãn vaên, ñöùc Benedicto XVI ñaõ nhaéc laïi chuyeán vieáng thaêm taïi ñaây cuûa vò tieàn nhieäm ngaøi laø Ñöùc Gioan Phaolo II. Ngaøi noùi raèng cuõng nhö ñöùc Gioan Phaolo II ñaõ ñeán ñaây vôùi tö caùch laø moät ngöôøi con cuûa nöôùc Balan, thì ngaøi cuõng ñeán ñaây vôùi tö caùch laø moät ngöôøi con cuûa nöôùc Ñöùc, moät daân toäc trong ñoù coù moät nhoùm ngöôøi taøn aùc ñaõ leân naém quyeàn baèng moät soá lôøi höùa heïn doái traù vaø sau ñoù xöû duïng caû daân toäc nhö duïng cuï ñeå thoûa maõn söï khao khaùt huûy hoaïi vaø thoáng trò cuûa hoï.
Tröôùc ñoù, naêm 1979, luùc coøn laøm Toång giaùm muïc Munich Freising, ñöùc Benedicto XVI cuõng ñaõ thaùp tuøng ñöùc Gioan Phaolo II vaø nhieàu vò Giaùm muïc khaùc ñeán Auschwitz. Naêm 1980, ngaøi cuõng ñaõ cuøng vôùi moät phaùi ñoaøn Giaùm muïc Ñöùc trôû laïi ñaây moät laàn nöõa.
Ngaøy 28 thaùng Gieâng naêm 2009, trong buoåi tieáp kieán chung nhaân ngaøy töôûng nieäm caùc naïn nhaân cuûa cuoäc saùt teá, Ñöùc thaùnh cha nhaéc laïi caùc chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi Auschwitz. Ngaøi caàu mong cho vieäc töôûng nieäm caùc naïn nhaân cuûa cuoäc saùt teá thuùc ñaåy nhaân loaïi suy tö veà söùc maïnh khoâng theå tieân lieäu ñöôïc cuûa söï döõ khi noù xaâm chieám taâm hoàn con ngöôøi. Ngaøi nhaán maïnh: vieäc töôûng nieäm cuoäc saùt teá daïy cho caùc theá heä cuõ vaø môùi bieát raèng chæ coù con ñöôøng laéng nghe, ñoái thoaïi, yeâu thöông vaø tha thöù, voán laø moät con ñöôøng khoù khaên, môùi coù theå daãn ñöa caùc daân toäc, caùc neàn vaên hoùa vaø caùc toân giaùo theá giôùi tieán tôùi muïc tieâu ñöôïc mong moõi laø tình huynh ñeä vaø hoøa bình trong söï thaät.
Ngaøy 9 thaùng 11 naêm 2008, khi kyû nieäm 70 naêm "Ñeâm Thuûy Tinh", töùc ñeâm Ñöùc quoác xaõ môû chieán dòch baøi ngöôøi Do thaùi baèng caùch ñaäp phaù caùc cöûa tieäm, vaên phoøng, nhaø ôû vaø hoäi ñöôøng cuûa ngöôøi Do thaùi, Ñöùc thaùnh cha ñaõ keâu goïi ngöôøi Coâng giaùo haõy toû tình lieân ñôùi saâu xa vôùi theá giôùi Do thaùi.
Ñöùc thaùnh cha nhaán maïnh ñeán nghóa vuï phaûi giaùo duïc giôùi treû veà söï toân troïng ñoái vôùi ngöôøi khaùc.
Ngaøy 17 thaùng Gieâng naêm 2010, ñöùc thaùnh cha ñaõ ñeán thaêm ñaïi hoäi ñöôøng Do thaùi ôû Roma. Vôùi taát caû cay ñaéng, ngaøi nhìn nhaän raèng nhieàu ngöôøi Coâng giaùo vaãn toû ra döûng döng tröôùc thaûm kòch cuûa cuoäc saùt teá ngöôøi Do thaùi. Ngaøi nhaéc laïi raèng keå töø khi coâng ñoàng Vatican II coâng boá tuyeân ngoân "Nostra Aetate" veà moái quan heä vôùi ngöôøi Do thaùi, thì con ñöôøng thaân höõu giöõa Coâng giaùo vaø Do thaùi laø moät con ñöôøng khoâng theå ñaûo ngöôïc ñöôïc nöõa.
Ngaøi nhaéc laïi lôøi caàu nguyeän ñau buoàn cuûa ñöùc Gioan Phaolo II taïi böùc töôøng Than khoùc ôû Gierusalem ngaøy 26 thaùng 3 naêm 2000 nhö sau: "Laïy Thieân Chuùa cuûa cha oâng chuùng con, Chuùa ñaõ choïn Abraham vaø haäu dueä cuûa oâng ñeå Danh Chuùa ñöôïc mang ñeán caùc daân toäc: chuùng con laáy laøm ñau buoàn saâu xa vì caùch cö xöû cuûa nhöõng ai trong doøng lòch söû ñaõ laøm cho con caùi Chuùa ñau khoå. Keâu caàu Chuùa tha thöù, chuùng con cuõng muoán daán thaân soáng moät tình huynh ñeä ñích thöïc vôùi Daân cuûa Giao öôùc".
Trong cuoán saùch "AÙnh Saùng theá gian" vöøa môùi ñöôïc cho phaùt haønh hoài cuoái naêm 2010, Ñöùc thaùnh cha cuõng nhaéc ñeán moái quan heä giöõa Do thaùi vaø Coâng giaùo. Ngaøi noùi ñeán vieäc huaán luyeän thaàn hoïc cuûa ngaøi vaø moái lieân heä baát khaû phaân ly giöõa Cöïu Öôùc vaø Taân Öôùc. Ngaøi cho bieát: ngaøi vaø ngöôøi daân Ñöùc raát xuùc ñoäng tröôùc nhöõng gì ñaõ xaûy ra döôùi thôøi Ñeä Tam Ñeá Cheá. Luùc ñoù, ngaøi thaáy phaûi nhìn daân toäc Israel vöøa vôùi khieâm toán vaø xaáu hoå, vöøa vôùi tình yeâu thöông. Vaø ñieàu naøy ñaõ aûnh höôûng saâu xa ñeán suy tö thaàn hoïc cuûa ngaøi.
Cuõng trong cuoán saùch noùi treân, ngaøi nhìn nhaän raèng "ngöôøi Do thaùi khoâng thích nghe kieåu noùi "ngöôøi anh caû" maø ñöùc Gioan 23 ñaõ töøng xöû duïng. Trong truyeàn thoáng Do thaùi, ngöôøi anh caû, töùc Esau, cuõng laø ngöôøi anh bò quôû traùch.
Tuy nhieân, theo ñöùc Benedicto XVI, ngöôøi ta vaãn coù theå xöû duïng kieåu noùi naøy bôûi vì noù noùi leân moät ñieàu quan troïng. Nhöng ñuùng hôn phaûi noùi raèng ngöôøi Do thaùi cuõng laø "cha trong ñöùc tin" cuûa chuùng ta. Kieåu noùi naøy coù leõ coøn laøm noåi baät hôn moái quan heä cuûa chuùng ta vôùi ngöôøi Do thaùi.
CV.