Caùc cuoäc trieån laõm hang ñaù
Giaùng sinh treân theá giôùi
Caùc cuoäc trieån laõm hang ñaù Giaùng sinh treân theá giôùi.
Hoa kyø [National Catholic Register, CNS 21/12/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Hieän ñang coù hai cuoäc trieån laõm hang ñaù Giaùng Sinh ñaùng chuù yù nhöùt treân theá giôùi: moät laø taïi Thö Vieän Thaùnh Maãu thuoäc tröôøng ñaïi hoïc Dayton, bang Ohio, Hoa kyø vaø hai laø taïi tu vieän doøng Salesien Don Bosco taïi Bethlehem.
Vôùi chuû ñeà "Taïi Maùng Coû: caùc truyeàn thoáng Giaùng Sinh treân theá giôùi", cuoäc trieån laõm taïi Thö Vieän Thaùnh Maãu thuoäc tröôøng ñaïi hoïc Dayton tröng baøy treân 200 caûnh Giaùng Sinh khaùc nhau ñöôïc gôûi ñeán töø khaép theá giôùi. Thaùnh Gia Thaát vaø caùc nhaân vaät trong hang ñaù mang saéc phuïc cuûa ngöôøi daân Masai Phi Chaâu, moät caûnh Giaùng Sinh vôùi haèng traêm ngöôøi daân laøng Tieäp, moät hang ñaù vôùi ñuû loaïi chuoät, höu cao coå, gaáu baéc cöïc, Ñöùc Meï oâm trong loøng moät Haøi Nhi Gieâsu vôùi saéc phuïc cuûa ngöôøi thoå daân Inuit ôû Baéc Myõ... Ngöôøi ta coù theå tìm thaáy taát caû nhöõng caûnh töôïng treân ñaây taïi cuoäc trieån laõm hang ñaù vaø maùng coû taïi thö vieän cuûa ñaïi hoïc Dayton.
Cuoäc trieån laõm keùo daøi cho ñeán ngaøy 31 thaùng Gieâng naêm 2011 hieän ñang tröng baøy treân 3,600 boä hang ñaù vôùi muïc ñích theå hieän moái lieân keát giöõa ñöùc tin vaø vaên hoùa. Cuoäc trieån laõm cho thaáy caùch theá caùc daân toäc vaø caùc neàn vaên hoùa treân theá keå laïi caâu chuyeän Giaùng Sinh baèng caùch xöû duïng hay thích nghi nhöõng phong tuïc, truyeàn thoáng, y phuïc, kieán truùc vaø ngay caû gia suùc hoï nuoâi. Coå xöa nhöùt coù leõ laø maùng coû ñöôïc thöïc hieän naêm 1850 vaø xuaát phaùt töø vuøng Grulich, mieàn ñoâng Tieäp Khaéc. Trong maùng coû naøy ngöôøi ta ñeám ñöôïc 120 hình töôïng khaùc nhau.
Cha Johan Roten, thuoäc doøng Marist, giaùm ñoác veà nghieân cöùu vaø nhöõng döï aùn ñaëc bieät cuûa thö vieän Thaùnh Maãu Dayton giaûi thích: "moãi moät caûnh hang ñaù ñeàu keå laïi cuøng moät caâu chuyeän Giaùng Sinh vaø cho thaáy vaên hoùa nhaân loaïi ñaõ giuùp cho söù ñieäp cuûa Thieân Chuùa ñöôïc nghe thaáy moät caùch roõ raøng hôn".
Cha Roten cuõng laø ngöôøi khôûi xöôùng vaø cöïu giaùm ñoác cuûa Hoäi "Caùc maùng coû" theá giôùi.
Theo cha, caùc caûnh Giaùng Sinh ngaøy caøng trôû neân quen thuoäc trong caùc neàn vaên hoùa ngoaøi Taây phöông. Vì coù quaù nhieàu maùng coû ñöôïc gôûi ñeán cho neân cuoäc trieån laõm khoâng chæ ñöôïc giôùi haïn trong thö vieän; nhieàu caûnh Giaùng Sinh cuõng ñöôïc tröng baøy trong khuoân vieân ñaïi hoïc Dayton. Moät soá ñöôïc gôûi ñeán cuoäc trieån laõm coù chuû ñeà "Giaùng Sinh taïi AÙ chaâu" do Baûo taøng vieän cuûa Hoäi hieäp só Columbus taïi New Haven, bang Connecticut thöïc hieän.
Ñaùng chuù yù khoâng keùm laø cuoäc trieån laõm taïi Baûo taøng vieän Giaùng Sinh Theá Giôùi do doøng Salesien Don Bosco taïi Bethlehem thöïc hieän.
Naèm ôû taàng treät cuûa tu vieän Salesien taïi Bethlehem, baûo taøng vieän naøy ñaõ ñöôïc khaùnh thaønh vaøo chính Ngaøy AÙp Leã Giaùng Sinh naêm 1999, nhöng vaøi thaùng sau ñaõ bò ñoùng cöûa vì cuoäc noåi daäy thöôøng ñöôïc goïi laø "Intifada" laàn thöù hai cuûa ngöôøi Palestine .
Vôùi söï hoài sinh cuûa thaønh phoá Bethlehem, baûo taøng vieän Giaùng Sinh Theá Giôùi naøy ñaõ ñöôïc môû cöûa laïi hoâm 18 thaùng 12 naêm 2010.
Baø Elisa Nucci, moät söû gia veà ngheä thuaät vaø laø moät nhaø aâm nhaïc hoïc, laøm vieäc cho Toå chöùc Thieän nguyeän quoác teá veà Phaùt trieån, hieän ñang laø giaùm ñoác cuûa baûo taøng vieän. Baø cho bieát Toå chöùc Thieän nguyeän quoác teá veà phaùt trieån hieän ñang giuùp ñôõ kyõ thuaät cho Doøng Salesien taïi 200 quoác gia. Toå chöùc naøy ñaõ goùp phaàn truøng tu baûo taøng vieän vaø taïo ñieàu kieän cho baûo taøng vieän ñöôïc môû cöûa laïi.
Naèm trong moät toøa nhaø coù töø theá kyû 18 maø tröôùc kia tu vieän Salesien duøng laøm coâ nhò vieän, baûo taøng vieän Giaùng Sinh Theá Giôùi hieän ñang tröng baøy 200 caûnh Giaùng Sinh ñöôïc gaàn 150 nöôùc gôûi taëng. Trong soá naøy cuõng coù moät hang ñaù ñöôïc chính Ñöùc Gioan Phaolo II taëng. Cuõng nhö trong cuoäc trieån laõm taïi Thö Vieän Thaùnh Maãu thuoäc tröôøng ñaïi hoïc Dayton, taïi ñaây caùc caûnh Giaùng Sinh cuõng phaûn aùnh caùc phong tuïc, taäp quaùn, y phuïc cuûa caùc daân toäc vaø vaên hoùa treân khaép theá giôùi: töø Thaùi lan qua Ñaïi haøn, Nhöït Baûn ñeán Madagascar, Phi Chaâu hay Andes, Nam Myõ v.v...
Baø Nucci giaûi thích vôùi haõng thoâng taán Coâng giaùo Hoa kyø CNS: "Caûnh Giaùng Sinh hieän dieän trong moïi thôøi ñaïi vaø nôi choán cho moïi daân toäc".
Muïc ñích chính cuûa cuoäc trieån laõm taïi baûo taøng vieän Giaùng Sinh theá giôùi ôû Bethlehem laø phuïc hoài truyeàn thoáng taïc töôïng töø goã Oliu cuûa ngöôøi Palestine. Thu nhaäp töø vieäc baùn veù vaøo cöûa seõ ñöôïc duøng ñeå duy trì caùc chöông trình khaùc cuûa tu vieän nhö trung taâm ngheä thuaät, loø baùnh mì vaø tröôøng hoïc.
Baø Nucci cho bieát: tieåu thuû coâng ngheä baèng goã Oliu ñaõ haàu nhö thaát truyeàn taïi Bethleham. Ñaây laø moät ngheä thuaät ñaõ ñöôïc caùc linh muïc doøng Phanxico mang ñeán Trung ñoâng caùch ñaây 8 theá kyû. Nhöng ngaøy nay, ngoaïi tröø moät soá ngöôøi coøn laøm caùc ñoà kyû nieäm ñeå baùn cho du khaùch, giôùi treû Palestine khoâng coøn tha thieát vôùi ngheä thuaät naøy nöõa.
Nhaèm phuïc hoài ngheä thuaät naøy, caùc tu só Salesien ñaõ cho thaønh laäp moät hoïc vieän ngheä thuaät ngay trong khu vöïc cuûa doøng. Hoïc vieän naøy môû moät khoùa hoïc keùo daøi moät naêm cho caùc baïn treû naøo muoán hoïc veà ngheä thuaät coå truyeàn.
Baø Nucci giaûi thích: "moät sinh vieän ngheä thuaät caàn phaûi ñi laïi nhieàu ñeå hoïc hoûi ngheä thuaät caùc nôi khaùc. Nhöng vì caùc sinh vieân Palestine khoù coù theå ra nöôùc ngoaøi ñeå quan saùt vaø hoïc hoûi cho neân Doøng Salesien ñaõ mang ngheä thuaät töø caùc nöôùc khaùc ñeán cho hoï.
CV.