Tình ngöôøi trong xaõ hoäi voâ caûm
Tình ngöôøi trong xaõ hoäi voâ caûm: ñaây laø ñeà taøi cuûa chuyeän töû teá tuaàn naøy cuûa chuùng toâi...
(Radio Veritas Asia 20/02/2010) - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Môùi ñaây phoùng vieâng Traàn Moäng Tuù cuûa baùo Ngöôøi Vieät phaùt haønh taïi Hoa kyø, ñaõ cuøng vôùi choàng laø moät ngöôøi Myõ vieáng thaêm moät tu vieän nöõ Ña Minh taïi Nam Ñònh, Vieät nam. Sau ñaây laø baøi töôøng thuaät cuûa phoùng vieân Traàn Moäng Tuù:
"Töø Haø Noäi ñeán Nam Ñònh gaàn moät traêm caây soá, chuùng toâi seõ maát khoaûng hai tieáng xe ñeå ñeán tu vieän Ña Minh thuoäc Trung Lao, huyeän Tröïc Ninh, Nam Ñònh.
Anh Sôn toâi, thôøi gian gaàn ñaây ñaõ ñi ñi, veà veà giöõa thaønh phoá Vienna, tieåu bang Virginia ñeán Trung Lao, Nam Ñònh, phuï giuùp caùc sô doøng Ña Minh giuùp nuoâi caùc cuï giaø moà coâi con, vaø caùc treû em moà coâi cha meï.
Xe ñeán Trung Lao, gaëp luùc ñöôøng ñang söûa, caùc loái ñi bò caûn ngang, maëc duø anh taøi xeá taxi quen, ñaõ nhieàu laàn chôû anh Sôn toâi ñeán ñaây, vaãn phaûi goïi ñieän thoaïi cho moät sô treû ñi xe gaén maùy ra daãn ñöôøng vaøo tu vieän. Ñaõ coù naêm, saùu sô ñöùng ñôïi chuùng toâi tröôùc cöûa chính, coù moät vaøi ngöôøi giaø ñang soáng ôû ñoù cuõng aùo boâng, aùo len, co ro ra ñoùn chuùng toâi.
Khuoân vieân tu vieän khaù roäng, nhöng cuõ kyõ vaø khoâng ñuû tieän nghi theo tieâu chuaån caàn thieát. Caùc sô doøng Ña Minh töï chaên nuoâi (caù, heo, gaø) vaø troàng troït (rau, luùa, ngoâ, khoai) nhöng nhöõng gaët haùi naøy ngay caû chæ duøng cho caùc sô cuõng ñaõ thieáu huït, noùi chi ñeán vieäc phaûi nuoâi theâm ngöôøi ngoaøi.
Moät sô giôùi thieäu cho chuùng toâi gia ñình cuûa ba anh em ruoät, vöøa muø, caâm vaø ñieác ñang ñöôïc caùc sô nuoâi. Hoï chöa töøng laäp gia ñình, hoï cuõng chaúng heà coù moät thaân nhaân naøo khaùc, ngoaøi moät ngöôøi anh cuõng vöøa muø, vöøa caâm, vöøa ñieác nöõa; oâng naøy coù vôï, coù con. Nhöng sô noùi theâm, oâng ñoù gaày oám laém, vì suy dinh döôõng.
Frank, choàng toâi, ñeán khoaùc tay caû hai oâng; oâng anh gaàn baûy möôi tuoåi, oâng em hôn saùu möôi tuoåi. Frank ñöùng giöõa caàm tay hai oâng cho hai oâng xoa vuoát leân maët mình, xong anh laïi laáy hai baøn tay oâm töøng maët hai ngöôøi xoa ñaàu xoa coå hoï, nhö bieåu hieäu cuûa nhöõng lôøi chaøo. Anh oâm tay quaøng sang vai hai ngöôøi; ba ngöôøi ñaøn oâng thaân maät nhö ba ngöôøi anh em ruoät, hoï böôùc ñi voøng quanh khuoân vieân tu vieän. Toâi nhìn thaáy gioït leä öùa ra ôû hai con maét nhaém cuûa ngöôøi em, vaø neùt maët ñaày xuùc ñoäng cuûa ngöôøi anh.
Trong caùi gioù laïnh cuûa muøa Ñoâng ñaát Baéc, maët trôøi vöøa leân, aùnh naéng vöøa ñuû dòu daøng treân ñaàu, treân toùc, cuûa ba ngöôøi ñaøn oâng, toâi cuõng thaáy maét mình öùa leä. "Taát caû chuùng ta ñeàu laø anh em trong Chuùa." Caâu noùi naøy, ñang ñöôïc noùi leân khoâng thaønh lôøi trong buoåi saùng hoâm nay. Toâi bieát hoï ít khi (coù theå noùi laø chöa bao giôø) ñöôïc ai chaïm tay, vuoát ve nhö vaäy. Caùc sô chæ coù theå cho hoï nhöõng lôøi dòu daøng thoâi.
Toâi ñi theo moät sô khaùc thaêm caùc cuï giaø naèm ôû trong buoàng. Coù cuï gaàn traêm tuoåi, soáng hoaøn toaøn vaøo söï chaêm soùc cuûa caùc sô. Cuï coù con khoâng? Coù chaùu khoâng? Coù nhaø khoâng? Traû lôøi cho caû ba caâu ñoù laø: "Khoâng."
Ai ñoù ñeán baùo cho caùc sô, ôû moät nôi naøo ñoù, coù moät ngöôøi thaät giaø, thaät beänh, thaät ñoùi, khoâng con chaùu, thaân nhaân, laø caùc sô ñoùn veà. Côm ñaâu, thuoác ñaâu, quaàn aùo ñaâu? Nhöõng ñieàu ñoù tính sau. Caùc sô bieát chaéc chaén caùc sô coù moät caùi quyõ raát ñaày vaø caùc sô coù theå mang ra phaân phaùt cho caùc cuï "moà coâi con," ñoù laø: "tình thöông" cuûa caùc sô.
Ba ngöôøi ñaøn oâng vaãn tay khoaùc tay ñi döôùi vaàng naéng dòu daøng. Toâi ñi tìm ngöôøi em gaùi uùt, chò naêm nay ngoaøi naêm möôi tuoåi, troâng chò töôi taén, khoûe maïnh; caùc sô cho chò maëc aám aùp, töôm taát; chò teân Hoàng. Toâi caàm tay chò Hoàng hoûi han, chò cöôøi, nhöng chæ u ô, gaät laéc. Chò cöù naém chaët tay toâi cho ñeán khi toâi töø giaõ veà, nhaát ñònh chò khoâng buoâng ra, thaäm chí chò coøn loâi toâi veà phía coång nhö muoán cuøng ñi vôùi toâi.
Sô Lieân cho toâi bieát, chò muø 90%, neân ban ngaøy, coù naéng, chò coù theå nhìn ñöôïc lôø môø. Coù ngaøy chò daét hai anh ñi chôi, buoåi chieàu aäp xuoáng, boùng toái phuû noát 10% coøn laïi, chò khoâng bieát ñöôøng veà. Tu vieän phaûi phaùi ngöôøi ñi tìm.
Toâi caàm caû hai tay chò doã daønh maõi, heïn chò toâi seõ trôû laïi, seõ theá naøy, seõ theá kia (toaøn laø höùa mô hoà, ngay caû cho chính mình,) chò môùi chòu buoâng tay toâi ra. Toâi oâm chò raát kheõ, nhö sôï phaûi oâm moät söï thaät khoâng vui.
Frank ñang chia tay hai ngöôøi anh em môùi cuûa mình, Frank gioûi laém, anh buoâng hoï ra vaø noùi: "Ñaõ ñeán luùc toâi phaûi ñi," vaø anh khoâng toû daáu bòn ròn. Luùc leân xe anh noùi vôùi toâi, mình phaûi laøm cho nhanh, caøng chaàn chöø hoï caøng buoàn. Mình laøm nhanh, hoï bieát laø mình baét buoäc phaûi haønh ñoäng nhö vaäy.
Chuùng toâi leân xe sang moät ñòa ñieåm thöù hai cuûa caùc sô cuõng thuoäc doøng Ña Minh. ÔÛ ñaây coù hai khu nhaø. Khu thöù nhaát nuoâi ngöôøi giaø, cuõng töông töï nhö khu chuùng toâi vöøa thaêm. Caùc cuï ôû ñaây coù cuï ngoaøi taùm möôi, löng cong nhö con toâm, nhöng vaãn ñi laïi trong saân, vaãn xaâu traøng haït ñeå phuï giuùp chi thu cho caùc sô. Moät cuï ngoaøi taùm möôi, vöøa thaám nöôùc maét vöøa noùi, choàng con cuï cheát heát vì naïn ñoùi AÁt Daäu, khoâng bieát taïi sao maø chæ coù mình cuï soáng. Toâi chaúng bieát traû lôøi cuï theá naøo, ñoù laø baát haïnh hay may maén! ÔÛ phoøng khaùc coù cuï caû traêm tuoåi, naèm haét hiu moät goùc buoàng, chôø sô ñoå söõa, chôø sô laøm veä sinh.
Khu thöù hai ñi caùch moät caùi saân roäng vaø sang haún moät taàng nhaø khaùc, nôi nuoâi boán möôi em moà coâi. Caùc em moà coâi naøy ñaëc bieät laém, caùc em vaãn coù cha coù meï. Cha caùc em chöa haún ñaõ cheát, hoï laø naïn nhaân cuûa beänh HIV hay laø naïn nhaân cuûa ma tuùy. Cha caùc em bieán maát trong ñôøi soáng caùc em, bay veøo nhö chieác laù cuoái thu. Meï caùc em buoåi saùng thaû caùc em vaøo tu vieän, caùc sô cho aên, cho nguû, daïy hoïc. Coù baø meï traû cho nhaø doøng naêm, baûy ngaøn moät ngaøy (möôøi taùm ngaøn baèng moät Myõ kim,) coù baø meï chaúng traû ñoàng naøo.
Chuùng toâi böôùc vaøo moät caên buoàng khaù roäng. Luùc ñoù, ôû moät goùc phoøng, coù hôn hai möôi em ñang nguû tröa, (hoâm nay tröa Thöù Baûy, coù em ñöôïc veà nhaø) chuùng naèm caïnh nhau, xeáp thaønh hai haøng, beân döôùi chuùng laø moät caùi væ tre, treân traûi chieáu, chuùng co ro, khoâng coù chaên.
Hoâm nay anh Sôn toâi ñöa chuùng toâi ñeán thaêm traû tieàn cho boán möôi taám neäm, boán möôi caùi chaên anh ñaõ ñaët. Sô chaêm soùc caùc em coøn raát treû, chaéc môùi treân hai möôi, sô xöng con vôùi chuùng toâi. Sô chæ nhöõng böùc tranh veõ treân töôøng, tranh veõ con thoû, con soùc, Baïch Tuyeát vaø baåy chuù luøn raát ñeïp. Sô noùi, con veõ ñoù, caùc em khoâng coù ñoà chôi, con veõ cho caùc em xem!
Sô daét chuùng toâi ra saân, chæ cho toâi caùc phoøng troáng, cuõ kyõ, gaàn nhö boû khoâng, vì khoâng coù phöông tieän tu söûa, nöôùc khoâng coù thì khoâng duøng phoøng ñöôïc nöõa. ÔÛ moät goùc saân, saùt buoàng cuûa caùc em, coù naêm saùu caùi "boâ" cho caùc em laøm veä sinh; buoåi saùng sô xeáp ra, buoåi chieàu sô ñem ñi röûa.
Toâi vöøa nghe Sô noùi chuyeän, vöøa nhìn khuoân maët coøn raát treû cuûa sô, maáy caùi muïn tröùng caù laám taám, nuï cöôøi töôi vaø dung dò nhö hoa cuùc traéng, toâi thaáy thaät xuùc ñoäng. Phaûi coù lyù töôûng laém, yeâu Thieân Chuùa vaø yeâu tha nhaân laém, môùi hieán caû tuoåi treû cuûa mình ôû moät choán xa xoâi nhö theá naøy, laøm moät coâng vieäc baùc aùi, cao caû nhö theá naøy. Troâng beân ngoaøi chaúng coù gì laø vó ñaïi caû, nhöng khoâng phaûi ai cuõng laøm ñöôïc, nhaát laø ngöôøi tuoåi treû. Tuoåi treû phoøng traø, tuoåi treû phoùng xe, tuoåi treû thuoác laéc, tuoåi treû röôïu maïnh, tuoåi treû kieám tieàn baèng ñuû moïi caùch, tuoåi treû phung phí ñôøi mình, nhö saùng mai seõ cheát! Toâi nhìn tuoåi treû cuûa sô khoâng bieát noùi lôøi gì, cho xöùng.
Ngaøy coøn nhoû, ñi hoïc, thænh thoaûng tröôøng Coâng giaùo hay toå chöùc cho ñi thaêm vieän moà coâi. Toâi hieåu, moà coâi coù nghóa laø cha meï mình maát töø khi mình coøn raát beù, khoâng coù hoï haøng giô tay ra vôùt neân mình phaûi vaøo vieän moà coâi. Baây giôø toâi ñöôïc bieát theâm, ngöôøi ta baát cöù tuoåi naøo, neáu khoâng coù ai thaân thích cuõng coù theå goïi laø moà coâi nhö caùc cuï ñang soáng ôû trong baøn tay saên soùc cuûa caùc sô Ña Minh, caùc cuï "moà coâi con."
Cuõng thaät may, treân traùi ñaát naøy, vaãn coøn nhöõng con ngöôøi toát ñeïp, coøn coù nhöõng taám loøng thôm hôn caû höông hoa cuûa caùc sô, caùc ni coâ. Thaùnh ñöôøng coù bò ñaïp ñoå, Thaùnh giaù coù bò keùo xuoáng, taêng ni coù bò ñuoåi ra khoûi chuøa, thì nhöõng treû em moà coâi cha meï, nhöõng ngöôøi giaø moà coâi con caùi, vaãn coøn moät choã dung thaân".
Baøi töôøng thuaät treân ñaây cuûa phoùng vieân Traàn Moäng Tuù haún khoâng phaûi laø baøi vieát ñaàu tieân vaø duy nhöùt veà caùc hoaït ñoäng töø thieän vaø baùc aùi cuûa caùc nöõ tu Vieät nam noùi rieâng vaø cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Vieät nam noùi chung. Töø Baéc chí Nam, ôû ñaâu coù caùc tu só thì ôû ñoù coù nhöõng baøn tay luoân bieát ñöa ra ñeå baêng boù caùc veát thöông, xoa dòu noãi khoå ñau cuûa ngöôøi ñoàng loaïi.
Cuõng may, trong moät xaõ hoäi maø nhieàu ngöôøi cho laø voâ caûm, vì ñöôïc xaây döïng treân haän thuø giai caáp vaø chuû tröông "soáng cheát maëc bay, maïnh ai naáy soáng", vaãn coøn moät choã dung thaân "cho caùc treû em moà coâi cha meï, cho nhöõng ngöôøi giaø moâ coâi con caùi".
Chuùng toâi xin taïm ngöng chuyeän töû teá tuaàn naøy taïi ñaây. Xin thaân aùi chaøo quyù vò vaø caùc baïn vaø heïn gaëp laïi vaøo thöù Baûy tuaàn sau.
Chu Vaên