Choã ñöùng cuûa Kitoâ giaùo taïi AÂu Chaâu
Choã ñöùng cuûa Kitoâ giaùo taïi AÂu Chaâu.
Hoa Kyø [Zenit 11/2/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. "Kitoâ giaùo: moät söï hieän dieän xa laï hay laø neàn taûng cuûa Taây Phöông" laø ñeà taøi cuûa baøi thuyeát trình môùi ñaây cuûa Ñöùc hoàng y Christoph Schonborn, Toång giaùm muïc Vienne, AÙo Quoác, taïi Ñaïi hoïc Coâng giaùo Hoa Kyø.
Ñöùc hoàng y Schonborn, doøng Ña minh, thuï phong linh muïc naêm 1970, ñaõ töøng laø sinh vieân cuûa Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI khi ngaøi coøn laøm giaùo sö ñaïi hoïc. Tröôùc khi ñöôïc boå nhieäm laøm Toång giaùm muïc Vienne naêm 1995, Ñöùc hoàng y Schonborn ñaõ laøm giaùo sö thaàn hoïc tín lyù taïi Ñaïi hoïc Fribourg, Thuïy Só. Ngaøi ñöôïc naâng leân baäc hoàng y naêm 1998.
Môû ñaàu baøi thuyeát trình, Ñöùc hoàng y Toång giaùm muïc Vienne ñöa ra ba ñieåm neàn taûng laøm neân di saûn Kitoâ taïi Taây phöông: moät laø neàn luaân lyù Kitoâ, hai laø quan nieäm veà nhaân loaïi nhö moät ñaïi gia ñình vaø ba laø yù nieäm veà töï do.
Nhieàu ngöôøi cho raèng con ngöôøi thôøi ñaïi ñaõ coù ñöôïc töï do laø nhôø chieán ñaáu choáng laïi Giaùo hoäi. Hoï noùi raèng khoâng phaûi Kitoâ giaùo maø laø chuû nghóa "khai saùng" taïi AÂu Chaâu môùi mang laïi töï do vaø phaåm giaù cho con ngöôøi.
Theo Ñöùc hoàng y, ngaøy nay taïi AÂu Chaâu, Kitoâ giaùo vöøa laø moät toân giaùo xa laï vöøa laø coäi reã cuûa luïc ñòa naøy. Nhöng cho daãu coù laø moät thöïc taïi xa laï, Kitoâ giaùo vaãn maõi maõi gôïi leân cho nhieàu ngöôøi AÂu Chaâu moät ngoâi nhaø chung ñaøy luyeán nhôù.
Ñöùc hoàng y Toång giaùm muïc Schonborn noùi: "Taïi AÂu Chaâu, ngaøy caøng coù nhieàu ngöôøi, sau khi ñaõ traûi qua moät cuoäc soáng hoaøn toaøn tuïc hoùa, laïi höôùng veà nieàm tin Kitoâ.Vaø nhöõng ngöôøi naøy moâ taû söï khaùm phaù cuûa hoï veà Kitoâ giaùo nhö moät "söï trôû veà nhaø".
Nhaéc ñeán thaùnh Augustino, Ñöùc hoàng y Toång giaùm muïc Vienne giaûi thích raèng söùc maïnh cuûa Kitoâ giaùo chính laø caùi nhìn veà tö caùch "song tòch" cuûa ngöôøi tín höõu Kitoâ: vöøa laø coâng daân cuûa xaõ hoäi traàn theá, vöøa laø coâng daân Nöôùc Trôøi. Tö theá naøy môøi goïi ngöôøi tín höõu Kitoâ ñaûm nhaän traùch nhieäm ñoái vôùi ñoâ thò traàn theá. Sôû dó hoï haêng haùi tham gia xaây döïng xaõ hoäi traàn theá laø bôûi vì yù thöùc raèng mình cuõng laø coâng daân nöôùc trôøi.
Chính nieàm xaùc tín vöøa laø coâng daân traàn theá vöøa laø coâng daân nöôùc trôøi cuûa ngöôøi tín höõu Kitoâ maø Kitoâ giaùo bò caùc cheá ñoä toaøn trò, nhöùt laø caùc cheá ñoä toaøn trò cuûa theá kyû 20 thuø gheùt. Ñöùc hoàng y Schonborn khaúng ñònh: "Kitoâ giaùo laø moät toân giaùo töï do. Ngöôøi tín höõu Kitoâ töï do ñoái vôùi Nhaø nöôùc, bôûi vì hoï khoâng chæ laø coâng daân cuûa Nhaø nöôùc. Söï töï do naøy ñaõ ñöôïc theå hieän troïn veïn trong caùc cheá ñoä Phaùt xít, coäng saûn vaø ñöùc quoác xaõ hoài theá kyû tröôùc: ñaõ coù haøng trieäu trieäu tín höõu Kitoâ laøm chöùng cho ñöùc tin baèng caùi cheát töû ñaïo".
Theo Ñöùc hoàng y Schonborn, chính nguyeân taéc töï do naøy maø Kitoâ giaùo coù theå coùng hieán cho AÂu Chaâu ngaøy nay. Ngaøi giaûi thích: "Töï do, töùc thoaùt khoûi nhöõng voõ ñoaùn cuûa ñaùm ñoâng, khoûi ñieàu ñöôïc goïi laø "ñuùng ñaén veà maët chính trò" hay khoûi moïi aùp löïc cuûa thôøi thöôïng. Ñoù chính laø söï töï do cuûa Kitoâ giaùo".
Ñeå chöùng minh cho söùc maïnh cuûa töï do naøy, Ñöùc hoàng y Toång giaùm muïc Vienne ñan cöû söï chaán höng ñaïo ñöùc, phaùt huy kinh teá vaø vaên hoùa do caùc tu vieän thôøi Trung coå phaùt ñoäng. Theo Ñöùc hoàng y, chæ trong voøng 200 naêm, cuoäc caûi toå trong ñôøi soáng tu doøng taïi AÂu Chaâu ñaõ naâng con soá tu vieän taïi AÂu Chaâu leân ñeán 4 ngaøn. Ñaây laø moät maïng löôùi vó ñaïi treân toaøn AÂu Chaâu, vôùi nhöõng tieàm naêng to lôùn trong moïi laõnh vöïc kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa, ngheä thuaät vaø tinh thaàn. Caùc cuoäc caûi toå khoâng ngöøng trong caùc doøng tu, töø tu vieän Cluny ñeán Cistercien, roài qua caùc doøng khaát thöïc do thaùnh Phanxico vaø thaùnh Ña minh thaønh laäp, moãi moät phong traøo tu ñöùc trong Giaùo hoäi taïi AÂu Chaâu ñeàu mang laïi nhöõng ñoùng goùp lôùn lao cho caùc xaõ hoäi vaên hoùa vaø daân söï taïi luïc ñòa naøy.
Ngay töø ñaàu, Kitoâ giaùo ñaõ cho pheùp con ngöôøi laøm moät böôùc lôùn ñeå ra khoûi traät töï traàn theá vaø chính trò. Tröôùc kia, ngöôøi coâng daân cuûa ñeá quoác La maõ chæ bieát vaâng phuïc hoaøng ñeá. Vôùi Kitoâ giaùo, hoï phaûi vaâng phuïc Thieân Chuùa hôn laø con ngöôøi. YÙ töôûng naøy chaéc chaén ñaõ goùp phaàn laøm phaùt sinh töï do trong xaõ hoäi.
Ñöùc hoàng y Schonborn khaúng ñònh raèng qua doøng thôøi ñaïi, chính töï do coù theå ñi theo Chuùa Kitoâ moät caùch trieät ñeã ñaõ thoåi moät luoàng sinh khí môùi, tung ra nhöõng naêng löïc lôùn lao vaøo xaõ hoäi taây phöông.
Ñöùc hoàng y raát vui möøng bôûi vì ngaøy nay cuõng ñang xuaát hieän trong Giaùo hoäi nhöõng phong traøo môùi. Ngaøi töï hoûi: "Phaûi chaêng lòch söû khoâng ñang laäp laïi?" Theo ngaøi, caùc phong traøo Giaùo hoäi laø moät daáu chæ raát soáng ñoäng. Ngaøi ñaëc bieät nhaéc ñeán moät soá phong traøo canh taân nhö Opus Dei, taân döï toøng, hieäp thoâng vaø hoøa giaûi.
Ñöùc hoàng y Toång giaùm muïc Vienne cuõng khoâng queân nhaán maïnh raèng moái quan heä giöõa traøo löu tuïc hoùa ngaøy nay vaø Kitoâ giaùo laø moät tieán trình caàn thieát cho thanh luyeän vaø tröôûng thaønh. Ngaøi noùi: "Kitoâ giaùo cuõng caàn coù tieáng noùi pheâ bình cuûa moät AÂu Chaâu theá tuïc voán ñang ñaët ra nhöõng caâu hoûi khoù khaên, ñoâi khi gaây khoù chòu. Ñoù laø nhöõng caâu hoûi maø chuùng ta khoâng theå traùnh neù hay laãn troán". Theo ngaøi, Kitoâ giaùo caàn phaûi laéng nghe nhöõng caâu hoûi cuûa xaõ hoäi vaø ñoùn nhaän ñoù nhö moät thaùch ñoá ñeå ñöông ñaàu. Chính nhôø ñoù maø caùc tín höõu Kitoâ môùi ñöôïc thöùc tænh vaø kích thích.Chính nhôø ñoù maø Kitoâ giaùo môùi coù theå taùi khaúng ñònh tính khaû tín cuûa mình.
Keát thuùc baøi thuyeát trình taïi Ñaïi hoïc Coâng giaùo Hoa Kyø, Ñöùc hoàng y Toång giaùm muïc Vienne noùi: "Töï do Kitoâ giaùo laø moät nguoàn maïch voâ taän. "Ta seõ ôû cuøng caùc con moïi ngaøy cho ñeán taän theá". Lôøi naøy cuûa Chuùa Gieâsu laø söùc maïnh vó ñaïi nhöùt cuûa Kitoâ giaùo."
Chu Vaên