Vaøi neùt veà Giaùo hoäi taïi Hoøa Lan
Vaøi neùt veà Giaùo hoäi taïi Hoøa Lan.
Hoøa Lan [Chiesa 30/12/2009] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Nhö chuùng toâi ñaõ ñöa tin: sö huynh Alois, beà treân tu vieän ñaïi keát Taize loan baùo raèng cuoäc gaëp gôõ giôùi treû Kito AÂu chaâu laàn thöù 33 seõ ñöôïc toå chöùc taïi thaønh phoá Rotterdam, Hoøa laøn.
Nhaân dòp naøy, chuùng toâi xin ñöôïc trích ñoïc moät baøi baùo cuûa taùc giaû Sandro Magister, ñaêng treân trang maïng Chiesa ngaøy 30 thaùng 12 naêm 2009. Môû ñaàu baøi baùo, taùc giaû vieát veà Giaùo hoäi taïi Hoøa Lan nhö sau: "Caùc nhaø thôø khoâng coøn laø nhaø thôø, maø laø cö xaù, tieäm buoân hay ñeàn thôø Hoài giaùo. Ñaây laø moät ñaïo Coâng giaùo ñang coù nguy cô bieán maát".
Theo taùc giaû Sandro Magister, caùch ñaây nöûa theá kyû, Coâng giaùo Hoaø lan vaø Flamand raát vöõng maïnh trong truyeàn thoáng vaø tích cöïc trong coâng cuoäc truyeàn giaùo. Moät trong nhöõng bieåu töôïng cuûa Coâng giaùo Hoøa lan vaø Flamand laø cha Jozef de Veuster, toâng ñoà ngöôøi phung cuøi taïi ñaûo Molokai, ñöôïc Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI toân phong leân baäc hieån thaùnh ngaøy 11 thaùng 10 naêm 2009.
Caùch ñaây hôn moät tuaàn leã, vaøi ngaøy tröôùc Leã Giaùng Sinh, moät bieåu töôïng lôùn khaùc cuûa Coâng giaùo Hoøa lan vaø Flamand laø nhaø thaàn hoïc loãi laïc Edward Schillebeeckx, vöøa qua ñôøi taïi Nijmegen, höôûng hoï 95 tuoåi.
Tuy nhieân, theo taùc giaû Sandro Magister, nhaø thaàn hoïc naøy laø bieåu töông khoâng phaûi cuûa khôûi saéc, maø laø cuûa thôøi kyø suy ñoài cuûa Giaùo hoäi Flamand vaø Hoøa lan trong nöûa theá kyû vöøa qua.
Cha Schillebeekx ñaõ phaûn aùnh chính söï bieán ñoåi naøy trong söï nghieäp thaàn hoïc cuûa ngaøi. Trong nhöõng naêm khai maïc Coâng Ñoàng Vatican II vaø thôøi haäu coâng ñoàng, ngaøi laø moät ngoâi sao saùng coù aûnh höôûng lôùn treân toaøn theá giôùi vaø laø nhaø voâ ñòch cuûa neàn thaàn hoïc môùi ñang saùnh böôùc vôùi neàn vaên hoùa thaéng theá luùc baáy giôøi. Nhöng roài sau ñoù, ngaøi haàu nhö bò laõng queân, ngay caû bôûi nhöõng ngöôøi coâng giaùo ñaõ töøng tung hoâ ngaøi.
Soá phaän cuûa nhaø thaàn hoïc naøy cuõng gioáng nhö chính tình traïng cuûa Giaùo hoäi taïi Hoøa Lan: ñaây laø moät Giaùo hoäi ngaøy caøng bò tuïc hoùa vaø coù nguy cô bieán maát.
Moät cuoäc thaêm doø môùi ñaây cho thaáy coù ñeán 41 phaàn traêm ngöôøi daân Hoøa lan noùi raèng hoï khoâng thuoäc toân giaùo naøo vaø 58 phaàn traêm khoâng coøn bieát leã Giaùng Sinh laø gì.
Theo taùc giaû Sandro Magister, ñaây laø moät Giaùo hoäi trong ñoù caùc linh muïc Ña Minh vaø Doøng Teân bieän minh cho thaùnh leã khoâng caàn linh muïc, trong ñoù nhöõng ngöôøi giaùo daân hieän dieän "ñoàng teá" taäp theå xung quanh moät "baøn thôø cuõng môû ra cho moïi ngöôøi thuoäc caùc toân giaùo khaùc".
Ñöùc hoàng y Adrianus Simonis, 78 tuoåi, cöïu giaùm muïc Utretch, laø moät ngöôøi ñöôïc moïi ngöôøi, Coâng giaùo laãn khoâng Coâng giaùo, ngay caû ngöôøi Hoài giaùo, yeâu meán. Ngaøi noùi raèng sôû dó ngöôøi Hoài giaùo quyù meán ngaøi laø bôûi vì ngaøi noùi raèng ngöôøi Hoài giaùo naøo trung thaønh vôùi Chuùa seõ ôû treân choã cao nhöùt trong thieân ñaøng.
Tuy nhieân, vò Hoàng y naøy xem ra khoâng maáy laïc quan veà ñaát nöôùc Hoøa lan cuûa mình.
Trong moät cuoäc phoûng vaán daønh cho phoùng vieân Marina Corradi cuûa nhöït baùo Coâng giaùo YÙ "Avvenire" [töông lai], Ngaøi cho bieát: coù ñeán 58 phaàn traêm ngöôøi Hoøa lan ngaøy nay khoâng coøn bieát leã Giaùng Sinh laø leã gì nöõa. Moät soá ngöôøi, khi nhìn vaøo Hoøa Lan, ñaõ toû ra quan ngaïi vì con soá caùc ñeàn thôø Hoài giaùo. Ñöùc hoàng y Simonis noùi: "Toâi hieåu ñöôïc moái quan ngaïi aáy. Nhöng vaán ñeà thöïc söï ôû ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà di daân, maø laø söï kieän chuùng toâi ñaõ laïc loûng, chuùng toâi ñaõ ñaùnh maát baûn saéc kito cuûa chuùng toâi." Theo nhaän ñònh cuûa vò hoàng y naøy, Hoài giaùo cöïc ñoan taïi Hoøa lan quaû laø moät vaán ñeà, nhöng ña soá nhöõng ngöôøi di daân khoâng theo thöù Hoài giaùo naøy. Ngaøi noùi: "Coøn hôn caû chuû nghóa cöïc ñoan nöõa, ñieàu khieán toâi lo ngaïi cho caùc theá heä Hoài giaùo treû chính laø traøo löu tuïc hoùa. Toâi sôï raèng hoï cuõng seõ chaïy theo thöù toân giaùo thaät hieän ñang thoáng trò taïi Taây phöông: toân giaùo aáy laø chuû nghóa duy töông ñoái."
Ñöùc hoàng y Simonis cho raèng chuû nghóa chuûng toäc vaø baøi ngoaïi khoâng phaûi laø nhöõng vaán ñeà, bôûi vì ngöôøi daân Hoøa lan voán laø moät daân toäc khoan nhöôïng.
Nhaän ñònh veà giôùi treû, ngaøi cho bieát nhieàu ngöôøi hieän nay ñang coù taâm traïng "troáng roãng". Nhöng hoï khoâng bieát laøm theá naøo ñeå vöôït qua taâm traïng naøy; hoï khoâng bieát hoûi gì vaø hoûi ai. Hoï khoâng ñöôïc daïy ñeå nhaän ra noãi khaùt voïng thaâm saâu trong taâm hoàn mình. Chính vì vaäy maø Giaùo hoäi taïi Hoøa lan ñöôïc môøi goïi trôû thaønh moät Giaùo hoäi truyeàn giaùo. Caàn phaûi baét ñaàu laøm laïi töø ñaàu vaø trong moät neàn vaên hoùa hoaøn toaøn döûng döng vôùi Kitoâ giaùo vaø moät baàu khí truyeàn thoâng ít thaân thieän vôùi Kitoâ giaùo.
OÂn laïi thôøi cuûa ngaøi, Ñöùc hoàng y Simonis noùi raèng luùc ngaøi coøn treû, Kitoâ giaùo taïi Hoøa lan raát chuù troïng ñeán luaân lyù. Ngöôøi Hoøa lan ñaõ phaûn öùng laïi baèng moät thaùi ñoä taän caên. Ngöôøi Hoøa lan khoâng thích "nöûa vôøi". Chính vì vaäy maø hoï ñaõ ñi ñeán thaùi cöïc khaùc.
Hieän nay taïi chuùng vieän Haarlem coù khoaûng 45 chuûng sinh vaø haèng traêm ngöôøi xin chòu pheùp röûa. Taïi Amsterdam, coù caùc nöõ tu thöøa sai Baùc AÙi cuûa Meï Terexa ngaøy ñeâm chaàu Thaùnh Theå. Tuy chæ laø moät thieåu soá, nhöng ngöôøi Coâng giaùo taïi ñaây raát vöõng maïnh. Nhaän ñònh veà söï kieän naøy, Ñöùc hoàng y cöïu Toång giaùm muïc Utretch noùi raèng "trong moät hoaøn caûnh nhö theá, muoái buoäc phaûi raát maën".
Ngaøi cho bieát trong söù ñieäp Giaùng Sinh naêm 2009, ngaøi noùi vôùi caùc tín höõu raèng hoï ñaõ queân söù ñieäp Kitoâ giaùo maø coát loõi laø: Thieân Chuùa ñaõ nhaäp theå laøm ngöôøi, Ngaøi ñeán trong theá gian trong caûnh ngheøo naøn, khieâm toán vaø yeáu ñuoái nhö moät treû thô, chæ vì yeâu thöông chuùng ta.
Chu Vaên